Κορωνοϊός: Το πακέτο των 10 δισ. ευρώ και οι γκρίζες ζώνες

Τι αλλάζει για τους δανειολήπτες που μπήκαν σε ρύθμιση και αδυνατούν να φανούν συνεπείς.

Του Κώστα Δημητρίου

Και νέα δέσμη μέτρων της τάξης των έξι δισ. ευρώ μελετά να ανακοινώσει πριν τα τέλη του άλλου μήνα το οικονομικό επιτελείο που θα προστεθούν σε αυτά που ήδη ανακοίνωσε στα μέσα της εβδομάδας. Θα αφορούν επιχειρήσεις αλλά και δανειολήπτες με «κόκκινα» δάνεια που μπήκαν σε ρύθμιση, αλλά λόγω συνθηκών αδυνατούν να φανούν συνεπείς.

Στο μεταξύ, τα μέτρα των 3,8 δισ. που ανακοίνωσαν οι οικονομικοί υπουργοί, θα χρηματοδοτηθούν κατά τα 2 δισ. από τον προϋπολογισμό (1 δισ. ευρώ για επιχειρήσεις και 1 δισ. ευρώ για εργαζόμενους) και κατά τα υπόλοιπα 1,8 δισ. ευρώ από το ειδικό ευρωπαϊκό ταμείο.

Όπως ξεκαθάρισε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για την ενίσχυση των επιχειρήσεων είναι να μην προχωρήσουν σε απολύσεις.

Τα μέτρα έχουν ως εξής:

1. Οριζόντια αναστολή έως τις 31 Ιουλίου της πληρωμής φόρων και εισφορών, μέσω συγκεκριμένων ΚΑΔ, για τις επιχειρήσεις που πλήττονται δραστικά. Υπολογίζονται περίπου 200.000 επιχειρήσεις με περίπου 600.000 εργαζόμενους.
2. Χρηματοδότηση επιχειρήσεων με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής για την αντιμετώπιση της μείωσης του τζίρου και του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους, υπολογιζόμενη σε περίπου 1 δισ. ευρώ.
3. Οι εργαζόμενοι που αναστέλλεται προσωρινά η σύμβαση εργασίας τους, θα λάβουν στις αρχές Απριλίου αποζημίωση 800 ευρώ, ενώ το κράτος θα καλύψει τις εισφορές ασφάλισης και υγείας. Παράλληλα, αναστέλλονται για τέσσερις μήνες οι φορολογικές υποχρεώσεις Μαρτίου. Υπολογίζεται πως αφορά σε περίπου 500.000 άτομα και το κόστος για Μάρτιο και Απρίλιο είναι περίπου 450 εκατ. ευρώ.
4. Για αυτοαπασχολούμενους, ατομικές επιχειρήσεις κ.ά. αναβάλλονται όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις για 4 μήνες.
5. Επιπλέον 1,8 δισ. ευρώ θα αξιοποιηθεί άμεσα από το ειδικό ευρωπαϊκό ταμείο, για δράσεις ενίσχυσης ρευστότητας, απασχόλησης και εισοδήματος εργαζομένων.
6. Μειώνεται στο 6% από 24% έως το τέλος του έτους ο ΦΠΑ για μάσκες, γάντια, αντισηπτικά, μαντηλάκια, σαπούνι και γενικά για τα προϊόντα υγιεινής και προστασίας. Το ίδιο γίνεται για την αιθυλική αλκοόλη που θα χρησιμοποιείται από τις επιχειρήσεις για την παραγωγή αντισηπτικών.
7. Οι επιχειρήσεις που κλείνουν θα καταβάλλουν το 60% του ενοικίου για Μάρτιο και Απρίλιο για την επαγγελματική στέγη. Το ίδιο θα ισχύσει για την α’ κατοικία των εργαζομένων. Παράλληλα, αναστέλλονται για 4 μήνες οι φορολογικές υποχρεώσεις και οι δόσεις σε πιθανή ρύθμιση.
8. Παραμένει το ισχύον καθεστώς για τον ΕΝΦΙΑ και οι νέες αντικειμενικές αξίες θα ισχύσουν από το επόμενο έτος.
9. Η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει στην άμεση πληρωμή όλων των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Σημειώνεται ότι, από 25/2- 13/3 έχουν επιστραφεί 218 εκατ. ευρώ.
10. Η διευκόλυνση από τις τράπεζες και οι σχετικές παρεμβάσεις για τις επιχειρήσεις να αφορά και σε φυσικά πρόσωπα και να υπάρξουν χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση της ρευστότητας στις επιχειρήσεις. Ήδη προσδιορίζονται από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών οι τραπεζικές συναλλαγές για τις οποίες δεν απαιτείται φυσική παρουσία, για την προστασία τραπεζοϋπαλλήλων και πελατών. Τέλος, ελήφθησαν προληπτικά μέτρα για την προστασία του Χρηματιστηρίου.

Επίσης, δέσμη έξι χρηματοδοτικών εργαλείων ανακοίνωσε από την πλευρά του και ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης. Ο υπουργός υπογράμμισε ότι όλα τα μέτρα συνδέονται με διατήρηση των θέσεων εργασίας και όπως είπε: «Από αυτή την κρίση θα εξέλθουμε όλοι μαζί και κανένας δεν θα μείνει πίσω, κρινόμαστε άπαντες, κυβέρνηση, επιχειρήσεις, εργαζόμενοι πολίτες».

Τα μέτρα που ανακοίνωσε είναι:

1. Για τους αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις που πλήττονται, για το διάστημα 15 Μαρτίου-30 Απριλίου, θα δοθεί στις αρχές Απριλίου ενίσχυση 800 ευρώ.
2. Επιδότηση επιτοκίου ενήμερων επιχειρηματικών δανείων για τρεις μήνες για τους κλάδους της οικονομίας που πλήττονται άμεσα από τον κορωνοϊό. Σε περίπτωση που η κρίση συνεχιστεί, το μέτρο δύναται να επεκταθεί περαιτέρω χρονικά. Ενώ σε συνεννόηση με τις τράπεζες που ήδη το ανακοίνωσαν, αναβάλλεται η πληρωμή και των χρεολυσίων τους έως 30/9/2020.
3. Σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την περίοδο επανεκκίνησης της οικονομίας, θα υλοποιηθεί εγγυοδοτικός μηχανισμός για χορηγήσεις δανείων κεφαλαίου κίνησης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έως 3 δισ. ευρώ.
4. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα χορηγήσει ρευστότητα στις τράπεζες για τη χορήγηση νέων επιχειρηματικών δανείων ύψους 2 δισ. ευρώ.
5. Σε συνεργασία με τον όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, δημιουργείται εγγυοδοτικός μηχανισμός για δάνεια επενδυτικού σκοπού έως 500 εκατ. ευρώ. 6 Απλοποιείται το Ταμείο Επιχειρηματικότητας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και αυξάνονται οι πόροι του κατά 250 εκατ. ευρώ για την χορήγηση νέων δανείων σε επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορωνοϊό με επιδότηση 100% του επιτοκίου για δύο χρόνια.

Αδιευκρίνιστο το τοπίο για πληρωμές φόρων, εισφορών και δόσεων προς το Δημόσιο για εργαζόμενους και επιχειρήσεις

Αρκετά κενά και ασάφειες, που αναμένεται να ξεκαθαριστούν τις επόμενες ημέρες με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, περιλαμβάνει το νέο πακέτο μέτρων για τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων. Παράλληλα, αδιευκρίνιστο παραμένει το τοπίο για τα κριτήρια, τις διαδικασίες και τον χρόνο ενεργοποίησης των εργαλείων για ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων με πόρους από ειδικά προ- γράμματα και άτοκα δάνεια από το Δημόσιο.

Ειδικότερα, από την εξέταση σε βάθος των μέτρων προκύπτουν τα εξής:

• Δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με την αναστολή πληρωμής φόρων, εισφορών και δόσεων για χρέη στο Δημόσιο πληρωτέων για τέσσερις μήνες. Αφορούν αυστηρά τις επιχειρήσεις που ανήκουν στους κλάδους που πλήττονται δραστικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού, αλλά ο ακριβής προσδιορισμός τους θα γίνει με τους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ), οι οποίοι θα οριστούν από το υπουργείο Οικονομικών, με βάση τα ημερήσια στοιχεία ηλεκτρονικών συναλλαγών που αυτό διαθέτει, σε συνδυασμό με τις σχετικές αποφάσεις για απαγόρευση λειτουργίας συγκεκριμένων κλάδων που έχουν εκδοθεί. Για όλες τις επιχειρήσεις των συγκεκριμένων κλάδων αναστέλλονται για τέσσερις μήνες, δηλαδή έως 31 Ιουλίου, για τις οφειλές Μαρτίου, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις, η καταβολή οφειλών που έχουν βεβαιωθεί από δηλώ- σεις ΦΠΑ, πληρωτέες Μαρτίου, η καταβολή κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών στις ΔΟΥ ή στα Ελεγκτικά Κέντρα και η καταβολή των δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών.
• Ασάφεια υπάρχει και για το ποιες είναι κατηγορίες αυτοαπασχολούμενων και ατομικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε κλάδους όπου παρουσιάζεται δραστική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας για τις οποίες αναβάλλονται όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις, πληρωτέες Μαρτίου, για τέσσερις μήνες.
• Εκτός προστασίας φαίνεται επίσης ότι βρίσκονται τουλάχιστον 100.000 επιχειρήσεις, με περισσότερους από 200.000 εργαζόμενους, που δεν έχουν κλείσει με κρατική εντολή αλλά εμφανίζουν δραστική μείωση τζίρου, καθώς δεν έχουν αποσαφηνιστεί τα κριτήρια για το ποσοστό μείωσης των εσόδων προκειμένου να ενταχθούν στο πακέτο στήριξης.
• Κρατικά δάνεια 1 δισ. ευρώ: Δεν έχουν διευκρινιστεί τα κριτήρια για την επιλογή των επιχειρήσεων και ο μηχανισμός για την πίστωση του ποσού στους λογαριασμούς που έχουν δηλώσει οι επιχειρήσεις στο Taxis. Για το ύψος της χρηματοδότησης θα λαμβάνεται υπόψη η μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων, καθώς και το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος των εργαζομένων που απασχολούν. Το πλαίσιο χορήγησης θα εξειδικευτεί τις επόμενες ημέρες. Προϋπόθεση λήψης αυτής της χρηματοδότησης είναι η διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας.

Επίσης, αδιευκρίνιστες παραμένουν οι προϋποθέσεις, οι διαδικασίες και ο χρόνος:

1. Για τη διάθεση 1,8 δισ. ευρώ μέσα από το ειδικό ευρωπαϊκό επενδυτικό ταμείο. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του οικονομικού επιτελείου, η αξιοποίηση των σχετικών πόρων θα είναι άμεση, ενώ ήδη, πραγματοποιούνται σχετικές συζητήσεις, επί συγκεκριμένων ελληνικών προτάσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Με βάση την απόφαση του Eurogroup, αυτό το ποσό μπορεί να χρηματοδοτήσει διάφορες δράσεις, όπως είναι η ρευστότητα των επιχειρήσεων, η στήριξη της απασχόλησης και των εισοδημάτων των εργαζομένων.
2. Για την υλοποίηση σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του εγγυοδοτικού μηχανισμού για χορηγήσεις δανείων κεφαλαίου κίνησης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έως 3 δισ. ευρώ.
3. Για τη παροχή ρευστότητας στις τράπεζες από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη χορήγηση νέων επιχειρηματικών δανείων ύψους 2 δισ. ευρώ.
4. Για τη δημιουργία εγγυοδοτικού μηχανισμού για δάνεια επενδυτικού σκοπού έως 500 εκατ. ευρώ σε συνεργασία με τον όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
5. Για την απλοποίηση του Ταμείου Επιχειρηματικότητας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και την αύξηση των πόρων του κατά 250 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση νέων δανείων σε επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορωνοϊό, με επιδότηση 100% του επιτοκίου για δύο χρόνια.

Τα ενοίκια

Πρακτικά προβλήματα υπάρχουν και για τη μείωση των επαγγελματικών ενοικίων κατά 40% τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, καθώς ουδείς υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες ακινήτων να εφαρμόσουν το μέτρο, ενώ δεν τους προσφέρονται αντισταθμιστικά κίνητρα για την απώλεια εισοδήματος από τα μισθώματα παρά μόνο η αναστολή πληρωμών των φορολογικών τους υποχρεώσεων και των πληρωμών δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, για τέσσερις μήνες.

Επιπρόσθετα, δεν είναι σαφές με ποια τεκμήρια θα αποδεικνύει ο ενοικιαστής ότι η λειτουργία της επιχείρησης του ανεστάλη με κρατική εντολή. Ακόμα χειρότερα, αν πρόκειται για εργαζόμενο που θα πρέπει να αποδείξει ότι η επιχείρηση όπου εργαζόταν κατέβασε ρολά. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν χαρακτηριστικά ότι εναπόκειται στην καλή διάθεση των ιδιοκτητών το κούρεμα του ενοικίου και θεωρούν ότι ασφαλιστική δικλείδα για την εφαρμογή του μέτρου θα ήταν η απαγόρευση των εξώσεων.

Χωρίς χρονοδιάγραμμα οι οφειλές του Δημοσίου

Χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα είναι η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου σε πολίτες κι επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προχωρά σε άμεση αποπληρωμή όλων των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, επιστρέφοντας τα ποσά όλων των υπό έλεγχο υποθέσεων, ύψους έως 30.000 ευρώ. Παράλληλα, προχωρά και σε απλοποίηση των διαδικασιών για να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις και να μην στερείται ρευστότητα η πραγματική οικονομία.

Ποιοι θα πάρουν τα 800 ευρώ, από Ιούνιο το Δώρο του Πάσχα

Την αύξηση της ανεργίας τρέμει η κυβέρνηση από την έξαρση της πανδημίας και σπεύδει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις με επιδόματα σε εργαζομένους των οποίων είτε κλείνουν οι επιχειρήσεις είτε πέφτει ο τζίρος τους. Επίσης, χορηγεί δώρο Πάσχα και στους εργαζόμενους του ΕΣΥ, του ΕΟΔΥ και της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα πάρουν το δώρο κανονικά μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη, ενώ άγνωστο είναι πότε θα το πάρουν στον ιδιωτικό τομέα, όπου δόθηκε η δυνατότητα στους εργοδότες να το δώσουν όταν διευκολυνθούν. To πιθανότερο είναι να δοθεί μετά από δύο μήνες.

Παράλληλα, η κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η ανεργία προχωρά σε ένα αμφιλεγόμενο μέτρο της ακύρωσης συμβάσεων εργασίας για έναν μήνα από επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Σε 1,4 εκατομμύρια μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες θα δοθεί η αποζημίωση των 800 ευρώ, ύψους 2 δισ. ευρώ, με το ποσό να πιστώνεται στους λογαριασμούς των δικαιούχων στις αρχές Απριλίου. Η ενίσχυση αυτή είναι ακατάσχετη.

Οι επιχειρήσεις που θα ενταχθούν στα μέτρα στήριξης ανέρχονται σε 440.000 και απασχολούν περίπου 1.000.000 εργαζόμενους, με συνολικό τζίρο 6,5 δισ.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση για όλο αυτό το εργατικό δυναμικό της χώρας, που θα είναι δικαιούχοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, λαμβάνονται μέτρα κάλυψης όλης της ασφαλιστικής δαπάνης, κρατώντας ανεπηρέαστα τα ασφαλιστικά δικαιώματα όλων των δικαιούχων.

Το επίδομα των 800 ευρώ θα λάβουν και όσοι απολύθηκαν ή εξαναγκάσθηκαν σε παραίτηση από 1η μέχρι και 17 Μαρτίου.

Επίσης οι τράπεζες και οι διαχειριστές δανείων, θα προσφέρουν διευκολύνσεις (εκτός από τις επιχειρήσεις) και στα φυσικά πρόσωπα που πλήττονται από την κρίση, αναφορικά με την πληρωμή των δόσεων των ενήμερων δανείων τους.

*Όπως δημοσιεύθηκε στην «ΜΠΑΜ» στο ρεπορτάζ που κυκλοφορεί