PLUS
Τρεις «ήρωες της διπλανής πόρτας», μια καθηγήτρια πνευμονολογίας, ένας νοσηλευτής και ένας επεμβατικός καρδιολόγος μιλούν για τον κορωνοϊό στην ιατρική συντάκτρια του eReportaz και της εφημερίδας «ΜΠΑΜ» στο ρεπορτάζ, Αλεξία Σβώλου και στον δημοσιογράφο του eReportaz και της «ΜΠΑΜ», Κυριάκο Θεοδοσίου.
Παρασκευή Κατσαούνου, επίκουρη καθηγήτρια πνευμονολογίας
«Αφήνουμε ανοιχτή την κερκόπορτα στο σύστημα υγείας, ώστε ο εφιάλτης να εισβάλλει στους θαλάμους»
Της Αλεξίας Σβώλου
Το πώς είναι αυτές τις δύσκολες μέρες να εργάζεσαι ως πνευμονολόγος στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας – που θυμίζει εμπόλεμη ζώνη – και να κουβαλάς ταυτόχρονα την ευθύνη του Συντονισμού της Ομάδας Λοιμώξεων του Αναπνευστικού της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, μας το διηγείται η Παρασκευή Κατσαούνου. Η επίκουρη καθηγήτρια πνευμονολογίας στην πανεπιστημιακή κλινική πνευμονολογίας του «Ευαγγελισμού» και συντονίστρια της Ομάδας Λοιμώξεων της ΕΠΕ, μιλάει στην «Μ».
«Αυτά τα 24ωρα είναι δύσκολα κι είμαστε μόνο στην αρχή. Η δουλειά είναι εξαντλητική. Κάθε 4 ημέρες στο νοσοκομείο υπάρχει γενική εφημερία, οι ώρες στην Κλινική πολλές, το κινητό τηλέωνο να χτυπά διαρκώς από ασθενείς, συγγενείς φίλους που θέλουν κάτι να ρωτήσουν. Η κούραση μαζί με το άγχος σε καταβάλλουν. Άγχος για το αν θα κολλήσεις – όλοι οι γιατροί κινδυνεύουμε από την υπερέκθεση – άγχος για όλους τους ανθρώπους που βλέπεις καθημερινά στα επείγοντα, καθώς δεν υπάρχει χωριστός χώρος για τα ύποπτα κρούσματα και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχουμε ενδονοσοκομειακή διασπορά του ιού Covid-19.
Αυτό κι αν είναι άγχος. Λαμβάνουμε τόσα μέτρα ως Πολιτεία, δαπανώνται τόσα κονδύλια για να προστατέψουμε τους ηλικιωμένους, τους λέμε να μείνουν στο σπίτι γιατί είναι η πιο ευπαθής ομάδα πληθυσμού, αλλά εδώ στα νοσοκομεία, εδώ που έχουμε τους πιο ευπαθείς από τους ευπαθείς, δεν λαμβάνονται μέτρα για την πρόληψη της ενδονοσοκομειακής διασποράς του Covid-19. Πάμε κι αφήνουμε μια ωρολογιακή βόμβα, στην πόρτα τους, εκεί που νοσηλεύονται, στην πιο αδύναμη στιγμή τους! Εφαρμόζουμε μέτρα περιορισμού, κλείνουν τα πάντα και την ίδια ώρα αφήνουμε διάπλατα ανοιχτή την κερκόπορτα στο σύστημα υγείας, ώστε ο κορωνοϊός να εισβάλλει στους θαλάμους. Κι αν κολλήσουν όλοι, (μέσα στα νοσοκομεία) τότε το σύστημα υγείας θα καταρρεύσει…
Τι πρέπει να κάνουμε; Καταρχήν να μην εξετάζονται όλα μαζί τα έκτακτα περιστατικά. Να δημιουργηθεί ειδικός χώρος, γιατί αλλιώς η ενδονοσοκομειακή διασπορά είναι βέβαιη. Έρχεται ένας παππούς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, με παρόξυνση – βήχα και δύσπνοια, πού να ξέρεις αν έχει προσβληθεί και από τον Covid-19. Δίπλα μπορεί να είναι ένας ασθενής με κάταγμα. Και ο γιατρός με μάσκα και γάντια (που δεν προσφέρουν μεγάλη προστασία) να διερωτάται πότε θα κολλήσει. Και αν κολλήσει και το καταλάβει και κάνει το τεστ έχει καλώς, θα βρεθεί θετικός, θα το ξέρει, θα προστατευτεί, θα προστατέψει τους άλλους. Αλλά αν κολλήσει και το περάσει με πολύ ήπια συμπτώματα στο πόδι; Τότε ακόμα χειρότερα, γιατί δεν θα το υποπτευθεί…
Χρειαζόμαστε επειγόντως διαφορετικούς χώρους για εξέταση και για τη μείωση της διασποράς όσοι προσέρχονται με βαριά συμπτώματα για έλεγχο, να γίνεται η λήψη δείγματος όχι μέσα στο νοσοκομείο με «κινητές μονάδες» για παράδειγμα στο σπίτι, στο αυτοκίνητο που θα προσέλθουν στο νοσοκομείο, σε ανοιχτό χώρο πάρκινγκ (το νοσοκομείο ‘Σωτηρία’ έχει αυτή τη δυνατότητα, διαθέτει μεγάλο εξωτερικό χώρο).
Χρειαζόμαστε άμεσα τα ύποπτα κρούσματα να πηγαίνουν σε ειδικό νοσοκομείο ώστε να διαχωριστούν από τα άλλα περιστατικά. Ακούσαμε εξαγγελίες για την «Παμμακάριστο» και για το «ΝΙΜΙΤΣ», αλλά πρέπει να γίνει στην πράξη. Γιατί με αυτό τον φόβο, το ενδόμυχο άγχος δουλεύουμε όλοι- τι θα γίνει αν ο Covid-19 διασπαρθεί μέσα στα νοσοκομεία. Θα είναι η συντέλεια του συστήματος υγείας και μάλιστα σε μια συγκυρία όπου το χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ. Όχι μόνο επειδή ο κορωνοϊός αυξάνει τη νοσηρότητα, αλλά επειδή εξαιτίας του έχει αυξηθεί πολύ η προσέλευση στα δημόσια νοσοκομεία, αφού πολλοί άνθρωποι που θα πήγαιναν σε πρωτοβάθμιες δομές υγείας δεν πατάνε το πόδι τους εκεί, αλλά αντίθετα έρχονται στο νοσοκομείο».
Η Παρασκευή Κατσαούνου ως μάχιμη νοσοκομειακή γιατρός ξέρει πως στην Ιατρική μεγάλο ρόλο εκτός από τη γνώση, την εμπειρία και την ψυχραιμία διαδραματίζει και η συγκυρία. Μας διηγείται μια ιστορία που το αποδεικνύει: «Έτυχε να είμαι η γιατρός που κάλεσε στο τηλέφωνο το πρώτο κρούσμα αδιευκρίνιστης αιτιολογίας, όταν αυτό το τσουνάμι της νέας πανδημίας χτύπησε τη χώρα μας. Οικογενειακός μου φίλος, 44 ετών με ύποπτα συμπτώματα, χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Ακόμα νοσηλεύεται με αναπνευστική ανεπάρκεια. Τι θα είχε απογίνει άραγε, αν είχε μείνει σπίτι και περίμενε….» Η συγκυρία τον βοήθησε. Πολλές φορές στην ασθένεια, στον κίνδυνο, στην υγεία, όλα κρέμονται από μια λεπτή κλωστή, που μόνο η συγκυρία ξέρει αν θα αντέξει ή θα κοπεί…
Δημήτρης Κουρουβακάλης, νοσηλευτής
«Ήμουν μόνο 7 μέρες σε καραντίνα, από αύριο πέφτω πάλι στη μάχη»
Του Κυριάκου Θεοδοσίου
Στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στον κορωνοϊό βρίσκονται όλοι οι γιατροί και οι νοσηλευτές της χώρας. Μεταξύ αυτών και ο κλινικός νοσηλευτής και πρόεδρος των εργαζομένων του Ιπποκράτειου νοσοκομείου, Δημήτρης Κουρουβακάλης. Ο ίδιος μίλησε στη «Μ» μέσα από το σπίτι του στο οποίο βρίσκεται κλεισμένος εδώ και ημέρες καθώς έχει τεθεί σε καραντίνα από τη Δευτέρα. Τότε ήταν που ένας γιατρός στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο βρέθηκε θετικός στον ιό και 21 υγειονομικοί, νοσηλευτές και γιατροί αποφασίστηκε ότι πρέπει να μπουν σε καραντίνα, καθώς έρχονται σε άμεση επαφή με τους ασθενείς, γεγονός που εγκυμονεί πολλούς και σοβαρούς κινδύνους.
«Είμαι νοσηλευτής στην ΩΡΛ κλινική του Ιπποκράτειου νοσοκομείου που έκλεισε τις προηγούμενες ημέρες γιατί βρέθηκε ένας γιατρός θετικός στον κορωνοϊό. Έτσι, από τη Δευτέρα βρίσκομαι σε καραντίνα με τη σύζυγό μου και βιώνουμε και με αυ- τό τον τρόπο την κατάσταση. Ευτυχώς δεν έχω εμφανίσει κάποιο σύμπτωμα και περιμένω την αυριανή ημέρα (σ.σ. Δευτέρα) καθώς θα ολοκληρωθεί για εμένα η καραντίνα με τη συμπλήρωση επτά ημερών στο σπίτι, όπως συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση με το υγειονομικό προσωπικό της χώρας», αναφέρει ο Δημήτρης Κουρουβακάλης και εν συνεχεία εκφράζει το παράπονό του, καθώς η καραντίνα για τους εργαζόμενους στο χώρο της υγείας είναι μόνο 7 ημέρες: «Οι υγειονομικοί βέβαια είμαστε αδικημένοι σε αυτό το κομμάτι, γιατί όλα αυτά τα χρόνια ζητούσαμε καλύτερη στελέχωση από δομές υγείας και κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Eτσι, υπάρχουν κενά σε ό,τι αφορά το προσωπικό γι’ αυτό η καραντίνα για εμάς που εργαζόμαστε στο χώρο της υγείας δεν είναι 14 ημέρες όπως σε όλους, αλλά μόνο 7. Βέβαια, αυτό μας ανησυχεί. Νιώθουμε ότι είμαστε αναλώσιμοι στα μάτια του Υπουργείου Υγείας».
Ο Δημήτρης Κουρουβακάλης μιλώντας στη «Μ» εκφράζει τις ανησυχίες του σε ό,τι αφορά το κομμάτι της προστασίας του υγειονομικού προσωπικού από τον κορωνοϊό. Μάλιστα, μέσα από την εφημερίδα κάνει τη δική του έκκληση προς την πολιτεία: «Εμείς από το δικό μας μετερίζι προσπαθούμε για την καλύτερη δυνατή προστασία, καθώς αν δεν υπάρξουν τα πραγματικά μέτρα προστασίας για εμάς που εργαζόμαστε στο κομμάτι της υγείας, θα πεθάνουμε. Το 10% των συναδέλφων μας παγκοσμίως έχει ήδη φύγει από τη ζωή από τον Ιανουάριο που ξέσπασε ο κορωνοϊός. Αυτό που ζητάμε από την πολιτεία είναι να μας δώσει καλύτερες μάσκες και καλύτερες στολές για τον ιό».
Ο κλινικός νοσηλευτής και πρόεδρος εργαζομένων του Ιπποκράτειου νοσοκομείου στην επικοινωνία που είχε η «Μ» μαζί του, μιλώντας για τον κορωνοϊό έκανε λόγο για έναν αόρατο εχθρό και τη μεγάλη μάχη που δίνουν μαζί του οι γιατροί και οι νοσηλευτές της χώρας. «Αυτό που ζούμε είναι μια υγειονομική κρίση που δεν έχει γνωρίσει ξανά ο πλανήτης. Φυσικά όλοι θα κριθούμε από τις δυνατότητες και την εμπειρία μας. Το ΕΣΥ αποτελείται από αξιόλογους ανθρώπους και επιστημονικό προσωπικό, αλλά πολεμά με έναν εχθρό που είναι αόρατος και ισχυρός γι’ αυτό και επιμένω για την προστασία του υγειονομικού προσωπικού. Έχουμε σφεντόνες και με αυτές προσπαθούμε να πολεμήσουμε τανκ. Όμως η μάχη θα δοθεί».
Τις προηγούμενες ημέρες ο Δημήτρης Κουρουβακάλης είχε δημοσιεύσει στο λογαριασμό του στο Instagram μια φωτογραφία του με τη στολή για τον κορωνοϊό και τη συνόδευσε από μια ιδιαίτερη λεζάντα γράφοντας: «Καθίστε σπίτια σας 14 ημέρες και θα βγούμε οι υγειονομικοί να σας χειροκροτήσουμε».
Ο Δημήτρης Κουρουβακάλης στέλνει το μήνυμά του μέσω της «Μ» προς όλο τον κόσμο αναφέροντας: «Θα τα καταφέρουμε. Αν μείνουμε όλοι στο σπίτι σίγουρα θα καταφέρουμε».
Ηλίας Σιώρας, επεμβατικός καρδιολόγος
«Επίταξη τώρα για τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και τις κλινικές!»
Της Αλεξίας Σβώλου
Ο Ηλίας Σιώρας, επεμβατικός καρδιολόγος, πρόεδρος των εργαζομένων του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», με 30 χρόνια εμπειρία στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών μας μεταφέρει όσα βιώνουν οι υγειονομικοί της πρώτης γραμμής και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν από την Πολιτεία -τώρα, όχι αύριο, όπως μας λέει.
«Όσοι εργάζονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, αυτή τη εποχή, γιατροί, νοσηλευτές, τραυματιοφορείς ξεκινούν την ημέρα τους με μια διάχυτη ανασφάλεια για το τι θα αντιμετωπίσουν, αν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν…
Βάζουν τον εξοπλισμό, την ολόσωμη στολή, ετοιμάζονται για τα ύποπτα περιστατικά του κορωνοϊού και ξέρουν ότι θα κάνουν διάλειμμα, θα πιούν νερό, θα φάνε κάτι ώρες μετά. Και στο πίσω μέρος του μυαλού όλων, ο φόβος να μην γίνει διασπορά του ιού μέσα στο νοσοκομείο. Όταν η πανδημία ξεκινούσε στη χώρα μας το ποσοστό των υγειονομικών που είχε προσβληθεί από τον Covid-19 ήταν 3%. Σήμερα έχει ανέβει στο 11% και αν ο ιός εξαπλωθεί όπως αναμένεται στα στατιστικά μοντέλα και προσβάλλει το 10-15% του γενικού πληθυσμού, στους υγειονομικούς το ποσοστό λόγω υπερέκθεσης θα είναι τουλάχιστον διπλάσιο.
Την ίδια ώρα, η καραντίνα για τους υγειονομικούς που θα βρεθούν θετικοί στον κορωνοϊό μειώθηκε από τις 14 ημέρες στις 7 ημέρες, για να μην λείψει προσωπικό και καταρρεύσει το σύστημα. Τα νοσοκομεία όμως είναι χώροι διάγνωσης και θεραπείας, δεν θέλουμε να γίνουν χώροι μετάδοσης της λοίμωξης. Έξω στην κοινωνία πληθαίνουν οι άνθρωποι που έχουν ύποπτα συμπτώματα. Κι αυτοί σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες πρέπει να απευθυνθούν στον οικογενειακό γιατρό (που δεν έχουν) και να ζητήσουν τη συμβουλή του για να μην συγχρωτιστούν στα νοσοκομεία αδίκως. Για να αποφευχθεί, λοιπόν, αυτό πρέπει να λειτουργήσουν τώρα, όλα τα κέντρα υγείας με άμεσες προσλήψεις ώστε να είναι ανοιχτά επί 24ωρου βάσης με τρεις βάρδιες.
Άλλη ιστορία με τα τεστ. Σήμερα όποιος κάνει το διαγνωστικό τεστ για τον κορωνοϊό ιδιωτικά πληρώνει έως και 400 ευρώ, σαν να είναι «μαύρη αγορά». Ο πρωθυπουργός είπε πως έχουμε πόλεμο με τον Covid-19 σωστά; Ε, λοιπόν, στον πόλεμο συστρατεύονται όλοι. Δεν πάνε μόνο οι δημόσιοι γιατροί, ούτε μόνο τα δημόσια μικροβιολογικά κέντρα.
Αφού έχουμε πόλεμο, ο κ. Μητσοτάκης να κάνει τώρα επίταξη των ιδιωτικών εργαστηρίων, ώστε να μην υπάρχουν «μαυραγορίτες» και να προβεί επίσης σε επίταξη των ιδιωτικών κλινών. Γιατί τα τεστ που χρεώνονται 400 ευρώ και οι μάσκες που κοστίζουν 50 λεπτά του ευρώ και πωλούνται έως 10 ευρώ, είναι φαινόμενα αντίστοιχα με τους μαυραγορίτες της Κατοχής. Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Υγείας μιλούν επίσης για καραντίνα. Τα δημόσια νοσοκομεία ωστόσο βρίσκονται εδώ και χρόνια σε καραντίνα, καθώς από 110.000 εργαζόμενους υγειονομικούς έχουν μείνει να υπηρετούν εκεί λιγότεροι από 75.000. Και οι 2.000 προσλήψεις που εξήγγειλε ο Κικίλιας δεν φτάνουν να αναπληρώσουν ούτε τις συνταξιοδοτήσεις των δύο τελευταίων ετών.
Στον “Ευαγγελισμό” θα μπορούσαμε να εξετάζουμε 100 άτομα την ημέρα για λοίμωξη με τον κορωνοϊό. Η εξέταση απαιτεί μια ειδική συσκευή που λέγεται hud κι εξασφαλίζει την βιασφάλεια. Είχαμε τρεις και μας έμεινε μία, που την είχαμε για τα τεστ της φυματίωσης. Τώρα την επιστρατεύουμε για τον κορωνοϊό, τα δείγματα για ανάλυση πάνε στο Παστέρ ή στο Μικροβιολογικό Κέντρο του ΕΚΠΑ και τα αποτελέσματα κάνουν τουλάχιστον μιάμιση ημέρα να έρθουν. Για το τέλος άφησα τις ΜΕΘ. Σύμφωνα με τον πληθυσμό της, η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει περίπου 2.000 κλίνες ΜΕΘ, ενώ στην πράξη διαθέτει σχεδόν 650. Ακόμα και τώρα, με τον κίνδυνο να κορυφωθεί η πανδημία και να χρειαστούν 800 ασθενείς ταυτόχρονη διασωλήνωση, 110 κλίνες ΜΕΘ μένουν παροπλισμένες.
Είναι εγκληματικό, γιατί αν υπάρξουν απανωτά βαριά περιστατικά θα χρειαστεί να διαλέξουμε ποιον να διασωληνώνουμε και ποιον όχι! Επίταξη, λοιπόν, όλων των κλινών στα ιδιωτικά θεραπευτήρια. Μας έχουν γανώσει το μυαλό με την ενημερωτική καμπάνια «Μένουμε Σπίτι» και τις εξαγγελίες τις τηλεοράσεις πως η αντιμετώπιση του κορωνοϊού είναι ζήτημα ατομικής ευθύνης. Η ευθύνη του κράτους που είναι σε όλα αυτά;», διερωτάται ο πρόεδρος των εργαζομένων στον Ευαγγελισμό.
Αποχαιρετώντας τον Ηλία Σιώρα, σκέφτομαι τα λόγια του και πόσο δίκιο έχει. Η ευθύνη δεν είναι μπάλα, να την πετά η κυβέρνηση στην εξέδρα. Είναι ατομική αλλά και συλλογική, γιατί όπως είπε πολύ σωστά ο Χεμινγουέι, κανένας άνθρωπος δεν είναι μόνος του, δεν είναι αποκομμένο νησί. Χωρίς τους μάχιμους υγειονομικούς, τους ήρωες της διπλανής πόρτας, οι μάσκες (του Εθνικού συστήματος Υγείας) θα έπεφταν πολύ γρήγορα….
*Όπως δημοσιεύθηκε στην «ΜΠΑΜ» στο ρεπορτάζ που κυκλοφορεί
