Οι περίπου 300 ρευματολόγοι που εργάζονται στην επικράτεια δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών ρευματοπαθών ασθενών, με συνέπεια να καθυστερεί η διάγνωση και να εγκαθίστανται μη αντιστρεπτές βλάβες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, που εκδηλώνεται με πόνους την ώρα που ο ασθενής ξυπνάει και ενώ το σώμα θα έπρεπε να είναι ξεκούραστο.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Η νόσος συνοδεύεται από πόνο χαμηλά στη μέση και στη λεκάνη και δεν αφήνει τους ασθενείς ούτε να κοιμηθούν φυσιολογικά ούτε να ξεκουραστούν. Επιπλέον, στον διαδεδομένο «αστικό μύθο» πως από όλες τις ρευματοπάθειες υπάρχει μία, η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, που δεν «αγαπάει» τις γυναίκες και πλήττει μόνο νεαρούς άνδρες, τα νέα ευρήματα αποδεικνύουν ότι τελικά η νόσος δεν κάνει διακρίσεις βάσει φύλου.
Όπως εξηγεί ο Ευάγγελος Θεοδώρου, επιμελητής στη Ρευματολογική Κλινική του 251 ΓΝΑ και γενικός γραμματέας της ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ, από αξονική σπονδυλαρθρίτιδα νοσούν εξίσου άνδρες και γυναίκες σε νεαρή ηλικία και γι’ αυτό η νόσος έχει βαρύ φορτίο, αφού πλήττει τους ασθενείς στην πιο παραγωγική τους ηλικία. Ενίοτε η νόσος συνοδεύεται από κλινικά συμπτώματα που δεν αφορούν τη σπονδυλική στήλη, όπως φλεγμονή στα μάτια, στο δέρμα ή στο έντερο.
Από την πλευρά του ο ρευματολόγος – στρατιωτικός γιατρός εν αποστρατεία Δημήτρης Καρόκης, πρόεδρος της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας (ΕΡΕ) και της Επαγγελματικής Ένωσης Ρευματολόγων Ελλάδας (ΕΠΕΡΕ), επισημαίνει πως οι ασθενείς με αξονική σπονδυλαρθρίτιδα χάνουν τουλάχιστον έξι με δέκα χρόνια μέχρι να διαγνωστούν και ότι στις γυναίκες η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη.
Παλιά οι ασθενείς με αξονική σπονδυλαρθρίτιδα έφταναν σε κατάσταση αγκύλωσης όταν δεν λάμβαναν εγκαίρως διάγνωση και θεραπεία, με τα τότε διαθέσιμα φάρμακα (κυρίως τα αντιφλεγμονώδη σκευάσματα). Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, χάρη στην ανάπτυξη βιολογικών παραγόντων, αν η θεραπεία δοθεί εγκαίρως, οι ασθενείς μπορούν να έχουν μια παραγωγική ζωή χωρίς τους διαρκείς πόνους και τις αγκυλώσεις που μειώνουν την κινητικότητά τους και μετατρέπουν σε βάσανο τη ζωή τους.
Η αντιμετώπιση της σπονδυλαρθρίτιδας δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς ενίοτε απαιτείται αλλαγή των φαρμάκων, όχι μία, αλλά πολλές φορές. Αρμόδιος γιατρός για τη διάγνωση και τη συνταγογράφηση είναι ο ρευματολόγος, αλλά επειδή οι 300 ρευματολόγοι που εργάζονται στην Ελλάδα δεν επαρκούν, παρέχεται η δυνατότητα στους ορθοπεδικούς, που και αυτοί βλέπουν ασθενείς με σπονδυλαρθρίτιδα, να επαναλαμβάνουν τη συνταγή, όχι όμως να αλλάζουν το θεραπευτικό πρωτόκολλο.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΡΕ και της ΕΠΕΡΕ Δημήτρης Καρόκης, οι ρευματολόγοι είναι περισσότερο συγκεντρωμένοι στα αστικά κέντρα και υπάρχει έλλειψη γιατρών στην περιφέρεια και στα νησιά, εκεί όπου παράλληλα υπάρχει και μεγάλη έλλειψη δομών υγείας. Συνεπώς, η δυνατότητα που δίνεται μέσω του νέου νομοσχεδίου στους ιδιώτες γιατρούς να μπορούν να εργάζονται κάποιες ημέρες στα νοσοκομεία ως ελεύθεροι επαγγελματίες θα μπορέσει να προσφέρει μια λύση στα υπάρχοντα αδιέξοδα του ΕΣΥ και να συμβάλει προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των ασθενών σε περιοχές όπου οι ρευματολόγοι είναι ακριβοθώρητοι ή απουσιάζουν τελείως. «Αν ένας ιδιώτης ρευματολόγος πηγαίνει, παραδείγματος χάριν, στη Φλώρινα δύο φορές την εβδομάδα για να δουλέψει στο νοσοκομείο με μπλοκάκι, προφανώς μπορεί να βοηθήσει τον κόσμο. Δεν θα αλλοιώσει τον χαρακτήρα του ΕΣΥ και οι πολίτες θα έχουν καλύτερη υγειονομική φροντίδα», εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας. Υπάρχουν πόλεις της περιφέρειας ή νησιά σαν τη Σάμο και την Κέρκυρα που έχουν δύο ή τρεις ρευματολόγους για όλο τον πληθυσμό, με την ειδικότητα της ρευματολογίας να παραμένει «παραμελημένη» στη χώρα μας.
Το πρώτο βήμα για την καλυτέρευση της ζωής των ατόμων με αξονική σπονδυλαρθρίτιδα είναι να μιλήσουν για τους πόνους που βιώνουν, αλλά και για τα ανεξήγητα συμπτώματα που μπορεί να αφορούν άλλα σημεία του σώματος, όπως ισχύει με τη ραγοειδίτιδα (φλεγμονή του οφθαλμού), η οποία μπορεί να ξεκινήσει από την τρυφερή ηλικία των 13-14 ετών. Ο Δημήτρης Καρόκης στα χρόνια που έχει υπηρετήσει ως γιατρός έχει δει τρία – τέσσερα περιστατικά με ραγοειδίτιδα σε τόσο νεαρή ηλικία και σε αρκετές περιπτώσεις από εκείνη τη βλάβη ξεκινούσε παλαιότερα το ταξίδι της διάγνωσης, καθώς δεν γίνονταν ευρέως μαγνητικές τομογραφίες. Ένας από τους μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς με αξονική σπονδυλαρθρίτιδα είναι και ο Ιωάννης Παπαδάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Ρευματοπαθών Κρήτης. Η περιπέτεια υγείας του ξεκίνησε από την ηλικία των 14-15 ετών με φλεγμονή στο μάτι, το δέρμα και το έντερο. Ο πόνος στη μέση εμφανίστηκε στα 18 έτη και, λόγω της απουσίας τότε μαγνητικής τομογραφίας, η διάγνωση έγινε όταν ο ασθενής είχε κλείσει τα 35 έτη. Ο ίδιος ένιωσε να ξαναγεννιέται όταν πήρε για πρώτη φορά βιολογικό παράγοντα, ο οποίος βέβαια δεν μπορεί να αντιστρέψει την εγκατεστημένη αγκύλωση, αλλά μπορεί να την προλάβει.
Η νέα ενημερωτική εκστρατεία για την αξονική σπονδυλαρθρίτιδα με τίτλο «Πες το δυνατά» της βιοφαρμακευτικής εταιρείας Abbvie παρακινεί τους ασθενείς να μιλήσουν για τους πόνους που βιώνουν ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη νόσο και να μην υποφέρουν άδικα.