Νέα ανάφλεξη και κλιμάκωση του πολέμου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ

Το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε σήμερα  τη λήψη “τοπικών αντιτρομοκρατικών μέτρων” στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, με τη χρήση όπλων ακριβείας εναντίον στρατιωτικών στόχων της αρμενικής πλευράς.

Στην ίδια ανακοίνωση υποστηρίζεται ότι πλήττονται μόνο νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι, και όχι πολιτικοί, καθώς και ότι για την έναρξη της επιχείρησης ενημερώθηκε η διοίκηση της ρωσικής ειρηνευτικής δύναμης στην περιοχή καθώς και το κοινό ρωσο-τουρκικό κέντρο επιτήρησης της εκεχειρίας με την οποία τεραματίσθηκε ο “πόλεμος των 44 ημερών” το 2020.

Από αρμενικές πηγές έγινε γνωστό ότι το Στεπάνακερτ, πρωτεύουσα του Ναγκόρνο Καραμπάχ,  δέχεται πυρά πυροβολικού, όπως και οι περιοχές του χωριού Σος και του Ασκεράν. Κατά το BBC είχε προηγηθεί ο θάνατος 11 Αζέρων, ενστόλων και μη, σε δύο περιστατικά, που περιλάμβαναν και έκρηξη νάρκης.

Το Υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας διαψεύδει τους αζερικούς ισχυρισμούς ότι η ανάληψη στρατιωτικής δράσης αποτελεί απάντηση σε πυρά από αρμενικής πλευράς.

Όλα αυτά, μόλις ένα 24ωρο αφότου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εισήλθαν, κατόπιν συμφωνίας των τοπικών αρχών με τις αζερικές, οχήματα του Ερυθρού Σταυρού με ανθρωπιστική βοήθεια, ταυτοχρόνως μέσω του Διαδρόμου του Λατσίν, μοναδικής οδού που συνδέει τον διαφιλονικούμενο θύλακα με τη Δημοκρατία της Αρμενίας, και μέσω της οδού του Αγντάμ, η οποία οδηγεί προς το υπόλοιπο Αζερμπαϊτζάν. Η διπλή αυτή πρόσβαση υπαγορεύθηκε, ώστε να αμβλυνθούν οι δικαιοδοτικές διαφωνίες των δύο πλευρών.

Ήδη από πέρσι, το Ναγκόρνο Καραμπάχ βρίσκεται στα όρια ανθρωπιστικής κρίσης, καθώς το Αζερμπαϊτζάν με ποικίλα προσχήματα (που περιλάμβαναν ακόμη και διαδηλώσεις “οικολόγων”) απέκλειε τον Διάδρομο του Λατσίν, ώστε να καταστήσει υποχρεωτική την τροφοδοσία από την οδό του Αγντάμ, το οποίο και θα αποτελούσε μια μορφή αναγνώρισης της αζερικής κυριαρχίας επί του θύλακα.

Η φαινομενικώς παράδοξη συνέπεια όλων αυτών ήταν να ψυχρανθούν περαιτέρω οι σχέσεις του φιλοδυτικού (και συνδεόμενου με την ισχυρή αρμενική διασπορά της Γαλλίας) πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν με τη Ρωσία, την οποία κατηγόρησε ότι δεν προστατεύει επαρκώς το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η ρωσική διπλωματία ήταν αυτή η οποία τερμάτισε τον “πόλεμο των 44 ημερών”, εξασφαλίζοντας την αποστολή Ρώσων στρατιωτών στο Λατσίν.

Υπενθυμίζεται ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ, διεθνώς αναγνωρισμένο τμήμα της επικράτειας του Αζερμπαϊτζάν στο οποίο κυριαρχεί δημογραφικά το αρμενικό στοιχείο, αποτέλεσε αντικείμενο εθνοτικών εντάσεων πριν καν διαλυθεί η Σοβιετική Ένωση. Ο πρώτος πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ στις αρχές της δεκαετίας του ’90 κατέληξε στον έλεγχο από την αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατία του Αρτσάχ μιας ευρύτερης επικράτειας, όμως η “ρεβάνς” του 2020 σήμανε τη συρρίκνωσή της.

Ενώ η τελική ρύθμιση του ζητήματος πελαγοδρομεί ανάμεσα σε (ουσιαστικά ανταγωνιστικές) ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται με μεσολαβητές αφενός τη Ρωσία και αφετέρου την Ε.Ε., ο κίνδυνος μιας ολοκληρωτικής (ανα)κατάληψης και  εθνοκάθαρσης του Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι ανά πάσα στιγμή ορατός.