PLUS
Σε μια Ευρώπη σε πολυκρίση -ηγεσίας, πολιτική, οικονομική, κοινωνική, δημογραφική και γεωπολιτική- ο περιβόητος γαλλογερμανικός άξονας μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της ευρωζώνης και παραδοσιακά έως τώρα κινητήριος δύναμη της ΕΕ είναι πιο αδύναμος από ποτέ.
Οι δύο de facto ηγέτιδες ευρωπαϊκές δυνάμεις, η Γαλλία και η Γερμανία βρίσκονται σε μια ταυτόχρονη πολιτική και οικονομική περιδίνηση, με κυβερνητική ρευστότητα, δημοσιονομική αβεβαιότητα και χωρίς εγκεκριμένους προϋπολογισμούς για το 2025, απειλώντας τις ισορροπίες όχι μόνο στη διμερή τους σχέση, αλλά σε όλη την Ευρώπη.
Στο φόντο είναι δύο μεγάλοι πόλεμοι στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, ο ένας στα εδάφη της ίδιας της Γηραιάς Ηπείρου και ο άλλος στη γεωγραφική γειτονιά της, αμφότεροι σε κρίσιμη καμπή.
Και δη λίγες εβδομάδες προτού ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει δριμύτερος στον Λευκό Οίκο, με προτεραιότητα τα σχέδιά του για έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο, εν προκειμένω εμπορικό, υπό το μότο «Πρώτα η Αμερική» και βασικό «στόχο» την Κίνα.
Η πολυεπίπεδα διχασμένη ΕΕ εν τω μεταξύ έχει μόλις εκλέξει μια αμφιλεγόμενη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σαφή κλίση προς τα Δεξιά και Ακροδεξιά, την ώρα που αλλεπάλληλες κρίσεις στις τάξεις των «27» -ενεργειακή, ακρίβειας και διευρυνόμενων ανισοτήτων- υπογραμμίζουν την ανάγκη ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, απουσία του οποίου οι προοπτικές φαντάζουν ζοφερές.
Αυτά, στον απόηχο του πρόσφατου, πλην όψιμου συναγερμού για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και την ανάγκη αμοιβαιοποίησης του χρέους που σήμανε ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας -και μετέπειτα μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης στην Ιταλία, τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης- Μάριο Ντράγκι.
Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν σε δείπνο με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, στο Πότσνταμ, τον περασμένο Ιούνιο, λίγους μήνες προτού ξεσπάσει για αμφότερους πολιτική θύελλα (Michael Kappeler/Pool via REUTERS)
Γαλλογερμανικός «χορός του Ζαλόγγου»;
Με τις εκ του αποτελέσματος τραγικές, όσο και πολιτικά τυχοδιωκτικές επιλογές του Γάλλου προέδρου Μακρόν -από την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών τον περασμένο Ιούνιο, αμέσως μετά το κυβερνητικό στραπάτσο στις ευρωεκλογές, μέχρι τον διορισμό νέας κυβέρνησης κόντρα στη λαϊκή βούληση- η δεύτερη οικονομία της ευρωζώνης ετοιμάζεται τώρα να αποκτήσει τον τέταρτο πρωθυπουργό για φέτος.
Το σκηνικό συνθέτουν μια κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση -που δεν μπορεί συνταγματικά να διαλυθεί πριν από τον Ιούνιο του 2025- με τον «Δία» Γάλλο πρόεδρο του πολιτικού «διαίρει και βασίλευε» αυτοπαγιδευμένο στις «Ερινύες» της λεπενικής ακροδεξιάς, την εθνική οικονομία στη «μέγγενη» του διογκούμενου ελλείμματος και ρεκόρ δημόσιου χρέους, την κοινωνία σε αναβρασμό και τον νέο προϋπολογισμό λιτότητας της χώρας στον αέρα.
Υπό ευρωπαϊκή δημοσιονομική επιτήρηση -επίσης από τον περασμένο Ιούνιο- το Παρίσι βλέπει τώρα τον οίκο αξιολόγησης Moody’s να κρούει καμπανάκι για την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας.
Στο μεσοδιάστημα, τα βλέμματα της γαλλικής πολιτικής ελίτ -και όχι μόνο- είναι στραμμένα προς την οικονομικά ασθμαίνουσα Γερμανία, όπου ο Σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς είναι πια καγκελάριος υπό προθεσμία.
Αναμένεται να γίνει και τύποις υπηρεσιακός από τις 16 του μήνα, χάνοντας -εκτός συγκλονιστικού απροόπτου- την προγραμματισμένη για τότε ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην εναπομείνασα κυβέρνηση συνασπισμού της οποίας ηγείται.
Είναι πλέον μειοψηφική με τους Πράσινους, μετά την -προμελετημένη, όπως προκύπτει- έξοδο των Φιλελευθέρων.
Οι πρόωρες εκλογές αναμένονται στις 23 Φεβρουαρίου, με τη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης επίσης χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό για το 2025, την ακροδεξιά του AfD να φιρουράρει σταθερά στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις και τα μετεκλογικά σενάρια για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού -με κυρίαρχους τους κεντροδεξιούς Χριστιανοδημοκράτες της εποχής μετά τη Μέρκελ- να έχουν σε πρώτο πλάνο, κατά το δοκούν, ακόμη και το… λύσιμο του «φρένου χρέους».
Ο Γερμανός (υπ’ ατμόν πλέον) καγκελάριος Όλαφ Σολτς, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε σύνοδο, τον περασμένο Ιούνιο, στις Βρυξέλλες (REUTERS/Yves Herman)
Ευρώπη χωρίς πυξίδα
Πέρα από τα οικονομικά και τον ορατό κίνδυνο ενός πιο επικίνδυνου από το 2010 σπιράλ χρέους στην ευρωζώνη -όχι πια μόνο μεταπανδημικού ή ένεκα του ουκρανικού- στη Γαλλία του «μεταρρυθμιστή προέδρου» Μακρόν η κρίση αγγίζει τα θεμέλια της Πέμπτης Δημοκρατίας της, με δυναμική να εξελιχθεί σε συνταγματική και θεσμική.
Στη δε Γερμανία, την «ατμομηχανή της Ευρώπης», η κρίση φαντάζει δομική, με την «κληρονομιά» της Μέρκελ -στήριξη στο ΝΑΤΟ για την άμυνα, στη Ρωσία για φθηνή ενέργεια και στην Κίνα για εξαγωγές- να καταρρέει.
Και στις δύο χώρες η Ακροδεξιά παραμονεύει, ενόσω διευρύνει το πολιτικό έρεισμα και αποτύπωμά της τόσο σε κυβερνήσεις των «27» (π.χ. Ιταλία, Ολλανδία, Φινλανδία), όσο και στα θεσμικά όργανα και στην πολιτική της ΕΕ (βλ. μεταναστευτικό).
Στην παρούσα συγκυρία, δε, η περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Ευρώπης των διαφορετικών τάσεων και ταχυτήτων την τοποθετεί στη θέση του «βατράχου», όταν οι ΗΠΑ και η Κίνα φαντάζουν ήδη με «βουβάλια που μαλώνουν».
Και δη με τη Γερμανία και Γαλλία σε αυτή τη φάση σε παράλυση και εν αναμονή ενός μηνύματος από τον Ντόναλντ Τραμπ -επ’ αφορμής και της παρουσίας του στην επαναλειτουργία της Παναγίας των Παρισίων, αυτό το Σάββατο- ότι, τελικά, τα πράγματα δεν θα πάνε κατά διαβόλου.
Στάση, που σαφώς δεν αποτελεί στρατηγική.
Πολλώ μάλλον όταν η Ρωσία, με άξονα το ουκρανικό και φόντο το έλλειμμα ηγεσίας στην ΕΕ, επαναφέρει με αξιώσεις την αλλαγή της αρχιτεκτονικής ασφάλειας ολόκληρης της Γηραιάς Ηπείρου.
Το… «τρολάρισμα» (;) του Πούτιν
Ως «κερασάκι» δε, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ζητά τώρα την επιστροφή των δυτικών εταιρειών -και δη των γερμανικών- στα ρωσικά εδάφη.
«Οι πόρτες μας είναι πάντα ανοιχτές, είχαμε πάντα πολύ καλές σχέσεις με τη Γερμανία για δεκαετίες και καταλαβαίναμε ο ένας τον άλλον πολύ καλά», τόνισε στο επενδυτικό φόρουμ «Russia Calling», στη Μόσχα.
Οι συνθήκες για τις γερμανικές εταιρείες στη Ρωσία είναι καλύτερες από αλλού, υποστήριξε, δείχνοντας νοητά τις ΗΠΑ.
Αν και δεν θα πρέπει να περιμένουν προνομιακή μεταχείριση, υπογράμμισε, δεν θα τεθούν εμπόδια στο δρόμο τυχόν επιστροφής τους.
Προσώρας χαμένοι είναι οι εργαζόμενοι της Volkswagen, ανέφερε, οι οποίοι «απεργούν κατά χιλιάδες επειδή τα εργοστάσια κλείνουν» στη Γερμανία.
Η ρωσική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 3,9-4% φέτος, επεσήμανε σε αντίστιξη.
Παρέλειψε βέβαια να αναφέρει ότι η ώθηση αποδίδεται κυρίως από τη βιομηχανία όπλων, αναφερόμενος κατά τα λοιπά στον υψηλό πληθωρισμό στη Ρωσία -και βολικά- μόνο εν παρόδω.
