Το ανεκτίμητο αποτύπωμα των εμβολιασμών παιδιών και ενηλίκων στην Ελλάδα με τα εμβόλια που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών καταγράφεται σε απόλυτους αριθμούς σε νέα μελέτη η οποία παρουσιάστηκε στο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας 2024.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Το εμβολιαστικό αποτύπωμα στη χώρα μας αποτιμάται σε 290.000 λοιμώξεις και 266 θανάτους που αποτράπηκαν ετησίως χάρη στην έγκαιρη ανοσοποίηση του πληθυσμού!
Τα εμβόλια αποτελούν τη μεγαλύτερη ανακάλυψη της επιστήμης, και από τότε που ξεκίνησαν οι προληπτικοί εμβολιασμοί η παιδική θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά 73%. Πρόκειται για ένα θεαματικό επίτευγμα που τουλάχιστον σε ποσοστό 40% αποδίδεται στα εμβόλια, καθώς ρόλο διαδραματίζουν κι άλλα μέτρα, όπως η πρόσβαση σε καθαρό νερό και η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής. Η πατρίδα μας διαθέτει ένα από τα πλέον πλήρη και αποτελεσματικά προγράμματα εμβολιασμού των ενηλίκων και ένα από τα πιο πλήρη προγράμματα παιδιατρικού εμβολιασμού, με εννέα εμβόλια που προστατεύουν έναντι 14 λοιμωδών νοσημάτων.
Σε μελέτη του Ηλία Γκούντα, μεταδιδακτορικού ερευνητή του Πανεπιστημίου Κύπρου, που παρουσιάστηκε στο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Δημόσια Υγεία 2024, αποτυπώνεται ξεκάθαρα το κέρδος των εμβολιασμών σε ετήσια βάση. Με τα δεδομένα του 2022, αποφεύχθηκαν χάρη στον εμβολιασμό 288.640 λοιμώξεις και 266 θάνατοι, ενώ κερδίσαμε 7.470 χαμένα έτη ζωής.
Επένδυση
Τα εμβόλια έχουν βέβαια να αντιμετωπίσουν την ίδια τους την επιτυχία ως εμπόδιο, γιατί όσο μειώνονται τα λοιμώδη νοσήματα, τότε το αποτέλεσμα του εμβολιασμού ξεθωριάζει, ενώ το κόστος της παρέμβασης παραμένει το ίδιο. Φυσικά οι εμβολιασμοί δεν αποτελούν «δαπάνη», αλλά επένδυση στην υγεία, και ως επένδυση έχουν την υψηλότερη ανταποδοτικότητα, καθώς, σύμφωνα με τη νέα έρευνα, κάθε ευρώ που επενδύεται στον εμβολιασμό εξοικονομεί στο σύστημα υγείας 8,67 ευρώ.
Στην ιλαρά, για παράδειγμα, μόνο τέσσερις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πληρούν τα κριτήρια για ικανοποιητική εμβολιαστική κάλυψη, και η επιδημία που είχε καταγραφεί στη χώρα μας κατά το διάστημα 2017-2018 κατέδειξε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπιζόταν στους Έλληνες τσιγγάνους, αφού η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορούσε Ρομά, όπως επισημαίνει η παιδίατρος –λοιμωξιολόγος, προϊστάμενη τμήματος νοσημάτων που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό, Θεανώ Γεωργακοπούλου.
Διαφορετική είναι η σημερινή εικόνα της επιδημικής έξαρσης της ιλαράς, ενώ ταυτόχρονα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μεγάλο πρόβλημα με τον κοκκύτη, καθώς οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέγραψαν για το έτος 2023 τουλάχιστον 60.000 κρούσματα κοκκύτη, δηλαδή αριθμό δεκαπλάσιο από το συνηθισμένο. Στην πατρίδα μας η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, μέσω της προέδρου της, της ομότιμης καθηγήτριας παιδιατρικής λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Μαρίας Θεοδωρίδου και της καθηγήτριας παιδιατρικής- λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Ιωάννας Παυλοπούλου, συστήνει τον εμβολιασμό έναντι του κοκκύτη των εγκύων, των βρεφών, των παιδιών, των ενηλίκων και των επαγγελματιών Υγείας. Οι επιστήμονες της Επιτροπής υπογραμμίζουν ότι τα δύο βρέφη που έχασαν τη ζωή τους γεννήθηκαν από ανεμβολίαστες μητέρες και θυμίζουν ότι και οι ενήλικες χρειάζονται επαναληπτικό εμβολιασμό έναντι του κοκκύτη, όπως ισχύει και για τον τέτανο.
Με αφορμή την άφιξη στην εγχώρια αγορά του νέου εμβολίου έναντι του ιού RSV (αναπνευστικού συγκυτιακού ιού), η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνεδριάζει για τη σύσταση που θα εκδώσει, δηλαδή για το ποιες ηλικιακές ομάδες θα πρέπει να το κάνουν από το φθινόπωρο και μετά. Θυμίζουμε ότι η περσινή χρονιά ονομάστηκε από τον ΠΟΥ χρονιά του ιού RSV, που κατέγραψε τεράστια αύξηση, κατά την υποχώρηση της πανδημίας COVID, και πως οι ηλικιωμένοι με επιβαρυμένο αναπνευστικό σύστημα και ειδικότερα όσοι νοσούν με ΧΑΠ (Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια) κινδυνεύουν πολύ περισσότερο να εισαχθούν σε ΜΕΘ και να πεθάνουν από επιπλοκές από τους υπόλοιπους ασθενείς.
Συνεπώς, το σύγχρονο κι εκτενές παιδιατρικό Πρόγραμμα Εθνικών Εμβολιασμών και το αντίστοιχο πρόγραμμα των ενηλίκων αποτελούν μια αποτελεσματική παρέμβαση Δημόσιας Υγείας, καθώς συμβάλλει στη μείωση κατά 85% της επίπτωσης των περισσότερων παθογόνων στην κοινότητα και βοηθά στην αποτροπή μιας σημαντικής νοσηρότητας και θνησιμότητας, παρέχοντας παράλληλα πολύτιμη εξοικονόμηση πόρων στην Υγεία. Πάντως στην ερώτηση που θέσαμε στην πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ομότιμη καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου, αν πρόκειται να ανοίξει εκ νέου η συζήτηση για την κάλυψη του κόστους του εμβολιασμού έναντι της μηνιγγίτιδας Β σε νεαρά άτομα (και όχι μόνο σε βρέφη και νήπια με υποκείμενα νοσήματα), μετά τα πρόσφατα κρούσματα σε φοιτητές στην Πάτρα, η καθηγήτρια απάντησε πώς όταν η κινητή μονάδα του ΕΟΔΥ κατέβηκε στην Αχαΐα για να εμβολιάσει προφυλακτικά φοιτητές, οι φοιτητές δεν προσήλθαν!
Το Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Δημόσια Υγεία κλείνει φέτος 25 χρόνια ζωής, φέροντας πάντοτε τη σφραγίδα του αείμνηστου καθηγητή Οικονομικών της Υγείας Ιωάννη Κυριόπουλου.