PLUS
Η ινδική μετάλλαξη είναι η έκτη μετά τη βρετανική, τη νοτιοαφρικανική, τη βραζιλιάνικη και τις δύο που πρωτοκαταγράφηκαν στις ΗΠΑ (της Νέας Υόρκης και της Καλιφόρνιας), που απασχολούν την επιστημονική κοινότητα και γεννούν προβληματισμό για το αν θα χρειαστεί να εμβολιαστεί μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού από το 60% προκειμένου να χτιστεί το τείχος της ανοσίας.
Tης Αλεξίας Σβώλου
• Μπορεί να άνοιξαν οι διαδημοτικές μετακινήσεις, αλλά δεν καταργούνται ακόμη τα SMS προκειμένου να μη σταλεί λάθος μήνυμα στον κόσμο, αποφάσισε ο πρωθυπουργός • Οι μεταλλάξεις του κορωνοϊού ανεβάζουν πιο ψηλά τον πήχη της συλλογικής ανοσίας
Με αφορμή το δράμα που εξελίσσεται αυτές τις ημέρες στην Ινδία, όπου το νέο στέλεχος αποδεικνύεται πολύ μεταδοτικότερο, ο καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, ∆ημήτρης Παρασκευής, εξηγεί ότι εκεί που δεν τηρούνται τα μέτρα προστασίας και ο κόσμος δεν έχει εμβολιαστεί ο κορωνοϊός διασπείρεται ταχύτατα και όσο περισσότερο αναπαράγεται τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να εμφανιστεί ένα πιο επικίνδυνο στέλεχος. Αναφερόμενος στην ψαλίδα που ανοίγει μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών, όπου οι εμβολιασμοί προχωρούν με γοργούς ρυθμούς, και των αναπτυσσόμενων χωρών, όπου πραγματοποιούνται με ρυθμούς χελώνας, επισημαίνει πως πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα, καθώς αυξάνονται οι πιθανότητες να βρεθούμε αντιμέτωποι με πιο επιθετικές μεταλλάξεις. Και εξηγεί: «Φανταστείτε τα διαφορετικά στελέχη σαν δρομείς σε έναν αγώνα ταχύτητας. Όποιο είναι πιο μολυσματικό τρέχει περισσότερο και κυριαρχεί, άρα καταλαμβάνει περισσότερο χώρο. Όταν τα μολυσματικά αυτά στελέχη διασπείρονται σε πληθυσμούς όπου μπορούν να παρατηρηθούν εξάρσεις, μεταλλάσσονται περισσότερο». Τα καλά νέα είναι πως στην πατρίδα μας έχει επικρατήσει σε μεγάλο βαθμό το βρετανικό στέλεχος, μην αφήνοντας χώρο σε άλλο στέλεχος να διασπαρεί και να κυριαρχήσει.
Αυτοψία
Η ινδική μετάλλαξη έχει γονιδιακά χαρακτηριστικά και της νοτιοαφρικανικής και της βραζιλιάνικης και χαρακτηρίζεται από δύο μεταβολές. Η μία μεταβολή αφορά τη θέση 484, αλλά δεν βοηθά τον ιό να διαφύγει της υπάρχουσας ανοσίας. Η δεύτερη μετάλλαξή του αφορά τη θέση 452, η οποία απαντάται και στο καλιφορνέζικο στέλεχος. Επιβεβαιωμένα αυξημένη μεταδοτικότητα έχουν τρία στελέχη, το βρετανικό, το νοτιοαφρικανικό και το βραζιλιάνικο, ενώ το ίδιο ενδέχεται να αποδειχθεί για το ινδικό, το στέλεχος της Καλιφόρνιας και το στέλεχος της Νέας Υόρκης.
Μεταλλάξεις ωστόσο θα εξακολουθήσουμε να βλέπουμε και μετά τη συλλογική ανοσία, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα επιτευχθεί μέσα στον Αύγουστο για τα κράτη της «γηραιάς ηπείρου».
Τόσο ο καθηγητής Επιδημιολογίας ∆ημήτρης Παρασκευής όσο και ο καθηγητής Μικροβιολογίας και αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ Αθανάσιος Τσακρής προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης μεταλλάξεων δεν αφορά μόνο τις αναπτυσσόμενες χώρες. Μεταλλάξεις του κορωνοϊού μπορεί να δούμε και στις αναπτυγμένες χώρες και μάλιστα αφού επιτευχθεί το ποσοστό της συλλογικής ανοσίας, καθώς ποτέ δεν θα είναι εμβολιασμένο το 100% του πληθυσμού – αφού μένουν εκτός τα παιδιά και υπάρχουν «αρνητές» κ.τ.λ. «Φυσικά για τα αναπτυσσόμενα κράτη το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, το ξέραμε και το περιμέναμε. ∆υστυχώς, ίση πρόσβαση στα φάρμακα και τα εμβόλια σε όλες τις χώρες του κόσμου δεν υπάρχει. Θα ήταν ευχής έργον να μπορούσαν οι πληθυσμοί όλων των κρατών να εμβολιαστούν περίπου με τις ίδιες ταχύτητες, ώστε να επιτευχθεί παγκόσμια συλλογική ανοσία. Αυτό όμως δεν γίνεται», σημειώνει ο καθηγητής Επιδημιολογίας.
Αν όμως κυκλοφορούν νέα στελέχη πιο μολυσματικά -ενδεχομένως πιο επιθετικά που να προκαλούν βαρύτερη νόσηση- το τείχος της συλλογικής ανοσίας με τον εμβολιασμό του 60% του πληθυσμού αρκεί για να τους κόψει τη φόρα και να σταματήσει τη διασπορά τους μέσα στην κοινότητα;
Απαντώντας στο ερώτημα, ο ∆ημήτρης Παρασκευής εξηγεί ότι είναι πιθανό να χρειαστεί να ανεβάσουμε πιο ψηλά τον πήχη των εμβολιασμένων ατόμων από το συντηρητικό 60%, κάτι που ήδη έχει υπονοήσει και ο Anthony Fauci, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ και σύμβουλος του προέδρου Τζο Μπάιντεν στα υγειονομικά ζητήματα. Καθώς όμως ο ιός έχει πλέον διασπαρεί στη χώρα μας και βρίσκεται παντού, με μεγάλο αριθμό ανθρώπων να έχει νοσήσει, έναν σημαντικό ρόλο για τον στόχο που πρέπει να πιάσουμε διαδραματίζει και η φυσική ανοσία των αναρρωσάντων. Εάν λοιπόν έχουμε ένα ποσοστό άνω του 10% του ελληνικού πληθυσμού που έχει προσβληθεί από κορωνοϊό και πέρασε τη λοίμωξη, η φυσική ανοσία μπορεί να ληφθεί υπόψη αθροιστικά στη συλλογική ανοσία.
Έτσι, αν χρειαστεί να ανεβάσουμε τον πήχη του εμβολιασμού άνω του 60% του πληθυσμού στο 70% ή στο 75% όπως είχε προβλέψει ο Anthony Fauci από τις ΗΠΑ, το ποσοστό των αναρρωσάντων συμβάλλει στο να σηκωθεί υψηλότερα το τείχος της ανοσίας, με την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, να θυμίζει ότι όσοι νόσησαν από κορωνοϊό -ειδικά όσοι νόσησαν πιο βαριά- έχουν υψηλούς τίτλους αντισωμάτων, οι οποίοι ωστόσο μειώνονται με τον καιρό και θα πρέπει να εμβολιαστούν όταν περάσει ένα τρίμηνο από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, πάντως, η πέραν πάσης προσδοκίας ανταπόκριση των νέων στο άνοιγμα της πλατφόρμας για τον εμβολιασμό στις ηλικίες 30-39 ετών, με περισσότερα από 200.000 ραντεβού να έχουν κλειστεί την πρώτη ημέρα, δίνει το πιο αισιόδοξο μήνυμα ανοίγοντας τον δρόμο για την επίτευξη του μεγάλου στόχου των 100.000 εμβολιασμών ανά ημέρα, όταν πλέον θα λειτουργούν στη χώρα 1.500 εμβολιαστικά κέντρα.
Τραπεζάκια έξω στα café και χωρίς µάσκα οι εµβολιασµένοι
Μετά την παρέμβαση του καθηγητή Παθολογίας – Λοιμωξιολογίας Σωτήρη Τσιόδρα σε επιστημονική εκδήλωση κατά την οποία ο καθηγητής εκτίμησε πως όσο προχωρούν οι εμβολιασμοί, θα μπορέσουν τουλάχιστον όσοι έχουν αποκτήσει ανοσία να βγάλουν τις μάσκες, όταν θα βρίσκονται με ανθρώπους που έχουν επίσης αποκτήσει ανοσία, άνοιξε η μεγάλη συζήτηση για το πότε, ποιοι και με ποιες προϋποθέσεις θα μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς μάσκες προσώπου μέσα στο καλοκαίρι.
«Με το άνοιγμα της εστίασης τα άτομα που έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους θα μπορούν να καθίσουν έξω βγάζοντας τις μάσκες», εκτιμά ο καθηγητής Πνευμονολογίας Εντατικής θεραπείας Θοδωρής Βασιλακόπουλος. Δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε πότε ακριβώς θα μπορέσουμε να αφαιρέσουμε (μαζικά) τις μάσκες όταν είμαστε έξω το καλοκαίρι», επισημαίνει από την πλευρά του ο καθηγητής Επιδημιολογίας Δημήτρης Παρασκευής. Ωστόσο, όσο θα αυξάνεται το ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων και όσο θα βελτιώνονται οι καιρικές συνθήκες τόσο θα μειώνεται ο κίνδυνος μετάδοσης του κορωνοϊού, οπότε θα μπορέσουμε να κάνουμε αυτή την κίνηση -δηλαδή να αφαιρέσουμε τη μάσκα- στους εξωτερικούς χώρους. Η προϋπόθεση από την οποία εξαρτώνται όλα είναι να «τρέξουν» οι εμβολιασμοί. Επί του θέματος, ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας και αντιπρύτανης ΕΚΠΑ, τονίζει πως όλες οι μελέτες συγκλίνουν στο ότι η μετάδοση του Covid-19 σε ανοιχτούς χώρους είναι πολύ λιγότερο πιθανή απ’ ό,τι σε κλειστούς – ειδικά αν η ανανέωση του αέρα στους κλειστούς χώρους δεν είναι συχνή και επαρκής.
Ενδεικτικά, η πιθανότητα μετάδοσης του κορωνοϊού όταν είμαστε έξω (χωρίς ειδικές συνθήκες, δηλαδή χωρίς να υπάρχει συνωστισμός) αντιστοιχεί στο 1/10 της πιθανότητας μετάδοσης σε κλειστό χώρο. «Αυτό σημαίνει πως τους θερινούς μήνες, καθώς ο αριθμός των εμβολιασμένων συμπολιτών μας θα αυξάνει σημαντικά και η επιδημία θα φθίνει, δεν θα είναι απαραίτητη η χρήση της μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, αλλά με δύο προϋποθέσεις: ότι δεν θα υπάρχουν συνθήκες συγχρωτισμού και ότι θα τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας», λέει ο καθηγητής Μικροβιολογίας. Ωστόσο, ο Α. Τσακρής επισημαίνει πως αν πρόκειται να συνομιλήσουμε για αρκετή ώρα με κάποιον, ιδιαίτερα αν δεν είναι εμβολιασμένος, θα πρέπει να φοράμε μάσκα ακόμα και όταν είμαστε σε εξωτερικό χώρο. Γιατί κατά την ομιλία, και ειδικά όταν μιλάμε δυνατά, εκπέμπονται σταγονίδια από το στόμα που φτάνουν μακριά, με συνέπεια ο κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού να είναι μεγαλύτερος.
Με… ανατροπές η σταδιακή επάνοδος στην οµαλότητα
Με αστερίσκους και ανατροπές γίνεται η επιστροφή στην κανονικότητα, αρχής γενομένης από τις αργίες του Πάσχα, με τα SMS ωστόσο να μην καταργούνται όπως εισηγήθηκαν οι ειδικοί της Επιτροπής, μετά από απόφαση του πρωθυπουργού να μη δοθεί το λάθος μήνυμα (της πλήρους χαλάρωσης) στην κοινωνία.
Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που καταστρώθηκε τη Μ. Τετάρτη, άνοιξαν οι διαδημοτικές μετακινήσεις, αλλά θα εξακολουθούμε να στέλνουμε SMS με κωδικό 6 στο 13033 για να επισκεφτούμε το κατάστημα εστίασης της επιλογής μας. Είναι το ίδιο SMS που χρησιμοποιούμε για τη σωματική άσκηση και η χρήση όλων των SMS αναμένεται να καταργηθεί μετά την ημερομηνία-ορόσημο της 15ης Μαΐου για την οποία έχει προγραμματιστεί η επίσημη πρεμιέρα για το «άνοιγμα» του τουρισμού. Επίσης, παρότι ανοίγουν café και εστιατόρια, δεν ανοίγουν ακόμα τα μπαρ και η βραδινή απαγόρευση της κυκλοφορίας μετατίθεται για τις 11.00 το βράδυ, με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά να θυμίζει πως στις βραδινές μας μετακινήσεις θα πρέπει να υπολογίζουμε και τον χρόνο της επιστροφής μας στο σπίτι, καθώς μετά τις 11.00 το βράδυ μπορούν να κυκλοφορούν μόνο οι εργαζόμενοι που έχουν σχετική άδεια. Για μετά την ημερομηνία-ορόσημο του επίσημου ανοίγματος του τουρισμού μετατίθεται και το άνοιγμα των διαπεριφερειακών μετακινήσεων, με την κυβέρνηση να κρατά στάση αναμονής για να δει πώς θα εξελιχθούν μέσα στις ημέρες του Πάσχα η επιδημιολογική καμπύλη και οι συνωστισμοί. Καθώς το Πάσχα στο χωριό απαγορεύτηκε, πολλοί κάτοικοι του λεκανοπεδίου της Αττικής έκλεισαν για τις ημέρες των αργιών ενοικιαζόμενα σπίτια στα παραλιακά προάστια της Αθήνας, προς Ανάβυσσο και προς Ωρωπό, προκειμένου να περάσουν ένα… εξοχικό Πάσχα εντός των τειχών.
Αποτύπωµα
Το αποτύπωμα αυτών των κινήσεων, όπως και των πάρτι, περιμένουν να δουν οι επιστήμονες της Επιτροπής των επιδημιολόγων και των λοιμωξιολόγων για να επανεκτιμήσουν τα επόμενα στάδια της άρσης των περιορισμών που περιλαμβάνουν: Άνοιγμα των υπόλοιπων σχολικών βαθμίδων, αθλητικών δραστηριοτήτων (αθλητικές ακαδημίες, γυμναστήρια), των μπαρ, των κατασκηνώσεων, των θερινών σινεμά και εκδηλώσεων που έχουν σχέση με την τέχνη. Με τον αριθμό των διασωληνωμένων ασθενών σταθερά άνω των 800, τα περιθώρια για μαζικές άρσεις στενεύουν και οι ειδικοί προχωρούν με μικρά βήματα, ενώ οι εργαζόμενοι στο λιανεμπόριο πιέζουν να καταργηθούν τα ραντεβού και τα click away ώστε να μπορέσουν τα μαγαζιά να δουλέψουν κανονικά. Βέβαια, η Επιτροπή δεν έχει συμφωνήσει πάνω σε αυτό το θέμα ακόμα, με την πρόεδρο της ΕΙΝΑΠ Ματίνα Παγώνη να τονίζει πως περισσότερο τους προβληματίζουν οι συνωστισμοί έξω από τις πόρτες του καταστήματος -ειδικά σε Mall και εκπτωτικά χωριά σαν το McArthur- παρά οι συνωστισμοί εντός.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
