PLUS
Με το 66% των πολιτών της ΕΕ να τάσσονται υπέρ της αυξημένης συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία χάραξης πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο ρόλος της συμμετοχικής δημοκρατίας στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πολιτική τείνει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Πολλά από τα θέματα που τίθενται προς συζήτηση από τους ενεργούς πολίτες είναι συναφή. Μια έκκληση προς την Επιτροπή να απαγορεύσει το αμφιλεγόμενο ζιζανιοκτόνο glyphosate καταχωρήθηκε από τους πολίτες το 2017, για παράδειγμα. Ωστόσο, η αναφορά έγκυρων θεμάτων δεν αποτελεί εγγύηση ότι οι πολίτες θα περάσουν το δικό τους.
Τον περασμένο Δεκέμβριο η Επιτροπή αποφάσισε να ανανεώσει την άδειά της για άλλα 10 χρόνια. Αν και οι απογοητεύσεις αποτελούν μέρος της συμμετοχικής δημοκρατίας, η ύπαρξη ενός πιο οργανωμένου συστήματος συνεργασίας με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ μπορεί να διευκολύνει την κατάποση αυτών των πικρών χαπιών.
«Αυτός ο διαδικτυακός κόμβος θα λειτουργεί ως ενιαίο σημείο εισόδου σε όλους τους μηχανισμούς συμμετοχής των πολιτών που λειτουργούν στην Επιτροπή και επιτρέπουν στους Ευρωπαίους πολίτες να έχουν αντίκτυπο στη χάραξη πολιτικής», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος Šuica, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το χαρτοφυλάκιο της Δημοκρατίας και της Δημογραφίας.
Συνέχισε περιγράφοντας πώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μια μακρά ιστορία συμμετοχής των πολιτών που συνεχίζει να εξελίσσεται. Σύμφωνα με τα λόγια του Αντιπροέδρου, στο σημερινό γεωπολιτικό πλαίσιο, αυτό είναι απαραίτητο περισσότερο από ποτέ.
«Κατά τη διάρκεια αυτής της τρέχουσας εντολής, έχουμε επικεντρωθεί στην οικοδόμηση ενός ανθεκτικού δημοκρατικού οικοσυστήματος που είναι κατάλληλο για το μέλλον. Αυτό είναι απαραίτητο δεδομένου του ρυθμού με τον οποίο η κοινωνία γενικά καινοτομεί, προσαρμόζεται και αλλάζει »,δήλωσε η Šuica.
«Μιλάμε για καινοτομία στην οικονομία και τη βιομηχανία μας. Πρέπει να καινοτομήσουμε και στη δημοκρατία μας », πρόσθεσε.
Από την πλευρά της Αντιπροέδρου, η παροχή ενός ασφαλούς, διαφανούς δημόσιου χώρου για τη συμμετοχή των πολιτών είναι ένας κρίσιμος τρόπος για την ενίσχυση των θεμελίων των δημοκρατιών μας. Δεν υπήρξε έλλειψη πρωτοβουλιών για να προσπαθήσουν οι άνθρωποι να συμμετάσχουν και να ενθουσιαστούν με τη συμμετοχή τους στις διαβουλεύσεις της ΕΕ. Μια δοκιμασία για τη νεολαία για να εξεταστεί ο αντίκτυπος μιας πολιτικής στους νέους, ομάδες ευρωπαίων πολιτών τυχαία επιλεγμένων πολιτών για να συζητήσουν τη νομοθεσία και η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για τη συλλογή υπογραφών για τη δημιουργία νέων νόμων είναι μόνο μερικά από τα εργαλεία της ΕΕ που αποσκοπούν να δώσουν μεγαλύτερο νόημα στις απόψεις 450 εκατομμυρίων ανθρώπων. Παρόλο που η διαφημιστική εκστρατεία γύρω από τέτοιες πρωτοβουλίες τείνει συνήθως να εξασθενεί μετά την έναρξή τους, αυτά τα εργαλεία εξακολουθούν να είναι πολύ ενεργά.
«Για το 2024, σχεδιάζονται δύο επιπλέον ομάδες Ευρωπαίων Πολιτών για την ενεργειακή απόδοση και την καταπολέμηση του μίσους και της ρητορικής μίσους», δήλωσε ο Šuica.
Παρά αυτές τις καλές προθέσεις, μια ανασκαφή κάτω από την επιφάνεια αποκαλύπτει ότι οι κρίσιμες στιγμές που μετράνε, όπως όταν λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με το πού επενδύονται πραγματικά τα κεφάλαια που προορίζονται για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, συχνά λαμβάνουν χώρα κεκλεισμένων των θυρών.
Παράδειγμα τα κονδύλια για την ανάκαμψη από την πανδημία. Ένας υπεύθυνος πολιτικής στο δίκτυο Bankwatch της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης δήλωσε στη Euractiv ότι δυσκολεύονται ακόμη και να μάθουν τι πραγματικά χρηματοδοτείται και ποιοι είναι οι δικαιούχοι στη Βουλγαρία, την Εσθονία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Λετονία, την Πολωνία και την Ισπανία. Το κύριο σημείο του: Εάν οι οργανισμοί αγωνίζονται να αποκτήσουν αυτές τις βασικές πληροφορίες, είναι απόδειξη ότι οι πολίτες δεν συμμετείχαν καθόλου στη διαδικασία.
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η πρόθεση είναι αυτό να είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την ΕΕ να δώσει στους ευρωπαίους πολίτες ισχυρότερη εκπροσώπηση και περισσότερα μέσα, ώστε να επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων της Ένωσης, καθώς και να θεσμοθετήσει συμμετοχικές και διαβουλευτικές διαδικασίες. Ζητήθηκε επίσης μια μονοαπευθυντική θυρίδα για όλα τα υφιστάμενα μέσα για να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε αυτά.
Ωστόσο, η φωνή του πολίτη είχε και τις δικές της στιγμές επιτυχίας. Οι νομοθετικές πράξεις που εγκρίθηκαν σε συνέχεια της επιτυχούς πρωτοβουλίας πολιτών για το δικαίωμα στο νερό έχουν τεθεί σε ισχύ. Η βελγική προεδρία του συμβουλίου διοργανώνει επίσης μια ομάδα πολιτών για την τεχνητή νοημοσύνη.
«Αυτό είναι το πρώτο στο είδος του και συνδέει την εθνική διαβουλευτική διαδικασία με το ευρωπαϊκό επίπεδο», δήλωσε ο Šuica.
Η ψήφος ως εργαλείο αλλαγής
Ερωτηθείς για τυχόν εργαλεία συμμετοχικής δημοκρατίας που αγαπά ιδιαίτερα η Επιτροπή, ο Šuica δήλωσε ότι όλες οι διάφορες μέθοδοι συμμετοχής είναι εξίσου έγκυρες. Από την πλευρά της, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola είχε μια πολύ άμεση απάντηση: την ψηφοφορία.
«Ενώ είναι καλό που οι άνθρωποι, ειδικά οι νέοι, ασχολούνται σήμερα περισσότερο με την πολιτική χρησιμοποιώντας διαφορετικές μεθόδους, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το καλύτερο εργαλείο για να γίνει μια αλλαγή είναι η ψηφοφορία», δήλωσε ο Πρόεδρος Μετσόλα στo Euractiv.
Το μήνυμα της Metsola σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ που επισκέπτεται ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών του Ιουνίου έχει ήδη οριστεί. Θα είναι να «ενθαρρύνουμε όλους τους πολίτες της ΕΕ να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί, να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, να διαμορφώσουν την Ευρώπη που θέλουν και να ψηφίσουν». Η στάση του Metsola δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της επικρατούσας φιλοσοφίας εντός του ΕΛΚ ότι η ψηφοφορία σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατική διαδικασία υπερισχύει των οφελών της άμεσης δημοκρατίας.
Ερωτηθείσα για το πώς το ΕΚ μπορεί να συνεχίσει να εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών της ΕΕ πέρα από τον Ιούνιο, η Metsola λέει ότι θέλει το κοινοβούλιο “να συνεχίσει να σκάει μέσα από τις φούσκες των Βρυξελλών και του Στρασβούργου”. Η παρουσία στις ευρωπαϊκές πόλεις και τα χωριά είναι ο τρόπος με τον οποίο το ΕΚ μπορεί να συνεχίσει να ακούει τους πολίτες και να διασφαλίζει ότι οι αποφάσεις του αντικατοπτρίζουν τόσο τις φιλοδοξίες όσο και τις προκλήσεις τους, πιστεύει.
Παρά τον ενθουσιασμό της για ένα οικοσύστημα που δίνει φωνή στους πολίτες, η Šuica δεν αγνόησε ούτε το θέμα των εκλογών. Ανέφερε επίσης ότι ενώ οι διάφορες μορφές δέσμευσης συμβάλλουν στην εμβάθυνση της συμμετοχικής δημοκρατίας, αυτό έχει ως στόχο να συμπληρώσει την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. «Δεν το αντικαθιστά», δήλωσε ο Šuica στo Euractiv.
Τόνισε ότι το πακέτο Υπεράσπισης της Δημοκρατίας απαιτεί την παρακολούθηση των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες, προσθέτοντας ότι ελπίζει ότι οι χώρες θα το λάβουν υπόψη πριν από τον Ιούνιο. Τόνισε επίσης την πεποίθησή της ότι αυτές οι εκλογές θα διεξαχθούν στη βάση της εμπιστοσύνης και τόνισε τη σημασία της εμπιστοσύνης στην εκλογική διαδικασία. Τελικά, οι πολίτες πρέπει να δουν ότι η δημοκρατία αποδίδει.
«Δεν ασχολούμαστε με την παροχή εύκολων λαϊκιστικών απαντήσεων σε πολύπλοκα ζητήματα που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των πολιτών μας. Θέλουμε να κάνουμε παραδόσεις τόσο για λογαριασμό τους όσο και μαζί τους. Παραδώστε ό, τι χρειάζεται, όπου χρειάζεται, χωρίς να αφήνετε κανέναν και πουθενά πίσω “, δήλωσε ο Αντιπρόεδρος Šuica.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ευρωεκλογές: Ποια ποινή προβλέπεται για όσους δεν ψηφίσουν
Ευρωεκλογές 2024: Άνοιξαν οι κάλπες, σε εξέλιξη η διαδικασία – Όσα πρέπει να γνωρίζετε
