Όπως είπε πρόσφατα ο Νομπελίστας Jules Hoffmann: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τα εμβόλια είναι ο μη εμβολιασμός».
Της Παρασκευής Κατσαούνου
Σήμερα, με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα να έχει θέσει ως απόλυτη προτεραιότητα την ανεύρεση του εμβολίου κατά του νέου κορωνοϊού, ο κόσμος συνειδητοποιεί την αναγκαιότητα του εμβολιασμού για ένα νόσημα για το οποίο δεν υπάρχει προηγούμενη ανοσία. Πριν ενάμιση χρόνο, στην προ-κορωνοϊού εποχή, εκδηλώσεις μνήμης υπενθύμιζαν τη συμπλήρωση 100 ετών από την τρομερή πανδημία γρίπης του 1918-‘19 που υπήρξε η πλέον θανατηφόρα λοιμώδης νόσος της καταγεγραμμένης ιστορίας του ανθρώπου.
Η «Ισπανική» όπως έμεινε να αποκαλείται γρίπη, μέσα σε ένα μόλις χρόνο οδήγησε στον θάνατο 25 εκατομμύρια ανθρώπους, περισσότερους από όσους πέθαναν τα χρόνια του «Μαύρου Θανάτου» της βουβωνικής πανώλης στην Ευρώπη το 14ο αιώνα. Ωστόσο, κανείς δεν φανταζόταν ότι μια καινούργια πανδημία θα μπορούσε να απειλήσει την αναπτυγμένη κοινωνία του 21ου αιώνα. Η υιοθέτηση νοοτροπίας πρόληψης λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και της γρίπης, μέσω του εμβολιασμού κυρίως των ειδικών ομάδων πληθυσμού (ηλικία>65 έτη πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), χρόνια καρδιολογικά νοσήματα, άτομα με ανοσοκαταστολή λόγω υποκείμενου νοσήματος ή θεραπεία και καπνιστές) είναι πολύ σημαντική. Η προστασία παιδιών, εφήβων και ενηλίκων από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν μέσω εμβολιασμού είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Συγκεκριμένα, αν και ο εμβολιασμός έχει βοηθήσει την ανθρωπότητα να απαλλαγεί από νοσήματα που είχαν οδηγήσει σε εκατομμύρια θανάτους (πχ. από ευλογιά, πολυομυελίτιδα κ.λπ.), ο πλημμελής εμβολιασμός μπορεί να οδηγήσει σε επανεμφάνιση κάποιων σπάνιων τώρα νοσημάτων όπως διφθερίτιδα, πολυομυελίτισα, παρωτίτιδα και ιλαρά. Ενδεικτικά, στις 29 Αυγούστου 2019, σε 4 χώρες επανεμφανίστηκε η ιλαρά, στην Ελλάδα, την Αλβανία, την Τσεχία και το Ηνωμένο Βασίλειο). Σύμφωνα με τον ΠΟΥ οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού αποτελούν το τρίτο αίτιο θνησιμότητας παγκοσμίως.
«Αν κάθε παιδί στον κόσµο έκανε το εµβόλιο για τον πνευµονιόκοκκο θα αποτρεπόταν θα αποτρεπόταν η χρήση αντιβιοτικών σε ποσότητα που θα αντιστοιχούσε σε 100 εκατοµµύρια ηµερήσιες δόσεις ετησίως. Φανταστείτε πως µεταφράζεται αυτό το όφελος σε όρους µείωσης της µικροβιακής αντοχής», Παρασκευή Κατσαούνου Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευµονολογίας ΕΚΠΑ και Συντονίστρια της Οµάδος Λοιµώξεων της Ελληνικής Πνευµονολογικής Εταιρίας
Παρασκευή Κατσαούνου Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευµονολογίας ΕΚΠΑ και Συντονίστρια της Οµάδος Λοιµώξεων της Ελληνικής Πνευµονολογικής Εταιρίας
Tι θα γινόταν αν κάθε παιδί εμβολιαζόταν με το εμβόλιο έναντι πνευμονιόκοκκου
Η ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά, δηλαδή η κατάσταση στην οποία αυτά μεταλλάσσονται και τα υπάρχοντα αντιβιοτικά δεν μπορούν να τα σκοτώσουν, θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα της δημόσιας υγείας. Όμως τόσο ο αντιγριπικός και έναντι του πνευμονιόκοκκου εμβολιασμός μπορεί να μειώσει τη μικροβιακή αντοχή με 3 τρόπους: Καταρχάς, τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να προλάβουν λοιμώξεις που η θεραπεία τους θα απαιτούσε αντιβιοτικά. Επίσης, τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να μειώσουν τις ιογενείς λοιμώξεις, που συχνά εσφαλμένα θεραπεύονται με αντιβιοτικά και οι οποίες μπορεί επίσης να προδιαθέσουν σε δευτεροπαθείς λοιμώξεις που χρειάζονται αντιβιοτική θεραπεία.
Τέλος, η ανάπτυξη και χρήση νέων ή βελτιωμένων εμβολίων μπορεί να προλάβει νοσήματα που καθίσταται δύσκολη η θεραπεία τους ή δεν μπορούν να θεραπευθούν λόγω μικροβιακής αντοχής. Η συμβολή των εμβολίων στην καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής είναι τόσο μεγάλη που σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αν κάθε παιδί εμβολιαζόταν με το εμβόλιο έναντι πνευμονιόκοκκου θα αποτρεπόταν η χρήση αντιβιοτικών σε ποσότητα που θα αντιστοιχούσε σε 100 εκατομμύρια ημερήσιες δόσεις ετησίως, με τον πνευμονιόκοκκο να αποτελεί ένα από τα 12 πιο σημαντικά ανθεκτικά βακτήρια παγκοσμίως για τα οποία χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες.
Η σημασία της διατήρησης των τακτικών εμβολιασμών εν μέσω πανδημίας
Στις 20 Απριλίου, ο ΠΟΥ Ευρώπης και η UNICEF εξέδωσαν μια κοινή δήλωση στην οποία σκιαγραφείται η σημασία της διατήρησης των τακτικών εμβολιασμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σε αυτήν την ανακοίνωση βασικά σημεία της ανακοίνωσης τονίζεται το πόσο κρίσιμο είναι να συνεχίζονται τα προγράμματα εμβολιασμών ρουτίνας κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, προστατεύοντας επαρκώς τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας και τα άτομα που εμβολιάζονται. Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον εμβολιασμό των πιο ευάλωτων παιδιών που έχουν χάσει εμβολιασμούς ρουτίνας στο παρελθόν. Επίσης, σημειώνεται ότι εάν κατά τη διάρκεια αυτής της πρωτοφανούς κρίσης που βιώνουμε, τα τοπικά μέτρα αντιμετώπισης της Covid-19 προκαλέσουν προσωρινές διακοπές των τακτικών εμβολιασμών, οι χώρες θα πρέπει να σχεδιάσουν να τους επαναλάβουν το συντομότερο δυνατό μετά τη σταθεροποίηση της κατάστασης. Οι χώρες θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες να εμβολιάσουν άτομα υψηλού κινδύνου και να διασφαλίσουν ότι όλοι, συμπεριλαμβανομένων των πιο περιθωριοποιημένων, θα έχουν ίση πρόσβαση σε ένα εμβόλιο Covid-19 όταν θα είναι διαθέσιμο. Μπορούμε να αποτρέψουμε τον περαιτέρω αντίκτυπο της πανδημίας στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης διασφαλίζοντας ότι τα άτομα όλων των ηλικιών παραμένουν εμβολιασμένα σύμφωνα με τα εθνικά προγράμματα.
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
PLUS
