PLUS
Η ικανοποίηση στις τάξεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι απόλυτη για τα όσα συνέβησαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα ξημερώματα της Παρασκευής ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευση για το σημείο της ημερήσιας διάταξης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που αφορούσε τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Ρεπορτάζ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΣ
Στην κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι όλες οι ελληνικές θέσεις έγιναν αποδεκτές από τους ηγέτες της Ε.Ε., καταδικάζοντας ρητά τις τουρκικές ενέργειες
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το κείμενο του συμπερασμάτων αντανακλά τις ελληνικές θέσεις, όπως αυτές αποτυπώθηκαν κατά την προσέλευση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, για τις εργασίες της Ειδικής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
∆ιαπραγμάτευση
Η διαδικασία δεν ήταν εύκολη και η διαπραγμάτευση αποδείχτηκε δύσκολη. Υπήρξαν προσχέδια που απορρίφθηκαν. Η Ελλάδα κράτησε σκληρή στάση και το τελικό κείμενο που υιοθετήθηκε είναι πολύ καλύτερο για τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου απ’ αυτό που είχε αρχικά προταθεί.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι υπογράμμιζαν τα όσα είπε η Πρόεδρος της Κομισιόν, ότι κανείς δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη και πως από την Ευρώπη στάλθηκε μετά από καιρό ένα μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας.
Ποια είναι τα θετικά στοιχεία του τελικού κειμένου; Τα εξής:
1. Καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και είναι ξεκάθαρο ότι αν υπάρξει συνέχιση τέτοιων συμπεριφορών, αυτό θα έχει συνέπειες.
2. Ως προς τις συνέπειες, γίνεται σαφής αναφορά στα συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (Άρθρο 29 & 215).
3. Η Ευρωπαΐκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του ∆ιεθνούς ∆ικαίου, όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της. Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο μέχρι τη Σύνοδο του ∆εκεμβρίου 2020.
4. Καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας αφορούν την Οριοθέτηση Θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ).
Κυβερνητικές πηγές λένε ακόμα πως επίσης έχει γίνει σαφές ότι για πρώτη φορά η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής και δεν αποτέλεσε απλά ως ένα μέρος της υπό συζήτηση ατζέντας.
Επιπλέον, η Σύνοδος Κορυφής καταδίκασε απερίφραστα την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και κάνει ρητή αναφορά στις αποφάσεις και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού.
∆ιάλογος
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει πει πολλές φορές πως ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να μην υπάρχουν παράνομες ενέργειες εκ μέρους της. Μετά τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δήλωσε: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστελε χθες σαφές μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Ξεκαθάρισε, με απόλυτη σαφήνεια, ότι η άρση κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, κάτι το οποίο όλοι μας επιθυμούμε.
Κατέστησε όμως ταυτόχρονα και απολύτως σαφές ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την επιθετική της συμπεριφορά. Η Ελλάδα είναι απολύτως ικανοποιημένη από τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής και προσβλέπουμε, το συντομότερο δυνατόν, στην έναρξη των διερευνητικών επαφών, όπως εξάλλου και τα δύο μέρη έχουν δεσμευθεί».
Καταγγελία
Στην ελληνική πλευρά, πάντως, δεν υπάρχει καμία ανησυχία για την κατάθεση του ψευτομνημονίου Τουρκίας – Λιβυής στον ΟΗΕ. Το παράνομο μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Τουρκίας και της Κυβέρνησης της Τρίπολης πρωτοκολλήθηκε στον ΟΗΕ. Γιατί δεν υπάρχει ανησυχία; ∆ιότι, όπως λένε πηγές στο Υπουργείο Εξωτερικών, «H πρωτοκόλληση και δημοσίευση των πάσης φύσεως συμφωνιών που κατατίθενται από τα κράτη στη Γραμματεία του ΟΗΕ, αποτελεί τυπική και τεχνική διαδικασία. Η ενέργεια αυτή δεν προσδίδει νομιμότητα στα πρωτοκολλημένα κείμενα, ούτε σημαίνει την αναγνώριση του περιεχομένου από τα Ηνωμένα Έθνη».
Εμείς πρέπει να σημειώσουμε ότι η εν λόγω «συμφωνία» έγινε με παράτυπο τρόπο και δεν κυρώθηκε, ως όφειλε, από τη λιβυκή Βουλή των Αντιπροσώπων, όπως φάνηκε και από την επιστολή του Προέδρου της τελευταίας προς τον ΓΓ του ΟΗΕ. Επίσης, η «συμφωνία» αυτή συνήφθη κατά παράβαση της Σύμβασης για το ∆ιεθνές ∆ίκαιο της Θάλασσας.
Συνέπειες
Από το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρουν ότι ο παράνομος χαρακτήρας της «συμφωνίας» έχει τονιστεί και καταγγελθεί από τη διεθνή κοινότητα. Θυμίζουμε, δε, ότι υπάρχει η καταδίκη από τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 13 ∆εκεμβρίου 2019. Τι είχε συμβεί τότε; Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν καταδικάσει τη «συμφωνία» Τουρκίας-Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα, θεωρώντας ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Επιπλέον, είχε τονιστεί στο Κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής ότι το λεγόμενο μνημόνιο κατανόησης Άγκυρας-Τρίπολης «παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται προς το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικά δεσμευτικές συνέπειες για τρίτα κράτη».
Συμπερασματικά, δεν υπάρχει θέμα ανησυχίας για τον ΟΗΕ. Άλλωστε, όπως έχει αποδειχτεί στο παρελθόν από την ανάποδη φορά, όσες φορές η Ελλάδα πήγε στον ΟΗΕ για το Κυπριακό δεν κατάφερε τίποτα…
Πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση!
Η κυβέρνηση μπορεί να πανηγυρίζει για τα όσα ανακοινώθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά η αντιπολίτευση έχει άλλη άποψη. Ο Αλέξης Τσίπρας σχολίασε στο facebook: «Για ακόμα μια φορά ο κ. Μητσοτάκης φεύγει από ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με άδεια χέρια. Όχι μόνο πέρασε κάτω από τον πήχη, αλλά δεν τον έφτασε καν. Ούτε κυρώσεις στην Τουρκία, ούτε καν ένας μηχανισμός που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί αν ξεκινήσουν ξανά οι προκλήσεις. Το ερώτημα είναι γιατί τελικά πέταξε λευκή πετσέτα;…»
Στον πρόεδρο του Σύριζα απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, λέγοντας: «Θλιβερή εξαίρεση, που αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο συγκρινόμενη με τις αντιδράσεις όλων των διεθνών παραγόντων, περιλαμβανομένης της ίδιας της Τουρκίας και του διεθνούς Τύπου. Καταλαβαίνουμε ότι προσπαθεί να βρει σωσίβιο από τα εσωκομματικά του προβλήματα, αλλά απάντηση σε αυτά δεν είναι η πολιτική μυωπία και η μικροψυχία, ιδίως όταν τοποθετείται σε τόσο κρίσιμα θέματα».
Από την πλευρά της η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά από βήματος της Βουλής, είπε: «Η Ελλάδα δυστυχώς βγήκε χαμένη στο Συμβούλιο Κορυφής. Αυτή είναι η αλήθεια. Τα άλλα είναι ωραιοποιήσεις. Πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω πώς ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει ικανοποιημένος. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν είναι αυτά τα αποτελέσματα που περίμενε ο ελληνικός λαός. Ο κ. Μητσοτάκης αποδείχθηκε ότι δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί τις ελληνικές θέσεις και συμφέροντα. Έδωσε πολλά και πήρε πάλι υποσχέσεις…».
«Κρατάνε στην τσίτα την Τουρκία»
Η Ευρώπη θέλει να κρατήσει στην τσίτα την Τουρκία, να της δώσει έναν χώρο για να συμμορφωθεί με όσα της ζητούν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θέλει να χαλάσει τις σχέσεις που έχει μαζί της. Γι’ αυτό και σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις δεν το πήγε στα άκρα. Αυτό τονίζει στη «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ο πρώην υπουργός και γνώστης των ελληνοτουρκικών, Ευριπίδης Στυλιανίδης. Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας τονίζει ότι στην πράξη θα φανεί η επιτυχία ή όχι της συμφωνίας.
Κύριε Στυλιανίδη, πώς βλέπετε τη τελική συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρώπης;
Το τελικό κείμενο δεν το έχει δει. Γνωρίζω, όμως, ότι ξεκινήσαμε από ένα κακό κείμενο και καταλήξαμε σε ένα που είναι άνω του μετρίου. Προφανώς η Ευρώπη δεν θέλει να δημιουργήσει κρίση στις σχέσεις με την Τουρκία. Από την άλλη πλευρά, όμως, θέλουν να την κρατήσουν, όπως απλά λέμε στην τσίτα, για να δείξει καλό χαρακτήρα.
Όταν γίνει γνωστό ολόκληρο το Κείμενο Συμπερασμάτων και εφόσον είναι αυτό που συζητείται, θα είναι αποτρεπτικό για την Τουρκία για να ξανακάνει προκλήσεις;
Οι δηλώσεις που έγιναν προς τη γερμανική πλευρά δείχνουν ότι ένας τρόπος κυρώσεων θα υπάρξει. Αλλά το πώς θα διασφαλίζεται αυτό θα πρέπει να δούμε, επαναλαμβάνω, το τελικό κείμενο, να δούμε τη ρητορική που έχει χρησιμοποιηθεί. Έχουμε, βέβαια, μάθει ότι γίνεται σαφής αναφορά στα συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (σ.σ. Άρθρο 29& 215), αλλά όλα θα κριθούν στο επόμενο χρονικό διάστημα. Εκτιμώ ότι στέλνουν προειδοποιητικά μηνύματα στην Τουρκία. Δεν θέλουν να είναι τόσο ωμές οι κυρώσεις. Θέλουν να αφήσουν χώρο στην Τουρκία για να συμμορφωθεί και δεν θα πάνε τα πράγματα στα άκρα.
Μετά από αυτό το κείμενο ή ακόμα και αν έχουμε κυρώσεις, θα σταματήσει η Τουρκία από το να βγάζει τα πλοία της και να σουλατσάρουν στο Αιγαίο;
Οι Τούρκοι προσπάθησαν να διαμορφώσουν στο εσωτερικό τους μία κοινή γνώμη ότι θα υπάρξουν κυρώσεις. Ότι είναι κάτι το αναμενόμενο. Κοιτάξτε, η Τουρκία θα κάνει ό,τι τη συμφέρει. Αν διαπιστώσει ότι αυτή τη στιγμή τη συμφέρει η συνεργασία, θα συνεργαστεί. Αλλά αυτή η ιστορία με τα πλοία, αφού έχει ξεκινήσει, δύσκολα θα σταματήσει.
Μήπως η Τουρκία χρησιμοποιήσει τώρα το προσφυγικό για να μας δημιουργήσει νέα προβλήματα;
Αυτό θα εξαρτηθεί από το πώς θα πάει η προσέγγιση που τώρα επιχειρείται. Αν δεν ευδοκιμήσει, τότε θα ασκηθούν πιέσεις μέσω των προσφυγικών ροών. Η Τουρκία το χρησιμοποιεί αυτό, ακόμα και η Μέρκελ το έχει δηλώσει.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
