PLUS
Η Τουρκία πρόκειται να επικυρώσει στρατιωτικές συμφωνίες-πλαίσια που έχουν υπογραφεί με τρία βαλκανικά έθνη, μια κίνηση που ενισχύει περαιτέρω τη στρατιωτική παρουσία της Άγκυρας στην περιοχή, ενώ επεκτείνει τη στρατηγική της επιρροή γύρω από την Ελλάδα.
Οι συμφωνίες, που υπογράφηκαν το 2024 με την Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο και τη Βόρεια Μακεδονία, έρχονται σε μια περίοδο αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα έχει εκφράσει ανησυχία για τις διευρυνόμενες αμυντικές συνεργασίες της Τουρκίας, ιδιαίτερα σε περιοχές με ιστορική και στρατηγική σημασία. Τα Βαλκάνια αποτελούν εδώ και πολύ καιρό πεδίο μάχης για επιρροή μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ και των εξωτερικών δυνάμεων, και οι βαθύτεροι στρατιωτικοί δεσμοί της Τουρκίας με αυτές τις χώρες σηματοδοτούν την πρόθεσή της να παίξει πιο ενεργό ρόλο στη δυναμική της περιφερειακής ασφάλειας.
Οι συμφωνίες εντάχθηκαν γρήγορα στην ατζέντα του τουρκικού κοινοβουλίου, σε αντίθεση με παρόμοια στρατιωτικά σύμφωνα που συνήθως υποβάλλονται σε πιο μακροχρόνιες διαδικασίες αναθεώρησης. Η Άγκυρα βλέπει αυτές τις συμφωνίες ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την ενίσχυση της αμυντικής της συνεργασίας με γειτονικά και συμμαχικά έθνη, ενώ παράλληλα θεωρεί πως έτσι αντιμετωπίζει τις περιφερειακές απειλές για την ασφάλειά της.
Σύμφωνα με τις συμφωνίες, η Τουρκία και οι εταίροι της θα συνεργαστούν σε διάφορους στρατιωτικούς και αμυντικούς τομείς, όπως εκπαίδευση, κοινές ασκήσεις, συνεργασία αμυντικής βιομηχανίας, ανταλλαγή πληροφοριών, υποστήριξη υλικοτεχνικής υποστήριξης, ιατρικές υπηρεσίες, κυβερνοάμυνα, ειρηνευτικές αποστολές και καταπολέμηση ναρκών ξηράς και αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών. Οι συμφωνίες διευκολύνουν επίσης την ανταλλαγή προσωπικού, την κοινή έρευνα στη στρατιωτική επιστήμη και τεχνολογία και την επιχειρησιακή συνεργασία σε αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας και ανακούφισης από καταστροφές.
Η Τουρκία θεωρεί τέτοιες επίσημες στρατιωτικές συμφωνίες ως σκαλοπάτι για βαθύτερους αμυντικούς δεσμούς και μελλοντικές συμφωνίες. Χρησιμεύουν επίσης ως σημείο αναφοράς για την ευρύτερη συνεργασία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Μια στρατηγική που αρχικά συνδέθηκε με την πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Τουρκία που παράγονται από την εταιρεία Baykar του γαμπρού του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επεκτάθηκε έκτοτε για να συμπεριλάβει διάφορα αμυντικά προϊόντα.
Μόλις επικυρωθούν και δημοσιευτούν στην Επίσημη Εφημερίδα, αυτές οι συμφωνίες θα επιτρέψουν στον τουρκικό στρατό να συνάψει δευτερεύουσες συμφωνίες με ξένους εταίρους χωρίς να απαιτείται κοινοβουλευτική έγκριση. Αυτή η μέθοδος περιορίζει τη δημόσια συζήτηση σχετικά με το εύρος και την έκταση των υπερπόντιων στρατιωτικών δραστηριοτήτων της Τουρκίας. Με τον εξορθολογισμό της διαδικασίας έγκρισης, η Άγκυρα στοχεύει να άρει τα γραφειοκρατικά εμπόδια και να διασφαλίσει τη συνέχεια στην αμυντική της εμπλοκή. Οι αναλυτές σημειώνουν ότι αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει παρόμοιες στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν σε προηγούμενες αμυντικές συμφωνίες με χώρες της Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας, όπου η Τουρκία έχει επιδιώξει μακροπρόθεσμες αμυντικές συνεργασίες μέσω γενικών νομικών πλαισίων. Τέτοιες συμφωνίες έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην αυξανόμενη αμυντική επιρροή της Τουρκίας, ιδιαίτερα σε χώρες όπου τα τουρκικά προγράμματα στρατιωτικής τεχνολογίας και εκπαίδευσης έτυχαν καλής υποδοχής.
Από τον Δεκέμβριο του 2024 η Τουρκία είχε υπογράψει στρατιωτικές συμφωνίες-πλαίσια με 89 χώρες και συμφωνίες συνεργασίας στρατιωτικής εκπαίδευσης με 65. Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη με 47 έθνη για συμφωνίες στρατιωτικού πλαισίου και 13 για συμφωνίες εκπαίδευσης. Επιπλέον, η Τουρκία έχει υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας με 90 χώρες.
Οι Συμφωνίες αυτές έχουν προσελκύσει το έντονο προσωπικό ενδιαφέρον του Ερντογάν ο οποίος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνσή τους αφού η οικογένειά του έχει επωφεληθεί οικονομικά από τις πωλήσεις στρατιωτικού υλικού, ιδιαίτερα τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar που παράγει η Baykar. Με την πάροδο των ετών, η οικογένεια Ερντογάν φέρεται να επωφελήθηκε έμμεσα από προμήθειες που συνδέονται με αμυντικά συμβόλαια, που διευκολύνθηκαν μέσω ευνοϊκών κυβερνητικών πολιτικών όπως προσφορές χωρίς διαγωνισμούς, φορολογικές ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις.
Με πληροφορίες από το nordicmonitor
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σύλληψη Ιμάμογλου: O Ερντογάν είναι πραγματικά ανήσυχος αυτή τη φορά
Εκρέμ Ιμάμογλου: Επεισόδια στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης – «Η Τουρκία θα νικήσει»
