PLUS
Ο Ιβάν και Βιρδιάνα, ένα ζευγάρι που εργάζεται εδώ και τρία χρόνια στην πόλη Τιεντσίν των 15.000.000 κατοίκων, μας περιγράφουν την κατάσταση που βιώνουν στην Κίνα από τις 21 Ιανουαρίου λόγω της πανδημίας.
Της Κωνσταντίνας Μαλτεπιώτη
Τις τελευταίες μέρες φαίνεται πως το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη έχει στραφεί εναντίον της κινεζικής κυβέρνησης. Οι κατηγορίες σχετικά με την κακή διαχείριση της πανδημίας και την καθυστέρηση ενημέρωσης του πλανήτη για τον ιό, αλλά και η φήμη ότι ο ιός είναι αποτέλεσμα ερευνητών σε εργαστήριο της Ουχάν, ακούγονται από όλες τις άκρες της γης.
Η Κίνα, πέρα από την ευθύνη να λογοδοτήσει για όσα έχει αποκρύψει, έχει ταυτόχρονα να διαχειριστεί και την επιστροφή της στην κανονικότητα, μετά από περίπου δύο μήνες καραντίνας, χωρίς να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα δεύτερο κύμα πανδημίας.
Αυτή είναι η Κίνα του κορωνοϊού που θα μας περιγράψει ο Ιβάν, ένας 27χρονος από την Ουκρανία και η Βιρδιάνα, μια 28χρονη από το Μεξικό, ένα ζευγάρι που μένει στο βόρειο κομμάτι της Κίνας, στην πόλη Τιεντσίν.
Η μεγαλούπολη, που είναι το σπίτι περίπου 15 εκατ. κατοίκων, βρίσκεται μισή ώρα μακριά από την πρωτεύουσα, το Πεκίνο, το μέρος όπου ο Ιβάν και η Βιρδιάνα γνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
Το πολυπολιτισμικό μας ζευγάρι, που εδώ και τρία χρόνια, ζει στην Κίνα, δουλεύει και μαθαίνει τη γλώσσα, είχε την καλοσύνη να μας αφήσει να γνωρίσουμε ένα κομμάτι της ζωής του, αυτό της καραντίνας, μέσα από τις περιγραφές που μας διηγήθηκαν.
Η αρχή της πανδημίας
Στα μέσα του Ιανουαρίου άρχισαν να μαθαίνουν για την κατάσταση στην Ουχάν. Τότε ήταν ήδη στη δεύτερη με τρίτη εβδομάδα των διακοπών τους, αλλά βρίσκονταν ακόμα στην Τιεντσίν. Είχαν κανονίσει ένα ταξίδι στην Κεντρική Κίνα και με ήδη πληρωμένα εισιτήρια και κρατημένα δωμάτια σε ξενοδοχεία, είχαν την ελπίδα ότι μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου η κατάσταση θα είχε ηρεμήσει.
Όπως όλοι γνωρίζουμε κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Μέρα με τη μέρα ανακοινώνονταν όλο και περισσότερα κρούσματα και έτσι αποφάσισαν να τα ακυρώσουν όλα.
«Χάσαμε το 40% των χρημάτων μας. Αποφασίσαμε ότι είναι καλύτερα να είμαστε ασφαλείς», λέει το ζευγάρι. Και έτσι η καραντίνα τους ξεκίνησε, στις 21 Ιανουαρίου, την ημέρα που η Τιεντσίν είχε και το πρώτο της κρούσμα.
«Ξεκινήσαμε μόνοι μας την καραντίνα, δεν ήταν κυβερνητική εντολή. Όταν πέρασαν λίγες μέρες οι καθηγητές στη σχολή μας, μας είπαν κατηγορηματικά να μείνουμε σπίτι και να αποφεύγουμε πολύ κόσμο». Λίγες μέρες αργότερα η καθολική καραντίνα στην Κίνα εφαρμόστηκε και «”κλειδώθηκαν” στην πόλη τους», όπως λέει ο Ιβάν και η Βιρδιάνα. Η καραντίνα τους κράτησε κοντά δύο μήνες, από τις 21 Ιανουαρίου μέχρι τις 13 Μαρτίου. Σε αυτές τις 53 μέρες η έξοδός τους διαρκούσε 20 λεπτά και αφορούσε την αγορά προμηθειών. «Προσπαθήσαμε όσο μπορούσαμε να αποφύγουμε τον κόσμο και γι’ αυτό πηγαίναμε είτε λίγο αφού ανοίξουν είτε λίγο πριν κλείσουν τα μαγαζιά».
Τα μέτρα μετά την καραντίνα
«Από την πρώτη στιγμή της εξάπλωσης φορούσαμε μάσκες – όλοι φορούσαν μάσκες εδώ δεν μπορούσες να πας πουθενά χωρίς μάσκα – και ακόμα είμαστε υποχρεωμένοι να φοράμε μάσκες. Τις βγάζουμε μόνο στα εστιατόρια, όπου εκεί τις φοράει μόνο το προσωπικό. Στα περισσότερα εστιατόρια τα τραπέζια θα έχουν 1,5-2 μέτρα απόσταση σε μια προσπάθεια κοινωνικής αποστασιοποίησης».
Εκτός από τη μάσκα και το γεγονός ότι παντού υπάρχουν αρμόδιοι που ελέγχουν τη θερμοκρασία των κατοίκων, το ενδιαφέρον είναι ότι σε κάθε πολίτη έχουν χορηγηθεί δύο qr κωδικοί, που ελέγχουν τη δραστηριότητα των πολιτών, είτε αυτή αφορά την είσοδο σε κάποιο κτίριο είτε σε κάποιο κατάστημα είτε σε πάρκο.
Ο ένας κωδικός είναι αυτός που χρησιμοποιείται καθημερινά και περιλαμβάνει στοιχεία του πολίτη, όπως τη τοποθεσία, το όνομα, το κινητό και τον λογαριασμό wechat, μια κινεζική εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων. Ο δεύτερος κωδικός περιλαμβάνει πιο ευαίσθητες πληροφορίες, όπως αυτές του διαβατηρίου και της κατοικίας.
«Ζούμε σε φυσιολογικά πλαίσια από τις 13 Μαρτίου αυτή είναι και η πρώτη μέρα που επισκεφθήκαμε το πάρκο. Έχουμε σχεδόν επιστρέψει στην παλιά μας ζωή. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι αν είσαι ξένος χρειάζεσαι ειδική άδεια από το PSB, public security bureau του Πεκίνου, κάτι σαν αστυνομικό τμήμα. Οι φίλοι μας έχουν αποκλειστεί στην Ουκρανία και το Μεξικό ενώ έχουν κινέζικη visa», λένε ο Ιβάν και η Βιρδιάνα.
Οι επιπτώσεις του κορωνοϊού στην κοινωνία
Το άλλο πρόβλημα με το να βρίσκεσαι σε μια ξένη χώρα την περίοδο παγκόσμιου χάους είναι και ο ρατσισμός που ξεκίνησε όταν ειδήσεις στην Κίνα άρχισαν να μεταδίδουν ότι ξένοι φέρνουν τον νέο κορωνοϊό πίσω στην Κίνα.
Τον Απρίλιο η Κίνα ανακοίνωσε ότι τα περισσότερα νέα κρούσματα στην χώρα είναι “εισαγόμενα”. Αυτό που δεν ανακοίνωσε είναι ότι τα νέα κρούσματα αφορούν Κινέζους πολίτες που επαναπατρίζονται. Όσοι ζουν σε πόλεις κοντά στο Πεκίνο όπως στη Τιεντσίν το γνωρίζουν, διότι αφού έκλεισαν τα αεροδρόμια οι πτήσεις για Πεκίνο είχαν ανακατευθυνθεί σε αυτές.
Τα νέα κρούσματα σε συνδυασμό με την πεποίθηση ότι αυτό ήταν μόνο το πρώτο κύμα του ιού, έχουν προκαλέσει τον φόβο των κατοίκων προς τους ξένους.
«Είχαμε μια αντίστοιχη εμπειρία σε ένα κατάστημα, όπου ένας Κινέζος πελάτης ζήτησε από την υπάλληλο να μας διώξει. Αν και επικρατεί ένα περίεργο κλίμα, αυτό συνέβη μια φορά και δεν συμβαίνει στον βαθμό που το παρουσιάζουν στις ειδήσεις. Οι ντόπιοι είναι λίγο πιο προσεκτικοί πλέον και κρατούν τις αποστάσεις με τους ξένους, ή και με όλους, δεν μπορούμε να ξέρουμε σίγουρα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι εδώ είναι λίγο καλύτερα από ό,τι στη Νότια Κίνα».
Στην ερώτηση σχετικά με την αρνητική κριτική της Κίνας από όλο τον πλανήτη, όσον αφορά τον χειρισμό της πανδημίας, το ζευγάρι απαντά: «Θεωρούμε ότι η κυβέρνηση έδρασε με το σωστό τρόπο και πήρε γρήγορα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης. Όσοι δεν έχουν επισκεφθεί την Κίνα κατά τη διάρκεια της κινεζικής Πρωτοχρονιάς δεν μπορούν να καταλάβουν πώς είναι να σταματήσουν να κινούνται μισό δισ. άνθρωποι. Έκλεισαν ό,τι έπρεπε να κλείσουν για να περιορίσουν την εξάπλωση και τα κατάφεραν. Δεν αμφισβητούμε την πειθαρχία των Κινέζων, ωστόσο πιστεύουμε ότι ο αριθμός κρουσμάτων που ανακοινώθηκε είναι ψεύτικος».
Όσο για τις κατηγορίες του Τραμπ περί καθυστέρησης ενημέρωσης για την πανδημία, σχολιάζουν: «Η Κίνα όντως άργησε να ενημερώσει για την πανδημία, όμως και η Αμερικανοί άργησαν έναν μήνα να λάβουν τα μέτρα που έπρεπε, ενώ γνωρίζουν την κινητικότητα των Κινέζων στις ΗΠΑ. Έπρεπε να ξέρουν ότι η εξάπλωση θα γίνει γρήγορα».
Η διαδικτυακή αστυνόµευση και η λογοκρισία των κινεζικών ΜΜΕ
Στις 2 Μαρτίου o Guardian δημοσίευσε ένα άρθρο για τη διαδικτυακή αστυνόμευση και τη λογοκρισία των κοινωνικών μέσων από την κυβέρνηση, που υποστήριζε ότι αυτή κατεβάζει αναρτήσεις χρηστών που την κατακρίνουν για τον χειρισμό της πανδημίας ή ακόμα και αυτές που προβάλλουν μια «κακή» εικόνα ζωής στην Κίνα.
«Είναι αλήθεια αυτό. Ακόμα και σελίδες με memes (εικόνες με λεζάντα) για τον κορωνοϊό αποκλείστηκαν από το διαδίκτυο. Εδώ είναι καλύτερα να μην σχολιάζεις καθόλου, πόσο μάλλον για τις δράσεις της κυβέρνησης. Υπάρχουν ακόμα αναρτημένα βίντεο από την Ουχάν που μιλούν για τον κορωνοϊό, όμως οι διαχειριστές τους ήταν αρκετά προσεκτικοί ώστε να μην πουν τίποτα κακό για την κυβέρνηση».
Για παράδειγμα, δεν είναι μικρές οι κατηγορίες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που υποστηρίζει ότι ο κορωνοϊός ξέσπασε σε εργαστήριο της Ουχάν και όμως τα κινεζικά ΜΜΕ δεν έχουν σχολιάσει τίποτα για αυτό.
«Δεν έχει αναφερθεί καμία θεωρία για εργαστήριο στην Ουχάν. Ίσως επειδή η κινεζική κυβέρνηση ελέγχει τις πληροφορίες που βγαίνουν προς τα έξω ή ίσως επειδή όντως δεν συνέβη. Εμείς δεν πιστεύουμε σε αυτήν τη θεωρία γιατί έχουμε καταλάβει τη κινεζική κουλτούρα και το πόσο διαφορετική είναι από τη δική μας. Μας φαίνεται πολύ λογικό κάποιος να έφαγε κάτι που δεν έπρεπε εφόσον τρέφονται με ό,τι κινείται».
Η διαδικτυακή αστυνόμευση λειτουργεί αυστηρά και αποτελεσματικά στην Κίνα. Η παρακολούθηση μέσω τηλεφώνου είναι πιο εύκολη εκεί από οπουδήποτε αλλού. Οι Κινέζοι πληρώνουν τα πάντα με το κινητό, από λογαριασμούς μέχρι διασκέδαση και φαγητό. Το κινητό στην Κίνα σου δίνει πρόσβαση στα πάντα. Μπορείς με αυτό να πληρώσεις τις μετακινήσεις σου αλλά και να ανοίξεις την πόρτα ενός κτιρίου. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες και έχει όντως κάνει τη ζωή πιο εύκολη, όμως το τίμημα για αυτήν την ευκολία είναι η ιδιωτικότητα.
«Oλες οι εταιρείες στην Κίνα γνωρίζουν πού πας, με ποιον πας και με ποιους μιλάς. Είναι μια δικτατορική χώρα δεν μπορούμε να την περιγράψουμε αλλιώς», σχολιάζει ο Ιβάν και η Βιρδιάνα.
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
Live: Ο παγκόσμιος χάρτης εξάπλωσης της πανδημίας
Κορωνοϊός: Διαβάστε εδώ όλες τις εξελίξεις για τον φονικό ιό
