PLUS
Πριν λίγες ημέρες κυκλοφόρησε η είδηση ότι η «Οδύσσεια» του Ομήρου αποκλείστηκε από τη διδακτέα ύλη του Λυκείου του Λώρενς της Μασαχουσέτης των ΗΠΑ. Ο λόγος; Προωθούν ξεπερασμένες και επικίνδυνες κοινωνικές αντιλήψεις, όπως η βία, ο ρατσισμός και ο σεξισμός. Τουλάχιστον αυτή είναι η άποψη μιας μερίδας καθηγητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των ΗΠΑ, καθώς και πολλών συγγραφέων λογοτεχνικών μυθιστορημάτων στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Του ΣΤΑΘΗ ΜΠΑΛΤΑ
Την… εξοστρακίζουν από το διδακτικό πρόγραμμα των σχολείων με το γελοίο επιχείρημα ότι προωθεί τη βία, τον ρατσισμό και τον σεξισμό
Οι εκατοντάδες καθηγητές και συγγραφείς που συνηγορούν σε αυτή την άποψη έχουν σχηματίσει ένα κίνημα με το όνομα Disrupt Texts, δηλαδή «Κόψτε τα κείμενα». Μέσα από το συγκεκριμένο κίνημα, οι καθηγητές και οι συγγραφείς που κατάγονται κυρίως από τις ΗΠΑ, αποκηρύσσουν στο Twitter και στα υπόλοιπα Μέσα Κοινωνικής ∆ικτύωσης τα κλασικά κείμενα που θεωρούν ότι προωθούν ξεπερασμένες και επικίνδυνες κοινωνικές αντιλήψεις.
Θέσεις
Οι υποστηρικτές του «Κόψτε τα κείμενα» θεωρούν ότι έργα κλασικής Λογοτεχνίας, όπως η «Οδύσσεια», δεν έχουν να προσφέρουν στην παιδαγωγική διαδικασία, καθώς γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια. Μάλιστα, πολλά από αυτά, όπως λένε, περιγράφουν περιστατικά βίας, ρατσισμού, μισογυνισμού που αφορούσαν παρωχημένες πλέον κοινωνίες και, όπως υποστηρίζουν, «μπερδεύουν» ψυχολογικά μεταδίδοντας λάθος μηνύματα συμπεριφοράς.
∆εν είναι μόνο η βία των έργων του Ομήρου το πρόβλημα για το συγκεκριμένο κίνημα. Την ίδια κατάληξη, δηλαδή τον εξοβελισμό από την διδακτέα ύλη πανεπιστημίων, κινδυνεύουν να έχουν και έργα των ∆όκτωρ Σους (Dr. Seuss), Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, καθώς και του Νίτσε, μεταξύ άλλων, τα οποία βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο των ακτιβιστών.
Αντιδράσεις
«Αν υπάρχει κάτι κακό στην κλασική λογοτεχνία, πηγάζει από τη μη διδασκαλία της. Οι μαθητές που δεν δικαιούνται να διαβάσουν θεμελιώδη κείμενα, μπορεί να φανταστούν τον εαυτό τους τυχερό… αυτό είναι που θέλουν οι άνθρωποι που στηρίζουν την εκστρατεία #Disrupt Texts – αλλά σε σύγκριση με τους καλύτερα μορφωμένους συνομηλίκους τους, θα υποφέρουν από γλωσσική φτώχεια και έλλειψη πολιτιστικών αναφορών. Τάδε έφη η Μέγκαν Κοξ Γκέρντον, η δημοσιογράφος της Wall Street Journal που ήταν εκείνη η οποία ανέδειξε το θέμα, σε άρθρο με τίτλο «Μέχρι και ο Όμηρος έγινε θύμα του όχλου».
Φυσικά, η δημοσιογράφος δεν είναι η μόνη που προέβη σε δημόσια κριτική έναντι των πολέμιων των κλασικών κειμένων. «Είναι τραγωδία το γεγονός ότι, αυτό το κίνημα κατά της διανόησης με στόχο την απαγόρευση των κλασικών κερδίζει έδαφος μεταξύ των εκπαιδευτικών και της εκδοτικής βιομηχανίας», επισημαίνει από την πλευρά του ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Γιον Ντελ Αρόθ. «Η διαγραφή της ιστορίας των μεγάλων έργων περιορίζει μόνο την ικανότητα των παιδιών να μορφωθούν σωστά», προσθέτει.
Αυτές είναι δύο ενδεικτικές από τις χιλιάδες αντιδράσεις απέναντι στις θέσεις του συγκεκριμένου κινήματος. Παρ’ όλα αυτά, ο πρώτος στόχος επετεύχθη. Ο «εξοστρακισμός» της Οδύσσειας του Ομήρου από το διδακτικό πρόγραμμα είναι γεγονός. «Είμαι σε θέση να ανακοινώσω με περηφάνια ότι η Οδύσσεια αφαιρέθηκε από το σχολικό πρόγραμμα του Λυκείου του Λώρενς της Μασαχουσέτης», ανακοίνωσε η δασκάλα Λογοτεχνίας του σχολείου, Χίδερ Λέβιν στο Twitter. Παρ’ όλα αυτά, η διοίκηση του συγκεκριμένου σχολείου δεν έχει απαντήσει στα δεκάδες ηλεκτρονικά μηνύματα που έχει λάβει σχετικά με το ζήτημα, αποφεύγοντας μέχρι στιγμής να πάρει θέση.
Συμφέροντα
«Το “Κόψτε τα κείμενα” είναι μια πρωτοποριακή προσπάθεια από τους καθηγητές για τους καθηγητές να αμφισβητήσουν τον παραδοσιακό κανόνα προκειμένου να δημιουργήσουν ένα πιο περιεκτικό, αντιπροσωπευτικό και δίκαιο πρόγραμμα σπουδών γλωσσικών τεχνών που οι μαθητές μας αξίζουν. Είναι μέρος της αποστολής μας να βοηθήσουμε και να αναπτύξουμε δασκάλους που είναι αφοσιωμένοι στην παιδαγωγική και τις πρακτικές διδασκαλίας κατά του ρατσισμού και των προκαταλήψεων».
Με αυτό τον τρόπο αυτοπροσδιορίζεται το συγκεκριμένο κίνημα μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του. Μετά από ενδελεχή έρευνα γύρω από τα κεντρικά πρόσωπα που απαρτίζουν το «Κόψτε τα κείμενα», αποδεικνύεται ότι το μένος τους απέναντι στους κλασικούς ελλοχεύουν οικονομικά συμφέροντα.
∆εν αρκούνται μόνο στο να εξαλείψουν τον Όμηρο, το Νίτσε, τον Χόθορν και πολλούς άλλους από τα σχολικά προγράμματα των ΗΠΑ, αλλά στόχος τους είναι να τους αντικαταστήσουν με δικά τους συγγράμματα! Όπως είναι αναμενόμενο, πίσω από «προοδευτικές» οργανώσεις που δραστηριοποιούνται και έχουν μεγάλη απήχηση στο διαδίκτυο, κρύβονται επιχειρηματικά συμφέροντα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι εκδοτικοί οίκοι που διανέμουν και τυπώνουν τα έργα των συγγραφέων του κινήματος. Προφανώς, τα έσοδά τους, σε περίπτωση που τα συγκεκριμένα βιβλία βρουν τον δρόμο τους προς τα σχολικά προγράμματα των ΗΠΑ, θα είναι τεράστια.
Ένδεια
Ορισμένοι από τους σκοπούς και τις παρατηρήσεις του «Κόψτε τα κείμενα» δεν είναι άστοχοι. Η εν λόγω ορθότητα δεν έχει να κάνει με το μένος απέναντι στους κλασικούς, αλλά με την άποψη ότι οι χαρακτήρες των έργων που διαβάζουν οι μαθητές είναι πρέπον να είναι κατασκευασμένοι ώστε να είναι πιο προσιτοί σε αυτούς.
Όμως, η διαδρομή για το χτίσιμο ενός «αντιρατσιστικού αμερικανικού σχολείου», όπως διατείνεται ότι θέλει να πετύχει το κίνημα, δεν ωφελεί σε καμία περίπτωση τους μαθητές να περνάει μέσα από την εξάλειψη του Ομήρου και του Σαίξπηρ. Είναι τραγελαφική η ιδέα του να συγκρίνεται ο «Άμλετ», η «Οδύσσεια», «Το άλικο γράμμα» με τα έργα των… ακτιβιστών που θέλουν κιόλας να τα «μπάσουν» στα σχολεία στη θέση των πρώτων.
∆είχνει πνευματική ένδεια, επίσης, το να μελετάς την «Οδύσσεια» και να βλέπεις βία, μισογυνισμό και την αντανάκλαση μιας παρωχημένης κοινωνίας, αντί για ένα έπος που έχει εμπνεύσει χιλιάδες καλλιτέχνες και μαθητές ανά τους αιώνες. Είναι δείγμα πραγματικής φτώχειας το να ταξιδεύεις μέσα από τη μη γραμμική αφήγηση του Ομήρου μέχρι την Ιθάκη και αυτό που σου μένει τελικά είναι να κρίνεις υποδεέστερη τη συγκεκριμένη ιστορία, σε σχέση με αυτές που έχεις γράψει εσύ και οι φίλοι σου…
Άλλωστε, η εξάλειψη του ρατσισμού, της βίας και γενικότερα η επίτευξη της προόδου δεν επιτυγχάνεται μέσα από την αντιεπιστημονική λογοκρισία ενός ιντερνετικού όχλου, αλλά μέσα από τον τρόπο που τα εν λόγω συγγραφικά «διαμάντια», με τους συμβολισμούς και τα διδάγματά τους, ενσταλάζονται στη νέα γενιά.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
