PLUS
Ενώ η βία μαίνεται στη Μέση Ανατολή και η προοπτική ενός ολοκληρωτικού πολέμου, μετά την τελευταία πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ , αυξάνεται μέρα με τη μέρα, κοινή διαπίστωση είναι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση απουσιάζει από κάθε προσπάθεια επιλύσεως της κρίσης .
Εσωτερικά, η πολιτική σκόνη μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου δείχνει να έχει καταλαγιάσει και ένας νέος πενταετής κύκλος ξεκινά στις Βρυξέλλες. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιστρέφει για δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχοντας περάσει από τις ακροάσεις επιβεβαίωσής της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μια σειρά βασικών ερωτημάτων από το κλίμα μέχρι την τεχνολογία περιμένουν να επιλυθούν από την νέα αυτή θητεία .
Όμως απ όσο φαίνεται το ανανεωμένο κύμα εθνικιστικού λαϊκισμού στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και τώρα την Αυστρία έχει προκαλέσει ρήγματα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου οι κυβερνήσεις της ΕΕ λαμβάνουν αποφάσεις για το μπλοκ. Νέες και ενισχυμένες ακροδεξιές ομάδες κάνουν φανερή την παρουσία τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέτοντας νέους κανόνες στην πολιτική κατεύθυνση της ΕΕ όσον αφορά τις ευρωπαϊκές σχέσεις με την παγκόσμια δύση και την ανατολή, απειλώντας την συνεκτικότητά της.
Πολλοί φοβόντουσαν ότι οι ευρωεκλογές θα οδηγούσαν σε μια παρατεταμένη περίοδο εσωτερικού χάους και παράλυσης. Όμως το φιλοευρωπαϊκό κέντρο κράτησε και οι κυβερνήσεις της ΕΕ κατέληξαν σε γρήγορη για τα δεδομένα συμφωνία για τους νέους διορισμένους στις κορυφαίες θέσεις στις Βρυξέλλες, με μια φιλόδοξη αλλά ισορροπημένη τριάδα, τη φον ντερ Λάιεν ως πρόεδρο της Επιτροπής, τον Αντόνιο Κόστα ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την Κάγια Κάλλας ως ύπατη εκπρόσωπο για τις εξωτερικές υποθέσεις.
Και οι τρεις είναι αφοσιωμένοι ευρωπαϊστές. Η νέα ομάδα επιτρόπων του Φον ντερ Λάιεν η οποία βέβαια δεν έχει ακόμη κριθεί στις κοινοβουλευτικές ακροάσεις αφού ενδέχεται να υπάρξουν καθυστερήσεις και αντικαταστάσεις δεδομένων των περίπλοκων συνθηκών, δείχνει να είναι καλή και αποτελεσματική.
Με όρους πολιτικής, αυτό μεταφράζεται σε μια φιλόδοξη ατζέντα για την οικονομία, την ενέργεια, τη διεύρυνση και την άμυνα. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι παρουσίασε πρόσφατα ένα σχέδιο 400 σελίδων, μετά από έρευνα που του ανέθεσε η φον ντερ Λάιεν, για την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Το σχέδιο αντιστοιχεί σε μια ολοκληρωμένη πολιτική ατζέντα για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Ο Ντράγκι στα συμπεράσματά του δεν απέφυγε να πει την αλήθεια στην εξουσία. Έχει σκιαγραφήσει μια αυστηρή επιλογή: στο πλαίσιο του οικονομοτεχνολογικού ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και της στρατιωτικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της ενέργειας, οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει είτε να ξεκινήσουν την πολιτική τους ενοποίηση, αν θέλουν η Ενωμένη Ευρώπη να έχει μέλλον και όχι στασιμότητα, αν όχι αποσύνθεση. Η έκθεση Ντράγκι καλύπτει την τεχνολογία, την ενέργεια και την άμυνα, τα σημεία εκείνα όπου η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης μειώνεται και οι επικίνδυνες εξαρτήσεις πρέπει να μειωθούν.
Το σχέδιο Ντράγκι μπορεί να μην εφαρμοστεί ποτέ. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών έχει ήδη απορρίψει τις προτάσεις του για κοινό δανεισμό. Δεδομένης της ολοκλήρωσης, ίσως ακόμη και της φεντεραλιστικής προσέγγισης του σχεδίου, μια ακόμη μετρίως πιο εθνικιστική και ευρωσκεπτικιστική Ευρώπη είναι απίθανο να εκτελέσει τις συνταγές του Ντράγκι.
Αλλά τουλάχιστον η ΕΕ έχει ένα σχέδιο που της δίνει τη δυνατότητα να σταθεί στα πόδια της οικονομικά, να κεφαλαιοποιήσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ, να αντισταθεί στον ανταγωνισμό με την Κίνα και να αντιμετωπίσει την απειλή της Ρωσίας.
Όμως όσον αφορά τον παγκόσμιο νότο, ωστόσο, η Ευρώπη φαίνεται να έχει προβλήματα, καθώς θεωρεί μεγάλο μέρος του κόσμου ως μια πηγή ανεπιθύμητων μεταναστών που πρέπει να κρατηθούν απ΄έξω. Δεν ήταν πάντα έτσι. Μόλις πριν από μια δεκαετία, η ΕΕ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν. Τώρα, απουσιάζει από τις προσπάθειες αποτροπής ενός περιφερειακού πολέμου στη Μέση Ανατολή, με εξαίρεση την (αποτυχημένη) προσπάθεια της Γαλλίας, μαζί με τις ΗΠΑ, να μεσολαβήσουν για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, γεγονός που αντανακλά μια ευρύτερη τάση προς μια πιο κλειστή και ξενοφοβική Ευρώπη που απειλεί να μεταμορφώσει θεμελιωδώς το ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Η “αφωνία” της Ευρώπης δείχνει να συνεχίζεται ενώ δεν διαφαίνεται τέλος στην καταστροφή της Γάζας με την βία να αυξάνεται στη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ να έχει προχωρήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον του Λιβάνου (και ίσως του Ιράν). Μετά από μήνες διχασμού σχετικά με το ζήτημα της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, η ΕΕ συμφωνεί ότι πρέπει να υπάρξει, αλλά σχεδόν κανένα μέλος της ΕΕ δεν είναι διατεθειμένο να κάνει κάτι για αυτό – για παράδειγμα, αναστέλλοντας τις πωλήσεις όπλων στο Ισραήλ και ιδίως τώρα υπό το πρίσμα της άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών σε όλο τον κόσμο υποστήριξε ένα ψήφισμα που υποστηρίζει τη γνώμη του διεθνούς δικαστηρίου που απαιτεί τη συμμόρφωση του Ισραήλ με το διεθνές δίκαιο στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, η παρουσία της Ευρώπης ήταν για άλλη μια φορά θλιβερή: 13 χώρες ψήφισαν υπέρ, 12 απείχαν και δύο – η Ουγγαρία και η Τσεχική Δημοκρατία – καταψήφισαν το ψήφισμα. Αποτέλεσμα; Ξανά και ξανά, δίνεται η ευκαιρία στην Ευρώπη να γυρίσει σελίδα και να αρχίσει να ανοικοδομεί τη φήμη της στον παγκόσμιο νότο και σε κάθε στροφή, χάνει την ευκαιρία.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ισραηλινός πρέσβης στον ΟΗΕ: Έχουμε πληθώρα επιλογών σε ό,τι αφορά το Ιράν
