Κωρύκειον Άντρο ονομάζεται το σπήλαιο του Παρνασσού μήκους 100 μ. που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.360 μέτρων. Πήρε το όνομά του από τους σταλακτίτες του, που θύμιζαν στους αρχαίους τους «κώρυκες», δηλαδή τους ασκούς από δέρματα ζώων. Η τοπική του ονομασία είναι «Σαρανταύλι» εξαιτίας της εκπληκτικής ακουστικής που έχει στον πρώτο μεγάλο θάλαμό του, ονομάζεται επίσης και «σπήλαιο του Πανός».
Η γεωλογική διαμόρφωση με ασβεστολιθικές και σχιστολιθικές πλάκες σε αντίθετη κατεύθυνση είναι ενδεχομένως ο λόγος που η περιοχή των Δελφών βρίθει μικρών σπηλαίων. Το σημαντικότερο είναι το Κωρύκειο Άντρο που χρονολογείται στην Πλειστόκαινο εποχή και απέχει 11 χιλιόμετρα από τους Δελφούς. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.360 μέτρων. Περιβάλλεται από δάσος ελάτης και στην αρχαιότητα οδηγούσε σε αυτό ένα στιφογυριστό μονοπάτι.
Πόσες φορές άραγε προσπέρασες την πινακίδα στο Λιβάδι της Αράχωβας που γράφει «Κωρύκειον Άντρον»; Η αλήθεια βέβαια, είναι ότι ο χωματόδρομος που σε οδηγεί εκεί είναι απότομος και σίγουρα απαγορευτικός κατά τη χειμερινή περίοδο.
Όμως σαν βρεθείς έξω από το σπήλαιο, θα εκπλαγείς από την υπέροχη θέα στο οροπέδιο Λιβάδι αλλά και από το ίδιο το σπήλαιο, το οποίο μάλιστα εθεωρείτο το μεγαλύτερο γνωστό σπήλαιο της αρχαιότητας.
Αφιερωμένο στις Κωρύκειες Νύμφες και τον θεό Πάνα, σε υψόμετρο 1.360 μέτρων στα δυτικά του Παρνασσού, παίρνει το όνομα του από τους σταλακτίτες του που θυμίζουν «κώρυκες», δηλαδή ασκούς από δέρματα ζώων.
Χρονολογείται από την περίοδο των Παγετώνων, πάνω από 11.700 χρόνια πριν και τα ίχνη κατοίκησής του ανάγονται στη νεολιθική περίοδο. Το 480 π.Χ. καταφεύγουν σε αυτό οι κάτοικοι των Δελφών στην προσπάθειά τους να σωθούν από τους Πέρσες, ενώ κατά την Ελληνική Επανάσταση διαμένει στο Άντρο ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με την οικογένειά του, έχοντάς το ως ορμητήριο των επιδρομών του, μιας και το σπήλαιο εξασφάλιζε ασφαλές προφυλακτήριο.
Η τοπική του ονομασία είναι «Σαρανταύλι», εξ’ αιτίας της εκπληκτικής ακουστικής που έχει στον πρώτο μεγάλο θάλαμό του που φτάνει τα 50 μέτρα ύψος και είναι γεμάτος με σταλακτίτες αλλά και με μερικά συμπλέγματα σταλαγμιτών στην περιφέρεια. Ένας μάλιστα από αυτούς, με αρκετά μεγάλη επιφάνεια, ονομάζεται «Τράπεζα» και εικάζεται ότι κατά την αρχαιότητα απόθεταν σε αυτόν οι προσκυνητές τις προσφορές τους. Όσο για τον δεύτερο θάλαμο του σπηλαίου, στενεύει απότομα ενώ είναι γεμάτος από φαρδιές και ψηλές σταλαγμιτικές κολώνες.
Για το σπήλαιο, υπάρχουν αναφορές του περιηγητή Παυσανία, ενώ κατά την ανασκαφή του από τη Γαλλική Σχολή Αθηνών το 1969-71, έρχονται στο φως ευρήματα όπως σκεύη, αφιερώματα, κοσμήματα, ειδώλια, αγγεία, νομίσματα, αμφορείς και πολλά άλλα, μέρος των οποίων εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών…
Για το τέλος πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρχει μονοπάτι από τους Δελφούς ως το Κωρύκειον Άντρον διάρκειας 4 περίπου ωρών, όπου μεγάλο μέρος του συμπίπτει με το διεθνές μονοπάτι Ε4 (από το Γιβραλτάρ μέχρι την Κύπρο), ενώ τμήμα αυτού διασχίζει τον Εθνικό Δρυμό Παρνασσού με την πανέμορφη θέα του Δελφικού τοπίου.