Κοινωνική απομόνωση: Πώς συνδέεται με τον κίνδυνο άνοιας

Κοινωνική απομόνωση: Η συμβίωση, το να αισθάνεται κάποιος ότι αποτελεί μέλος μιας ομάδας και το να μη νιώθει μόνος, συνδέονται με επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης, σύμφωνα με νέα μελέτη. Είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι η έλλειψη κοινωνικών επαφών, οι σπάνιες αλληλεπιδράσεις και η μοναξιά, αποτελούν τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για τη γνωστική έκπτωση.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής Lancet για την πρόληψη της άνοιας, η αντιμετώπιση της κοινωνικής απομόνωσης θα μπορούσε να αποτρέψει το 4% των περιπτώσεων άνοιας παγκοσμίως. Μέχρι τώρα ωστόσο, οι ερευνητές δεν είχαν εξετάσει δεδομένα για άλλες χώρες εκτός από αυτές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης.

Η νέα μελέτη συνδύασε μεταβλητές που σχετίζονται με την καλή κοινωνική σύνδεση (όπως είναι η συμβίωση και ο γάμος) αντί να εξετάσει κάθε παράγοντα ξεχωριστά. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι απολύτως σαφές ποιο είδος ή ποια ποσότητα κοινωνικών συνδέσεων χρειάζονται για την υγιή γήρανση του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές στο Κέντρο Υγιούς Γήρανσης του Εγκεφάλου (CHeBA) του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας, στο Σίδνεϋ της Αυστραλίας, διερεύνησαν μια σειρά μετρήσεων κοινωνικής σύνδεσης για να ανακαλύψουν ποιοι έχουν μεγαλύτερη επίδραση στη μείωση του κινδύνου γνωστικής έκπτωσης και άνοιας.

«Εξετάσαμε μια σειρά κοινωνικών συνδέσεων για περίπου 40.000 άτομα που συμμετείχαν σε 13 διεθνείς μελέτες. Στόχος μας ήταν να διερευνήσουμε τη συσχέτιση μεταξύ των διαφόρων δεικτών κοινωνικής σύνδεσης και του ρυθμού των αλλαγών σε ετήσια βάση στη γνωστική λειτουργία. Είχαμε διαχρονικά δεδομένα από έξι ηπείρους, γεγονός που καθιστά την ανάλυση την πιο αντιπροσωπευτική που έχει γίνει μέχρι σήμερα για τις κοινωνικές συνδέσεις και τη γνωστική έκπτωση. Εξετάσαμε επίσης κάθε μεταβλητή κοινωνικής σύνδεσης μεμονωμένα για να συγκρίνουμε τις επιπτώσεις τους στη γνωστική έκπτωση», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας και ειδικός σε θέματα κοινωνικής υγείας Δρ. Suraj Samtani.

Ο συν-συγγραφέας, καθηγητής Henry Brodaty, δήλωσε ότι τα ευρήματα έχουν κοινωνική και οικονομική σημασία.

«Διαπιστώσαμε ότι το να μοιράζεσαι το ίδιο σπίτι με ένα ή περισσότερα άτομα και η εβδομαδιαία “δέσμευση” σε μια ομάδα, είχαν την πιο ισχυρή επίδραση σε όλες τις μελέτες, υποδεικνύοντας ότι αυτοί οι παράγοντες αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία στην προσπάθεια πρόληψης της γνωστικής έκπτωσης», λέει ο καθηγητής Brodaty. «Επίσης, εντοπίσαμε μια συσχέτιση μεταξύ του να μην αισθάνεσαι ποτέ μοναξιά και πιο αργού ρυθμού γνωστικής έκπτωσης».

Οι ερευνητές δεν βρήκαν σημαντική συσχέτιση μεταξύ του βαθμού κοινωνικής υποστήριξης και της ικανοποίησης που παίρνει κανείς από τη σχέση και της γνωστικής έκπτωσης.

Τα δεδομένα από τις 13 διεθνείς μελέτες γήρανσης προήλθαν από τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία και την Αυστραλία και αποτελούν μέρος των Μελετών Κοόρτης για τη Μνήμη της Διεθνούς Κοινοπραξίας COSMIC.

Ο επικεφαλής της κοινοπραξίας COSMIC, καθηγητής Perminder Sachdev, λέει ότι «η συγκέντρωση ερευνητών γήρανσης του εγκεφάλου από όλο τον κόσμο σε αυτή τη συνεργασία για να καθορίσουν ποιοι παράγοντες κοινωνικής σύνδεσης είναι κοινοί για την εξασθένιση της μνήμης θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην αλλαγή πολιτικής για το μέλλον της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας».

Η μελλοντική έρευνα θα είναι σημαντική για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων και για να καθοριστεί εάν οι παρεμβάσεις σε ατομικό ή κοινωνικό επίπεδο μπορούν να βελτιώσουν την κοινωνική σύνδεση και να ανακουφίσουν από τη μοναξιά.