Η έρευνα του Reuters για τα δημόσια μέσα ενημέρωσης που σοκάρει!

11/09/2019 1:05

Διαβάστε τα κύρια συμπεράσματα μιας νέας έκθεσης που δημοσιεύθηκε από το Ινστιτούτο Μελετών Δημοσιογραφίας του Reuters με την υποστήριξη της φινλανδικής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης Yle. Αφορά τα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά μέσα, τον τρόπο λειτουργίας του στη νέα εποχή, το κοινό τους, καθώς και τη χρήση του Διαδικτύου. Πού απευθύνονται; Με ποιόν τρόπο; Γιατί βρίσκονται σε καθοδικό στάδιο; Και τί συμβαίνει στην Ελλάδα και την ΕΡΤ;

Διαβάστε αναλυτικά:

Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης αγωνίζονται να προσεγγίσουν τα μικρότερα, λιγότερο μορφωμένα ακροατήρια και διακινδυνεύουν την “απόλυτη παρακμή και τελικά την έλλειψη σχετικότητας (στον τομέα της ειδησεογραφίας)”

● Τα δημόσια μέσα (PSM) αγωνίζονται να προσεγγίσουν νέα σε απευθείας σύνδεση ακροατήρια και άτομα με ελάχιστη επίσημη εκπαίδευση
● Τα άτομα ηλικίας 18 έως 25 προτιμούν το Facebook και το YouTube, αντί των δημοσίων καναλιών τύπου ΕΡΤ, για τις ειδήσεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο
● Τα περισσότερα δημόσια μέσα απευθύνονται σε “στρατευμένους” ακροατές με αριστερά και δεξιά πολιτικά φρονήματα
● Τα περισσότερα δημόσια μέσα εξυπηρετούν τόσο τους λαϊκιστές όσο και τους μη λαϊκιστές, αν και οι τελευταίοι έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στους πρώτους
Οι ερευνητές βρίσκουν ότι τα δημόσια κανάλια “ρισκάρουν την τελική τους φθορά και την αδιαφορία από μεγάλο μέρος του κοινού”

Το κοινό για τα δημόσια δελτία ειδήσεων είναι ηλικιωμένο, μορφωμένο και πολιτικά διαφοροποιημένο. Ως αποτέλεσμα, τα δημόσια δημοσιογραφικά μέσα σε πολλές χώρες αποτυγχάνουν αισθητά όσον αφορά τη φιλοσοφία παροχής μιας καθολικής υπηρεσίας ειδήσεων, ιδίως σε απευθείας σύνδεση, και κινδυνεύουν να καταστούν άσχετα για το μεγαλύτερο μέρος του κοινού.

Τα δημόσια μέσα συχνά αγωνίζονται να προσεγγίσουν τα νεότερα ακροατήρια και τα άτομα με περιορισμένη εκπαίδευση. Τα περισσότερα από αυτά τα μέσα ειδήσεων χρησιμοποιούνται ευρέως και τυγχάνουν μεγάλης εμπιστοσύνης, αλλά συχνά δεν τα προτιμούν οι δεξιοί πολιτικοί και οι λαϊκιστές.

Αυτά είναι τα κύρια συμπεράσματα μιας νέας έκθεσης που δημοσιεύθηκε από το Ινστιτούτο Μελετών Δημοσιογραφίας του Reuters με την υποστήριξη της φινλανδικής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης Yle.

Η έκθεση βασίζεται σε στοιχεία της έρευνας από την Έκθεση Ψηφιακών Ειδήσεων του 2019 και καλύπτει οκτώ ευρωπαϊκές χώρες: Φινλανδία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Τσεχική Δημοκρατία, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία και Ελλάδα.

Ακολουθούν μερικά ευρήματα της έκθεσης σχετικά με πέντε διαφορετικά θέματα:

Το κοινό που τα Δημόσια Μέσα Ενημέρωσης απευθύνονται online και συμβατικά

Τα δημόσια μέσα αγωνίζονται να κερδίσουν νέα ακροατήρια στο διαδίκτυο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να διαβάσουν νέα τους, αποτελούν ήδη κοινό τους. Σε όλες τις οκτώ χώρες που καλύπτονται από την έκθεση, το BBC είναι το μόνο μέσο του οποίου οι συνδυασμένες ειδήσεις φτάνουν κατά 10 μονάδες υψηλότερα από τον συμβατικό τρόπο μετάδοσης (τηλεόραση). Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επιπρόσθετη ενημέρωση στο διαδίκτυο είναι 5% ή λιγότερο.

Στον τρόπο που τα Δημόσια Μέσα προσεγγίζουν τους νέους

Η έρευνα συγκρίνει τον τρόπο με τον οποίο τα ακροατήρια μεταξύ 18 και 25 χρησιμοποιούν συμβατικά και online τα δημόσια μέσα με τη χρήση του ισχυρότερου ιδιωτικού ανταγωνιστή τους online και με τη χρήση του YouTube και του Facebook για ειδήσεις. Τα στοιχεία καταδεικνύουν δύο πράγματα:

● Οι πλατφόρμες που βρίσκονται στις Η.Π.Α. όπως το Facebook και το YouTube χρησιμοποιούνται ευρύτερα ως πηγές ηλεκτρονικών ειδήσεων από τους νέους παρά από τα δημόσια μέσα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Το Facebook προτιμάται ευρύτερα από τα νέα ακροατήρια ως πηγή ειδήσεων σε απευθείας σύνδεση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε επτά από τις οκτώ χώρες που καλύπτονται και το YouTube σε έξι από οκτώ χώρες αντίστοιχα
● Παρά το γεγονός ότι οι ειδήσεις δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης είναι πολύ λιγότερο ευρέως χρησιμοποιούμενες μεταξύ των νεότερων ακροατηρίων, το offline εξακολουθεί να προτιμάται στο μεγαλύτερο ποσοστό από ό, τι το online, σε κάθε περίπτωση όμως όχι σε ότι αφορά το BBC.
Παρά τη συνεπή προτίμηση των νέων ακροατηρίων για online ειδήσεις, το BBC εμφανίζεται το μόνο στην έρευνα να έχει σημαντικά υψηλότερη εμβέλεια στο διαδίκτυο μεταξύ των νέων ακροατηρίων από ό, τι στο ευρύτερο κοινό. Σε κάθε άλλη χώρα αντίστοιχα, η εμβέλεια είναι χαμηλότερη ή, στην καλύτερη περίπτωση, περίπου η ίδια.

Όπως δείχνει ο Πίνακας 2, η εβδομαδιαία online ειδησεογραφική ενημέρωση για άτομα κάτω των 25 ετών έχει μειωθεί τα τελευταία τρία χρόνια στους περισσότερους (δημόσιους) οργανισμούς που καλύπτονται από την έκθεση.

Η έρευνα αυτή καταγράφει πώς το κοινό των ειδήσεων των δημοσίων μέσων γέρνει προς τους ηλικιωμένους, ενώ οι ηλικίες άνω των 55 ετών αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ της συνολικής εβδομαδιαίας εμβέλειας, κυμαινόμενο από 42% (Τσεχική Δημοκρατία) έως 52% (Γερμανία). Τα δημόσια μέσα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το περιεχόμενο ειδήσεων για να απευθύνονται σε νέους ανθρώπους, ενώ το ήμισυ ή το μεγαλύτερο μέρος του ηλικιακού κοινού ηλικίας 18 έως 24 ετών εμφανίζεται να ενημερώνεται συμβατικά και όχι online στις περισσότερες χώρες.

Αναφορικά με την προσέγγιση ανθρώπων με λιγότερη βασική εκπαίδευση

Σε όλες τις χώρες που καλύπτονται από την έκθεση, τα δημόσια δημοσιογραφικά μέσα προτιμώνται λιγότερο από τα άτομα με περιορισμένη εκπαίδευση. Δεδομένου του γεγονότος πως η κατανάλωση ειδήσεων χαρακτηρίζεται από σημαντική κοινωνική ανισότητα, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος οι ειδήσεις της δημόσιας τηλεόρασης να επιδεινώσουν και όχι να καλύψουν αυτό το κενό. Στη Γερμανία, μόνο το 13% του λιγότερο μορφωμένου κόσμου χρησιμοποιεί τις online υπηρεσίες ARD και ZDF τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα σε σύγκριση με το 17% συνολικά. Αυτός ο αριθμός μειώνεται στο 11% για την RAI στην Ιταλία, 9% για την RTVE στην Ισπανία και 8% για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες κοινών PSM στη Γαλλία.

Για την προσέγγιση ατόμων με διαφορετικές ιδεολογίες

Η έκθεση καταγράφει κάθε δημόσιο πάροχο ειδήσεων και επιλέγει ιδιωτικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς όσον αφορά το μέγεθος του εβδομαδιαίου ακροατηρίου ειδήσεων μεταξύ των πλατφορμών και το πόσον συνολικά το συνολικό ακροατήριό του κλίνει προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά του πολιτικού φάσματος εν συγκρίσει με τον πληθυσμό στο σύνολό του.

Το σχήμα 7 αντικατοπτρίζει αυτή την ανάλυση. Όσο πιο μακριά από το κέντρο, τόσο περισσότερο πολιτικά πολωμένο είναι το ακροατήριο ενός παρόχου ειδήσεων. Οι πάροχοι ειδήσεων στο κέντρο τείνουν να έχουν ακροατήρια που απευθύνονται εξίσου σε όσους βρίσκονται στα αριστερά και στα δεξιά.

Στις περισσότερες χώρες το ακροατήριο των ιδιωτικών ανταγωνιστών στηρίζεται περισσότερο στη “δεξιά”.

Σε πέντε από τις οκτώ χώρες που καλύπτονται από την έκθεση, οι δημόσιες υπηρεσίες ειδήσεων τυγχάνουν μεγαλύτερης εμπιστοσύνης κατά μέσο όρο από τους ιδιωτικούς τους ανταγωνιστές. Οι περισσότεροι από αυτούς προσεγγίζουν ανθρώπους με διαφορετικές πολιτικές απόψεις, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι τα ίδια ποσοστά με τη “δεξιά”.

Για την προσέγγιση ατόμων με λαϊκιστικές απόψεις/τάσεις

Οι περισσότεροι δημόσιοι φορείς ενημέρωσης που καλύπτονται από την έκθεση φτάνουν στους ανθρώπους με και χωρίς λαϊκιστικές νοοτροπίες σε ίσους βαθμούς. Η μόνη εξαίρεση σε αυτό το μοτίβο είναι η Ελλάδα, όπου ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός EΡT δεν προσεγγίζει τα άτομα με λαϊκιστικές συμπεριφορές. Οι ιδιωτικοί ανταγωνιστές της δημόσιας τηλεόρασης φαίνεται να είναι καλύτεροι στην τροφοδοσία των λαϊκιστών.