PLUS
Επιστρέφοντας από τις ΗΠΑ οι… αποσκευές του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά δεν είναι γεμάτες με… δολάρια, όπως πολλοί θα περίμεναν. Αυτό το οποίο κέρδισε ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι η ισχυρή πολιτική στήριξη της Ουάσιγκτον προς την κυβέρνηση. Η στήριξη αυτή, όπως πιστεύουν κυβερνητικά στελέχη, θα είναι το «οξυγόνο» που θα βοηθήσει την Ελλάδα να συνεχίσει τη σκυταλοδρομία μέχρι τις γερμανικές εκλογές και το τέλοςτου 2013 ώστε να αποδειχθεί αν εκπληρώνεται ο στόχος για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, «επίτευγμα» που έχει συνδεθεί με την έναρξη της διαδικασίας για ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους.
Ο Αμερικανός πρόεδρος απλώς και μόνο συναντώντας τον κ. Σαμαρά, αποκάλυψε πόσο ψηλά στην ατζέντα του είναι το ελληνικό πρόβλημα. Το τετ α τετ έγινε δύο μέρες πριν ο κ. Ομπάμα ξεκινήσει τις καλοκαιρινές του διακοπές και ενώ το ενδιαφέρον της αμερικανικής διοίκησης επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση του προβλήματος από τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν και τις περιπλοκές που δημιουργήθηκαν στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις. Ο κ. Ομπάμα θέλει να βελτιωθεί η κατάσταση με το ελληνικό πρόβλημα χρέους διότι η ανησυχία είναι μήπως ανατροφοδοτήσει μια νέα κρίση στην ευρωζώνη και έτσι επηρεαστεί συνολικά η παγκόσμια οικονομία.
Πριν τεθεί ανοικτά το θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους μακροπρόθεσμα, η αμερικανική διοίκηση θέλει να εχει τη βεβαιότητα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα τηρήσει τις δεσμεύσεις ώστε να μην εκτροχιαστεί το ακολουθούμενο πρόγραμμα προσαρμογής. Η διαπίστωση του Μπαράκ Ομπάμα ότι η λιτότητα δεν είναι η λύση στο ελληνικό πρόβλημα, αλλά χρειάζεται ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας δεν θα πρέπει να δημιουργήσει αυταπάτες πως η Ουάσιγκτον θα πιέσει το Βερολίνο να αλλάξει η «θεραπεία» που έχει επιβληθεί στον Έλληνα ασθενή. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών το είπε άλλωστε δύο φορές στη δημόσια τοποθέτησή του στο Λευκό Οίκο, με τον Αντώνη Σαμαρά εκ δεξιών του: Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να επιμείνει στην εφαρμογή του προγράμματος που έχει συμφωνηθεί, να εφαρμόσει τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις που έχει αναλάβει και να προχωρήσει τη δημοσιονομική προσαρμογή. Απλώς, οι Αμερικανοί λένε ευθέως ότι αν και είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν οι διαρθρωτικές αλλαγές, δεν αποτελεί τη συνθήκη που θα ξαναβάλει την Ελλάδα στο δρόμο της ανάπτυξης ούτε και θα σημάνει αυτομάτως τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για να ξαναμπεί στηνπαραγωγική διαδικασία ο ένας στους τρεις Έλληνες που σήμερα είναι άνεργος.
Ο κ. Σαμαράς έχει επίγνωση της κατάστασης αυτής. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ούτε θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι πέντε μέρες πριν συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «εμείς θα σώσουμε τον εαυτό μας, κανένας άλλος δεν θα μας σώσει».
Η διαπίστωση αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προσπάθεια επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος φέτος. Εάν εκπληρωθεί η συνθήκη αυτή, στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι θα τεθεί σε κίνηση η διαδικασία συζήτησης μεταξύ των εταίρων και δανειστών, κυρίως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πώς θα γίνει η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Ουσιαστικά θα πρόκειται για μια διαπραγμάτευση μεταξύ της γερμανικής που έχει τον απόλυτο έλεγχο επί των αποφάσεων που λαμβάνει η ΕΕ και της αμερικανικής που σεμεγάλο βαθμό καθορίζει την πολιτική του ΔΝΤ.
Τι μορφή θα έχει η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους; Θα πρόκειται για νέο κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους οι επίσημοι δανειστές της Ελλάδας (ο δημόσιος τομέας δηλαδή τα κράτη) και που αποτελεί «ανάθεμα» για τη Γερμανία ή θα επιλεγούν άλλοι τρόποι όπως η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων δανεισμού και η ακόμη μεγαλύτερη χρονική επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα; Είναι ακόμη νωρίς για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό.
Κρίσιμος σταθμός στην σκυταλοδρομία που κάνει η ελληνική κυβέρνηση θα είναι η σύνοδος των G20 στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου στη Ρωσία. Πέρα από την ανοικτή αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας για το θέμα της παροχής ασύλου σε ένα πρώην Αμερικανό πράκτορα που αποκάλυψε το εκτεταμένο δίκτυο παρακολούθησης φιλικών και συμμαχικών των ΗΠΑ χωρών, στη σύνοδο των G20 θα συζητηθεί και το ελληνικό πρόβλημα. Είναι όμως βέβαιο ότι δεν θα υπάρξουν αποφάσεις πριν τις γερμανικές εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου και το σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
Μέχρι τότε, η ελληνική κυβέρνηση έχει να προχωρήσει το κεφάλαιο της διαθεσιμότητας 12.500 δημοσίων υπαλλήλων, να αντιμετωπίσει τις προαναγγελθείσες αντιδράσεις των εκπαιδευτικών που απειλούν με «λοκ άουτ» της νέας σχολικής χρονιάς και κυρίως να προετοιμαστεί για τη νέα αξιολόγηση της τρόικας που ξεκινά το Σεπτέμβριο. Στη διαπραγμάτευση που θα ξεκινήσει σε περίπου 20 μέρες, οι δανειστές έχουν προειδοποιήσει ότι θα απαιτήσουν την πλήρη εφαρμογή των συμφωνηθέντων χωρίς παρεκκλίσεις.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της πραγματικής οικονομίας που δεν χρηματοδοτείται και κινδυνεύει με ασφυξία που θα έχει τρομακτικές και απρόβλεπτες συνέπειες. Για να έρθει η πολυπόθητη ανάπτυξη που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας (όχι η αναιμική στούψος του 0,7% που προβλέπει ως μέσο όρο για το 2014 η αισιόδοξη ανάλυση του οικονομικού επιτελείου) και θα κινητοποιήσει επενδυτές, χρειάζονται κεφάλαια. Το ερώτημα είναι ποιος θα «σπρώξει» επενδυτικά κεφάλαια στην Ελλάδα που θα είναι πραγματικά και όχι προερχόμενα από distress funds που αναζητούν γρήγορο και εύκολο κέρδος…
