Με τεστ αντισωμάτων οι διαγνώσεις για το Long Covid σύνδρομο!

16/02/2022 22:22

Η μετάλλαξη «Όμικρον» και το «παρεάκι» της, όπως έχει χαρακτηρίσει ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κωσταντίνος Γουργουλιάνης την υποομάδα «Όμικρον 2», ευθύνονται για τη γεωμετρική αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού τις τελευταίες εβδομάδες, που ευτυχώς δεν μεταφράζεται σε πολλές νοσηλείες, έχει όμως σοβαρό αντίκτυπο στον αριθμό των ατόμων που θα ταλαιπωρηθούν με το σύνδρομο Long Covid.

Της Αλεξίας Σβώλου

Με μέτρηση στα πρώιμα στάδια της λοίμωξης εντοπίζονται τα επίπεδα στο αίμα που έχουν σχέση με τους μηχανισμούς αυτοανοσίας

Οι έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη δεν έχουν ακόμα «τελεσιδικήσει» για το κατά πόσον η «Όμικρον» και η «Όμικρον 2» μπορούν να εκτοξεύσουν και τον αριθμό των ασθενών που θα εμφανίσουν το σύνδρομο Long Covid, ωστόσο όταν τα κρούσματα είναι πολλά και οι νοσήσεις πολλές, ακόμα κι αν δεν στέλνουν τους ασθενείς διασωληνωμένους στην Εντατική, ο κίνδυνος για το σύνδρομο «μακράς» Covid πάντα υπάρχει, καθώς εμφανίζεται ακόμα και σε άτομα τα οποία παίρνουν πολύ ήπια τη λοίμωξη.

Σύμφωνα με τον διακεκριμένο Έλληνα ερευνητή του Πανεπιστημίου Yale των ΗΠΑ Νικόλα Χρηστάκη, καθηγητή Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών και διευθυντή του Εργαστηρίου Ανθρώπινης Φύσης στο Πανεπιστήμιο Yale, τουλάχιστον το 30% των ατόμων που νοσούν από κορωνοϊό θα εμφανίσουν Long Covid συμπτώματα, ενώ ένας στους πέντε ασθενείς που θα αποθεραπευθούν από τη λοίμωξη θα παραμείνουν για χρόνια με επιπλοκές στο ήπαρ, το πάγκρεας, στους πνεύμονες ή στην καρδιά, οι οποίες θα επιβαρύνουν την κατάστασή τους και φυσικά θα προκαλέσουν ασύμμετρη επιβάρυνση στις δαπάνες Υγείας.

Σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία της μεγάλης αύξησης του αριθμού των κρουσμάτων και του φόβου για τη μεγάλη επιβάρυνση του Συστήματος Υγείας, που έχει ήδη δοκιμαστεί από δύο χρόνια πανδημίας, δύο νέες έρευνες έρχονται να ρίξουν φως στο ποιοι ασθενείς αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Long Covid και ανοίγουν τον δρόμο του έγκαιρου εντοπισμού τους με ένα απλό τεστ αίματος. Η έρευνα που εντοπίζει τέσσερις παράγοντες κινδύνου προέρχεται από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Institute of Systems Biology που εδρεύει στο Σιατλ των ΗΠΑ, ενώ η μελέτη για την ανάπτυξη ενός τεστ αίματος που θα εντοπίζει τους ασθενείς υψηλού κινδύνου και για την αξία του στην κλινική πράξη έγινε από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης.

Η έρευνα των Ελβετών επιστημόνων δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση «Nature Communications» και αναφέρει ότι στο μέλλον ένα τεστ αίματος θα ανιχνεύει τον προσωπικό μας κίνδυνο να αναπτύξουμε Long Covid σύνδρομο. Η εξέταση αυτή εντοπίζει το επίπεδο συγκεκριμένων αντισωμάτων στο αίμα που έχουν σχέση με τους μηχανισμούς αυτοανοσίας και η μέτρηση πρέπει να γίνεται στα πρώιμα στάδια της λοίμωξης του κορωνοϊού. Τα άτομα τα οποία έχουν χαμηλότερα επίπεδα των συγκεκριμένων αντισωμάτων στο αίμα τους έχουν υψηλότερη πιθανότητα να αναπτύξουν Long Covid συμπτώματα, όπως φανερώνουν τα ευρήματα από το Τμήμα Ανοσολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ζυρίχης, στην Ελβετία.

Παράγοντες κινδύνου

Από τις μελέτες που έχουν διεξαχθεί έως τώρα διαφαίνεται ότι όσο βαρύτερα νοσεί ο ασθενής, αν δηλαδή εισαχθεί στη ΜΕΘ και διασωληνωθεί, τόσο πιο έντονα είναι τα υπολειπόμενα συμπτώματα, τα οποία ξεκινούν μερικές εβδομάδες μετά την αποδρομή της λοίμωξης και μπορούν να διαρκέσουν και έναν χρόνο μετά. Επίσης, ο κίνδυνος να εμφανίσει ο ασθενής που ανάρρωσε συμπτώματα Long Covid είναι εξατομικευμένος, και πέρα από τη βαρύτητα της λοίμωξης του κορωνοϊού σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα υποκείμενα νοσήματα από τα οποία μπορεί να πάσχει. Ωστόσο, μία νέα έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση «Cell» εντόπισε τέσσερις παράγοντες που αποτελούν τους προδιαθεσικούς παράγοντες κάθε ανθρώπου να εμφανίσει λίγο, πολύ ή καθόλου το σύνδρομο Long Covid.

Η νέα έρευνα καταδεικνύει πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση στη λοίμωξη του κορωνοϊού με αντι-ιικά χάπια ή άλλες θεραπείες χημειοπροφύλαξης ή μονοκλωνικά αντισώματα που χορηγούνται στα πρώτα στάδια της νόσου, αμέσως μετά το θετικό εργαστηριακό τεστ (Rapid test ή PCR test). Οι πρώιμα χορηγούμενες θεραπείες μπορούν να εμποδίσουν την αύξηση του ιικού φορτίου στον ασθενή, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος της εμφάνισης του Long Covid. Ιδιαίτερα προστατευτικός αποδεικνύεται και ο εμβολιασμός με τα εμβόλια έναντι του κορωνοϊού, τα οποία μειώνουν έως 50% την πιθανότητα εμφάνισης των Long Covid συμπτωμάτων, όπως εξηγεί η καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου.

Οι παράγοντες που ανακάλυψαν οι ερευνητές περιλαμβάνουν κατ’ αρχάς τα επίπεδα του RNA του κορωνοϊού στο αίμα του ασθενούς στα πρώιμα στάδια της λοίμωξης, τα οποία αποτελούν έναν ατομικό δείκτη του ιικού φορτίου. Επίσης, βρήκαν ότι συγκεκριμένα αντισώματα τα οποία εμπλέκονται σε αυτοάνοσους μηχανισμούς (δηλαδή επιτίθενται σε υγιείς ιστούς του σώματος, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στη ρευματοειδή αρθρίτιδα ή στον συστημικό ερυθηματώδη λύκο) διαδραματίζουν κι αυτά σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ατομικού κινδύνου. Ο τρίτος παράγοντάς αφορά την ενεργοποίηση του ιού Epstein-Barr (της λοιμώδους μονοπυρήνωσης), ο οποίος δεν εκριζώνονται ποτέ από τον ασθενή και έχει βρεθεί σε μελέτες πως συμμετέχει και στον κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως είναι η πολλαπλή σκλήρυνση. Οι νέοι που έχουν προσβληθεί από τον ιό της λοιμώδους μονοπυρήνωσης -τη νόσο του φιλιού όπως την λέμε- όταν ήταν έφηβοι ή αργότερα έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πολλαπλής σκλήρυνσης.

Ο τέταρτος παράγοντας είναι το να έχει ως υποκείμενο νόσημα ο ασθενής με κορωνοϊό διαβήτη τύπου 2. Οι ερευνητές εντόπισαν αρκετά υποκείμενα νοσήματα τα οποία σχετίζονται με την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης του Long Covid συνδρόμου, ωστόσο μεταξύ όλων αυτών των παθολογικών καταστάσεων ο διαβήτης τύπου 2 διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι κατά τη διάρκεια της θεραπείας των ασθενών στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) όταν νοσούν βαριά, ο διαβήτης απορρυθμίζεται από τα φάρμακα τα οποία λαμβάνουν οι ασθενείς, καθώς είναι ανοσοκατασταλτικά. Επίσης, στην πλειονότητα των ασθενών, ο διαβήτης τύπου 2 συνυπάρχει με την παχυσαρκία η οποία συνδέεται στενά με την κακή εξέλιξη της Covid λοίμωξης.

Ποια είναι τα συνήθη Long Covid συμπτώματα

Η νόσος Long Covid εμφανίζεται σε παιδιά κι ενηλίκους, με κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, επίμονο βήχα, πόνο στο στήθος και στις αρθρώσεις, έλλειψη ενέργειας για άσκηση και σωματικές δραστηριότητες, πυρετό που επιμένει, πονοκεφάλους, τάση για εμετό, θολή μνήμη, πνευματική σύγχυση, κατάθλιψη και άγχος. Ειδικά στα παιδιά έχει καταλυτική επίδραση στην ποιότητα ζωή τους, γιατί τα συμπτώματα εμποδίζουν τους λιλιπούτειους ασθενείς που έχουν αναρρώσει να συμμετάσχουν σε σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες, σε σπορ, με αποτέλεσμα να εντείνουν την απομόνωση και την κατάθλιψή τους.

Εξειδικευμένα ιατρεία μέσα στα νοσοκομεία

Καθώς τα κρούσματα του κορωνοϊού αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς, ο αριθμός των ασθενών που βιώνουν Long Covid συμπτώματα διαρκώς μεγαλώνει και τα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία έχουν αναπτύξει ειδικά ιατρεία Long Covid, ώστε οι γιατροί να μπορούν να παρακολουθούν τους ασθενείς πολύ καιρό μετά την αποδρομή της λοίμωξης.

Το νοσοκομείο «Αττικόν» ήταν από τα πρώτα που δημιούργησαν διεπιστημονικό ιατρείο για την παρακολούθηση των συμπτωμάτων που επέμεναν μετά την αποδρομή της λοίμωξης, με τον καθηγητή Πνευμονολογίας Στέλιο Λουκίδη, πρόεδρο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, να εστιάζει στην αισιόδοξη πλευρά του ζητήματος, τονίζοντας ότι στα περισσότερα περιστατικά τα συμπτώματα υποχωρούν 9 έως 12 μήνες μετά.