PLUS
Πως οδηγήθηκε στο θάνατο ο διάσημος ηθοποιός, η παγίδα της «ακίνδυνης» ουσίας και οι ομοιότητες με τις δοσολογίες στην υπόθεση της Πάτρας
Του ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
Η κεταμίνη μπορεί να αποβεί θανατηφόρα ακόμα και στις λεγόμενες «θεραπευτικές» δόσεις, όταν χορηγείται χωρίς την παρουσία αναισθησιολόγου. Αυτό επισημαίνουν διακεκριμένοι επιστήμονες στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» με αφορμή τον θάνατο του δημοφιλούς ηθοποιού Μάθιου Πέρι. Τονίζουν μάλιστα ότι η τοξικότητα καθορίζεται από τον ρυθμό που χορηγείται η ουσία, ενώ ο συνδυασμός της με άλλες κατασταλτικές ουσίες είναι πολύ επικίνδυνος.
Αίσθηση προκαλεί η αποκάλυψη ότι στη σορό του σταρ, που έγινε γνωστός από τον ρόλο του «Τσάντλερ Μπινγκ» στα «Φιλαράκια», βρέθηκε τόση ποσότητα κεταμίνης όση και σε ασθενείς σε γενική αναισθησία στο χειρουργείο!
Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή της κομητείας του Λος Άντζελες, ο ηθοποιός πέθανε από «οξείες επιπτώσεις κεταμίνης», της ουσίας που προκάλεσε τον θάνατο της 9χρονης Τζωρτζίνας Δασκαλάκη: «Στους παράγοντες που συνέβαλαν στον θάνατο του Μάθιου Πέρι περιλαμβάνονται ο πνιγμός, η στεφανιαία νόσος και οι επιδράσεις της βουπρενορφίνης (που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της διαταραχής χρήσης οπιοειδών)» ανέφερε ανακοίνωση της Κομητείας του Λος Άντζελες.
Όπως αποκάλυψε το ereportaz.gr, τα επίπεδα κεταμίνης του Μάθιου Πέρι ήταν 3,54 μg/ml στο καρδιακό αίμα και 3,27 μg/ml στο περιφερειακό αίμα. Περίπου η μισή ποσότητα σε σχέση με αυτήν που βρέθηκε στο αίμα της άτυχης Τζωρτζίνας. Στο ιατροδικαστικό πόρισμα επισημαίνεται ότι: «Όταν οι χειρουργικοί ασθενείς υποβάλλονται σε αναισθησία, τα επίπεδα κεταμίνης κυμαίνονται μεταξύ 1 και 6 mg/lt», ποσοστό μικρότερο από αυτό που ανιχνεύθηκε στο άτυχο κοριτσάκι που δολοφονήθηκε –σύμφωνα με το βούλευμα– από τη μητέρα του μέσα στο νοσοκομείο «Παίδων».
Υπενθυμίζουμε ότι η ιατροδικαστής Ουρανία Δημακοπούλου, τεχνική σύμβουλος της κατηγορουμένης, χαρακτήρισε ως «θεραπευτική δόση» τα 6,5 μg/lt που ανίχνευσε το εργαστήριο του ΑΠΘ πάνω στο οποίο βασίστηκε το πόρισμα του ιατροδικαστή Σωτήρη Μπουζιάνη ότι η 9χρονη πέθανε από κεταμίνη.
Καθηγητής Τοξικολογίας
«Η κεταμίνη είναι μία φαρμακευτική ουσία που στα χέρια μη γιατρών μπορεί να είναι θανατηφόρα. Ο μόνος τρόπος για να ξέρουμε ποια επίπεδα είναι θανατηφόρα είναι από τα περιστατικά που η κεταμίνη παίζει κυρίαρχο ρόλο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση του ηθοποιού, αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη ουσία, πολύ απλά δεν θα πέθαινε», επισημαίνει στην «Μ» γνωστός καθηγητής Τοξικολογίας σε μεγάλο πανεπιστήμιο της χώρας μας.
Ερωτώμενος για το ποσοστό της κεταμίνης που ανιχνεύθηκε στον ηθοποιό σε σύγκριση με την Τζωρτζίνα σημειώνει: «Πολύ μικρότερη δόση θα επέφερε τον θάνατο στην περίπτωση του παιδιού. Το αν είναι θανατηφόρα μια δόση ή όχι εξαρτάται από το αποτέλεσμα, γιατί ο μόνος τρόπος να ανιχνευτεί η κεταμίνη στον άνθρωπο είναι από θανατηφόρα περιστατικά. Εκ των πραγμάτων ο Μάθιου Πέρι ήταν ήδη επιβαρυμένος, όπως και η Τζωρτζίνα» τονίζει. «Στην περίπτωση του παιδιού βρέθηκε στο μεταθανάτιο αίμα μιδαζολάμη (σ.σ. δεν ήταν στη λίστα φαρμάκων του νοσοκομείου και εκτιμάται πως χορηγήθηκε λίγο πριν από τον θάνατο του κοριτσιού). Συνέργεια όμως στη δράση κεταμίνης και μιδαζολάμης είχαμε και από τη λιδοκαΐνη και την πριλοκαΐνη, δύο ουσίες που χρησιμοποίησαν οι γιατροί» επισημαίνει ο τοξικολόγος.
Η κεταμίνη ακόμα και στη «θεραπευτική» δόση μπορεί να προκαλέσει άπνοια, όταν χορηγείται απότομα Από τη στιγμή που υπάρχει όμως δίπλα ο αναισθησιολόγος, δεν υπάρχει πρόβλημα.
Αν δεν υπάρχει άμεση χορήγηση οξυγόνου και δεν είναι ανοιχτός ο αεραγωγός του, ο ασθενής θα πεθάνει» ξεκαθαρίζει ο επιστήμονας: «Η κεταμίνη προκαλεί παραισθήσεις σε ενήλικες και αμνησία. Είναι σαν να φεύγεις από το σώμα σου και δεν θυμάσαι. Έχει πολλά θετικά, αλλά δεν παύει να είναι ένα φάρμακο που μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα» μας λέει.
Αναφερόμενος στο πόρισμα για τον θάνατο του Μάθιου Πέρι, ο τοξικολόγος επισημαίνει: «Γράφει για οξεία δηλητηρίαση από κεταμίνη. Είναι πολύ σημαντικό ότι δίνει σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα στο μηριαίο (3,27 μg/lt) και στο καρδιακό αίμα (3,54 μg/lt). Ο θάνατος αυτός δείχνει τελικά ότι δεν υπάρχει διαφοροποίηση όσον αφορά τη μεταθανάτια ανακατανομή. Είναι μόλις το 5ο περιστατικό στη βιβλιογραφία που μετριέται το μηριαίο και το καρδιακό αίμα.
Όταν έχουμε έναν ταχύ θάνατο το πιο κατάλληλο αίμα (σ.σ. για διαγνώσεις) είναι το καρδιακό, γιατί δεν προλαβαίνει το αίμα να κατανεμηθεί σε όλα τα όργανα» καταλήγει ο καθηγητής Τοξικολογίας.
Γρηγόρης Λέων
«Είναι επικίνδυνο να λέμε πως δεν σκοτώνει η κεταμίνη»
«Αυτό που ακουγόταν στην Ελλάδα ότι ‘‘η κεταμίνη δεν σκοτώνει’’ είναι πραγματικά επικίνδυνο» σημειώνει ο ιατροδικαστής Γρηγόρης Λέων, που μαζί με τον Πέτρο Κουσουλό βρέθηκαν στο στόχαστρο του Αλέξη Κούγια για τις αναρτήσεις τους σχετικά με τη θανατηφόρα δράση της κεταμίνης: «Με αφορμή τον θάνατο του Μάθιου Πέρι ουσιαστικά λύθηκαν κάποια θέματα που είχαν προκύψει στον δημόσιο διάλογο, τα οποία ήταν αναληθή, και μάλιστα όσο περισσότερο ακούγονταν ήταν και επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία:
Α) Ότι η κεταμίνη προφανώς και σκοτώνει, και αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό συμπέρασμα, από τη στιγμή που γνωρίζουμε κιόλας ότι πάρα πολλά άτομα και στην Ελλάδα πλέον είναι χρήστες ναρκωτικών ουσιών, και μάλιστα αρκετά από αυτά παίρνουν και κεταμίνη. Άρα σε αυτούς τους ανθρώπους έχει διδακτική σημασία ο συγκεκριμένος θάνατος, για να αντιληφθούν ότι πράγματι η κεταμίνη είναι μία ουσία η οποία πραγματικά μπορεί να έχει θανατηφόρο αποτέλεσμα.
Β) Η κεταμίνη, ακόμα και αν χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς λόγους, θα πρέπει να είναι υπό την επίβλεψη ιατρών. Για παράδειγμα στην Ελλάδα χρησιμοποιείται για λόγους αναισθησίας. Θα πρέπει η χορήγησή της να είναι υπό αυστηρή παρακολούθηση του αναισθησιολόγου, γιατί ακόμα και συγκεντρώσεις οι οποίες για έναν αναισθησιολόγο δεν είναι επικίνδυνες, δηλαδή είναι ‘‘εντός των θεραπευτικών ορίων’’ όπως λέμε, γίνονται επικίνδυνες όταν πέσουν στα χέρια ενός ανθρώπου ο οποίος από μόνος του παίρνει την πρωτοβουλία να λάβει μία τέτοια ουσία. Προφανώς και σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις μπορεί να επέλθει το μοιραίο.
Γ) Η κεταμίνη πρέπει πάντα να μελετάται όσον αφορά την κατάσταση που βρίσκονται τα άλλα συστήματα του οργανισμού και επίσης σε σχέση με τις υπόλοιπες ουσίες που βρίσκονται ή όχι σε μία τοξικολογική ανάλυση,
Εάν υπάρχουν όπως στην περίπτωση του συγκεκριμένου θανάτου ουσίες οι οποίες επίσης επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα τότε μπορεί να υπάρξει μία αλληλεπίδραση αυτών των ουσιών και να έχουμε ένα θανατηφόρο αποτέλεσμα ακριβώς από τη συνέργεια και των δύο ουσιών» καταλήγει ο ιατροδικαστής.
*Ο Γρηγόρης Λέων είναι ιατροδικαστής
Αριστείδης Τσατσάκης
«Κάθε ουσία σκοτώνει σε υπερβολική δόση»
«Στην ερώτηση αν σκοτώνει η κεταμίνη, η απάντηση είναι πως όλα μπορούν να σκοτώσουν, ακόμα και το νερό, ο καφές ή το αλκοόλ όταν χορηγηθούν σε υπερβολικές δόσεις» επισημαίνει στην «Μ» ο διακεκριμένος καθηγητής Τοξικολογίας.
Αναφερόμενος στο ιατροδικαστικό πόρισμα για τον θάνατο του Μάθιου Πέρι ο κ. Τσατσάκης σημειώνει: «Εδώ έχουμε ένα θάνατο που οφείλεται σε πνιγμό, υπό την επήρεια της κεταμίνης και των άλλων προβλημάτων υγείας γενικότερα στο καρδιαγγειακό του σύστημα. Έχασε τις αισθήσεις του, γιατί αυτό κάνει η αναισθησία, έπεσε στην πισίνα και πνίγηκε. Μπορεί να πνιγεί κάνεις και υπό την επήρεια αλκοόλ, ναρκωτικών, την εξάντληση κ.λπ.
Σε περίπτωση που λάμβανε τακτικά κεταμίνη, μπορεί να είχε κάποιο πρόβλημα στον μεταβολισμό και να έγινε υπερσυγκέντρωση της ουσίας στον οργανισμό του χωρίς να έχει πάρει μεγαλύτερη δόση ή παίρνοντας λίγο πιο αυξημένη. Όταν παίρνει κάποιος φάρμακα, μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα κάνουμε έλεγχο για το πώς συμπεριφέρεται ο οργανισμός του στη φαρμακευτική αγωγή. Όταν έχεις φάρμακο που δεν μεταβολίζεται σωστά, μέρα με τη μέρα η κατάσταση επιβαρύνεται. Έχει συμβεί αυτό με πολλά φάρμακα. Γνωρίζω περίπτωση μιας ασθενούς που της έδιναν βαλπροϊκό οξύ σε κανονική δόση και μετά από ένα χρονικό διάστημα σταμάτησε να το μεταβολίζει σωστά κι έκανε ένα πολύ σοβαρό τοξικό φαινόμενο με σπασμούς. Γι’ αυτό και λέμε για την προσωποποιημένη ιατρική. Ο ΕΟΦ έχει επιτρέψει να κάνουμε γονιδιακές εξετάσεις και να βλέπουμε κατά πόσο κάποια φάρμακα, π.χ. αντικαταθλιπτικά, μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα λόγω του υψηλού ή χαμηλού μεταβολισμού», τονίζει ο καθηγητής Τοξικολογίας.
Ο κ. Τσατσάκης εκφράζει την άποψη ότι ο θάνατος του Μάθιου Πέρι δεν συνδυάζεται με την υπόθεση της Τζωρτζίνας Δασκαλάκη, για την οποία κατέθεσε στη δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου ως τεχνικός σύμβουλος της υπεράσπισης: «Μιλάμε για ένα κοριτσάκι σε ένα νοσοκομείο που είχε πάρα πολλά προβλήματα και έπαιρνε πολλά τοξικά φάρμακα επίσης. Δεν λέει τίποτα το ότι στον ηθοποιό ανιχνεύθηκε σχεδόν η μισή ποσότητα (3,5 μg/lt) σε σχέση με αυτή που βρέθηκε στο παιδί (6,5 μg/lt)» σημειώνει.
Ο καθηγητής Τοξικολογίας, απαντώντας σε ερώτησή μας, επισημαίνει ότι η μιδαζολάμη και άλλες ουσίες που χορηγήθηκαν στην Τζωρτζίνα αύξησαν την επίδραση της κεταμίνης. Τονίζει ακόμα ότι παίζει μεγάλο ρόλο ο τρόπος και ο χρόνος χορήγησης της ουσίας που, σύμφωνα με το βούλευμα, σκότωσε την 9χρονη: «Η κεταμίνη πρέπει να χορηγείται σταδιακά» διευκρινίζει.
* Καθηγητής Τοξικολογίας – Διευθυντής Εργαστηρίου Τοξικολογίας και Εγκληματολογικής Χημείας Πανεπιστημίου Κρήτης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πάτρα – Δίκη Πισπιρίγκου: Η δικηγόρος που θα εκπροσωπήσει τον Μάνο Δασκαλάκη για Μαλένα – Ίριδα
Πάτρα – Δίκη Πισπιρίγκου: Η απολογία της κατηγορουμένης
Γιώργος Παπαζήσης
«Η ταχύτατη χορήγηση της κεταμίνης προκαλεί καρδιακή ανακοπή»
«Η κεταμίνη είναι μια πολύ διαδεδομένη ουσία που κυκλοφορεί, δυστυχώς, μεταξύ των χρηστών ψυχεδελικών ουσιών. Υπάρχει ένα σπρέι κεταμίνης, νοσοκομειακό φάρμακο για την κατάθλιψη. Η βουπρενορφίνη που βρέθηκε επίσης στην τοξικολογική εξέταση του Μάθιου Πέρι χρησιμοποιείται ως θεραπεία υποκατάστασης για τα οπιούχα φάρμακα τύπου ηρωίνης. Η ταχύτατη χορήγηση της κεταμίνης προκαλεί καρδιακή ανακοπή. Μπορεί να κάνει εγκεφαλικό επεισόδιο και επίσης καταστολή του αναπνευστικού κέντρου» μας λέει ο Γιώργος Παπαζήσης – ψυχίατρος και καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ. Ο ίδιος τονίζει ότι ο συνδυασμός της κεταμίνης με τη μιδαζολάμη που βρέθηκε στην Τζωρτζίνα μπορεί να αποβεί θανατηφόρος: «Ολα αυτά τα φάρμακα μπορούν να δράσουν αθροιστικά. Οι αλληλεπιδράσεις είναι απρόβλεπτες» επισημαίνει.
*Ο Γιώργος Παπαζήσης είναι καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ – ψυχίατρος
Δημήτρης Κούβελας
«Κόβει τη σύνδεση του εγκεφάλου από τα περιφερειακά όργανα»
«Η κεταμίνη είναι ένα πολύ παλαιό φάρμακο που χρησιμοποιούμε στην αναισθησία. Κάνει το φαινόμενο της αποκοπής, καθώς ‘‘κόβει’’ τη σύνδεση του εγκεφάλου από τα περιφερειακά όργανα. Τη χρησιμοποιούμε πολύ όταν χρειάζεται να χειρουργηθεί ένα πειραματόζωο για να εξασφαλίσουμε μία χαμηλού τύπου τοξικότητα και επίδραση στα όργανά του».
Ο καθηγητής Φαρμακολογίας διευκρινίζει ότι η κεταμίνη δεν χρησιμοποιείται στους ενηλίκους επειδή προκαλεί ψευδαισθήσεις: «Αντίθετα στα παιδιά γίνεται χρήση της, καθώς δεν υπάρχει αυτό το πρόβλημα. Τη χρησιμοποιούν πολύ και οι τοξικομανείς, καθώς η ουσία προκαλεί μια χαλάρωση. Όταν χορηγείται μονομιάς περνάει μεγάλη ποσότητα στον εγκέφαλο, καταστέλλεται το κέντρο της αναπνοής και πεθαίνεις. Αν δοθεί σταδιακά η ίδια ποσότητα, π.χ. μέσα σε 5 λεπτά, δεν θα δώσει τοξικότητα» σημειώνει.
*Ο Δημήτρης Κούβελας είναι καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας
Δημήτρης Γαλεντέρης
«Η καταστολής της αναπνοής και η απώλειας συνείδησης τον βύθισαν»
«Η κύρια χρήση της κεταμίνης αφορά στην αναισθητική και αναλγητική δράση της. Ωστόσο είναι γεγονός ότι, όταν χορηγηθεί σε υψηλότερες συγκεντρώσεις, δύναται να επιφέρει καταστολή του αναπνευστικού συστήματος και άρα διαταραχές οξυγόνωσης και πιθανόν τον θάνατο. Όπως περιγράφεται από τα σχετικά δημοσιευμένα άρθρα, οι συγκεντρώσεις που βρέθηκαν στην περίπτωση του διάσημου ηθοποιού, ο οποίος σημειώνουμε ότι ήταν ένας ώριμος ενήλικας και όχι ένα παιδί δημοτικού, ήταν της τάξης μεταξύ 3,2 μg και 3,5 μg.
Οι εν λόγω συγκεντρώσεις επέφεραν τον θάνατο στον συγκεκριμένο, όπως διατυπώθηκε και από τους συναδέλφους, λόγω καταστολής της αναπνοής και απώλειας συνείδησης, με αποτέλεσμα τη βύθισή του εντός του ύδατος. Συνεπώς παρατηρούμε έμπρακτα ότι η κεταμίνη δύναται να καταστεί θανατηφόρα σε συγκεντρώσεις σχεδόν υποδιπλάσιες από αυτές που ανίχνευσε το εργαστήριο του ΑΠΘ στην υπό κρίση υπόθεση».
*Ο Δημήτρης Γαλεντέρης είναι ιατροδικαστής
Ελπίδα Σπανουδάκη
«Κάθε φάρμακο σε υπερβολή επιφέρει δυνητικά το θάνατο»
«Οποιαδήποτε φαρμακευτική ουσία, οποιοδήποτε φάρμακο εισέλθει στον οργανισμό σε υπερβολικά μεγάλη ποσότητα μπορεί να επιφέρει τον θάνατο. Από την παρακεταμόλη, το απλό ντεπόν, την ασπιρίνη μέχρι και το Viagra, όλα τα φάρμακα όταν είναι υπερβολική η δοσολογία τους μπορεί να προκαλέσουν κάποιες βλάβες στον οργανισμό και να επιφέρουν δυνητικά το θάνατο».
* Η Ελπίδα Σπανουδάκη είναι ιατροδικαστής
Από την “ΜΠΑΜ στο ρεπορτάζ” που κυκλοφορεί
