Ενώ σε ολόκληρη την Ευρώπη οι εμβολιασμοί προχωρούν με τον ταχύτερο δυνατό ρυθμό τα βλέμματα των επιστημόνων στρέφονται στις μεταλλάξεις του κορωνοϊού που ήδη υπάρχουν και εξελίσσονται όσο δεν αδρανοποιούνται από το τείχος ανοσίας αλλά και εκείνες που μπορεί να εμφανιστούν το επόμενο διάστημα, κάτω από τη μύτη του εμβολίου, μακριά από την ιοκτόνο δράση του.
Εξι μήνες μετά τους πρώτους εμβολιασμούς, οι δόσεις που έχουν χορηγηθεί παγκοσμίως έχουν ξεπεράσει τα 2,1 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων. Ο παραπάνω αριθμός αντιστοιχεί περίπου στο ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού της γης, στην πραγματικότητα όμως το ποσοστό είναι κατά πολύ μικρότερο, καθώς εκατοντάδες εκατομμύρια έχουν κάνει δύο δόσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) βρίσκεται μονίμως σε επαγρύπνηση για τα νέα στελέχη που αναδύονται στη Γηραιά Ήπειρο. Την ίδια ώρα, η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται μονίμως σε επαγρύπνηση καθώς, ενόσω η εμβολιαστική καμπάνια βρίσκεται σε εξέλιξη, ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάπτυξης μιας «σούπερ μετάλλαξης» που θα διαφεύγει το εμβόλιο.
O καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Αλκιβιάδης Βατόπουλος, σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ εξηγεί πως «οι μεταλλάξεις είναι μια ενδογενής διαδικασία των ιών και συνεπώς απόλυτα φυσιολογική». Παρ’ όλα αυτά, όσο καθυστερεί ο εμβολιασμός του πληθυσμού ανά τον κόσμο, δημιουργείται έδαφος για ανατροπές.
Έτσι οι ανεμβολίαστοι λαοί μπορούν να γίνουν εργαστήριο μεταλλάξεων που διαφεύγουν τα εμβόλια και συνεπώς να έχουν τη δυνατότητα να μολύνουν ακόμη και όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί έναντι της λοίμωξης Covid-19».
Προς το παρόν και σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα δεδομένα του ECDC, τα στελέχη που ανησυχούν (variants of concern) τους ειδικούς είναι πέντε από τα 32 που βρίσκονται στο… μικροσκόπιο. Πρόκειται για τις βρετανικές μεταλλάξεις B.1.1.7 και B.1.1.7+E484K, το νοτιοαφρικανικό στέλεχος B.1.351, το βραζιλιάνικο P.1 και το ινδικό B.1.617.2.
Πιο μεταδοτικό από το βρετανικό στέλεχος
Η ινδική παραλλαγή εκτιμάται ότι είναι έως και 50% πιο μεταδοτική σε σχέση με το στέλεχος που πρωτοεντοπίστηκε στη Βρετανία, ανακοίνωσαν Ινδοί επιστήμονες του SARS-CoV-2 Genetics Consortium και του Εθνικού Κέντρου Ελέγχου Ασθενειών.
Οι ίδιοι προειδοποίησαν ότι «προηγούμενη μόλυνση (…) και μερικός εμβολιασμός δεν αρκούν για να εμποδίσουν την εξάπλωσή του, όπως συνέβη στο Νέο Δελχί, και χρειάζεται ισχυρή υγειονομική απάντηση σε παγκόσμιο επίπεδο προκειμένου να περιοριστεί».
Τα βλέμματα στραμμένα στην Βρετανία
Στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αναγνώρισε την απειλή του νέου στελέχους και προειδοποίησε πως ίσως τελικά εκτροχιαστεί το σχέδιο για άρση των περιοριστικών μέτρων στην Αγγλία στις 21 Ιουνίου.
Οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων έχουν δημιουργήσει μια κατηγοριοποίηση κινδύνου, σταθμίζοντας τρία κρίσιμα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τα νέα στελέχη και αφορούν τη μεταδοτικότητα, τη νοσηρότητα και την πιθανή «αντοχή» στα εμβόλια, με τα προαναφερόμενα στελέχη να χαρακτηρίζονται ως τα πλέον προβληματικά. Από αυτά, η βρετανική μετάλλαξη B.1.1.7 είναι αυτή που φαίνεται να κυριαρχεί και στη χώρα μας, παίζοντας – όπως όλα δείχνουν – καθοριστικό ρόλο στη δυναμική και στη διάρκεια του τρίτου κύματος.
19 παραλλαγές
Στην τρίτη και τελευταία λίστα του ECDC συμπεριλαμβάνονται ακόμη 19 παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2, που αρχικά εντοπίστηκαν σε διαφορετικές περιοχές του παγκόσμιου χάρτη, όπως το Περού, το Μεξικό, η Αίγυπτος και η Ρωσία, και προς το παρόν βρίσκονται υπό παρακολούθηση (variants under monitoring). Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι ανά τον κόσμο ενδέχεται να κυκλοφορούν χιλιάδες παραλλαγές του ιού, καθώς κάθε μετάλλαξη συνοδεύεται κατά κανόνα από μικρές τροποποιήσεις.
Η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα χθεσινά στοιχεία του ΕΟΔΥ, χαρακτηρίζεται από το δικό της… ανθολόγιο στελεχών. Μάλιστα, η νιγηριανή μετάλλαξη, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα αποτελούσε το 9% των στελεχών που έχουν εντοπιστεί στη χώρα μας, πλέον αγγίζει το 13% και στην Αττική το 15%. Το ίδιο στέλεχος – που, σημειωτέον, βρίσκεται υπό διερεύνηση και συνεπώς δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί ο βαθμός επικινδυνότητάς του – φαίνεται να αυξάνει την ταχύτητα κυκλοφορίας του στη Στερεά Ελλάδα (αποτελεί το 28,29% των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν εντοπιστεί εκεί) αλλά και σε Ήπειρο (8,16%) και Πελοπόννησο (7,36%).
Έτσι, βάσει των στοιχείων του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ιού SARS-CoV-2, τα τρία πιο συχνά στελέχη ειδικού ενδιαφέροντος ή υπό διερεύνηση που εντοπίζονται στη χώρα μας είναι τοβρετανικό στέλεχοςΒ.1.1.7/UK lineage (Variant VOC 202012/01) με ποσοστό 68,97%, ακολουθούμενο από το νιγηριανό B.1.1.318 (Variant E484K) με ποσοστό 12,74% και το νοτιοαφρικανικό B.1.351/501Y.V2/South Africa (Variant VOC 202012/02) με ποσοστό 0,55%.
Εν τω μεταξύ, τα τελευταία 24ωρα την «έκπληξη» έκανε η είσοδος (και) στην Ελλάδα ενός ακόμη στελέχους με την κωδική ονομασία Β.1.1.523 που για πρώτη φορά ανιχνεύτηκε από το… ραντάρ των ειδικών σε Ρωσία και Νορβηγία.
Πηγή: TA NEA