PLUS
Η ανάλυση του Tomas Pueyo, διευθύνοντα συμβούλου της Course Hero, για την πανδημία του κορωνοϊού, δημοσιεύθηκε στις 19 Μαρτίου 2020 στο medium.com.
Με τίτλο «Κορωνοϊος: Το σφυρί και ο χορός», που σε ελεύθερη μετάφραση θα μπορούσε να σημαίνει «Κορωνοϊός: Επίθεση και επιτήρηση», ο Tomas Pueyo εξηγεί τι θα μπορούσε να γίνει τους επόμενους 18 μήνες βάσει των όσων έχουν ήδη συμβεί σε επίπεδο μέτρων διαχείρισης της κατάστασης.
Γράφημα: pueyo1
Υποστηρίζει ότι αν τα αυστηρά μέτρα κατά του κορωνοϊού που έχουν ήδη ληφθεί σε πολλές χώρες (όπως στην Ελλάδα) τηρηθούν μερικές εβδομάδες, τότε αργότερα δεν θα δούμε κορύφωση των κρουσμάτων. Αν αντιθέτως δεν ληφθούν αυστηρά μέτρα, δεκάδες εκατομμύρια άτομα θα μολυνθούν, πολλοί θα πεθάνουν παράλληλα με όσους χρειαστούν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) διότι τα συστήματα υγείας θα καταρρεύσουν.
Αναλυτικά το άρθρο/ανάλυση του Tomas Pueyo έχει ως εξής:
Σε μια εβδομάδα, πολλές χώρες ανά τον κόσμο πέρασαν από το «ο κορωνοϊός δεν είναι κάτι σοβαρό», στην ανακήρυξη έκτακτης κατάστασης. Αλλά και πάλι πολλές χώρες δεν κάνουν ότι πρέπει. Γιατί;
Κάθε χώρα διερωτάται το ίδιο: «τι πρέπει να γίνει;» Και η απάντηση δεν είναι προφανής πάντα.
Μερικά κράτη, όπως η Γαλλία, η Ισπανία ή οι Φιλιππίνες, έχουν ήδη διατάξει lockdown. Άλλες, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία ή η Ολλανδία, με δισταγμό έχουν επιβάλλει κάποια μέτρα που αφορούν στις κοινωνικές συναθροίσεις.
Να λοιπόν τα ερωτήματα που θα επιχειρήσω σήμερα να απαντήσω μέσα από πολλά διαγράμματα, στοιχεία και μοντέλα:
- Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;
- Τι επιλογές έχουμε;
- Τι είναι αυτό που έχει σημασία τώρα: ο χρόνος
- Τι πρέπει να περιλαμβάνει μια καλή στρατηγική έναντι του κορωνοϊού;
- Πως πρέπει να διαχειριστούμε τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις;
Και όταν πια θα έχετε διαβάσει αυτό το άρθρο, αυτό είναι που θα πρέπει να έχετε κατανοήσει: Το σύστημα υγείας ήδη είναι σε κατάρρευση.
Τα κράτη έχουν δύο επιλογές: είτε να δώσουν από τώρα σκληρή μάχη, είτε να βιώσουν μια επιδημία.
Αν επιλέξουν την επιδημία, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πεθάνουν. Σε ορισμένες χώρες, εκατομμύρια.
Κι αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για να εξαλειφθούν τα νέα «κύματα» κρουσμάτων.
Αν παλέψουμε τώρα σκληρά, θα περιορίσουμε τους θανάτους.
Θα προετοιμαστούμε καλύτερα.
Θα μάθουμε.
Η ανθρωπότητα δεν έχει καταφέρει ποτέ να μάθει κάτι εγκαίρως.
Και τώρα αυτό πρέπει να γίνει, διότι γνωρίζουμε ελάχιστα για τον ιό.
Και όλο αυτό θα μας βοηθήσει να πετύχουμε κάτι σημαντικό: Να κερδίσουμε χρόνο.
Θα περιοριστούμε μερικές εβδομάδες, όχι μήνες.
Και έπειτα, θα αρχίσουμε σταδιακά να ανακτάμε την ελευθερία μας.
Μπορεί να μην γίνουν όλα πάλι φυσιολογικά αμέσως.
Αλλά σχεδόν φυσιολογικά και τελικά όλα να γίνουν και πάλι φυσιολογικά.
Και μπορούμε να τα κάνουμε όλα αυτά λαμβάνοντας υπόψη και την υπόλοιπη οικονομία.
1. Πως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση.
Την περασμένη εβδομάδα η καμπύλη ήταν αυτή:
Γράφημα Pueyo2
Δείχνει τα κρούσματα κορωνοϊού ανά τον κόσμο, εκτός από την Κίνα. Μπορούμε να διακρίνουμε μόνο την Ιταλία, το Ιράν και τη Νότια Κορέα. Και πρέπει κανείς να κάνει ζουμ στο κάτω δεξί μέρος του γραφήματος για να δει τις αναδυόμενες χώρες. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι κι αυτές θα φτάσουν τις 3 πρώτες.
Ας δούμε τι έχει συμβεί έκτοτε.
Γράφημα Pueyo3
Όπως έχει προβλεφθεί ο αριθμός των κρουσμάτων εκτοξεύθηκε σε δεκάδες χώρες. Στο γράφημα αναγκάζομαι να δείξω μόνο τις χώρες με πάνω από 1.000 κρούσματα. Να σημειωθεί ότι, η Ισπανία, η Γερμανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ έχουν όλες περισσότερα κρούσματα από την Ιταλία, ότι η τελευταία επέβαλε γενικό lockdown.
Άλλες 16 χώρες έχουν περισσότερες περιπτώσεις σήμερα από τη Χουμπέι όταν επιβλήθηκε το lockdown: η Ιαπωνία, η Μαλαισία, ο Καναδάς, η Πορτογαλία, η Αυστραλία, η Τσεχία, η Βραζιλία και το Κατάρ έχουν περισσότερα κρούσματα από τη Χουμπέι αλλά κάτω από 1.000. Η Ελβετία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Δανία έχουν πάνω από 1.000 κρούσματα.
Παρατηρείτε κάτι περίεργο σ’ αυτή τη λίστα με τις χώρες; Εκτός της Κίνας και του Ιράν, που έχουν υποστεί μαζικό ξέσπασμα κρουσμάτων, και τη Βραζιλία και τη Μαλαισία, καθεμιά από τις υπόλοιπες χώρες είναι μεταξύ των πλουσιότερων του πλανήτη.
Πιστεύετε ότι ο ιός στοχεύει τις πλούσιες χώρες; Ή είναι πιθανότερο οι πλούσιες χώρες να μπορούν καλύτερα να αναγνωρίσουν τον ιό;
Είναι απίθανο οι φτωχές χώρες να μένουν ανεπηρέαστες. Ο ζεστός και υγρός καιρός ενδεχομένως βοηθά, αλλά δεν προλαμβάνει μια επιδημία, διαφορετικά η Σιγκαπούρη, η Μαλαισία ή η Βραζιλία δεν θα είχαν κρούσματα.
Σύμφωνα με τις πιθανότερες ερμηνείες ο κορωνοϊός είτε χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να φτάσει σε αυτές τις χώρες επειδή δεν συνδέονται τόσο στενά με τον υπόλοιπο πλανήτη, ή είναι ήδη εκεί αλλά οι κυβερνήσεις δεν έχουν επενδύσει αρκετά στο να εξετάσουν τον πληθυσμό.
Ότι κι αν ισχύει, αυτό που είναι γεγονός είναι ότι οι περισσότερες χώρες δεν θα ξεφύγουν από τον κορωνοϊό.
Είναι θέμα χρόνου να ξεσπάσει επιδημία και πρέπει να λάβουν μέτρα.
Τι μέτρα μπορούν να λάβουν διάφορες χώρες;
2. Τι επιλογές έχουμε;
Από την περασμένη εβδομάδα πολλές χώρες έλαβαν μέτρα. Ορίστε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Μέτρα στην Ισπανία και τη Γαλλία.
Στο ένα άκρο έχουμε τη Γαλλία και την Ισπανία. Το χρονικό των μέτρων στην Ισπανία έχει ως εξής: την Πέμπτη 12 Μαρτίου ο Πρόεδρος άφησε να εννοηθεί ότι οι ισπανικές αρχές υποτίμησαν την υγειονομική απειλή.
Την Παρασκευή, η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το Σάββατο ελήφθησαν τα εξής μέτρα: Απαγορεύθηκε η έξοδος από το σπίτι παρά μόνο για να πάει κανείς στη δουλειά, να αγοράσει τρόφιμα, φάρμακα, να πάει στο νοσοκομείο, την τράπεζα ή στον ασφαλιστικό του φορέα. Απαγορεύθηκε η έξοδος των παιδιών από το σπίτι και οι επισκέψεις σε φίλους ή συγγενείς (εκτός αν πρόκειται για την φροντίδα ατόμων, αλλά με τήρηση αυστηρών μέτρων υγιεινής και αποστάσεων).
Όλα τα καταστήματα νυχτερινής διασκέδασης και εστίασης έκλεισαν, το ίδιο αθλητικά κέντρα, κινηματογράφοι, μουσεία. Οι γάμοι τελούνται χωρίς καλεσμένους και οι κηδείες παρουσία μόνο στενών συγγενών. Οι αστικές συγκοινωνίες παραμένουν σε λειτουργία.
Τη Δευτέρα έκλεισαν τα επίγεια σύνορα.
Κάποιοι θεωρούν αυτά τα μέτρα σωστά. Άλλοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά και κλαίνε απελπισμένοι. Η διαφορά είναι στο τί θέλει να γεφυρώσει αυτή η ανάλυση.
Το χρονικό των μέτρων στη Γαλλία είναι παρόμοιο, εκτός από το ότι χρειάστηκε περισσότερο χρόνο να τα εφαρμόσει και τώρα πια είναι πιο αυστηρά. Για παράδειγμα, ενοίκια, φόροι και λοιπά λειτουργικά έχουν ανασταλεί για τις μικρές επιχειρήσεις.
Μέτρα στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως η Ελβετία ή η Ολλανδία, πιέστηκαν για να λάβουν μέτρα. Ιδού το χρονικό των ΗΠΑ:
Την Τετάρτη 11 Μαρτίου: απαγόρευση ταξιδιών.
Την Παρασκευή κήρυξη έκτακτης ανάγκης, αλλά όχι μέτρα κοινωνικών περιορισμών.
Τη Δευτέρα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνέστησε στους πολίτες να αποφεύγουν εστιατόρια ή μπαρ και να παρευρίσκονται σε εκδηλώσεις με όχι πάνω από 10 άτομα. Και πάλι δεν ελήφθησαν μέτρα κοινωνικής απομόνωσης. Μόνο συστάσεις.
Πολλές πολιτείες και πόλεις λαμβάνουν την πρωτοβουλία επιβολής πολύ αυστηρότερων μέτρων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έλαβε παρόμοια μέτρα: πολλές συστάσεις, αλλά ελάχιστες απαγορεύσεις.
Αυτές οι δύο ομάδες κρατών αποτελούν τα δύο άκρα του τρόπου καταπολέμησης του κορωνοϊού: μείωση και καταστολή.
Για να κατανοήσουμε λοιπόν τι σημαίνουν αυτές οι δύο λέξεις.
Επιλογή 1η: Δεν κάνω τίποτα.
Ας δούμε τί σημαίνει να μην κάνω τίποτα για μια χώρα σαν τις ΗΠΑ:
Γράφημα Pueyo4
Λεζάντα: Αυτό το υπολογιστικό μοντέλο μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τι θα συμβεί σύμφωνα με διάφορα σενάρια. Έχω επικολλήσει κάτω από το γράφημα τους βασικούς παράγοντες που καθορίζουν τη συμπεριφορά του ιού. Σημειώστε ότι οι λοιμώξεις, σε ροζ, κορυφώνονται σε δεκάδες εκατομμύρια σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Οι περισσότερες μεταβλητές έχουν διατηρηθεί από την προεπιλογή.
Οι μοναδικές αλλαγές στο υλικό είναι οι R από 2.2 έως 2.4, το ποσοστό θνησιμότητας (4% λόγω της κατάρρευσης του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης), η διάρκεια νοσηλείας (από 20 έως 10 ημέρες) και το ποσοστό νοσηλείας (από 20% έως 14% με βάση τις σοβαρές και κρίσιμες περιπτώσεις. Σημειώστε ότι σύμφωνα με τον ΠΟΥ το ποσοστό είναι 20%). Η μόνη αλλαγή που έχει σημασία είναι ο ρυθμός θνησιμότητας.
Αν δεν κάνουμε κάτι: όλοι θα μολυνθούν, το σύστημα υγείας θα υπερφορτωθεί, η θνησιμότητα τα εκτοξευθεί και περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν (μπλε στήλη). Αν περίπου το 75% των Αμερικανών μολυνθεί και το 4% πεθάνει, αυτό σημαίνει 10 εκατ. θάνατοι ή περίπου 25 φορές το σύνολο των θανάτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Θα αναρωτηθείτε: Μα, αυτό είναι πολύ. Κι έχω ακούσει για πολύ λιγότερα.
Που είναι λοιπόν η παγίδα; Με όλα αυτά τα νούμερα είναι εύκολο να μπερδευτεί κανείς. Αλλά δύο αριθμοί έχουν σημασία: τι ποσοστό θα μολυνθεί από τον ιό και θα νοσήσει και τί ποσοστό αυτών θα πεθάνει.
Αν νοσήσει μόνο το 25% (επειδή όσοι έχουν τον ιό αλλά δεν νοσούν δεν προσμετρώνται ως κρούσματα) και το ποσοστό θνησιμότητας είναι 0,6% αντί για 4%, τελικά καταλήγουμε σε 500.000 θανάτους στις ΗΠΑ. Το χάσμα μεταξύ αυτών των άκρων καθοδηγείται κυρίως από το ποσοστό θνησιμότητας, οπότε η καλύτερη κατανόηση του είναι ζωτικής σημασίας. Τι προκαλεί πραγματικά τους θανάτους από κορωνοϊό;
Πως πρέπει να σκεφτόμαστε το ποσοστό θνησιμότητας;
Το γράφημα είναι ίδιο με πριν αλλά τώρα εστιάζει στους νοσηλευόμενους ασθενείς αντί τους μολυσμένους και τους νεκρούς:
Γράφημα Pueyo5
Η περιοχή με το ανοιχτό μπλε χρώμα είναι ο αριθμός των ανθρώπων που θα χρειαστεί να εισαχθούν στο νοσοκομείο και αυτή με σκούρο μπλε όσοι θα χρειαστεί να εισαχθούν σε ΜΕΘ. Όπως βλέπετε ο αριθμός θα φτάσει πάνω από 3 εκατομμύρια.
Τώρα συγκρίνετε αυτό με τον αριθμό των κλινών ΜΕΘ στις ΗΠΑ (50.000 σήμερα, αλλά μπορεί να διπλασιαστεί). Πρόκειται για την κόκκινη διακεκομμένη γραμμή.
Όχι, δεν πρόκειται για λάθος.
Η κόκκινη διακεκομμένη γραμμή είναι η διαθεσιμότητα που έχουμε σε κλίνες ΜΕΘ. Οποιοσδήποτε πάνω από αυτή τη γραμμή θα είναι σε κρίσιμη κατάσταση, αλλά δεν θα έχει πρόσβαση στην φροντίδα που χρειάζεται και ίσως πεθάνει.
Αντί των κλινών ΜΕΘ μπορείτε να κοιτάξετε τους αναπνευστήρες, αλλά το αποτέλεσμα είναι πάλι το ίδιο, αφού έχουμε λιγότερους από 100.000 αναπνευστήρες στις ΗΠΑ.
Από σήμερα, τουλάχιστον ένα νοσοκομείο στο Σιατλ δεν μπορεί να διασωληνώσει ασθενείς άνω των 65 ετών λόγω έλλειψης εξοπλισμού και τους δίνει 90% πιθανότητα να πεθάνουν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Χουμπέι και τώρα πεθαίνουν στην Ιταλία και στο Ιράν.
Το ποσοστό θνησιμότητας της Χουμπέι κατέληξε καλύτερα από ό, τι θα μπορούσε να ήταν επειδή έχτισαν 2 νοσοκομεία σχεδόν μια νύχτα. Η Ιταλία και το Ιράν δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο. Λίγες, αν υπάρχουν, άλλες χώρες μπορούν να το κάνουν. Θα δούμε τελικά τί θα γίνει εκεί.
Γιατί λοιπόν το ποσοστό θνησιμότητας αγγίζει το 4%;
Αν το 5% των κρουσμάτων χρειαστούν εντατική φροντίδα και δεν μπορεί να την έχει, οι περισσότεροι εξ αυτών των ασθενών θα πεθάνουν. Είναι τόσο απλό.
Επιπλέον, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τα κρούσματα των ΗΠΑ είναι σοβαρότερα από της Κίνας.
Μακάρι να ίσχυε κάτι τέτοιο, αλλά όχι.
Παράπλευρες απώλειες
Τα νούμερα αυτά δείχνουν μόνο τους ανθρώπους που πεθαίνουν από τον κορωνοϊό. Αλλά τι θα συμβεί αν καταρρεύσει όλο το σύστημα υγείας λόγω των κρουσμάτων κορωνοϊού; Πεθαίνουν και άλλοι άνθρωποι από άλλες αιτίες.
Τι θα συμβεί αν έχεις έναν εμφραγματία αλλά το ασθενοφόρο χρειάζεται 50 λεπτά να τον παραλάβει αντί για 8 (λόγω πολλών κρουσμάτων κορωνοϊού) και μόλις φτάσει στο νοσοκομείο, δεν υπάρχει κλίνη ΜΕΘ και διαθέσιμος γιατρός; Θα πεθάνει ο ασθενής.
Γίνονται 4 εκατ. εισαγωγές σε ΜΕΘ στις ΗΠΑ κάθε χρόνο και 500.000 (~13%) εξ αυτών καταλήγουν. Χωρίς κλίνες ΜΕΘ, το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να φτάσει κοντά στο 80%. Ακόμα κι αν πεθάνει το 50%, σε μια επιδημία που διαρκεί 12 μήνες από 500.000 θανάτους ετησίως φτάνεις τα 2 εκατ., άρα έχεις 1,5 εκατ. θανάτους επιπλέον, μόνο από παράπλευρες απώλειες.
Αν ο κορωνοϊός αφεθεί να εξαπλωθεί, το σύστημα υγείας των ΗΠΑ θα καταρρεύσει και οι θάνατοι θα είναι ίσως πάνω από 10 εκατομμύρια.
Το ίδιο ισχύει για τις περισσότερες χώρες. Ο αριθμός των κλινών ΜΕΘ και αναπνευστήρων και των επαγγελματιών υγείας είναι συνήθως όμοιος με αυτό των ΗΠΑ ή και χαμηλότερος στις περισσότερες χώρες.
Ένας ανεξέλεγκτος κορωνοϊός σημαίνει κατάρρευση του συστήματος περίθαλψης και αυτό σημαίνει μαζικό θάνατο.
Ένας ανεξέλεγκτος κορωνοϊός σημαίνει κατάρρευση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και αυτό σημαίνει μαζικούς θανάτους.
Μέχρι τώρα, ελπίζω ότι έχει καταστεί αρκετά σαφές ότι πρέπει να δράσουμε. Οι δύο επιλογές που έχουμε είναι μετριασμός και καταστολή. Και οι δύο τακτικές μπορούν να «ισοπεδώσουν την καμπύλη», αλλά το κάνουν πολύ διαφορετικά.
Επιλογή 2η: Μείωση
Η στρατηγική μείωσης είναι η εξής: «Είναι αδύνατον να προληφθεί τώρα πια ο κορωνοϊός, οπότε ας τον αφήσουμε να κάνει την πορεία του, ενώ προσπαθούμε να αναχαιτίσουμε την κορύφωση των κρουσμάτων. Ας ισοπεδώσουμε την καμπύλη λιγάκι ώστε να είναι πιο διαχειρίσιμη για το σύστημα υγείας».
Γράφημα Pueyo6
Αυτό το γράφημα δημοσιεύθηκε σε μια πολύ σοβαρή μελέτη το περασμένο Σαββατοκύριακο από το Κολέγιο Imperial του Λονδίνου. Και προφανώς, ώθησε τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να αλλάξουν νοοτροπία.
Το γράφημα είναι όμοιο με το προηγούμενο. Δεν είναι το ίδιο, αλλά εννοιολογικά ισοδύναμο. Εδώ, η περίπτωση «Δεν κάνω τίποτα» είναι η μαύρη καμπύλη. Κάθε μία από τις άλλες καμπύλες είναι αυτό που θα συνέβαινε αν εφαρμόζαμε αυστηρότερα και πιο αυστηρότερα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης.
Η μπλε δείχνει τα πιο σκληρά μέτρα κοινωνικής απομόνωσης: καραντίνα μολυσμένων ανθρώπων, καραντίνα ατόμων που μπορεί να μολυνθούν και απομόνωση ηλικιωμένων. Αυτή η μπλε γραμμή είναι σε γενικές γραμμές η σημερινή βρετανική στρατηγική έναντι του κορωνοϊού, αν και προες το παρόν το προτείνουν απλώς και δεν το επιβάλλουν.
Εδώ και πάλι, η κόκκινη γραμμή είναι η διαθεσιμότητα των ΜΕΘ, αυτή τη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και πάλι, αυτή η γραμμή είναι πολύ κοντά στο κάτω μέρος. Όλη αυτή η περιοχή της καμπύλης πάνω από την κόκκινη γραμμή αντιπροσωπεύει ασθενείς με κορωνοϊό οι οποίοι θα πεθάνουν κυρίως εξαιτίας της έλλειψης κλινών ΜΕΘ.
Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά με την ισοπέδωση της καμπύλης, οι ΜΕΘ θα καταρρεύσουν για μήνες, αυξάνοντας τις παράπλευρες ζημιές.
Θα πρέπει να είστε σοκαρισμένοι. Όταν ακούτε: «Θα κάνουμε μετριάσουμε κάπως την κατάσταση» αυτό που θα έπρεπε πραγματικά να ακούσετε είναι: «Θα πιέσουμε συνειδητά το σύστημα περίθαλψης, αυξάνοντας το ποσοστό θνησιμότητας τουλάχιστον κατά 10 φορές».
Θα φανταζόσασταν ότι αυτό είναι αρκετά κακό. Αλλά δεν έχουμε τελειώσει ακόμα. Επειδή μία από τις βασικές παραδοχές αυτής της στρατηγικής είναι αυτό που ονομάζεται «ανοσία της αγέλης».
Ανοσία της αγέλης έναντι μετάλλαξης του ιού.
Σύμφωνα με μια θεωρία, όλοι όσοι νοσήσουν και αναρρώσουν έχουν ανοσία στον ιό. Αυτή η θεωρία βρίσκεται στο πυρήνα αυτής της στρατηγικής: «Κοιτάξτε, ξέρω ότι θα είναι δύσκολο για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά μόλις τελειώσουμε και μερικά εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν, οι υπόλοιποι θα έχουμε ανοσία, οπότε ο ιός θα να σταματήσει να εξαπλώνεται και θα αποχαιρετήσουμε τον κορωνοϊό. Καλύτερα να το κάνουμε αμέσως και να τελειώνουμε, γιατί η εναλλακτική λύση είναι να επιβάλλουμε κοινωνική απομόνωση για ένα χρόνο και να διακινδυνεύουμε αυτή κορύφωση να συμβεί αργότερα ούτως ή άλλως».
Εκτός αυτού υποθέστε ένα πράγμα: ο ιός δεν αλλάζει πάρα πολύ. Εάν δεν αλλάξει πολύ, τότε πολλοί άνθρωποι αναπτύσσουν ανοσία και σε κάποια στιγμή η επιδημία τελειώνει.
Πόσο πιθανόν είναι να μεταλλαχθεί ο ιός;
Απ’ ότι φαίνεται έχει ήδη μεταλλαχθεί.
Στοιχεία από την Κίνα δείχνουν ότι υπάρχουν ήδη δύο στελέχη του ιού: το S και το L. Το S είχε εστία τη Χουμπέι και ήταν πολύ θανατηφόρο, αλλά το L ήταν αυτό που εξαπλώθηκε σε όλο τον πλανήτη.
Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά ο ιός συνεχίζει να μεταλλάσσεται.
Γράφημα Pueyo7
Λεζάντα: Αυτό το γράφημα δείχνει τις διάφορες μεταλλάξεις του ιού. Μπορείτε να δείτε ότι τα αρχικά στελέχη ξεκίνησαν με μωβ στην Κίνα, αλλά στη συνέχεια άρχισαν να μεταλλάσσονται. Τα στελέχη στην Ευρώπη είναι ως επί το πλείστον οι πράσινες και κίτρινες οικογένειες, ενώ οι ΗΠΑ έχουν μια διαφορετική οικογένεια, με κόκκινο χρώμα. Καθώς περνάει περισσότερος χρόνος, θα αρχίσουν να εμφανίζονται περισσότερα στελέχη
Κι αυτό δεν είναι κάτι που προκαλεί έκπληξη: οι ιοί RNA, όπως ο κορωνοϊός ή ο ιός της γρίπης, τείνουν να μεταλλάσσονται περίπου 100 φορές ταχύτερα από τους ιούς DNA, αν και ο κορωνοϊός μεταλλάσσεται με βραδύτερο ρυθμό από τους ιούς της γρίπης.
Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά ο καλύτερος τρόπος μετάλλαξης του ιού αυτού είναι να έχει εκατομμύρια ευκαιρίες για να το κάνει, κι αυτό θα κάνει ακριβώς η στρατηγική της μείωσης: εκατοντάδες εκατομμύρια άτομα να μολυνθούν.
Γι’ αυτό κάθε χρόνο πρέπει να κάνουμε το εμβόλιο για τη γρίπη. Επειδή υπάρχουν πολλά στελέχη της, με νέα να εμφανίζονται συνέχεια, τελικά το εμβόλιο δεν μπορεί ποτέ να μας προστατεύσει από όλα τα στελέχη.
Αλλά για να το θέσω αλλιώς: η στρατηγική του μετριασμού όχι μόνο προϋποθέτει εκατομμύρια θανάτους για μια χώρα όπως οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Ποντάρει επίσης στο γεγονός ότι ο ιός δεν θα μεταλλαχθεί πάρα πολύ – κάτι που γνωρίζουμε ότι κάνει. Και θα του δώσει την ευκαιρία να μεταλλαχθεί.
Έτσι, μόλις τελειώσουμε με τα λίγα εκατομμύρια θανάτους, θα μπορούμε να είμαστε έτοιμοι για μερικά εκατομμύρια περισσότερα – κάθε χρόνο. Αυτός ο κορωνοϊός θα μπορούσε να γίνει ένα επαναλαμβανόμενο γεγονός, όπως η γρίπη, αλλά πολύ πιο θανατηφόρος.
Ο καλύτερος τρόπος να μεταλλαχθεί αυτός ο ιός είναι να έχει εκατομμύρια ευκαιρίες για να το κάνει, κι αυτό ακριβώς κάνει η στρατηγική του μετριασμού.
Άρα, το να μην κάνουμε τίποτα και ο μετριασμός δεν λειτουργήσει, ποια είναι η εναλλακτική λύση; Ονομάζεται καταστολή.
Επιλογή 3η: Καταστολή
Η στρατηγική του μετριασμού δεν προσπαθεί να περιορίσει την επιδημία, απλώς ισοπεδώσει την καμπύλη λίγο. Εν τω μεταξύ, η στρατηγική της καταστολής προσπαθεί να εφαρμόσει βαρύτατα μέτρα για την ταχεία εξάλειψη της επιδημίας. Ειδικότερα: Σκληρά μέτρα τώρα. Διατάξτε ακραία κοινωνική απομόνωση. Θέστε την κατάσταση υπό έλεγχο.
Στη συνέχεια, χαλαρώστε τα μέτρα, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορέσουν σταδιακά να ανακτήσουν την ελευθερία τους και να μπορεί να ανακάμψει η κοινωνική και οικονομική τους ζωή.
Τι σημαίνει αυτό;
Γράφημα Pueyo8
Λεζάντα: Όλες οι παράμετροι του μοντέλου είναι οι ίδιες, με εξαίρεση ότι υπάρχει τώρα μια παρέμβαση για να μειωθεί ο ρυθμός μετάδοσης σε R = 0,62 και επειδή το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης δεν έχει καταρρεύσει, το ποσοστό θνησιμότητας μειώνεται στο 0,6%. Ορίζω το “τώρα” ως περίπου 32.000 περιπτώσεις κατά την εφαρμογή των μέτρων (3x ο επίσημος αριθμός από σήμερα, 3/19). Σημειώστε ότι αυτό δεν είναι πολύ ευαίσθητο στην επιλογή R. Ένα R 0,98 για παράδειγμα δείχνει 15.000 θανάτους.
Πέντε φορές περισσότερο από ό,τι με R 0,62, αλλά ακόμα δεκάδες χιλιάδες θανάτους και όχι εκατομμύρια. Δεν είναι επίσης πολύ ευαίσθητο στο ποσοστό θνησιμότητας: αν είναι 0,7% αντί για 0,6%, ο αριθμός των νεκρών κυμαίνεται από 15.000 έως 17.000. Είναι ο συνδυασμός υψηλότερου R, υψηλότερου ποσοστού θνησιμότητας και καθυστέρησης στην λήψη μέτρων που εκρήγνυται ο αριθμό των θανάτων. Γι ‘αυτό πρέπει να λάβουμε μέτρα για να μειώσουμε το R σήμερα. Μια διευκρίνιση, το R0 είναι R στην αρχή (R στο χρόνο 0). Είναι ο ρυθμός μετάδοσης όταν κανείς δεν έχει ακόμα ανοσία και δεν ληφθεί μέτρα. Το R είναι ο συνολικός ρυθμός μετάδοσης.
Με τη στρατηγική της καταστολής, αφού έχει περάσει το πρώτο κύμα, το σύνολο θανάτων είναι χιλιάδες και όχι εκατομμύρια.
Γιατί; Επειδή όχι μόνο μειώνουμε την εκθετική αύξηση των περιπτώσεων. Αλλά επειδή επίσης, μειώσαμε το ποσοστό θνησιμότητας, καθώς το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης δεν έχει κλονιστεί εντελώς. Εδώ, χρησιμοποίησα ένα ποσοστό θνησιμότητας 0,9%, κοντά σ’ αυτό που βλέπουμε στη Νότια Κορέα σήμερα, η οποία ήταν πιο αποτελεσματική ακολουθώντας τη Στρατηγική Καταστολής.
Άρα όλοι πρέπει να εφαρμόσουν την στρατηγική της καταστολής.
Γιατί λοιπόν οι κυβερνήσεις διστάζουν;
Φοβούνται τρία πράγματα:
1.Το lockdown θα κρατήσει μήνες, πράγμα απαράδεκτο για πολλούς ανθρώπους.
2.Το lockdown μηνών θα καταστρέψει την οικονομία.
3.Δεν θα λύσει το πρόβλημα, επειδή απλώς θα αναβάλουμε την επιδημία για αργότερα, όταν θα χαλαρώσουν τα μέτρα και πάλι εκατομμύρια άνθρωποι θα μολύνονται και θα πεθαίνουν.
Ιδού ο τρόπος με τον οποίο η ομάδα του Κολεγίου Imperial σχεδίασε την καταστολή. Οι πράσινες και κίτρινες γραμμές είναι διαφορετικά σενάρια καταστολής. Μπορείτε να δείτε ότι δεν φαίνονται και πολύ καλά τα πράγματα: Και πάλι έχουμε πολλές εξάρσεις. Τότε γιατί ασχολούμαστε;
Γράφημα Pueyo9
Θα απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά αργότερα, αλλά υπάρχει κάτι σημαντικότερο πριν.
Είναι κάτι που μας διαφεύγει εντελώς.
Όπως παρουσιάστηκαν, οι δύο επιλογές του μετριασμού και της καταστολής, δίπλα-δίπλα, δεν φαίνονται πολύ ελκυστικές. Είτε πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν σύντομα και δεν βλάπτουμε σήμερα την οικονομία, είτε βλάπτουμε σήμερα την οικονομία, απλά να αναβάλουμε τους θανάτους.
Αυτό όμως δεν λαμβάνει υπόψη την αξία του χρόνου.
3. Η αξία του χρόνου
Κάθε μέρα, κάθε ώρα που περιμέναμε για να ληφθούν μέτρα, αυτή η εκθετική απειλή εξακολούθησε να εξαπλώνεται. Είδαμε πως μια μέρα θα μπορούσε να μειώσει το σύνολο των κρουσμάτων κατά 40% και τον αριθμό των θανάτων ακόμη περισσότερο.
Αλλά ο χρόνος είναι ακόμα πιο πολύτιμος από αυτό.
Πρόκειται να αντιμετωπίσουμε το μεγαλύτερο κύμα πίεσης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που παρατηρήθηκε ποτέ στην ιστορία. Είμαστε εντελώς απροετοίμαστοι, αντιμετωπίζοντας έναν εχθρό που δεν γνωρίζουμε. Αυτό δεν είναι καλό για να πάμε στον πόλεμο.
Τι θα συνέβαινε αν ήσασταν έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τον χειρότερο εχθρό σας, τον οποίο γνωρίζατε ελάχιστα, και είχατε δύο επιλογές: Είτε τρέχετε προς αυτόν, είτε τρέχατε για να κερδίσετε λίγο χρόνο για να προετοιμαστείτε. Ποια θα επιλέγατε;
Αυτό πρέπει να κάνουμε σήμερα. Ο κόσμος έχει ξυπνήσει. Κάθε μέρα καθυστερούμε τον κορωνοϊό, μπορούμε να προετοιμαστούμε καλύτερα. Οι επόμενες ενότητες διευκρινίζουν τι θα μας εξοικονομίσει ο χρόνος:
Μείωση του αριθμού των κρουσμάτων.
Με αποτελεσματική καταστολή, ο αριθμός των αληθινών κρουσμάτων θα πέσει σε μια νύχτας όπως είδαμε στη Χουμπέι την περασμένη εβδομάδα.
Γράφημα Pueyo10
Από σήμερα, υπάρχουν 0 νέες περιπτώσεις του κορωνοϊού σε ολόκληρη την περιοχή των 60 εκατομμυρίων της Χουμπέι.
Οι διαγνώσει θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν για μερικές εβδομάδες, αλλά έπειτα θα αρχίσουν να κατεβαίνουν. Με λιγότερες περιπτώσεις, το ποσοστό θνησιμότητας αρχίζει να μειώνεται επίσης. Και οι παράπλευρες απώλειες μειώνονται επίσης: λιγότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν από αιτίες που δεν σχετίζονται με το κορωνοϊό, επειδή το σύστημα υγείας είναι απλά υπερφορτωμένο.
Η καταστολή θα μας έδινε:
-Λιγότερα συνολικά κρούσματα κορωνοϊού.
-Άμεση ανακούφιση για το σύστημα περίθαλψης και τους ανθρώπους που το στηρίζουν.
-Μείωση του ποσοστού θνησιμότητας.
-Μείωση των παράπλευρων απωλειών.
-Ευκαιρία για τους μολυσμένους, απομονωμένους και σε καραντίνα εργαζομένους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης για να γίνουν καλά και να επιστρέψουν στη δουλειά τους.
Στην Ιταλία, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας αντιπροσωπεύουν το 8% όλων των μεταδοτικών ασθενών.
Κατανοήστε το πραγματικό πρόβλημα: έλεγχος και εντοπισμός.
Αυτή τη στιγμή, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ δεν έχουν ιδέα για τον πραγματικό αριθμό των κρουσμάτων τους. Δεν ξέρουμε πόσα είναι. Απλά γνωρίζουμε ότι ο επίσημος αριθμός δεν είναι σωστός, και ο πραγματικός αριθμός είναι δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις. Αυτό συνέβη επειδή δεν ελέγχουμε και δεν εντοπίζουμε.
-Σε μερικές ακόμη εβδομάδες, θα μπορούσαμε να βάλουμε σε τάξη την κατάσταση με τα τεστ και να ξεκινήσουμε να τους ελέγχουμε όλους. Με αυτή την πληροφορία, θα γνωρίζουμε τελικά την πραγματική έκταση του προβλήματος, που πρέπει να είμαστε πιο επιθετικοί και ποιες κοινότητες είναι ασφαλείς να βγουν από την καραντίνα.
Οι νέες μέθοδοι ελέγχου θα μπορούσαν να επιταχύνουν τον έλεγχο και να μειώσουν σημαντικά το κόστος.
Θα μπορούσαμε επίσης να δημιουργήσουμε μια διαδικασία ιχνηλάτισης, όπως αυτές που έχουν στην Κίνα ή σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας, όπου μπορούν να εντοπίσουν όλους τους ανθρώπους που ήρθε σε επαφή κάθε άρρωστος και να τους βάζουν σε καραντίνα.
Αυτό θα μας βοηθούσε για να χαλαρώσουμε αργότερα τα μέτρα κοινωνικού περιορισμού: εάν γνωρίζουμε πού είναι ο ιός, μπορούμε να στοχεύσουμε μόνο σε αυτά τα μέρη. Αυτό δεν είναι η αστροφυσική: είναι η βάση για το πώς οι χώρες της Ανατολικής Ασίας κατάφεραν να ελέγξουν την επιδημία χωρίς τη δρακόντεια κοινωνικής απομόνωση που είναι όλο και περισσότερο απαραίτητη σε άλλες χώρες.
Τα μέτρα ελέγχου και εντοπισμού εμπόδισαν την ανάπτυξη του κορωνοϊού στη Νότια Κορέα και έθεσαν υπό έλεγχο την επιδημία χωρίς να επιβληθούν αυστηρά μέτρα κοινωνικού περιορισμού.
Αναπτύσσοντας ικανότητα.
Οι ΗΠΑ (και πιθανώς το Ηνωμένο Βασίλειο) πρόκειται να πάνε στον πόλεμο χωρίς όπλα.
Έχουμε μάσκες για δύο μόλις εβδομάδες, λίγο εξοπλισμό προστασίας του προσωπικού, ανεπάρκεια σε αναπνευστήρες, σε κλίνες ΜΕΘ, μη επαρκή μηχανήματα παροχής οξυγόνου… Γι’ αυτό το ποσοστό θνησιμότητας θα ήταν τόσο υψηλό σε μια στρατηγική μετριασμού.
Αλλά εάν εξαγοράσουμε λίγο χρόνο, μπορούμε να αντιστρέψουμε την κατάσταση:
-Έχουμε περισσότερο χρόνο να αγοράσουμε εξοπλισμό που θα χρειαστούμε για ένα μελλοντικό κύμα κρουσμάτων.
-Μπορούμε να δημιουργήσουμε γρήγορα την παραγωγή μασκών, προστατευτικού εξοπλισμού, αναπνευστήρων, μηχανημάτων παροχής οξυγόνου και κάθε άλλης απαραίτητης συσκευής για τη μείωση του ποσοστού θνησιμότητας.
Θα σας το θέσω αλλιώς: δεν χρειαζόμαστε χρόνια για να φορέσουμε την πανοπλία μας, χρειαζόμαστε εβδομάδες. Ας κάνουμε ό,τι μπορούμε για να οργανωθούμε τώρα. Οι χώρες κινητοποιούνται. Οι άνθρωποι είναι εφευρετικοί, όπως χρησιμοποιώντας την τρισδιάστατη εκτύπωση για να φτιάξουν τμήματα των αναπνευστήρων.
Μπορούμε να το κάνουμε. Χρειαζόμαστε μόνο περισσότερο χρόνο. Θα περιμένατε λίγες εβδομάδες για να αποκτήσετε πανοπλία πριν αντιμετωπίσετε έναν θανάσιμο εχθρό;
Δεν είναι η μόνη ικανότητα που χρειαζόμαστε. Θα χρειαστούμε τους εργαζόμενους στην υγεία το συντομότερο δυνατό. Από που θα τους πάρουμε; Πρέπει να εκπαιδεύσουμε ανθρώπους για να βοηθήσουμε τους νοσηλευτές και πρέπει να επαναφέρουμε γιατρούς που έχουν συνταξιοδοτηθεί. Πολλές χώρες έχουν ήδη ξεκινήσει, αλλά αυτό απαιτεί χρόνο. Μπορούμε να το κάνουμε μέσα σε λίγες εβδομάδες, αλλά όχι αν καταρρεύσουν τα πάντα.
Μείωση της μεταδοτικότητας.
Οι πολίτες φοβούνται. Ο κορωνοϊός είναι νέος. Υπάρχουν τόσα πολλά που δεν ξέρουμε ακόμα πώς να τα κάνουμε! Οι άνθρωποι δεν έχουν μάθει ότι πρέπει ν σταματήσουν τις χειραψίες. Αγκαλιάζονται ακόμα. Δεν ανοίγουν τις πόρτες με τον αγκώνα τους. Δεν πλένουν τα χέρια τους αφού ακουμπήσουν το πόμολο της πόρτας. Δεν απολυμαίνουν τα τραπέζια πριν καθίσουν να φάνε.
Μόλις έχουμε αρκετές μάσκες, μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και έξω από το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Αυτή τη στιγμή, είναι καλύτερο να τις κρατήσετε για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
Αλλά αν δεν ήταν λιγοστές, οι άνθρωποι θα τις φορούσαν στην καθημερινότητά τους, καθιστώντας λιγότερο πιθανό να μολύνουν άλλους ανθρώπους όταν είναι άρρωστοι και με την κατάλληλη εκπαίδευση να μειώνεται η πιθανότητα μόλυνσης όσων τις φορούν. (Εν τω μεταξύ, φορώντας κάτι είναι καλύτερα από τίποτα.)
Όλα αυτά είναι αρκετά φθηνοί τρόποι μείωσης του ρυθμού μετάδοσης. Όσο λιγότερο ο ιός αυτός μεταδίδεται, τόσο λιγότερα μέτρα θα χρειαστούμε στο μέλλον για να τον περιορίσουμε. Χρειαζόμαστε όμως χρόνο για να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους σε όλα αυτά τα μέτρα και να τους εξοπλίσουμε.
Κατανόηση του ιού.
Γνωρίζουμε πολύ λίγα για τον ιό. Αλλά κάθε εβδομάδα, έρχονται εκατοντάδες νέα.
Γράφημα Pueyo11
Ο κόσμος τελικά ενώνεται ενάντια σε έναν κοινό εχθρό. Οι ερευνητές σε όλο τον κόσμο κινητοποιούνται για να κατανοήσουν καλύτερα τον ιό.
Πώς εξαπλώνεται ο ιός;
Πώς μπορεί να επιβραδυνθεί η μετάδοση;
Ποιο είναι το ποσοστό των ασυμπτωματικών φορέων;
Είναι μεταδοτικοί; Πόσο;
Ποιες είναι οι καλές θεραπείες;
Πόσο καιρό επιβιώνει;
Σε ποιες επιφάνειες;
Πώς επηρεάζουν τα διάφορα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης το ποσοστό μετάδοσης;
Ποιο είναι το κόστος τους;
Ποιες είναι οι βέλτιστες πρακτικές εντοπισμού;
Πόσο αξιόπιστα είναι τα τεστ;
Οι σαφείς απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις θα βοηθήσουν στην όσο το δυνατόν πιο εύστοχη ανταπόκρισής μας ενώ παράλληλα θα ελαχιστοποιηθούν οι οικονομικές και κοινωνικές ζημίες.
Και θα έρθουν σε εβδομάδες, όχι χρόνια.
Ανεύρεση θεραπειών.
Τι θα συμβεί αν βρεθεί κάποια θεραπεία τις επόμενες εβδομάδες; Κάθε μέρα που κερδίζουμε, μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ήδη αρκετές υποψήφιες, όπως η Φαβιπιραβίρη ή η Χλωροκίνη. Τι γίνεται αν αποδειχθεί ότι σε δύο μήνες ανακαλύψαμε μια θεραπεία για τον κορωνοϊό; Πόσο ανόητο θα φαινόταν αν είχαμε ήδη εκατομμύρια θανάτους μετά από μια στρατηγική μετριασμού;
Κατανοώντας το κόστος-οφέλος.
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες μπορούν να μας βοηθήσουν να σώσουμε εκατομμύρια ζωές. Αυτό θα πρέπει να αρκεί. Δυστυχώς, οι πολιτικοί δεν μπορούν μόνο να σκεφτούν τις ζωές όσων έχουν νοσήσει. Πρέπει να σκεφτούν το σύνολο του πληθυσμού και τα αυστηρά μέτρα κοινωνικού περιορισμού έχουν αντίκτυπο σε όλους.
Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε ιδέα πώς τα διαφορετικά μέτρα κοινωνικού περιορισμού μειώνουν τη μετάδοση. Δεν έχουμε επίσης καμία ένδειξη για το οικονομικό και κοινωνικό τους κόστος.
Δεν είναι λίγο δύσκολο να αποφασίσουμε ποια μέτρα χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμα αν δεν γνωρίζουμε το κόστος ή το όφελος τους;
Μερικές εβδομάδες θα μας δώσουν αρκετό χρόνο για να αρχίσουμε να τα μελετούμε, να τα κατανοήσουμε, να τους δώσουμε προτεραιότητα και να αποφασίσουμε ποια θα εφαρμοστούν στη συνέχεια.
Λιγότερα κρούσματα, μεγαλύτερη κατανόηση του προβλήματος, κατανόηση του ιού, κατανόηση του κόστους-οφέλους των διαφόρων μέτρων, εκπαίδευση του κοινού… Αυτά είναι μερικά βασικά εργαλεία για την καταπολέμηση του ιού και χρειαζόμαστε μόνο λίγες εβδομάδες για να αναπτύξουμε πολλά από αυτά. Δεν θα ήταν χαζό να δεσμευτούμε για μια στρατηγική που μας ρίχνει αντ ‘αυτού, απροετοίμαστος, στα χέρια του εχθρού μας;
4. Επίθεση και επιτήρηση
Τώρα γνωρίζουμε ότι η στρατηγική μετριασμού είναι μάλλον μια τραγική επιλογή και ότι η στρατηγική της καταστολής έχει ένα τεράστιο βραχυπρόθεσμο πλεονέκτημα.
Αλλά οι άνθρωποι έχουν βάσιμες ανησυχίες σχετικά με αυτή τη στρατηγική:
-Πόσο θα διαρκέσει πραγματικά;
-Πόσο θα μας κοστίσει;
-Θα υπάρξει μια δεύτερη μεγάλη έξαρση όσο δεν κάναμε τίποτα;
Τώρα, θα δούμε με τι μοιάζει μια πραγματική στρατηγική καταστολής. Μπορούμε να την ονομάσουμε επίθεση και επιτήρηση.
Η επίθεση.
Αρχικά, δρούμε γρήγορα και επιθετικά. Για όλους τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, δεδομένης της αξίας του χρόνου, θέλουμε να εξουδετερώσουμε τον ιό το συντομότερο δυνατό.
Γράφημα Pueyo12
Ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα είναι: Πόσο καιρό θα διαρκέσει;
Ο φόβος που έχουν όλοι είναι ότι θα είμαστε κλειδωμένοι μέσα στα σπίτια μας για μήνες, με την επακόλουθη οικονομική καταστροφή και το ψυχικό φορτίο.
Γράφημα Pueyo13
Θυμάστε αυτό το γράφημα; Η γαλάζια περιοχή που εκτείνεται από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Αυγούστου είναι η περίοδος που η μελέτη του Κολεγίου Imperial συνιστά ως Επίθεση, την αρχική καταστολή που περιλαμβάνει μεγάλη κοινωνική απομόνωση.
Εάν είστε πολιτικός και το βλέπετε αυτό, μια επιλογή είναι να αφήσετε εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια ανθρώπους να πεθάνουν με μια στρατηγική μετριασμού και η άλλη να σταματήσετε την οικονομία πέντε μήνες πριν φτάσουμε στις ίδιες εξάρσεις κρουσμάτων και θανάτων. Δεν ακούγονται σαν ελκυστικές επιλογές.
Αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Αυτή η μελέτη, που καθοδηγεί τη λήψη πολιτικών αποφάσεων σήμερα, έχει επικριθεί βάναυσα για ελαττώματα: αγνοούν την ιχνηλάτιση επαφών (στο επίκεντρο των πολιτικών στη Νότια Κορέα, την Κίνα ή τη Σιγκαπούρη μεταξύ άλλων) ή ταξιδιωτικούς περιορισμούς (καίριας σημασίας στην Κίνα) …
Ο χρόνος που απαιτείται για την επίθεση είναι εβδομάδες, όχι μήνες.
Γράφημα Pueyo14
Αυτό το γράφημα δείχνει τις νέες περιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή της Χουμπέι (60 εκατομμύρια άτομα) κάθε μέρα από τις 23 Ιανουαρίου 2020. Μέσα σε 2 εβδομάδες, η χώρα άρχισε να επιστρέφει στην κανονικότητα. Μέσα σε περίπου 5 εβδομάδες ήταν εντελώς υπό έλεγχο. Και μέσα σε 7 εβδομάδες οι νέες διαγνώσεις ήταν μια σταγόνα. Ας θυμηθούμε ότι αυτή ήταν η χειρότερη περιοχή στην Κίνα.
Θυμηθείτε ξανά ότι αυτές είναι οι πορτοκαλί ράβδοι. Οι γκρίζες ράβδοι, οι πραγματικές περιπτώσεις, είχαν καταβυθιστεί πολύ νωρίτερα (βλ. Διάγραμμα 9).
Τα μέτρα που έλαβαν ήταν παρόμοια με εκείνα που ελήφθησαν στην Ιταλία, την Ισπανία ή τη Γαλλία: απομόνωση, καραντίνα, οι άνθρωποι έπρεπε να παραμείνουν στο σπίτι εκτός εάν υπήρχε έκτακτη ανάγκη ή έπρεπε να αγοράσουν τρόφιμα, ιχνηλάτηση, έλεγχος, περισσότερα νοσοκομειακά κρεβάτια…
Εντούτοις, τα στοιχεία είναι σημαντικά.
Τα μέτρα της Κίνας ήταν ισχυρότερα. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι περιορίζονταν σε ένα άτομο ανά νοικοκυριό που επιτρεπόταν να βγει από το σπίτι κάθε τρεις ημέρες για να αγοράσει τρόφιμα. Επίσης, η εφαρμογή τους ήταν ουσιαστική.
Είναι πιθανόν αυτή η σοβαρότητα να σταματήσει την επιδημία πιο γρήγορα.
Στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία, τα μέτρα δεν ήταν τόσο δραστικά και η εφαρμογή τους δεν είναι τόσο σκληρή. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να περπατούν στους δρόμους, πολλοί χωρίς μάσκες. Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε μια πιο αργή επίθεση: περισσότερο χρόνο για τον πλήρη έλεγχο της επιδημίας.
Μερικοί άνθρωποι το ερμηνεύουν ως «Οι δημοκρατίες δεν θα μπορέσουν ποτέ να πετύχουν αυτή τη μείωση στα κρούσματα”. Αυτό είναι λάθος.
Γράφημα Pueyo15
Για αρκετές εβδομάδες, η Νότια Κορέα είχε τη χειρότερη επιδημία εκτός της Κίνας. Τώρα, είναι σε μεγάλο βαθμό υπό έλεγχο. Και το έκαναν χωρίς να ζητούν από τους ανθρώπους να μένουν σπίτι τους. Το πέτυχαν κυρίως με πολύ επιθετικό έλεγχο, ιχνηλάτιση επαφών και αναγκαστική απομόνωση και καραντίνα.
Εάν μια έξαρση όπως της Νότιας Κορέας μπορεί να ελεγχθεί μέσα σε εβδομάδες και χωρίς υποχρεωτική κοινωνική απομόνωση, οι δυτικές χώρες, οι οποίες εφαρμόζουν ήδη αυστηρά μέτρα κοινωνικού περιορισμού, μπορούν να ελέγξουν σίγουρα την επιδημία εντός εβδομάδων. Είναι θέμα πειθαρχίας, εφαρμογής και πόσο ο πληθυσμός συμμορφώνεται με τους κανόνες.
Αυτό εξαρτάται από τη σκληρότητα της φάσης μετά την επίθεση: την επιτήρηση.
Η Επιτήρηση.
Εάν επιτεθείτε στον κορωνοϊό, μέσα σε λίγες εβδομάδες τον έχετε ελέγξει και είστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση για να τον αντιμετωπίσετε. Τώρα έρχεται η πιο μακρά προσπάθεια να διατηρηθεί ο ιός υπό έλεγχο μέχρι να βρεθεί εμβόλιο.
Γράφημα Pueyo16
Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο και σημαντικότερο λάθος που κάνουν οι άνθρωποι όταν σκέφτονται αυτό το στάδιο: νομίζουν ότι θα τους κρατήσουν σπίτι για μήνες. Αυτό δεν ισχύει. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό οι ζωές μας να επανέλθουν στο φυσιολογικό.
Η επιτήρηση στις χώρες που τα κατάφεραν.
Πώς έγινε και η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν και η Ιαπωνία είχαν κρούσματα εδώ και πολύ καιρό, στην περίπτωση της Νότιας Κορέας χιλιάδες, και όμως δεν είναι κλειδωμένοι σπίτι;
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών της Νότιας Κορέας ήταν σχετικά απλό: αποτελεσματικός έλεγχος, αποτελεσματική ιχνηλάτηση, απαγόρευση ταξιδιών, αποτελεσματική κοινωνική απομόνωση και καραντίνα.
Το ίδιο και στη Σιγκαπούρη, με επιπλέον μέτρα οικονομικής ενίσχυσης όσων μπήκαν σε καραντίνα, επλήγησαν από απαγορεύσεις ταξιδιών και καθυστερήσεις στις μετακινήσεις.
Είναι αργά για άλλες χώρες; Όχι. Με την εφαρμογή του επίθεσης, έχετε μια νέα ευκαιρία, ένα νέο πλάνο για να το κάνετε σωστά.
Αλλά εάν δεν αρκούν όλα αυτά τα μέτρα;
Η επιτήρηση του R.
Ονομάζω τη χρονική περίοδο που μεσολαβεί μεταξύ του επίθεσης και ενός εμβολίου ή αποτελεσματικής θεραπείας «επιτήρηση», διότι δεν θα είναι μια περίοδος κατά την οποία τα μέτρα θα είναι πάντα το ίδιο σκληρά. Ορισμένες περιοχές θα έχουν πάλι εξάρσεις, άλλες όχι για μεγάλες χρονικές περιόδους.
Ανάλογα με τον τρόπο εξέλιξης των κρουσμάτων, θα χρειαστεί να ενισχύσουμε τα μέτρα κοινωνικού περιορισμού ή θα μπορέσουμε να τα χαλαρώσουμε. Αυτός είναι ο χώρος του R: ένας χώρος μέτρων μεταξύ της ανάκτησης της ζωής μας και της εξάπλωσης της νόσου, της οικονομίας έναντι της υγειονομικής περίθαλψης.
Πώς λειτουργεί αυτός ο χώρος;
Όλα περιστρέφονται γύρω από το R. Αν θυμάστε, είναι το ποσοστό μετάδοσης. Αρχικά σε μια απροετοίμαστη χώρα, είναι κάπου μεταξύ 2 και 3: Κατά τις λίγες εβδομάδες που κάποιος έχει μολυνθεί, μολύνει μεταξύ 2 και 3 άλλων ανθρώπων κατά μέσο όρο.
Αν το R είναι πάνω από 1, οι λοιμώξεις αυξάνονται εκθετικά σε μια επιδημία. Εάν είναι κάτω από 1, φθίνουν.
Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, ο στόχος είναι να πάει το R όσο το δυνατόν πιο κοντά στο μηδέν, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, για να εξουδετερώσει την επιδημία. Στην Ουχάν υπολογίζεται ότι το R ήταν αρχικά 3,9, και μετά την απομόνωση και την γενική καραντίνα, έπεσε στο 0,32.
Χρειάζεται μόνο το R σας να μείνει κάτω από 1. Και μπορείτε να κάνετε πολλά με λίγα απλά μέτρα.
Γράφημα Pueyo17
Πρόκειται για μια προσέγγιση για το πώς οι διάφοροι τύποι ασθενών ανταποκρίνονται στον ιό, καθώς και η μεταδοτικότητα τους. Κανείς δεν γνωρίζει το πραγματικό σχήμα αυτής της καμπύλης, αλλά έχουμε συγκεντρώσει δεδομένα από διαφορετικές μελέτες για να προσεγγίσουμε πώς μοιάζει.
Κάθε μέρα αφού κολλήσουν τον ιό, οι άνθρωποι έχουν κάποια πιθανότητα μετάδοσής του. Μαζί, όλες αυτές τις μέρες της μόλυνσης προσθέτουν έως και 2.5 μεταδόσεις κατά μέσο όρο.
Πιστεύεται ότι υπάρχουν κάποιες μεταδόσεις συμβαίνουν ήδη κατά τη φάση «χωρίς συμπτώματα». Μετά από αυτό, καθώς τα συμπτώματα αυξάνονται, οι άνθρωποι συνήθως πηγαίνουν στον γιατρό, διαγιγνώσκονται και η μεταδοτικότητα τους μειώνεται.
Για παράδειγμα, στην αρχή έχετε τον ιό αλλά δεν έχετε συμπτώματα, έτσι συμπεριφέρεστε όπως συνήθως. Όταν μιλάτε με ανθρώπους, μεταδίδετε τον ιό. Όταν αγγίζετε τη μύτη σας και στη συνέχεια ανοίγετε την πόρτα, οι επόμενοι άνθρωποι που ανοίγουν την πόρτα και αγγίζουν τη μύτη τους μολύνονται.
Όσο περισσότερο ο ιός αναπτύσσεται μέσα σας, τόσο πιο μολυσματικοί είστε. Στη συνέχεια, μόλις αρχίσετε να εμφανίζετε συμπτώματα, μπορεί να σταματήσετε να πηγαίνετε στη δουλειά, να παραμείνετε στο κρεβάτι, να φοράτε μάσκα ή να πάτε στο γιατρό. Όσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα, τόσο περισσότερο αποσύρεστε κοινωνικά, μειώνοντας την εξάπλωση του ιού.
Όταν νοσηλευτείτε, ακόμα και αν είστε πολύ μεταδοτικοί, δεν μεταδίδετε τον ιό τόσο πολύ όσο είστε απομονωμένοι.
Εκεί μπορείτε να δείτε τον τεράστιο αντίκτυπο πολιτικών όπως αυτές της Σιγκαπούρης ή της Νότιας Κορέας:
-Εάν οι άνθρωποι ελέγχονται μαζικά, μπορούν να εντοπιστούν ακόμη και πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Σε καραντίνα, δεν μπορούν να μεταδώσουν τίποτα.
-Εάν οι άνθρωποι εκπαιδεύονται να αναγνωρίσουν τα συμπτώματά τους νωρίτερα, μειώνουν τον αριθμό των ημερών με μπλε χρώμα και, συνεπώς, τη συνολική τους μεταδοτικότητα.
-Εάν οι άνθρωποι απομονώνονται μόλις έχουν συμπτώματα, οι μεταδόσεις από την πορτοκαλί φάση εξαφανίζονται.
Αν οι άνθρωποι εκπαιδεύονται να τηρούν αποστάσεις, να φορούν μάσκα, να πλένουν τα χέρια τους ή να απολυμαίνουν τους χώρους, εξαπλώνουν λιγότερο τον ιό καθ’ όλη τη διάρκεια της επιδημίας.
Μόνο όταν όλα αυτά αποτυγχάνουν χρειαζόμαστε σκληρότερα μέτρα κοινωνικού περιορισμού.
Το ROI του κοινωνικού περιορισμού.
Εάν με όλα αυτά τα μέτρα είμαστε ακόμα πολύ πάνω από R = 1, πρέπει να μειώσουμε τον μέσο όρο των ατόμων που συναντά κάθε άτομο.
Υπάρχουν μερικοί πολύ φθηνοί τρόποι για να το κάνετε αυτό, όπως η απαγόρευση εκδηλώσεων με περισσότερους από έναν ορισμένο αριθμό ατόμων (π.χ. 50, 500), ή να ζητήσετε από τους ανθρώπους να εργάζονται από το σπίτι όταν μπορούν.
Άλλα είναι πολύ πιο ακριβά, όπως κλείσιμο σχολείων και πανεπιστημίων, ζητώντας από όλους να μένουν στο σπίτι ή να κλείσουν μπαρ και εστιατόρια.
Γράφημα Pueyo18.
Αυτό το γράφημα είναι κατασκευασμένο επειδή δεν υπάρχει σήμερα. Κανείς δεν έχει κάνει αρκετά στοιχεία σχετικά με αυτό ή να συγκεντρώσει όλα αυτά τα μέτρα κατά τρόπο που να τα συγκρίνει.
Δυστυχώς, είναι το πιο σημαντικό διάγραμμα που οι πολιτικοί θα χρειαστούν για να λάβουν αποφάσεις. Απεικονίζει τι γίνεται πραγματικά μέσα στο μυαλό τους.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου επίθεσης, οι πολιτικοί θέλουν να μειώσουν όσο το δυνατόν το R, μέσω μέτρων που παραμένουν ανεκτά για τον πληθυσμό. Στη Χουμπέι, πήγαν μέχρι το 0.32. Μπορεί να μην χρειαζόμαστε αυτό: ίσως μόνο το 0,5 ή 0,6 να αρκεί.
Αλλά κατά τη διάρκεια της περιόδου R, θέλουν να περάσουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στο 1, ενώ παραμένουν κάτω από αυτό σε μακροπρόθεσμη βάση. Αυτό αποτρέπει μια νέα εστία, ενώ εξαλείφει τα πιο δραστικά μέτρα.
Αυτό σημαίνει ότι, είτε οι ηγέτες το συνειδητοποιούν είτε όχι, αυτό που κάνουν είναι:
-Καταγραφή όλων των μέτρων που μπορούν να λάβουν για να μειώσουν το R.
-Να έχουν μια αίσθηση του οφέλους από την εφαρμογή τους: η μείωση του R.
-Να έχουν μια αίσθηση του κόστους τους: το οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
-Να κατατάξουν τις πρωτοβουλίες βάσει του κόστους-οφέλους τους.
Επιλογή αυτών που δίνουν τη μεγαλύτερη μείωση R μέχρι 1, για το χαμηλότερο κόστος.
Γράφημα Pueyo19
Αρχικά, η εμπιστοσύνη στους αριθμούς αυτούς θα είναι χαμηλή. Αλλά αυτό είναι ακόμα το πώς σκέφτονται οι πολιτικοί- και θα πρέπει να σκέφτονται.
Αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να επισημοποιήσουν τη διαδικασία: Να καταλάβουν ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι αριθμών που πρέπει να μάθουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα, που βρισκόμαστε, για τον αντίκτυπο κάθε μέτρου στη μείωση του R και για το κοινωνικό και οικονομικό κόστος του.
Μόνο τότε θα μπορέσουν να λάβουν μια ορθολογική απόφαση σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λάβουν.
Συμπέρασμα: Να κερδίσουμε χρόνο.
Ο κορωνοϊός εξακολουθεί να εξαπλώνεται σχεδόν παντού. 152 χώρες έχουν κρούσματα. Είναι μάχη ενάντια στον χρόνο. Αλλά δεν χρειάζεται να έτσι.
Ορισμένες χώρες, ειδικά εκείνες που δεν έχουν πληγεί ακόμα από τον κορωνοϊό, ίσως αναρωτιούνται: Μήπως αυτό συμβαίνει ήδη εδώ; Η απάντηση είναι: Ίσως έχει ήδη συμβεί. Απλώς δεν έχετε παρατηρήσει. Όταν ξεσπάσει πραγματικά, το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης θα είναι σε ακόμη χειρότερη κατάσταση από ότι σε πλούσιες χώρες όπου τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης είναι ισχυρά. Ας προσέχετε για να έχετε, λοιπόν. Εξετάστε τη λήψη μέτρων τώρα.
Για τις χώρες όπου ο κορωναϊός βρίσκεται ήδη εκεί, οι επιλογές είναι ξεκάθαρες.
Από τη μία πλευρά, μπορούν να εφαρμόσουν τη στρατηγική μετριασμού: να δημιουργήσουν μια μαζική επιδημία, να συντρίψουν το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, να οδηγήσουν σε θάνατο εκατομμύρια ανθρώπους και να δημιουργήσουν νέες μεταλλάξεις του ιού.
Από την άλλη, μπορούν να πολεμήσουν. Μπορούν να επιβάλουν καραντίνα για λίγες εβδομάδες για να κερδίσουν χρόνο, να δημιουργήσουν ένα σχέδιο δράσης και να ελέγξουν τον ιό μέχρι να έχουμε ένα εμβόλιο.
Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο σήμερα, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία ή οι Κάτω Χώρες έχουν μέχρι στιγμής επιλέξει το δρόμο του μετριασμού.
Αυτό σημαίνει ότι παραιτούνται χωρίς να δώσουν τη μάχη. Βλέπουν άλλες χώρες να έχουν αγωνιστεί με επιτυχία, αλλά λένε: «Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό!».
Τι θα είχε γίνει αν ο Τσόρτσιλ είχε πει το ίδιο; «Οι Ναζί είναι ήδη παντού στην Ευρώπη. Δεν μπορούμε να πολεμήσουμε. Ας σταματήσουμε». Αυτό κάνουν πολλές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο σήμερα. Δεν σας δίνουν την ευκαιρία να πολεμήσετε. Πρέπει, λοιπόν, να το απαιτήσετε.
Μετάφραση-Απόδοση: Μαίρη Μπιμπή
