PLUS
Το νέο επεισόδιο με τους πυροβολισμούς από έναν 14χρονο μαθητή στο σχολείο του στην Τζόρτζια, όπου σκοτώθηκαν δυο άλλοι μαθητές και δυο καθηγητές φέρνει και πάλι στην επικαιρότητα μία ανοικτή πληγή για τις Ηνωμένες Πολιτείες, την ανεξέλεγκτη οπλοκατοχή και την οπλοχρησία
Του Νίκου Βασιλειάδη
Σύμφωνα με έρευνες κάθε μέρα, 120 Αμερικανοί πεθαίνουν από όπλο, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκτονιών και των ανθρωποκτονιών, δηλαδή κατά μέσο όρο 43.375 ετησίως. Σύμφωνα δε με την πιο πρόσφατη διαθέσιμη ανάλυση δεδομένων από το 2015 έως το 2019, το ποσοστό ανθρωποκτονιών από όπλα στη χώρα ήταν 26 φορές υψηλότερο από εκείνο άλλων χωρών υψηλού εισοδήματος και αντίστοιχα αυτός των αυτοκτονιών με χρήση όπλου, 12 φορές υψηλότερος.
Παρά τα αποκαλυπτικά όμως δεδομένα, η πολιτική συζήτηση για το πώς θα διασφαλιστεί ότι τα όπλα δεν θα πέφτουν στα χέρια ανθρώπων που μπορεί να βλάψουν τον εαυτό τους ή άλλους, οδηγείται πάντα σε αδιέξοδο.
Παρά το αίμα που χύνεται στην Αμερική κάθε χρόνο, το Κογκρέσο έχει επανειλημμένα αποτύχει να εγκρίνει μέχρι τώρα τη νομοθεσία για τον έλεγχο των όπλων. Τα εμπόδια για τη θέσπιση αυστηρότερων νόμων για τα όπλα στις ΗΠΑ είναι πολλά, με μεγαλύτερο και ισχυρότερο την National Rifle Association (NRA) η οποία είναι η πιο ισχυρή οργάνωση που ασκεί πίεση για τα δικαιώματα κατοχής όπλων στις ΗΠΑ.
Η National Rifle Association (NRA) ιδρύθηκε το 1871 από δύο βετεράνους του Αμερικανικού Εμφυλίου ως μέσο για την «προώθηση και ενθάρρυνση της χρήσης τυφεκίων με ένα επιστημονικό τρόπο».
Η εμπλοκή της NRA με τα πολιτικά δρώμενα ξεκίνησε το 1934 όταν άρχισε να ενημερώνει τα μέλη της σχετικά με επερχόμενα νομοσχέδια για τα πυροβόλα όπλα. Υποστήριξε δύο νόμους ελέγχου της οπλοκατοχής, το National Firearms Act το 1934 και το Gun Control Act του 1968.
Το 1975, άρχισε να προσπαθεί να επηρεάσει άμεσα την πολιτική πραγματικότητα μέσω ενός νεοσύστατου λόμπι, του Ινστιτούτου Νομοθετικής Δράσης. Το 1977 σχημάτισε τη δική της Επιτροπή Πολιτικής Δράσης (PAC), για να διοχετεύει κεφάλαια στους πολιτικούς και συγκαταλέγεται πλέον στις πιο ισχυρές ομάδες λόμπι ειδικών συμφερόντων στις ΗΠΑ, με σημαντικά κεφάλαια για να επηρεάζει τα μέλη του Κογκρέσου στην πολιτική των όπλων ξοδεύοντας επίσημα περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για να επηρεάσει την πολιτική σχετικά με τα όπλα χωρίς βέβαια να υπολογιστούν οι ανεξάρτητες εισφορές – κεφάλαια που είναι δύσκολο να εντοπιστούν.
Η NRA ασκεί έντονη πίεση κατά όλων των μορφών ελέγχου των όπλων και υποστηρίζει ότι «περισσότερα όπλα κάνουν τη χώρα πιο ασφαλή.» βασιζόμενη σε μια στρεβλή ερμηνεία της Δεύτερης Τροπολογίας του Συντάγματος των ΗΠΑ, που επιτρέπει στους πολίτες να φέρουν όπλα χωρίς καμία κυβερνητική επιτήρηση.
Όσες προσπάθειες και αν έχουν γίνει μέχρι τώρα για να περιοριστεί και να μπει σε κάποιους κανόνες η οπλοκατοχή και οπλοχρησία στις ΗΠΑ φαίνεται να αποτυγχάνουν. Η «επιδημία» της οπλοκατοχής είναι μια νοοτροπία που έχει εισχωρήσει τόσο πολύ στην πολιτική, στην κουλτούρα και στον νόμο από την ίδρυση του αμερικανικού έθνους, ώστε δεν μπορούμε να πούμε πόσοι ακόμη άνθρωποι θα πεθάνουν πριν οι ομοσπονδιακοί νομοθέτες λάβουν κάποια περαιτέρω μέτρα.
Άγνωστος είναι επίσης και ο αριθμός των όπλων που ανήκουν σε ιδιώτες, δεδομένου ότι δεν υπάρχει εθνική βάση δεδομένων όπου οι κάτοχοι μπορούν να δηλώνουν αν έχουν όπλα, για να μην αναφερθούμε σε μια ακμάζουσα μαύρη αγορά και επιπλέον οι άνθρωποι μπορούν ακόμη και να κατασκευάζουν τα δικά τους όπλα με DIY kits ή 3D εκτυπωτές.
Μία έρευνα της Small Arms Survey από την Ελβετία διαπίστωσε ότι στις ΗΠΑ κυκλοφορούσαν περίπου 390 εκατομμύρια όπλα το 2018, ή περίπου 120 πυροβόλα όπλα ανά 100 κατοίκους, αριθμός που σήμερα έχει πιθανότατα αυξηθεί, δεδομένου ότι ένα στα πέντε νοικοκυριά αγόρασε όπλο κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid-19. Η αμερικανική εταιρεία δημοσκοπήσεων Gallup, διαπίστωσε ότι το 45% των Αμερικανών ζούσε σε νοικοκυριό με όπλα το 2022.
Ο αριθμός αυτός φέρνει την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ να είναι υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη χώρα, με δεύτερη την Υεμένη, η οποία με ένα ποσοστό μόνο 52,8 όπλα ανά 100 κατοίκους.
Η σχέση μεταξύ των θανάτων από όπλα και της οπλοκατοχής με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι σύμφωνα με έρευνες ισχυρή αλλά όχι τόσο ώστε να επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικά όπως αναφέρεται σε πρόσφατη μελέτη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Duke, Jeffrey Swanson, ο οποίος εξετάζει πολιτικές για τη μείωση της ένοπλης βίας, εάν ήταν δυνατόν να θεραπευτούν όλες οι σχιζοφρένειες, οι διπολικές και οι καταθλιπτικές διαταραχές, η βίαιη εγκληματικότητα στις ΗΠΑ θα μειωνόταν μόνο κατά 4%. Αυτό αποδεικνύει πως η νοοτροπία που προωθείται από κατασκευαστές όπλων και οργανώσεις υπέρ της οπλοκατοχής πως η πρόληψη της βίας μπορεί να γίνει μόνον με όπλα – η θεωρία του «καλού τύπου με όπλο» (good guy with a gun)- του αφηγήματος της αυτοάμυνας δηλαδή είναι βαθιά ριζωμένη στο θυμικό των Αμερικανών πολιτών.
«Η ιδέα ότι η λύση για τους μαζικούς πυροβολισμούς είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερα όπλα στα χέρια περισσότερων ανθρώπων σε περισσότερα μέρη, ώστε να είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι αλήθεια», δηλώνει ο καθηγητής Jeffrey Swanson, από το Duke University.
Η αυτοάμυνα σαν δικαιολογία είναι σήμερα μακράν ο σημαντικότερος λόγος για την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ σήμερα, επισκιάζοντας το κυνήγι ή την αναψυχή ή σε σχέση με την εργασία και αυτό αντικατοπτρίζεται στην εκτίναξη των πωλήσεων πυροβόλων όπλων με πρωταρχικό σκοπό όχι την αναψυχή, αλλά την αυτοάμυνα καθώς η επικρατούσα άποψη των περισσοτέρων αμερικανών σήμερα είναι πως η οπλοκατοχή αποτελεί έκφραση ελευθερίας, ατομικότητας, εχθρότητας προς την κυβέρνηση και προσωπικής αυτοπροστασίας.
Κάπως έτσι από το 1966 ως σήμερα, η Αμερική θρηνεί σχεδόν καθημερινά θύματα από τους δράστες μακελειών σε σχολεία που συνήθως κλέβουν τα όπλα που χρησιμοποιούν από μέλη της οικογένειάς τους, όπλα που τις περισσότερες φορές έχουν αγοραστεί νόμιμα, σύμφωνα με τα στοιχεία του National Institute of Justice, υπηρεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Με τους αντιπρόσωπους του Έθνους να συνεχίζουν στην πλειοψηφία τους να είναι απόλυτα αντίθετοι σε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση της νομοθεσίας περί οπλοκατοχής.
Αντίθετα μάλιστα όταν το θέμα επανέρχεται στη δημοσιότητα μετά από κάποιο μακελειό αυτοί (σταθερή θέση των Ρεπουμπλικανών) δηλώνουν ότι οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν όχι στην κατοχή των όπλων αλλά στην παροχή καλύτερων υπηρεσιών στήριξης της ψυχικής υγείας για τους πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα,. Αποδίδουν εξάλλου τα εγκλήματα με πυροβόλο όπλο και τα μακελειά – περιλαμβανομένης της απόπειρας κατά του Τραμπ – κυρίως σε ψυχικές ασθένειες και στο γεγονός ότι τα όπλα έπεσαν σε λάθος χέρια.
Κάπως έτσι κάθε φορά που θα διαβάζουμε για μακελειό στις ΗΠΑ, με πολίτες κάθε ηλικίας και ψυχολογικής κατάστασης να ανοίγουν πυρ με πυροβόλα όπλα εναντίον ανυποψίαστων ανθρώπων σε σχολεία, καταστήματα, εμπορικά κέντρα ή στο δρόμο, η αμείλικτη ερώτηση για το πως αντιμετωπίζουν οι Αρχές το φαινόμενο αυτό σε ένα μεγάλο και πανίσχυρο κράτος, που υπερηφανεύεται ότι βαδίζει στο δρόμο της δημοκρατίας από την ίδρυσή του θα έχει μία και μοναδική απάντηση.
Η οπλοκατοχή και οπλοχρησία στις ΗΠΑ δεν μόνο θέμα πολιτικής βούλησης. Αγγίζει άλλες χορδές, πιο ευαίσθητες αφού από παλιά την εποχή που οι δυτικοευρωπαϊκές κοινωνίες είχαν εναποθέσει την ασφάλειά τους στην αστυνομία, στις περισσότερες ΗΠΑ η ασφάλεια ήταν ευθύνη του πολίτη και κάθε οικογένεια επί δεκαετίες, ειδικά στα μικρότερα αστικά κέντρα και τις φάρμες, θεωρούσε φυσικό να κατέχει όπλα για την προσωπική της ασφάλεια με την αμερικανική νομοθεσία, να επιτρέπει στον ιδιοκτήτη να ανοίγει πυρ πρώτος (δηλαδή μη ευρισκόμενος σε άμυνα) όταν κάποιος παραβιάζει την ιδιοκτησία του. Κάτι που δεν ξεριζώθηκε ούτε με την παρουσία και τη δραστηριότητα της αστυνομίας μέχρι σήμερα. Αυτή η εμμονή στην νόμιμη οπλοκατοχή στις ΗΠΑ μπορεί να μοιάζει αφύσικη σε μας όχι όμως στον Αμερικανό πολίτη που του προξενεί καμία εντύπωση η εικόνα όλων των πολιτών, ακόμα και των νόμιμων, να κουβαλάνε ένα περίστροφο στη ζώνη τους. Η εικόνα του Φαρ Ουέστ και του σερίφη Γουάιατ Ερπ, τη θρυλική φιγούρα που αποτελεί και σήμερα λαϊκό ήρωα κυρίως στην αμερικανική δύση, δεν ήταν μύθος, είναι πραγματικότητα που ζει και εμπνέει μεγάλο κομμάτι της αμερικανικής κοινωνίας ακόμη και σήμερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΗΠΑ: 14χρονος μαθητής ο δράστης του μακελειού στο σχολείο της Τζόρτζια
