Ο Μπαράκ Ομπάμα ολοκλήρωσε στο Τόκιο το πρώτο σταθμό της ασιατικής περιοδείας του με μια γεύση ανολοκλήρωτου: αναγκάσθηκε να παραμείνει αόριστος στα εδαφικά ζητήματα για να ικανοποιήσει την Ιαπωνία χωρίς να εκνευρίσει την Κίνα και δεν πέτυχε τη συμφωνία που ήλπιζε για το άνοιγμα της ιαπωνικής αγοράς.
Στο Τόκιο, ο Ομπάμα χρειάσθηκε να κινηθεί πολύ προσεκτικά, σε μια πρόγευση αυτού που τον περιμένει στον επόμενο σταθμό της περιοδείας του, τη Νότια Κορέα, και στη συνέχεια στη Μαλαισία και τις Φιλιππίνες. Η περιοδεία του αμερικανού προέδρου στην Ασία θεωρείται κρίσιμη για τη βούληση της Ουάσινγκτον να αποκαταστήσει μια ισορροπία στη διπλωματία της στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, όπου η Κίνα καταλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερο χώρο.
Κατά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε, ο Ομπάμα επεδίωξε να καθησυχάσει την Ιαπωνία για την αμερικανική παρουσία, σε μια περίοδο που υπάρχει ισχυρή ένταση ανάμεσα στο Τόκιο και το Πεκίνο σχετικά με τα νησιά Σενκάκου, ένα ακατοίκητο αρχιπέλαγος της Ανατολικής Σινικής Θάλασσας που ελέγχεται από τους Ιάπωνες, αλλά διεκδικείται έντονα από τους Κινέζους, οι οποίοι ονομάζουν το αρχιπέλαγος Ντιαογιού.
“Οι ΗΠΑ ανέπτυξαν τις πιο προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες τους στην Ιαπωνία και παρέσχεσαν όλα τα απαραίτητα μέσα για να γίνουν σεβαστές οι δεσμεύσεις τους βάσει της συνθήκης αμοιβαίας συνεργασίας και ασφάλειας ΗΠΑ-Ιαπωνίας”, διαβεβαίωσαν οι δύο χώρες σε ανακοίνωσή τους που δόθηκε στη δημοσιότητα λίγα λεπτά μετά την αναχώρηση του Ομπάμα.
“Οι δεσμεύσεις αυτές αφορούν όλα τα εδάφη που διοικούνται από την Ιαπωνία, περιλαμβανομένων των νήσων Σενκάκου”, προστίθεται στην ανακοίνωση, στην οποία επαναλαμβάνονται οι δηλώσεις του αμερικανού προέδρου σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε χθες, Πέμπτη, με τον Άμπε.
Οι ΗΠΑ επανέλαβαν απλώς μια θέση την οποία υποστηρίζουν από καιρό: η Ουάσινγκτον θα υποστηρίξει το Τόκιο αν αυτό δεχθεί επίθεση γύρω από τα Σενκάκου, αλλά δεν αποφαίνεται για την ουσία, δηλαδή για το σε ποιον ανήκουν τα νησιά αυτά, για να μην αψηφήσει ανοικτά το Πεκίνο.
“Η Ιαπωνία πέτυχε μια δημόσια δήλωση του Ομπάμα αναφορικά με τα Σενκάκου και το γεγονός ότι ‘καλύπτονται’ από το άρθρο 5 της διμερούς αμυντικής συνθήκης. Είναι καλό για τον Σίνζο Άμπε, έστω κι αν δεν είναι κάτι καινούριο στην ουσία και δεν αλλάζει ουσιαστικά τα δεδομένα”, παρατηρεί ο Ρόμπερτ Ντουτζάριτς, ειδικός στις αμερικανο-ιαπωνικές σχέσεις, ο οποίος θεωρεί ότι “δεν συνέβη τίποτε σπουδαίο” κατά τη σύντομη επίσκεψη του Ομπάμα.
Ωστόσο ο Άμπε δήλωσε πως πέτυχε μαζί με τον Ομπάμα μια “ιστορική” επιτυχία στη συμφωνία για θέματα ασφαλείας και έκαναν πρόοδο στις συνομιλίες για το διμερές εμπόριο.
“Ήταν μια ιστορική δήλωση για την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ”, δήλωσε ο Άμπε προς τους δημοσιογράφους λίγο μετά την αναχώρηση του Ομπάμα.