Το 1961, έναν χρόνο πριν ξεσπάσει η κρίση των πυραύλων της Κούβας όπου για δύο εβδομάδες η ανθρωπότητα κράταγε την ανάσα της βρισκόμενη για πρώτη φορά τόσο κοντά στην άμεση απειλή για χρήση πυρηνικών, ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ (1931 -2023), Αμερικανός ακτιβιστής και πρώην στρατιωτικός αναλυτής οποίος εργαζόταν ως σχεδιαστής πυρηνικού πολέμου για την κυβέρνηση Κένεντι παρέδωσε στο οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου ένα έγγραφο που υπολόγιζε ότι μια πυρηνική επίθεση των ΗΠΑ σε κομμουνιστικές χώρες θα είχε ως αποτέλεσμα 600 εκατομμύρια νεκρούς. Όπως το έθεσε αργότερα: «Εκατό Ολοκαυτώματα».
Ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ έγινε θρύλος ως ο άνθρωπος που πήρε στις πλάτες του τον αγώνα του λαού του για ειρήνη, και έφερε στο φως, διακινδυνεύοντας τα πάντα, τους Φακέλους του Πενταγώνου, τα Pentagon Papers, ένα τεράστιο αρχείο για την πολιτική γενοκτονίας, δολοφονιών, ψευδών και απάτης των αμερικάνικων κυβερνήσεων και κυρίως της κυβέρνησης Λίντον Τζόνσον, στο Βιετνάμ, από το 1945 ως και το βρώμικο πόλεμο. Οι αποκαλύψεις του επίσης οδήγησαν στο σκάνδαλο Ουώτεργκέητ, στην ριζική μεταστροφή του λαού των ΗΠΑ κατά του πολέμου του Βιετνάμ, και …στη δίωξή του, με τον νόμο περί Κατασκοπείας (Espionage Act) του 1917, που είχε τότε ως στόχο τους κομμουνιστές και τους αφροαμερικάνους ακτιβιστές
Όπως λοιπόν αναφέρει ο Έλσμπεργκ στο βιβλίο του ” The Doomsday Machine: Confessions of a Nuclear War Planner “, (Η μηχανή της αποκάλυψης, Εξομολογήσεις ενός σχεδιαστή πυρηνικού πολέμου), σήμερα, με τα πυρηνικά οπλοστάσια πολύ μεγαλύτερα και ισχυρότερα, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι ένας πυρηνικός πόλεμος θα προκαλούσε « πυρηνικό χειμώνα » και το σχεδόν πλήρες τέλος της γεωργίας στον πλανήτη. Ορισμένες εκτιμήσεις ανεβάζουν το ποσοστό επιβίωσης των ανθρώπων στη Γη σε 1 ή 2 τοις εκατό.
Όχι πια 100 Ολοκαυτώματα. Περισσότερα από 1.000 Ολοκαυτώματα.
Εάν συμβεί ένας τέτοιος πυρηνικός πόλεμος, φυσικά δεν θα είμαστε παρόντες και ζωντανοί για καμία αναδρομική ανάλυση. Ή τύψεις. Έτσι, η ειλικρινής ενδοσκόπηση ανήκει στην κατηγορία του τώρα ή ποτέ.
Τι θα γινόταν όμως αν είχαμε την ευκαιρία για εκ των υστέρων; Τι θα γινόταν αν μπορούσαμε με κάποιο τρόπο να διαπιστώσουμε σε ποιον πραγματικό όλεθρο ρίξαμε αυτόν τον πλανήτη και να δούμε πως τον καταντήσαμε σε ένα παγκόσμιο κρεματόριο; Η απάντηση έχει δοθεί με την φράση που αποδίδεται τόσο στον Νικίτα Χρουστσόφ όσο και στον Ουίνστον Τσόρτσιλ, «οι ζωντανοί θα ζήλευαν τους νεκρούς».
Το 2023, οι εννέα χώρες με πυρηνικά όπλα ξόδεψαν 91 δισεκατομμύρια δολάρια για τα πυρηνικά τους όπλα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού, 51 δισεκατομμύρια δολάρια, ήταν το μερίδιο των ΗΠΑ οι οποίες διέθεσαν το 80% της αύξησης των δαπανών για πυρηνικά όπλα πρωτοστατώντας στην κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών.
Αλλά η κλιμάκωση δεν είναι μονόπλευρη.
Κίνα επεκτείνει τώρα το πυρηνικό της οπλοστάσιο, η Ρωσία δείχνει να απαντά σε αυτή την κλιμάκωση χρησιμοποιώντας ολοένα και πιο συχνά τις απειλές της για χρήση των πυρηνικών στην Ουκρανία ενώ στο τραπέζι των ρωσικών στρατιωτικών και πολιτικών ελίτ – υπάρχουν σχέδια για την τοποθέτηση πυρηνικών όπλων στο διάστημα και το Ισραήλ συζητά σοβαρά να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν του οποίου τις πραγματικές δυνατότητες για μια ολέθρια απάντηση δεν γνωρίζει ουσιαστικά κανείς.
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα του ρόλου της κυβέρνησης των ΗΠΑ στην τροφοδότηση τέτοιων δυσοίωνων τάσεων, εν μέρει με την κατάργηση βασικών συμφωνιών ελέγχου των όπλων αφού έχει περάσει πολύς καιρός που δεν έχει γίνει το παραμικρό για την αποκατάσταση των τριών συνθηκών που ακύρωσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες — ABM , Πυρηνικές Δυνάμεις Μέσου Βεληνεκούς και Ανοιχτοί Ουρανοί. Ρωσία και ΗΠΑ, χέρι-χέρι, έχουν τορπιλίσει σχεδόν όλες τις συνθήκες για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων και έχουν αναπτύξει νέους πυρηνικούς πυραύλους.
Οι ευκαιρίες για να περιοριστεί ο κίνδυνος ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος συνεχώς απορρίπτονται από την Ουάσιγκτον. Για παράδειγμα, όπως έγραψε ο πρώην αναλυτής της CIA Μέλβιν Γκούντμαν τον Σεπτέμβριο: «Ο Αγιατολάχ του Ιράν έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να ανοίξει συζητήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για πυρηνικά θέματα, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν κωφεύει σε μια τέτοια πιθανότητα».
Αυτή η “αδιαφορία” των ΗΠΑ εξυπηρετεί πολύ το Ισραήλ, το μόνο κράτος που διαθέτει πυρηνικά όπλα στη Μέση Ανατολή και που οι μέχρι τώρα ενέργειές του δείχνουν πως παρά το γεγονός πως εξαρτάται σε θέματα εξοπλισμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να αποφασίζει και να δρα αυτόνομα χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τους φόβους και τις ανησυχίες του Λευκού Οίκου. Όσο για την Ουκρανία οι πιέσεις του Ζελένσκι για να χρησιμοποιήσει τους αμερικανικούς πυραύλους που θα πλήξουν βαθιά την Ρωσία μέσα στο έδαφός της οδηγούν μαθηματικά σε μια νέα κρίση ανάλογη με αυτή της Κούβας το 1962 με σκηνή ολέθρου την Ευρώπη.
Παρά τις διαμετρικές διαφορές στις ιδεολογίες, στις αξίες, στα ιδανικά και στα συστήματα, τα σημερινά προγράμματα εξόντωσης είναι σε ισχύ και σε μέγεθος που ξεπερνά αυτό που ίσχυε κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1940.
Όσο δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη απόφαση η οποία θα σταματήσει τις όποιες “ορέξεις” για μία κλιμάκωση με τακτικά πυρηνικά το Κογκρέσο και ο Λευκός Οίκος θα βρίσκονται στα χέρια αυτού που ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ αποκάλεσε «τρέλα του μιλιταρισμού». Σε ένα τοξικό μείγμα με την αλαζονεία της εξουσίας. Προωθώντας έναν νέο και πιο επικίνδυνο Ψυχρό Πόλεμο όπου οι παντοδύναμες Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίζουν να μιλούν για μια «τάξη βασισμένη σε κανόνες», που πολύ συχνά σημαίνει στην πραγματικότητα: «Φτιάχνουμε τους κανόνες, παραβιάζουμε τους κανόνες».
Εν τω μεταξύ, το ρολόι του Doomsday που ορίστηκε από το Bulletin of the Atomic Scientists απέχει τώρα μόλις 90 δευτερόλεπτα από τα αποκαλυπτικά μεσάνυχτα. Πριν από έξι δεκαετίες, το ρολόι του Doomsday απείχε 12 ολόκληρα λεπτά.
Αν πάμε λίγο πίσω στον χρόνο και θυμηθούμε τι είπε ο Λίντον Τζόνσον όταν ανέλαβε πρόεδρος των ΗΠΑ μετά την δολοφονία Κένεντι στο τέλος της εκτενούς συνάντησής του με τον Σοβιετικό Πρωθυπουργό Αλεξέι Κοσίγκιν τον Ιούνιο του 1967 στο Glassboro του New Jersey: «Έχουμε σημειώσει περαιτέρω πρόοδο σε μια προσπάθεια να βελτιώσουμε την κατανόηση του τρόπου σκέψης του άλλου σε μια σειρά ζητημάτων». Δύο δεκαετίες αργότερα, ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν στάθηκε δίπλα στον Σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και είπε : «Αποφασίσαμε να μιλήσουμε ο ένας στον άλλο αντί για τον άλλον». Δυστυχώς τέτοιες δηλώσεις από τις ηγεσίες των δύο υπερδυνάμεων είναι αδιανόητές σήμερα.
Καθώς κάθε μέρα φέρνει κλιμάκωση προς μια παγκόσμια πυρηνική κόλαση, οι Αμερικανοί νομοθέτες συνεχίζουν να ενισχύουν τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου παραχωρώντας τεράστιες νέες πιστώσεις για πυρηνικά όπλα που ψηφίζονται υπό τον ευφημισμό του «εκσυγχρονισμού». Και εδώ υπάρχει μια θλιβερή ειρωνεία: Τα λίγα μέλη του Κογκρέσου που είναι πρόθυμα να εκδώσουν επείγουσες προειδοποιήσεις σχετικά με τον κίνδυνο πυρηνικού πολέμου συχνά πυροδοτούν αυτόν τον κίνδυνο με εκκλήσεις για «νίκη» στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Μια προσέγγιση που διατηρεί και επιδεινώνει την καθημερινή πραγματικότητα στην κόψη του πυρηνικού πολέμου.
Η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα να μετατραπεί από έναν περιφερειακό σε έναν πανευρωπαϊκό σε έναν πυρηνικό πόλεμο. Ωστόσο, οι εκκλήσεις για σθεναρή επιδίωξη διπλωματίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία απορρίπτονται αδικαιολόγητα ως εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Βλαντιμίρ Πούτιν, οδηγώντας μαθηματικά την ανθρωπότητα σε έναν μονόδρομο με εισιτήριο την παντοκτονία .
Ο κόσμος έχει πλησιάσει ακόμη πιο κοντά στον γκρεμό μιας στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ των πυρηνικών υπερδυνάμεων, δίνοντας το πράσινο φως στις ουκρανικές επιθέσεις που κατευθύνονται βαθύτερα στη Ρωσία υποστηριζόμενες από το ΝΑΤΟ .
Σκεφτείτε τι είχε πει προφητικά ο πρόεδρος Κένεντι, οκτώ μήνες μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας, σε μια ιστορική του ομιλία: «Πάνω απ’ όλα, ενώ υπερασπιζόμαστε τα ζωτικά μας συμφέροντα, οι πυρηνικές δυνάμεις πρέπει να αποτρέψουν εκείνες τις αντιπαραθέσεις που φέρνουν έναν αντίπαλο σε μια επιλογή είτε μιας ταπεινωτικής υποχώρησης είτε ενός πυρηνικού πολέμου. Η υιοθέτηση αυτού του είδους πορείας στην πυρηνική εποχή θα ήταν μόνο απόδειξη της χρεοκοπίας της πολιτικής μας ή μιας συλλογικής επιθυμίας θανάτου για τον κόσμο».
Αυτή η προφητική σκέψη του Κένεντι βρίσκεται αυτή τη στιγμή πεταμένη στον κάλαθο των αχρήστων τόσο στον Λευκό Οίκο όσο και στο Καπιτώλιο.
Και πού μας οδηγεί όλο αυτό;
Ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ προσπάθησε να ειδοποιήσει τα μέλη του Κογκρέσου. Πριν από πέντε χρόνια, σε μια επιστολή που παραδόθηκε στα γραφεία κάθε γερουσιαστή και μέλους της Βουλής, έγραψε: «Ανησυχώ που τα περισσότερα μέλη του Κογκρέσου, και πιθανώς ακόμη και υψηλά στελέχη της εκτελεστικής εξουσίας έχουν παραμείνει στο σκοτάδι, ή σε κατάσταση άρνησης, σχετικά με τις επιπτώσεις των αυστηρών μελετών από περιβαλλοντικούς επιστήμονες τα τελευταία δώδεκα χρόνια». Αυτές οι μελέτες «επιβεβαιώνουν ότι η χρήση ακόμη και ενός μικρού αριθμού των υπαρχόντων πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ ή της Ρωσίας που βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού θα επιφέρει πυρηνικό χειμώνα, οδηγώντας σε παγκόσμιο λιμό και σχεδόν εξαφάνιση της ανθρωπότητας».
Στην αναζήτηση της λογικής και της επιβίωσης, δεν είναι ώρα για ανακατασκευή της υποδομής ελέγχου πυρηνικών όπλων ή για την άδεια να χρησιμοποιηθούν οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς από τον Ζελένσκι για να πλήξει την Ρωσία στο έδαφός της. Ναι, ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τους «κανόνες», όπως όμως και οι πόλεμοι των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Μόνον η πραγματική διπλωματία με τη Ρωσία είναι προς το συμφέρον της παγκόσμιας ασφάλειας.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για το Νόμπελ Ειρήνης, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δήλωσε: «Αρνούμαι να δεχτώ την κυνική αντίληψη ότι το έθνος μας πρέπει να κατέβει την μιλιταριστική σκάλα που οδηγεί στην κόλαση της θερμοπυρηνικής καταστροφής».
Ο Έλσμπεργκ, διαυγής ως το τέλος, αφιέρωσε τους τελευταίους μήνες της ζωής του σε προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που εγκυμονεί ο πόλεμος στην Ουκρανία εκτιμώντας ότι ο κίνδυνος ρίψης πυρηνικών ξεπερνάει πλέον το 10%.
Ήξερε πόσος λίγος χρόνος τού απέμενε και ήθελε να αφιερώσει τις τελευταίες του ώρες στο να μειώσει τον κίνδυνο, για χάρη όλων αυτών που θα άφηνε πίσω του. Και ίσως κάποιοι θα πρέπει να πάρουν στα σοβαρά όσα έγραψε στο βιβλίο του ” The Doomsday Machine: Confessions of a Nuclear War Planner “, (Η μηχανή της αποκάλυψης, Εξομολογήσεις ενός σχεδιαστή πυρηνικού πολέμου), συνοψίζοντας τις προετοιμασίες των ΗΠΑ για έναν πυρηνικό πόλεμο. Έγραψε: Καμία πολιτική στην ανθρώπινη ιστορία δεν άξιζε περισσότερο να αναγνωριστεί ως ανήθικη ή παράλογη. Η ιστορία του πώς προέκυψε αυτή η καταστροφική δυσάρεστη κατάσταση, και πώς και γιατί επιμένει για πάνω από μισό αιώνα είναι ένα χρονικό της ανθρώπινης τρέλας. Το αν Αμερικανοί, Ρώσοι και άλλοι άνθρωποι μπορούν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της αναστροφής αυτών των πολιτικών και της εξάλειψης του κινδύνου βραχυπρόθεσμης εξαφάνισης που προκαλείται από τις δικές τους εφευρέσεις και προκλήσεις, μένει να φανεί. Επιλέγω να συμμετάσχω με άλλους ενεργώντας σαν να είναι ακόμα δυνατό.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μέση Ανατολή: Νέα πλήγματα του Ισραήλ στη Βηρυτό – Στρατιώτης των IDF νεκρός σε μάχες στη Γάζα