PLUS
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε στο Euractiv ότι η Συμφωνία των Πρεσπών του 2018 μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας πρέπει να εφαρμοστεί από «όλα τα μέρη» και με «καλή πίστη» εν μέσω του τεταμένου κλίματος μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων που απειλεί να αναβιώσει μια διαμάχη 25 ετών.
Η νέα διπλωματική κρίση μεταξύ των δύο χωρών ξέσπασε μετά την άρνηση της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα, η οποία προέρχεται από το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE, να χρησιμοποιήσει το επίσημο όνομα της χώρας κατά την ορκωμοσία της στις 12 Μαΐου.
Η Σιλιάνοφσκα αποκάλεσε τη χώρα «Μακεδονία» αντί του «Βόρεια Μακεδονία», που είναι η επίσημη συνταγματική ονομασία της χώρας μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών του 2018.
Το περιστατικό προκάλεσε αντιδράσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, με πολλούς να φοβούνται την αναβίωση μιας διαμάχης που θεωρείται ανοιχτή πληγή για την περιοχή των Βαλκανίων.
Ο ηγέτης του VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι έριξε επίσης λάδι στη φωτιά, δηλώνοντας ότι θα ονομάζει τη χώρα του όπως θέλει.
Ο Μίτσκοσκι κάλεσε μάλιστα την Ελλάδα να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο, όπως προβλέπεται στο άρθρο 19 της Συμφωνίας, σε περίπτωση που θεωρήσει ότι αυτό παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Η Συμφωνία των Πρεσπών άνοιξε το δρόμο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, όμως μετά τις πρόσφατες εξελίξεις ο δρόμος φαίνεται να κλείνει.
Εν μέσω, λοιπόν, μιας νέας κρίσης, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (Νέα Δημοκρατία, ΕΛΚ) απείλησε να ασκήσει βέτο στην πορεία ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ, εάν τα Σκόπια δεν τηρήσουν τη συμφωνία για την αλλαγή του ονόματος.
Ο Έλληνας ηγέτης τόνισε επίσης ότι τρία εκκρεμή πρωτόκολλα συνεργασίας που αποτελούν μέρος της Συμφωνίας των Πρεσπών, τα οποία το κυβερνών κόμμα απέφυγε μέχρι στιγμής να επικυρώσει λόγω της αντίθεσης ορισμένων σκληροπυρηνικών στις τάξεις του, δεν θα περάσουν από το Ελληνικό κοινοβούλιο.
«Αν κάποιος νομίζει ότι μπορεί να αγνοήσει τη Συμφωνία [των Πρεσπών], θα πρέπει να γνωρίζει ότι ο δρόμος προς την Ευρώπη θα παραμείνει κλειστός και ότι τα πρωτόκολλα δεν θα επικυρωθούν αν δεν υπάρξει συμμόρφωση με όσα ορίζει η Συμφωνία», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το ελληνικό σοσιαλιστικό κόμμα ΠΑΣΟΚ, το οποίο κατατάσσεται τρίτο στις τωρινές δημοσκοπήσεις, δήλωσε επίσης ότι δεν θα δώσει το πράσινο φως για την επικύρωση των εκκρεμών πρωτοκόλλων.
Από την πλευρά της βέβαια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι «όλα τα μέρη» θα πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία.
«Οι σχέσεις καλής γειτονίας και η περιφερειακή συνεργασία παραμένουν ουσιώδεις για τη διαδικασία διεύρυνσης. Οι υπάρχουσες διμερείς συμφωνίες πρέπει να εφαρμοστούν με καλή πίστη από όλα τα μέρη, το ίδιο ισχύει και για τη Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Euractiv.
Τα τρία εκκρεμή πρωτόκολλα
Η επικύρωση των τριών πρωτοκόλλων έχει προκαλέσει πολιτική αντιπαράθεση στην Αθήνα.
Τα πρωτόκολλα, τα οποία αποτελούν μέρος της Συμφωνίας των Πρεσπών, αφορούν τις αρμοδιότητες της Ελλάδας σχετικά με τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας και παρέχουν στα Σκόπια εκπαίδευση και τεχνογνωσία σε θέματα της ΕΕ.
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ, που υπέγραψε τη Συμφωνία των Πρεσπών, επιχειρεί τώρα να αυξήσει την πίεση απέναντι στο κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, καταθέτοντας πρόταση στο ελληνικό κοινοβούλιο για την επικύρωση των εκκρεμών μνημονίων.
Η αλήθεια είναι ότι όταν βρισκόταν στην αντιπολίτευση, το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας αντιτάχθηκε σθεναρά στη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δεσμεύτηκε να την σεβαστεί όταν αναλάβει την εξουσία το 2019.
Η πολιτική οικογένεια της Νέας Δημοκρατίας στην ΕΕ, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPeople’shich υποστήριξε τη συμφωνία το 2018, ενώ δηλώνει οργισμένη με το VMRO-DPMNE, το οποίο είναι εξίσου μέλος του ΕΛΚ.
Μια πηγή του ΕΛΚ δήλωσε στο Euractiv την περασμένη εβδομάδα ότι μετά τις ευρωεκλογές τον Ιούνιο, θα γίνει ένα γενικό «ξεκαθάρισμα» όσον αφορά τη συμμετοχή ορισμένων κομμάτων και ότι το κόμμα VMRO-DPMNE «βρίσκεται στην κορυφή αυτής της λίστας».
Εν τω μεταξύ, οι πρώην πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας, Αλέξης Τσίπρας (ΣΥΡΙΖΑ) και Ζόραν Ζάεφ, παρενέβησαν, λέγοντας ότι σύντομα θα αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη διάσωση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ζόραν Ζάεφ:«Η Συμφωνία των Πρεσπών άξιζε και θα αξίζει τον κόπο»
