Ο επικεφαλής άμυνας της Τουρκίας δήλωσε την Πέμπτη, αναφερόμενος στη Γενοκτονία των Αρμενίων ότι “τα περιστατικά του 1915” είχαν ιδιαίτερη σημασία για αυτόν λόγω της διδακτορικής του διατριβής και των ακαδημαϊκών του σπουδών.
Ο τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ έγραψε, “Το αρμενικό ερώτημα και η έκθεση Χάρμπορντ” στον ιστότοπο RealClearDefense όπου συζητήθηκαν θέματα που σχετίζονται με τη στρατηγική και την ασφάλεια.
Υπενθυμίζοντας στους αναγνώστες ότι έγραψε μια διατριβή, “Στρατιωτική αποστολή Χάρμπορντ στην Αρμενία”, είπε ότι ο Αμερικανός στρατηγός Τζέιμς Γκάθρι Χάρμπορντ ήταν ένας εξαιρετικός στρατιώτης που έπαιξε σημαντικό ρόλο στις συγκρούσεις στις οποίες συμμετείχαν οι ΗΠΑ, από την επανάσταση του Μεξικού έως τον Α ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, και ανέλαβε ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης διπλωματικής σχέσης μεταξύ της χώρας του και της Τουρκίας καθώς και της Μέσης Ανατολής.
Ο Ακάρ τόνισε ότι η έκθεση του Χάρμπορντ “ξεκαθάρισε τις αβεβαιότητες σχετικά με το αρμενικό ζήτημα”.
“Αποτελούμενη από 1.603 σελίδες, η έκθεση ξεκαθάρισε τα μυστήρια και την προπαγάνδα και παρουσίασε την πνευματική του ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα στην προσέγγισή της ως προς τις σχέσεις μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των αρμενικών στοιχείων κατά τη διάρκεια πολέμου”, είπε.
Πρόσθεσε ότι ο Χάρμπορντ επιβεβαίωσε ότι οι Τούρκοι και οι Αρμένιοι ζούσαν ειρηνικά για χρόνια, αναφέροντας τις εκφράσεις του Χάρμπορντ, οι οποίες επεσήμαναν ότι τα δύο έθνη ζούσαν στην ίδια γη μαζί εν ειρήνη για πέντε αιώνες, γεγονός που έδειχνε αμοιβαία αλληλεγγύη και αμοιβαίες σχέσεις.
Αυτό που δεν ανέφερε ο Ακάρ, είναι ότι ο Χάρμπορντ στην έρευνά του, βρήκε πάτημα για να δοθεί “εντολή” στις ΗΠΑ για τον έλεγχο της περιοχής κοντά στον Καύκασο. Παρουσιάζοντας έτσι τα γεγονότα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εξαιτίας των όσων συνέβησαν η ειρήνη στην περιοχή ήταν σχεδόν αδύνατη, υπό τον φόβο αντιποίνων από τους Αρμένιους. Έτσι οι ΗΠΑ απέκτησαν επιχείρημα για να πάρουν ένα κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο Χαρμπορντ εστάλη στη Μικρά Ασία από τον πρόεδρο Γουίλσον το 1919, σε μία περίοδο που ουσιαστικά το μεγαλύτερο κύμα της αρμενικής εξολόθρευσης έχει συντελεστεί. Έτσι του δίνεται η δυνατότητα να συνομιλήσει με εκπροσώπους κοινοτήτων Αρμενίων που για πολλούς λόγους δεν κυνηγήθηκαν, δεν εστάλησαν σε πορείες θανάτου ή δεν έφυγαν προς Ρωσία ή αλλού. Επίσης υπάρχουν αναφορές που δείχνουν ότι ο Χάρμπορντ έχοντας άδεια και παράλληλα επίβλεψη από τον Μουσταφά Κεμάλ δεν επισκέφθηκε περιοχές βαρύνουσας σημασίας. Χαρακτηριστική είναι η φράση του: “επισκεφθήκαμε όλες τις περιοχές των Αρμενίων εκτός από τη Βαν και το Μπιτλίς, που εκείνη τη στιγμή δεν ήταν δυνατή η προσέγγιση”.
Τουρκική στάση απέναντι στη γενοκτονία
Η θέση της Τουρκίας σχετικά με τα γεγονότα του 1915 είναι ότι οι θάνατοι των Αρμένιων στην ανατολική Μικρά Ασία έλαβαν χώρα όταν ορισμένοι εκμεταλλεύθηκαν την εισβολή Ρώσων και εξεγέρθηκαν ενάντια στις οθωμανικές δυνάμεις. Μια επακόλουθη μετεγκατάσταση Αρμενίων είχε ως αποτέλεσμα πολλά θύματα.
Η Τουρκία αντιτίθεται στην παρουσίαση των περιστατικών ως “γενοκτονία”, χαρακτηρίζοντάς τα ως τραγωδία στην οποία και οι δύο πλευρές υπέστησαν θύματα. Συχνά όταν οι ομιλιτές πιέζονται συνταυτίζουν νεκρούς από τον ίδιο τον πόλεμο και από τις εξεγέρσεις αρμενίων στις περιοχές της Βαν και του Καρς ώστε να μεγαλώσουν τον αριθμό των νεκρών οι να κάνουν τα γεγονότα πιο δραματικά.
Το παραπάνω, σε συνδυασμό επίσης με την άρνηση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας δημιουργεί μία βεβαιότητα ως προς το ποια θα είναι η πιθανή αντίδραση τουρκικής κυβέρνησης και τουρκικού λαού σε μία αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.