PLUS
Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος σταθμίζει τον αντίκτυπο μιας νίκης του Ντόναλντ Τραμπ ή μιας νίκης της Καμάλα Χάρις στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, και οι δύο υποψήφιοι παρουσιάζουν σοβαρές προκλήσεις για την Κίνα. Σίγουρα, κανείς δεν επιθυμεί ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ των δύο δυνάμεων, η οποία θα μπορούσε να μετατρέψει την παγκόσμια σκηνή σε χάος. Αλλά οι Κινέζοι αξιωματούχοι αναμένουν να υπάρξουν στο άμεσο μέλλον σκληρές διαφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το εμπόριο, την τεχνολογία και την Ταϊβάν, ανεξάρτητα από το ποιος από τους δύο μονομάχους – τον Τραμπ ή την Χάρις – θα κερδίσει.
Η Κίνα προσπάθησε να αποφύγει αυτό το ενδεχόμενο υιοθετώντας μια νέα προσέγγιση ολόκληρης της χώρας στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Αυτό για την Κίνα σήμαινε να ξεπεραστούν τα αγκάθια των εξωτερικών υποθέσεων και να υπάρξει μια συμφωνία με τους υπεύθυνους χάραξης οικονομικής πολιτικής, το στρατιωτικό προσωπικό και τους ηγέτες της τεχνολογίας, καθώς και την κινητοποίηση πόρων σε ολόκληρη τη χώρα. ¨Ομως μια τέτοια προσέγγιση δεν φάνηκε να αποδίδει από τη ακολουθούμενη στρατηγική των ΗΠΑ για περιορισμό των εισαγωγών από την Κίνα, η οποία τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνει αδιάκοπες προσπάθειες για τη διατήρηση της τεχνολογικής υπεροχής της Αμερικής, τον περιορισμό της πρόσβασης της Κίνας στην παγκόσμια αγορά και την οικοδόμηση ενός συνασπισμού συμμάχων, τόσο στην Ασία όσο και αλλού, για την αντιμετώπιση της «Πρόκλησης της Κίνας».
Νιώθοντας πολιορκημένη, η Κίνα φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τις ελπίδες για περισσότερους δεσμούς συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Αντίθετα, η έμφαση δίνεται πλέον στον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων ανταγωνισμού μεταξύ των δύο τιτάνων.
Ως μέρος αυτής της διαδικασίας, η Κίνα έχει μετατοπίσει το οικονομικό της μοντέλο από το να κυνηγά την ανάπτυξη με οποιοδήποτε κόστος στην οικοδόμηση μιας ανθεκτικής οικονομίας που καθοδηγείται από την καινοτομία και μπορεί να αντιμετωπίσει παρατεταμένες γεωπολιτικές εντάσεις.
Επιταχύνοντας την εγχώρια καινοτομία, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ στοχεύει επίσης στην αναδιάρθρωση της οικονομίας και στη μείωση της υπερβολικής εξάρτησής της από τον τομέα των ακινήτων. Η τρίτη ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του 20ού Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (CPC) που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, έδωσε την τελική σφραγίδα έγκρισης για αυτή τη μαζική αναμόρφωση.
Η επιστημονική πρόοδος και η τεχνολογική ικανότητα είναι ένας άλλος από τους βασικούς στρατηγικούς στόχους του Σι Τζινπίνγκ. Η Κίνα έχει δώσει μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη της ικανότητάς της για καινοτομία και είναι αποφασισμένη να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής σε ορισμένους τομείς της τεχνολογίας. Ωστόσο, οι στοχευμένες κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίον κινεζικών εταιρειών τεχνολογίας και ιδιωτών έχουν εν μέρει ματαιώσει αυτές τις προσπάθειες .
Το εμπόριο και οι επενδύσεις θεωρούνται παραδοσιακά ως σταθεροποιητικές δυνάμεις στις σινο-αμερικανικές σχέσεις. Ωστόσο, οι Κινέζοι ηγέτες δίνουν τώρα λιγότερη έμφαση σε αυτά, επειδή τα απτά οφέλη τους από τους διμερείς δεσμούς έχουν μειωθεί σημαντικά, λόγω της αυξημένης εμπορικής ανταγωνιστικότητας και της μετάβασης της χώρας από ένα μοντέλο ανάπτυξης χαμηλού επιπέδου, που καθοδηγείται από τις εξαγωγές σε μια οικονομία υψηλής τεχνολογίας. . Αντίθετα, η ταχεία πρόοδος της Κίνας στην κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων και ημιαγωγών πυροδότησε τις εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ. Είναι απίθανο το Πεκίνο να εγκαταλείψει τη φιλοδοξία του να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής στη μεταποίηση υψηλών προδιαγραφών για να ανανεώσει την οικονομία του, επομένως περαιτέρω προστριβές θα παραμείνουν αναπόφευκτες.
Η Ταϊβάν
Η Ταϊβάν εξακολουθεί να είναι μακράν το πιο ευαίσθητο θέμα στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας. Παρά τις επίσημες αλλαγές στη διατύπωση της πολιτικής της Κίνας, οι Κινέζοι στρατηγοί θεωρούν σε μεγάλο βαθμό την τρέχουσα κατάσταση επισφαλή, δεδομένης της νέας κυβέρνησης υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν. Αυτό πιθανότατα θα έχει ως αποτέλεσμα η Κίνα να στραφεί σε πιο ενεργή αποτροπή ενάντια στην ηγεσία της Ταϊβάν και, κατ’ επέκταση, στις ΗΠΑ. Με την Αμερική να ενισχύει ομοίως τα αποτρεπτικά μέτρα κατά της Κίνας, τα συστατικά για μια αντιπαράθεση στα στενά της Ταϊβάν είναι πάντα σε ισχύ.
Για να αποφευχθεί το χειρότερο σενάριο, ο Xi θα πρέπει να διεξάγει τακτικές συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο με όποιον εκλέξουν οι ψηφοφόροι των ΗΠΑ τον Νοέμβριο. Ο κύριος στόχος της Κίνας είναι να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε περαιτέρω διάβρωση των σινο-αμερικανικών σχέσεων δεν θα εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη, η οποία στηρίζει τη νομιμότητα του καθεστώτος. Οι κινέζοι φορείς χάραξης πολιτικής προσπάθησαν έτσι να ελαχιστοποιήσουν τη ζημιά από τις επιπτώσεις της χώρας με τις ΗΠΑ επεκτείνοντας την οικονομική και πολιτική επιρροή της στον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως στον Παγκόσμιο Νότο. Αυτό θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο για την Κίνα για να οικοδομήσει οικονομική ανθεκτικότητα και να επιταχύνει τον ρυθμό της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Με τον Τραμπ και την Χάρις να συναγωνίζονται στο ποιος θα ακούγεται πιο σκληρός απέναντι στην Κίνα προεκλογικά, οι Κινέζοι αξιωματούχοι δεν τρέφουν αυταπάτες ότι οι δύσκολες σχέσεις με τις ΗΠΑ δεν πρόκειται να βελτιωθούν με έναν μαγικό τρόπο στο εγγύς μέλλον. Αλλά η σινο-αμερικανική σχέση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται και με υπερβολική απαισιοδοξία. Η πολιτική της Κίνας έναντι των ΗΠΑ ήταν πάντα και θα συνεχίσει να είναι προϊόν ισορροπημένης συζήτησης που λαμβάνει υπόψη την κατάσταση των διεθνών υποθέσεων και σταθμίζει τις ανάγκες της ίδιας της χώρας. Αυτό δεν έχει αλλάξει, παρά τις μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό τοπίο υπό τον Σι Τζινπίνγκ .
Είναι ελπιδοφόρο ότι και οι δύο πλευρές έδειξαν πρόσφατα περισσότερο ενδιαφέρον για την υπεύθυνη διαχείριση των δεσμών τους. Ενώ η σινο-αμερικανική αντιπαλότητα δεν θα εξαφανιστεί από τη μια μέρα στην άλλη, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου θα μπορούσαν να αποφύγουν τη σύγκρουση – και τις καταστροφικές συνέπειες που πιθανότατα θα ακολουθήσουν – ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου το επόμενο έτος.
Πρωτότυπο άρθρο της Δρ Yu Jie, Ερευνήτριας για την Κίνα στο Πρόγραμμα Ασίας-Ειρηνικού/ Project Syndicate
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πακιστάν: Τουλάχιστον 20 νεκροί και έξι τραυματίες σε επίθεση ενόπλων κατά ανθρακωρυχείου
