«Καμπανάκι» επιστημόνων για την έλευση ιών

21/01/2021 22:16

Με την συμπλήρωση ενός χρόνου από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού από την πόλη της Ουχάν στην Κίνα είναι καιρός να βάλουμε κάτω τις γνώσεις, που ασφαλώς προϋπήρχαν αλλά δεν αξιοποιούσαμε ή δεν δίναμε την απαραίτητη προσοχή, και να σκεφτούμε την αιτία του ξεσπάσματος αυτής της φοβερής αρρώστιας που σάρωσε όχι μόνο την καθημερινότητά μας αλλά και ανέτρεψε ριζικά κάθε πτυχή της κοινωνικής, οικονομικής και ατομικής μας ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆Η

Έκθεση 22 κορυφαίων επιστημόνων προειδοποιεί πως θα εμφανίζονται συχνότερα απειλητικές πανδημίες, εάν δεν υπάρξει ριζοσπαστική αλλαγή πολιτικής απέναντι στη φύση

Παραβίαση

Αυτό που γνωρίζαμε αλλά δεν δίναμε μέχρι σήμερα τη δέουσα σημασία (;) είναι πως η επιστήμη ανακαλύπτει ότι δύο έως τέσσερις νέοι ιοί δημιουργούνται κάθε χρόνο, ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης παραβίασης του φυσικού κόσμου.

Οποιοσδήποτε, λοιπόν, από αυτούς τους νέους ιούς θα μπορούσε να μετατραπεί σε πανδημία και αυτό μας το βεβαιώνει ένας άγνωστος στους πολλούς επιστήμονας που όμως κατέχει τον τίτλο του «νονού» της Βιολογικής ποικιλομορφίας ή βιοποικιλότητας, ο Τόμας Λόβτζοϊ (Thomas Lovejoy), ο οποίος επινόησε τον όρο το 1980.

Αυτό που προσπαθεί εδώ και χρόνια να μας πει ο Λόβτζοϊ, μέλος του Ιδρύματος των Ηνωμένων Εθνών και καθηγητής Περιβαλλοντικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο George Mason και οι επιστήμονες, είναι πως η πανδημία του κορωνοϊού δεν είναι η εκδίκηση της φύσης, αλλά το αποτέλεσμα των δικών μας πράξεων απέναντι στη φύση. Μια έγκυρη δημοσίευση που κυκλοφόρησε πρόσφατα από 22 κορυφαίους επιστήμονες σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις για τον τρόπο ελέγχου και αποτροπής επιδημικών εκρήξεων, προειδοποιεί πως οι μελλοντικές πανδημίες θα εμφανίζονται πιο συχνά, με γρηγορότερο ρυθμό μετάδοσης και με τραγικές συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο, αν η ανθρωπότητα δεν ακολουθήσει «τώρα», μία ριζοσπαστική αλλαγή πολιτικής απέναντι στη φύση σε όλο το φάσμα των στρατηγικών που εφαρμόζονται σήμερα.

Στοιχεία

Η νόσος Covid-19 είναι μέχρι στιγμής η 6η παγκόσμια υγειονομική απειλή από την εμφάνιση της πρώτης μεγάλης πανδημίας της γρίπης το 1918. Όπως όλες οι πανδημίες, προέρχεται από μικρόβια που μεταφέρονται από ζώα. Η επιστήμη μας λέει πως υπάρχουν 1.700.000 ανεξερεύνητων ιών σε θηλαστικά και πτηνά, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό (περίπου 827.000) θα μπορούσαν να μολύνουν τους ανθρώπους.

Και αν νιώθουμε σίγουροι πως η επιστήμη θα μας βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ασθενειών (με εμβόλια, φάρμακα, κ.λπ.) αρκεί να σκεφτούμε πως από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού μέχρι σήμερα έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος, ο οποίος κόστισε -αν αφήσουμε κατά μέρος τις ανθρώπινες ζωές- μέχρι τον Ιούλιο του 2020 που έχουμε καταγεγραμμένα στοιχεία τα 16 τρισ. σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αντίθετα, οι ειδικοί υπολογίζουν ότι το κόστος μείωσης των κινδύνων για την αποφυγή των πανδημιών είναι 100 φορές μικρότερο από αυτό της αντιμετώπισής τους. Τι πιο απλό από το προλαμβάνειν αντί του θεραπεύειν;

∆εν υπάρχει κανένα κρυφό μυστικό πίσω από τα αίτια της πανδημίας Covid-19. O τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε τη γη, η εντατικοποίηση των καλλιεργειών και το εμπόριο, η παραγωγή και η κατανάλωση σε ανεξέλεγκτο βαθμό διαταράσσουν τη φύση και ενισχύουν το σύνδεσμο των άγριων ειδών, του ζωικού κεφαλαίου, των παθογόνων και των ανθρώπων.

Αυτός είναι ο δρόμος που οδηγεί στις πανδημίες.

∆υστυχώς, η έλευση του κορωνοϊού στη ζωή μας, απλά επιβεβαιώνει τα όσα εδώ και δεκαετίες γνωρίζουμε ως αναπόφευκτη τροχιά της κεφαλαιοκρατικής παγκοσμιοποίησης και του εγχειρήματος του νεοφιλελευθερισμού. Η ταχύτητα μέσα στην οποία ζούσαμε όλοι, καθώς και η αναζήτηση μιας διαρκώς αυξανόμενης οικονομικής ανάπτυξης, μας …πέταξε πάνω σε έναν τοίχο χωρίς ζώνη ασφαλείας. Γιατί ήμασταν απροετοίμαστοι απέναντι σ’ αυτή την κρίση, όπως πάντοτε είμαστε απροετοίμαστοι απέναντι στις ασθένειες και στο ενδεχόμενο το κοινωνικό και οικονομικό μας σύστημα να χτυπήσει κόκκινο.

Γιατί για όλους μας συνέβη κάτι σύνηθες και αναμενόμενο, πως παρ’ όλο που από καιρό είχαν εμφανιστεί τα μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα, θεωρήσαμε πως το «κακό» στο κατώφλι του μελλοντικού χρόνου δεν μας αφορά. Τις αγωνιώδεις κραυγές για την καταστροφή του πλανήτη μας και τα σημάδια τα πήραμε αργά-αργά σαν το δηλητήριο, σε μικρές δόσεις, πιστεύοντας πως θα κερδίσουμε την ανοσία. Και χάσαμε!

Η ιστορία μας λέει ότι η πανδημία που προκάλεσε ο νέος κορωνοϊός δεν θα είναι η τελευταία. Οι ζωονόσοι, όπως ονομάζονται οι ασθένειες ή μολύνσεις που μεταφέρονται από τα ζώα στους ανθρώπους δεν είναι κάτι καινούργιο. Φυματίωση, λύσσα, τοξοπλάσμωση, ελονοσία, το 60% των μολύνσεων στον άνθρωπο προέρχεται από τα ζώα. Και ο αριθμός αυξάνεται στο 75% αν περιληφθούν και οι «νέες» ασθένειες όπως ο Εμπολα, οι διάφορες γρίπες των πτηνών, και ιοί πως SARS, Zika…

Εκμετάλλευση

Με δεδομένη την αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού και την όλο και πιο εντατική εκμετάλλευση των πόρων του πλανήτη (αποψίλωση δασών για καλλιέργεια της γης, εντατική κτηνοτροφία με την ανάπτυξη αντοχής στα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, αστικοποίηση και κατάτμηση των οικοσυστημάτων), οδηγούμαστε στην καταστροφή όλο και περισσότερων οικοσυστημάτων η οποία πολλαπλασιάζει τις επαφές ανάμεσα στα είδη. Και αυτά, χωρίς να υπολογίζεται η υπερθέρμανση του πλανήτη που μπορεί να οδηγήσει είδη του ζωικού βασιλείου, φορείς νόσων, σε περιοχές όπου δεν ζούσαν προηγουμένως θα φέρουν και άλλους ιούς, που κανείς δεν είναι σίγουρος για το αν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.

Η απάντηση, πρέπει να είναι συστημική. Πέραν της ad hoc αντιμετώπισης κάθε επιδημίας, πρέπει να σκεφτούμε το μοντέλο της ζωής μας και κυρίως, να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με τα φυσικά οικοσυστήματα και τον ρόλο του διαδραματίζουν.

Να προσανατολιστούμε σε μια δραστική αλλαγή του περιβαλλοντικού προσανατολισμού μας και των οικονομικών μας δραστηριοτήτων, από τον χρηματοπιστωτικό τομέα μέχρι την αλιεία, τις μεταφορές και την ενέργεια.

Η λύση είναι μια προσέγγιση που θα σέβεται τη φύση, η οποία περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και όλα τα υπόλοιπα θέματα γιατί όπως είπε και η διάσημη ανθρωπολόγος και Πρέσβειρα Ειρήνης των Ηνωμένων Εθνών, ∆ρ Τζέιν Γκούντολ, μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες του κόσμου, που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της μελετώντας και υπερασπιζόμενη τα ζώα, κυρίως τους χιμπατζήδες της Αφρικής.
«Είχε προβλεφθεί ότι αυτό θα συνέβαινε και θα ξανασυμβεί μέχρι τα πάρουμε το μάθημά μας». ∆ιότι ξέρει ότι οι αιτίες της πανδημίας είναι προφανείς: «Η περιφρόνησή μας για τη φύση και η έλλειψη σεβασμού για τα ζώα με τα οποία θα έπρεπε να μοιραζόμαστε τον πλανήτη».

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί