PLUS
Παρά τα δυσβάσταχτα μέτρα στο πλαίσιο των μνημονίων, τα έσοδα του Δημοσίου μειώνονται.
Από το 2010, επιβλήθηκαν μέτρα αύξησης των εσόδων ύψους περίπου 37 δισ. ευρώ, όμως το αποτέλεσμα είναι πλήρως ανησυχητικό: Αυτό γιατί σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν στο ίδιο διάστημα τα έσοδα του κράτους μειώθηκαν κατά 9,2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την «Καθημερινή».
Συνολικά, την περίοδο αυτή ψηφίστηκαν μέτρα ύψους 72,6 δισ. ευρώ μέσω περικοπών δαπανών, νέων φόρων και λοιπών μέτρων για την τόνωση των εσόδων. Ομως, είναι σαφές ότι τα φορολογικά μέτρα δεν αποδίδουν τα προσδοκώμενα οφέλη, σε αντίθεση με τη μείωση δαπανών.
Χαρακτηριστικό είναι πως, όπως αναφέρει το δημοσίευμα:
• Τα νέα μέτρα στο σκέλος των εσόδων που επιβλήθηκαν από το 2010 έως και φέτος ανέρχονται στα 36,8 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα στον προϋπολογισμό ήταν το αντίστοιχο διάστημα να μειωθούν τα έσοδα κατά 9,2 δισ. ευρώ.
• Τα μέτρα περιστολής δαπανών το διάστημα 2010-2016 ήταν 35,8 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του προϋπολογισμού συρρικνώθηκαν την εν λόγω περίοδο κατά 33,1 δισ. ευρώ.
Από τη σύγκριση των στοιχείων αυτών προκύπτουν δύο βασικά συμπεράσματα:
1. Οταν οι κυβερνήσεις λάμβαναν μέτρα περικοπής δαπανών για να μειώσουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το ποσοστό επιτυχίας των παρεμβάσεων ήταν στο 92%. Δηλαδή ήταν βέβαιη η αποτελεσματικότητα των μέτρων. Αντιθέτως, οι παρεμβάσεις στο σκέλος των εσόδων ουσιαστικά αφαιρούσαν εισόδημα από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, το οποίο αποδεικνύεται ότι πήγαινε στην κάλυψη μιας «τρύπας δίχως πάτο».
2. Μέχρι και σήμερα δεν έχει μπορέσει να βάλει τέλος καμία κυβέρνηση στον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της λιτότητας. Στο υπουργείο Οικονομικών ευελπιστούν ότι για πρώτη φορά το 2017 θα σπάσει αυτή η αλληλεπίδραση. Εκτιμούν ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,7% και αυτό θα διασφαλίσει την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων. Πάντως, και για το 2017 έχουν προβλεφθεί νέες παρεμβάσεις στο σκέλος των φόρων και ιδίως των έμμεσων, με αποτέλεσμα να επικρατεί προβληματισμός για το πόσο θα επηρεαστεί η ιδιωτική κατανάλωση.
Τα μέτρα που έχουν ληφθεί την τελευταία επταετία αντιστοιχούν περίπου στο 40% του σημερινού ΑΕΠ. Την ίδια ώρα, το ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά περίπου 26% ή 61 δισ. ευρώ, συρρίκνωση στην οποία έχουν συμβάλει τόσο τα φορολογικά μέτρα όσο και οι περικοπές δαπανών.
Από τα στοιχεία της Κομισιόν προκύπτει ότι τα φορολογικά βάρη αυξήθηκαν την τελευταία επταετία από 30,8% του ΑΕΠ σε 37,6%, κάτι που θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος. Συγκεκριμένα, τα βάρη για τους φορολογουμένους υπολογίζεται από την Κομισιόν να φθάσουν στο 37,5% του ΑΕΠ.
Το 2009 τα φορολογικά βάρη ανέρχονταν στα 73 δισ. ευρώ, με το ΑΕΠ όμως να βρίσκεται στα επίπεδα των 237,5 δισ. ευρώ. Σήμερα τα φορολογικά βάρη φθάνουν στα 65,7 δισ. ευρώ με συρρικνωμένο το ΑΕΠ κατά 26%.
Τι μας περιμένει το 2017
Τα φορολογικά βάρη στις πλάτες των πολιτών δεν έχουν προηγούμενο, καθώς φέτος φτάνουν στα επίπεδα-ρεκόρ των 65,7 δισ. ευρώ από 64 δισ. ευρώ το 2015.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Κομισιόν που περιλαμβάνονται στις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της, το φορολογικό βάρος αυξήθηκε φέτος στο 37,6% του ΑΕΠ, από το 36,4% του ΑΕΠ που ήταν το 2015 και το 35,5% του ΑΕΠ το 2014.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ημερησία», από το επόμενο έτος ξεκινά η αποκλιμάκωση των φορολογικών βαρών τα οποία ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνονται οριακά στο 37,5% του ΑΕΠ το 2017 και στο 36,8% του ΑΕΠ τα έτη 2017 και 2018. Η μείωση αυτή, συνδέεται με την αύξηση του ΑΕΠ την επόμενη διετία κατά 3,6% το 2017 και κατά 4,3% το 2018.
Η φορολογική καταιγίδα που προκάλεσαν τα μέτρα του τρίτου Μνημονίου είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του φορολογικού βάρους που σηκώνουν οι φορολογούμενοι. Φέτος έφθασε στα 65,7 δισ. ευρώ από 64 δισ. ευρώ που ήταν το 2015 ενώ αναμένεται και νέα άνοδος στα 67,9 δισ. ευρώ το 2017 και στα 69,6 δισ. ευρώ το 2018.
Εξάλλου από την αρχή του 2017 έρχεται και το νέο τσουνάμι επιβαρύνσεων, που αφορά:
• Αυξήσεις στα καύσιμα
Από την 1η Ιανουαρίου 2017 ο ΕΦΚ στη βενζίνη θα αυξηθεί κατά 3 λεπτά το λίτρο, από τα 0,67 στα 0,7 ευρώ το λίτρο, ενώ στο πετρέλαιο κίνησης θα αυξηθεί κατά 8 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 στα 0,41 ευρώ το λίτρο. Ο ΕΦΚ στο υγραέριο κίνησης θα αυξηθεί κατά 10 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 στα 0,43 ευρώ το λίτρο.
• Αυξήσεις στα προϊόντα καπνού
Αυξάνονται από την 1η Ιανουαρίου 2017 οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα λοιπά προϊόντα καπνού. Ο πάγιος φόρος κατανάλωσης που επιβαρύνει τον λεπτοκομμένο καπνό θα αυξηθεί από τα 156,70 στα 170 ευρώ ανά κιλό.
• Αυξήσεις στον καφέ
Επιβάλλεται ειδικός φόρος κατανάλωσης στον εισαγόμενο και εγχωρίως παραγόμενο καφέ. Ειδικότερα από την 1η-1-2017 θα επιβληθεί ΕΦΚ στην εισαγωγή και στην εγχώρια παραγωγή καφέ, με συντελεστές από 2 έως 3 ευρώ ανά κιλό στον καβουρντισμένο καφέ και με συντελεστή 4 ευρώ ανά κιλό στον στιγμιαίο καφέ και στα παρασκευάσματα από εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ.
• Φόρος στα ηλεκτρονικά τσιγάρα
Από την 1η Ιανουαρίου 2017 θα επιβληθεί ειδικός φόρος κατανάλωσης στα υγρά που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα: Το ύψος του φόρου θα είναι 10 λεπτά ανά ml υγρού.
• Ειδικό τέλος στη σταθερή τηλεφωνία
Νέο φορολογικό τέλος 5% σε κάθε μηνιαίο ή διμηνιαίο λογαριασμό τηλεπικοινωνιακών τελών σταθερής τηλεφωνίας. Το νέο αυτό τέλος θα επιβάλλεται από την 1η Ιανουαρίου 2017 επί των καθαρών (προ ΦΠΑ) τηλεπικοινωνιακών τελών κάθε μηνιαίου ή διμηνιαίου λογαριασμού. Επί του νέου αυτού τέλους θα επιβάλλεται εν συνεχεία ο ΦΠΑ με συντελεστή 24%.
• Αυξήσεις ΦΠΑ στα νησιά που έχουν απομείνει με την εκπτώση του 30%
Στο τέλος του έτους, καταργείται η έκπτωση 30% του ΦΠΑ που έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα σε ορισμένα νησιά.
