PLUS
Μετά την εκλογή του ως ο 47ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε να «τερματίσει τους πολέμους» στη νικητήρια ομιλία του την Τρίτη το βράδυ, αφήνοντας την Ευρώπη ανήσυχη για τη σύγκρουση στην Ουκρανία και το μέλλον του ΝΑΤΟ.
Ο Τραμπ υποσχέθηκε να επιστρέψει σε μια εξωτερική πολιτική «Πρώτα η Αμερική», δεσμευόμενος να σταματήσει να χρησιμοποιεί τους πόρους της χώρας για να πολεμήσει στο εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, ο εκλεγμένος πρόεδρος υποστήριξε επανειλημμένα ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας «σε μια μέρα», αν και δεν έχει δώσει λεπτομέρειες.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ήταν μεταξύ των πρώτων ξένων ηγετών που συνεχάρη τον Τραμπ, εκφράζοντας τις ελπίδες του για συνεργατική δράση ΗΠΑ – Ουκρανίας για τον τερματισμό του πολέμου.
«Συγχαρητήρια στον @realDonaldTrump για την εντυπωσιακή εκλογική νίκη του! Θυμάμαι τη σπουδαία συνάντησή μας με τον Πρόεδρο Τραμπ τον Σεπτέμβριο, όταν συζητήσαμε λεπτομερώς τη στρατηγική εταιρική σχέση Ουκρανίας-ΗΠΑ, το Σχέδιο Νίκης και τρόπους για να τερματιστεί η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας», έγραψε ο Ζελένσκι στο X.
Ο Τραμπ είναι πιθανό να προτρέψει τη Μόσχα και το Κίεβο να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, ενώ θα περικόψει επίσης τη βοήθεια για την άμυνα της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ έχουν παράσχει στην Ουκρανία βοήθεια 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τότε που η χώρα εισέβαλε στη Ρωσία από τη Ρωσία στις αρχές του 2022. Αλλά πολλοί φοβούνται ότι οι συνομιλίες του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός θα γίνουν με τους όρους του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, που περιλαμβάνουν την απόρριψη οποιασδήποτε μελλοντικής προσπάθειας της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ .
Τον περασμένο μήνα, ο αντιπρόεδρος του Τραμπ, γερουσιαστής JD Vance, από το Οχάιο, είπε στο NBC News ότι για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, «θα πρέπει να συμμετάσχουμε σε κάποιου είδους διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ουκρανίας, μεταξύ της Ρωσίας και μεταξύ των ΝΑΤΟικών μας συμμάχων στην Ευρώπη».
Ο Βανς επικρίνει έντονα την αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία, ζητώντας από την τελευταία να παραδώσει εδάφη στη Ρωσία, μια στάση που ο Ζελένσκι είπε ότι ήταν «πολύ ριζοσπαστική», ανέφερε το New Yorker τον Σεπτέμβριο.
Πολλοί Ρώσοι αξιωματούχοι έσπευσαν να πανηγυρίσουν τη νίκη του Τραμπ, ανυπόμονοι για το ενδεχόμενο μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης που θα ευνοεί τα συμφέροντά τους.
«Η Καμάλα Χάρις είχε δίκιο όταν παρέθεσε τον Ψαλμό 30:5: «Το κλάμα μπορεί να παραμείνει τη νύχτα, αλλά η χαρά έρχεται το πρωί», έγραψε στο Telegram η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα. «Αλληλούια, θα πρόσθετα για τον εαυτό μου».
Ο επικεφαλής των εξωτερικών υποθέσεων του ρωσικού κοινοβουλίου, Λεονίντ Σλούτσκι, δήλωσε στην Washington Post ότι η νίκη του Τραμπ θα είναι τεράστιο πλήγμα για την Ουκρανία.
«Κρίνοντας από την προεκλογική ρητορική… η ομάδα των Ρεπουμπλικανών δεν πρόκειται να στέλνει όλο και περισσότερα χρήματα από τους Αμερικανούς φορολογούμενους στο καμίνι του πολέμου με πληρεξούσιο κατά της Ρωσίας», είπε.
Ο ίδιος ο Πούτιν δεν έχει ακόμη συγχαρεί τον Τραμπ από το απόγευμα της Τετάρτης. Υπήρξε πληθώρα εικασιών τους τελευταίους μήνες για τη σχέση του Τραμπ με τον Ρώσο ηγέτη, καθώς λεπτομέρειες μυστικής επικοινωνίας μεταξύ των δύο ανδρών προέκυψαν από τότε που ο Τραμπ έφυγε από τον Λευκό Οίκο το 2021.
Για το μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ευρώπης όμως, μια δεύτερη θητεία Τραμπ φέρνει ανησυχία και αβεβαιότητα. Κατά την πρώτη του προεδρία, ο Τραμπ απείλησε να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ. Αυτή τη φορά, έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν τους Ευρωπαίους συμμάχους που δεν επενδύουν περισσότερα στην άμυνα. Είχε προηγουμένως επικρίνει πολλά από τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ ότι απέτυχαν να δεσμεύσουν περισσότερο από το ΑΕΠ τους στους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους.
Ενώ μια προεδρία Τραμπ πιθανότατα σημαίνει ότι η Ευρώπη μπορεί να βασίζεται πολύ λιγότερο στις Ηνωμένες Πολιτείες για την άμυνά της, θα μπορούσε επίσης να αναγκάσει τις κυβερνήσεις της ΕΕ να οικοδομήσουν μεταξύ τους ισχυρότερες συμμαχίες, ανέφερε το Politico και μια ανάρτηση του Γάλλου πρωθυπουργού Εμανουέλ Μακρόν άφησε να εννοηθεί το ίδιο. Αφού συνεχάρη τον Τραμπ, ο Μακρόν έγραψε ότι μίλησε με τον Γερμανό ομόλογό του για την τύχη των δύο χωρών τους στο μέλλον.
«Μόλις μίλησα με τον καγκελάριο @OlafScholz . Θα εργαστούμε για μια πιο ενωμένη, ισχυρότερη, πιο κυρίαρχη Ευρώπη σε αυτό το νέο πλαίσιο. Με τη συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την υπεράσπιση των συμφερόντων και των αξιών μας», έγραψε ο Μακρόν στο X.
Ο Σολτς απαντώντας απηχεί επίσης τα λόγια του Μακρόν. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταθεί κοντά και να ενεργήσει με ενιαίο τρόπο», είπε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη.
Η υπονόμευση του ΝΑΤΟ , η άνοδος των εθνικιστών, ένας διατλαντικός εμπορικός πόλεμος και μια μάχη για την ευρωπαϊκή ρύθμιση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης των ΗΠΑ, της τεχνητής νοημοσύνης και των κρυπτονομισμάτων είναι μόνο μερικοί από τους σημαντικότερους κινδύνους της δεύτερης προεδρίας Τραμπ που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρώπη που βλέπει να υποφέρει στρατηγικά, οικονομικά και πολιτικά από τις πολιτικές του «πρώτα η Αμερική», καθώς και από την απρόβλεπτη και συναλλακτική προσέγγιση του Τραμπ στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Επιπλέον, η Ευρώπη κινδυνεύει να στριμωχτεί από την βαθύτερη εμπορική σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας, με την προοπτική να βρεθεί υπό σοβαρή πίεση από την Ουάσιγκτον να περιορίσει τους οικονομικούς δεσμούς με το Πεκίνο, ενώ αντιμετωπίζει μια πιθανή πλημμύρα φθηνών κινεζικών προϊόντων που εκτρέπονται από απαγορευτικούς δασμούς από την αγορά των ΗΠΑ.
Η προοπτική αυτή σοβαρών τεταμένων διατλαντικών σχέσεων βρίσκει την Ευρώπη σε μια στιγμή μεγάλης αστάθειας. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες υστερούν σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα σε καινοτομία, επενδύσεις και παραγωγικότητα. Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν αποδυναμωθεί από τις πολιτικές κρίσεις. Οι δεξιοί λαϊκιστές, παίζοντας με τους φόβους της παγκοσμιοποίησης και της μετανάστευσης, αυξάνονται και τα ρωσικά στρατεύματα προχωρούν αργά εναντίον των Ουκρανών υπερασπιστών, ενώ η Δύση δεν παρέχει αρκετή υποστήριξη για να επικρατήσει το Κίεβο.
Δεδομένης μιας τόσο ζοφερής προοπτικής, η ΕΕ θα πρέπει να προετοιμαστεί προληπτικά για το χειρότερο και να προχωρήσει σε δομικές αλλαγές ώστε να υπερασπιστεί τα πολλά κοινά της συμφέροντα και αξίες. Κάτι που είχε προβλέψει η Έκθεση Ντράγκι αλλά δυστυχώς, ελάχιστα σημάδια μέχρι στιγμής για βήματα προς τα μπρος έχουν φανεί μέχρι σήμερα.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο Τραμπ και οι σχέσεις με Άγκυρα, Αθήνα και Λευκωσία
Ο Μπάιντεν συνεχάρη τον Τραμπ και τον προσκάλεσε στον Λευκό Οίκο
