Ως η νούμερο ένα πρόκληση για τη Δημοκρατία χαρακτηρίστηκε η Κλιματική Αλλαγή, στο πλαίσιο του 11ου Athens Democracy Forum, το οποίο πραγματοποιείται από τις 27 μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Κατά τη διάρκεια των εναρκτήριων χαιρετισμών, η κυρία Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε εκτενώς στις δυσκολίες της Δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας με νόημα ότι η Κλιματική Κρίση αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση. «Είναι η σημαντικότερη απειλή ασφαλείας του αιώνα», τόνισε, χαρακτηριστικά. «Θέλουμε γρήγορα “πράσινες” και “βιώσιμες” λύσεις», πρόσθεσε, καθώς η Κλιματική Αλλαγή ήδη συμβαίνει.
Προειδοποιώντας για το κόστος της ελλιπούς προετοιμασίας και της αδράνειας, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στην «Πράσινη Συμφωνία» της Ε.Ε., η εφαρμογή της οποίας -όπως είπε- εξαρτάται από τη θέληση των εθνικών κυβερνήσεων και τα κίνητρα για την «πράσινη» μετάβαση.
Επανέλαβε δε, ότι η Μεσόγειος αποτελεί hotspot της Κλιματικής Αλλαγής, η αντιμετώπιση της οποίας θα πρέπει να ανακτήσει το momentum που χάθηκε τα τελευταία χρόνια, λόγω της πανδημίας, του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης.
«Η Κλιματική Κρίση θέτει σε δοκιμασία την ίδια τη Δημοκρατία», επεσήμανε, θεωρώντας άκρως σημαντικό οι πολίτες να καταστούν μέρος της διαδικασίας αντιμετώπισης του προβλήματος. «Πρέπει να συμμετέχουν όλοι», συνέχισε, σημειώνοντας την ανάγκη βελτίωσης της επικοινωνίας μεταξύ επιστημόνων και κοινωνίας των πολιτών.
Ταυτόχρονα, βέβαια, η κυρία Σακελλαροπούλου υποστήριξε ότι «έχουμε μπροστά μας μια ευκαιρία για να μετασχηματισουμε την κοινωνία», καθώς «το δημοκρατικό πλαίσιο παρέχει λύσεις σε όλα τα προβλήματα». «Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας. Πρέπει άμεσα να αναλάβουμε δράση, αλλιώς η δημοκρατία θα αποδυναμωθεί. Εάν όμως, επιτύχουμε, τότε ας τολμήσουμε να ελπίσουμε», κατέληξε.
Κατά τον δικό του χαιρετισμό, ο Αχιλλέας Τσάλτας, Επικεφαλής του Ιδρύματος Democracy & Culture Foundation, επέλεξε να αναφερθεί στη φιλελεύθερη δυτική Δημοκρατία, τμήματα της οποίας έχουν εισαχθεί σε όλο τον κόσμο, όπως την Κίνα και τη Ρωσία. «Πολλές δυτικές αξίες έχουν πλέον γίνει παγκόσμιες», αναγνώρισε. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να σεβόμαστε το διαφορετικό, γι’ αυτό και η συμπεριληπτικότητα θα πρέπει να τεθεί επί τάπητος, συμπλήρωσε.
«Δεν μπορούμε να μιλάμε για το μέλλον της Δημοκρατίας, χωρίς να βρούμε κοινό έδαφος εντός των πολιτισμικών κρατών», υποστήριξε επιπλέον, στέλνοντας το μήνυμα ότι «παρά τις προκλήσεις, τολμάμε να ελπίσουμε». Ας βοηθήσουμε, συνέχισε, τη Δημοκρατία να εξελιχθεί, με μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών και καλύτερη διακυβερνησιμότητα.
Στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum, διεξήχθη και μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση, υπό τον τίτλο «Η Σύγκρουση των Πολιτισμικών Κρατών», η οποία έγινε υπό τον συντονισμό του Roger Cohen, Επικεφαλής του Γραφείου των «Τhe New York Times» στο Παρίσι και οικοδεσπότη του Athens Democracy Forum.
Η Jutta Urpilainen, Ευρωπαία Επίτροπος αρμόδια για τις Διεθνείς Εταιρικές Σχέσεις μεταξύ άλλων, εξέφρασε την άποψη ότι η Δημοκρατία χρειάζεται συμμάχους. Και οι καλύτεροι σύμμαχοι είναι οι νέοι άνθρωποι, πρόσθεσε. «Εάν θέλουμε να υπερασπιστούμε τη Δημοκρατία, πρέπει να ενισχύσουμε και να επενδύσουμε στους νέους ανθρώπους, να τους εκπαιδευσουμε και να τους κάνουμε μέλος της κοινωνίας». Στη συνέχεια, παραδέχθηκε ότι η Δημοκρατία απειλείται από αυταρχικά καθεστώτα, ενώ δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι ενδεχομένως υπάρχει σύνδεση μεταξύ της Ρωσίας και ορισμένων πραξικοπημάτων στην Αφρική. Όσον αφορά τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι σχέσεις είναι στενές, αλλά σε επίπεδο οικονομίας υπάρχει ανταγωνισμός, ενώ σχετικά με την Ουκρανία ξεκαθάρισε ότι το Κίεβο μάχεται και για την υπεράσπιση της Ευρώπης και γι’ αυτό η Ευρώπη παρέχει χρήματα και όπλα.
Από την πλευρά του, ο Bruno Maçães, Senior Advisor στο Flint Global και πρώην γραμματέας του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, εστίασε στην ανάγκη αντίληψης του πλουραλισμού στον σύγχρονο κόσμο, ο οποίος πλέον δεν ευθυγραμμίζεται προς την ίδια κατεύθυνση. «Έχουμε εκπροσώπους από διάφορους πολιτισμούς». Σ’ αυτό το σημείο έσπευσε να αναφερθεί στη διαφορά μεταξύ ενός πολιτισμικού κράτους και ενός κράτους που βασίζεται στο έθνος ή τη θρησκεία. Το πρώτο, όπως διευκρίνισε, εδράζεται σε έναν συγκεκριμένο τρόπο που βλέπει τον κόσμο, σε μια συγκεκριμένη πολιτική. Παράλληλα, σημείωσε ότι ενώ στις επιμέρους χώρες υπάρχει Δημοκρατία, την ίδια στιγμή δεν υπάρχει μια παγκόσμια Δημοκρατία, καθώς η ανισότητα ανάμεσα στα κράτη είναι κυρίαρχη. Σ’ αυτό το πλαίσιο, παρατήρησε επίσης ότι αυτό που τελεί υπό κρίση είναι το δυτικό μοντέλο Δημοκρατίας και όχι η ίδια η Δημοκρατία.
Την ίδια στιγμή, ο Simon Reid-Henry, Co-Founder and Chair, Global Public Investment Network and Executive Director, Public Interest, επεσήμανε ότι το πρώτο που πρέπει να κατανοήσουμε είναι το πώς αλλάζει η Δημοκρατία με τον καιρό. Στη συνέχεια, αφού έκανε μια αναδρομή στα οφέλη του φιλελευθερισμού, διαπίστωσε ότι τις τελευταίες δεκαετίες καταγράφεται μια αντιστροφή αυτών των ωφελειών.
Τέλος, ο Dingxin Zhao, Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, κληθείς να σχολιάσει το ενδεχόμενο επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αφού εξέφρασε την ελπίδα αυτό να μην συμβεί, υπενθύμισε ότι η Δημοκρατία κυρίως αντιμετωπίζει εσωτερικούς εχθρούς. «Και ο τραμπ είναι οπωσδήποτε ένας εχθρός. Η αμερικανική Δημοκρατία θα έχει μεγάλο πρόβλημα», κατέληξε.