Ηλίας Σιδέρης: “Οι ελληνικές φυλακές ιδρύματα πολιτών δεύτερης κατηγορίας”

Άρθρο του Ηλία Σιδέρη, δικηγόρου

Η επαγγελματική μου ενασχόληση με κρατουμένους σε όλη την Ελλάδα, με έκανε να ανησυχήσω σχετικά με τα ατομικά δικαιώματα αυτών των ανθρώπων που, νομίμως, τους έχει στερηθεί η ελευθερία. Το ζήτημα είναι ότι, ενώ, χώροι κράτησης υπάρχουν διαφόρων ειδών, οι κρατούμενοι μπορούν να ταξινομηθούν σε πολλές διαφορετικές κατηγορίες. Άλλοι είναι ποινικοί κρατούμενοι καταδικασμένοι, άλλοι περιμένουν την δίκη τους (υπόδικοι) και άλλοι, είτε της μιας κατηγορίας είτε της άλλης, περιμένουν επί εβδομάδες στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων τη μεταγωγή τους στις φυλακές. Και φυσικά από εκεί και πέρα υπάρχουν πάμπολλοι διαχωρισμοί. Υπάρχουν ανήλικοι, μετέφηβοι, υπερήλικες, έγκυες γυναίκες, άνθρωποι που γεννήθηκαν σε σώμα αντρικό άλλα αισθάνονται κάτι άλλο και το αντίστροφο, άρρωστοι, ψυχασθενείς, αλλοδαποί που δεν μπορούν να συνεννοηθούν και από εκεί και πέρα, άλλοι κρατούνται για τροχονομική παράβαση, άλλοι για χρέη και άλλοι ως serial killers.

Όλοι οι ανωτέρω, πλην των διοικητικά κρατουμένων αλλοδαπών που αναμένουν την απέλαση τους και «φιλοξενούνται» σε ειδικούς χώρους, δυνητικά θα μπορούσαν να είναι κρατούμενοι στο ίδιο κελί! Δεδομένου ότι το σύστημα της στέρησης της προσωπικής ελευθερίας στην Ελλάδα, βασίζεται στον σωφρονισμό και όχι στην τιμωρία, η κράτηση ανθρώπων κατά παράβαση της σωφρονιστικής νομοθεσίας, είναι πιο απάνθρωπη τιμωρία, από την ίδια την φυλάκιση.

Στην Ελλάδα, της οικονομικής κρίσης, ο σωφρονιστικός κώδικας, είναι ένας νόμος που σε αρκετά σημεία δεν εφαρμόζεται, ενώ σε κάποια άλλα δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ. Φυσικά η κοινωνία, δεν ενδιαφέρεται αν εφαρμόζεται ένας νόμος που θα καλυτερέψει τις συνθήκες ζωής των κρατουμένων, αφού πρόκειται για πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Ίσως και εδώ, όπως στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, θα πρέπει να ερευνήσουμε το ενδεχόμενο της λειτουργίας ιδιωτικών χώρων φύλαξης, όπου όποιος έχει την δυνατότητα θα πληρώνει και θα απολαμβάνει αυτά που ορίζει ο σωφρονιστικός κώδικας. Η άποψη βασίζεται στις παραδοχές: α) όποιος έχει την οικονομική δυνατότητα στις ελληνικές δημόσιες φυλακές την «περνάει» ζάχαρη β) δεν υπάρχει κανένας λόγος το κράτος να πληρώνει ευρωπαϊκά πρόστιμα για τις συνθήκες κράτησης γ) δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην υπάρχουν ιδιωτικές φυλακές, αφού το project στέφθηκε με επιτυχία ήδη στην Ευρώπη δ) εφόσον υπάρχει η δυνατότητα βελτίωσης της ζωής των εγκλείστων, δεν υπάρχει δικαιολογία, να μην κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Άλλωστε, τα δικαστήρια με τις αποφάσεις τους, στερούν την προσωπική ελευθερία και ουδόλως στερούν λοιπά ατομικά δικαιώματα ή αγαθά, που συνδέονται με την ανάπτυξη της προσωπικότητας.