PLUS
Τα κρούσματα της λοίμωξης Covid-19 έχουν κατρακυλήσει πλέον σε διψήφιο αριθμό στη χώρα μας και παγκοσμίως, αλλά η μάχη για την αντιμετώπιση της επόμενης πανδημίας, των ανθεκτικών μικροβίων, έχει ήδη αρχίσει, καθώς δεν υπάρχει ούτε λεπτό χρόνος για χάσιμο.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Γιγαντώθηκε στα χρόνια του κορωνοϊού με τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις να στοιχίζουν 5.000.000 ζωές ετησίως- εκ των οποίων 3.600 στην χώρα μας!
Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, που αποτελούν βασική αιτία θανάτου μέσα στα νοσοκομεία, στην Ελλάδα και σε όλα τα κράτη συνιστούν τον επόμενο στόχο για τις απανταχού υγειονομικές Αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που συντάσσει έναν οδικό χάρτη προκειμένου να κηρύξουμε τον πόλεμο σε αυτόν τον επικίνδυνο εχθρό. Η πανδημία Covid-19 εκτίναξε τα ποσοστά των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και το πρόβλημα γιγαντώνεται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, εκεί που νοσηλεύονται οι πιο «εύθραυστοι» ασθενείς, λόγω ηλικίας και υποκείμενων νοσημάτων.
Προτεραιότητα
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί στη δεδομένη συγκυρία που διανύουμε τη βασική προτεραιότητα στα θέματα Δημόσιας Υγείας διεθνώς, και μάλιστα έχει χαρακτηριστεί ως «επείγουσα» προτεραιότητα. Μπροστά σε αυτό το «ασφυκτικό» δεδομένο, ο ΠΟΥ καταστρώνει τον πρώτο στην Ιστορία του οδικό χάρτη για τους απανταχού ερευνητές, υπογραμμίζοντας 40 ερευνητικά σημεία που πρέπει να διερευνηθούν και να απαντηθούν μέχρι το 2030 σε ό,τι αφορά τα ανθεκτικά βακτήρια, τους ανθεκτικούς μύκητες και το ανθεκτικό μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Η νέα ερευνητική ατζέντα που καταστρώνει ο ΠΟΥ περιλαμβάνει περισσότερα από 3.000 ερευνητικά έγγραφα της τελευταίας 10ετίας μέσα στα οποία εμπεριέχονται 2.000 αναπάντητα ερωτήματα.
Στόχος των επιστημόνων είναι να βρεθούν οι 2.000 απαντήσεις ώστε να μειωθούν η νοσηρότητα και η θνητότητα από έναν εξαιρετικά σημαντικό «παγκόσμιο δολοφόνο». Σύμφωνα με την Dr Silvia Bertagnolio, επικεφαλής του Τομέα Αντιμετώπισης της Μικροβιακής Αντοχής στον ΠΟΥ, οι συγκεκριμένες απαντήσεις θα δώσουν στον Οργανισμό την καλύτερη ευκαιρία για την καταπολέμηση αυτής της επείγουσας υγειονομικής προτεραιότητας.
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο που συμβαίνει όταν τα βακτήρια, οι μύκητες, οι ιοί και τα παράσιτα μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου και γίνονται ανθεκτικά στα υπάρχοντα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα να γίνεται πολύ δύσκολη η αντιμετώπιση λοιμώξεων, να μεταδίδονται πιο εύκολα οι λοιμώδεις ασθένειες και να συμβαίνουν επιμολύνσεις ασθενών μέσα στα νοσοκομεία, με συνέπεια οι ασθενείς να καταλήγουν όχι από το αρχικό αίτιο για το οποίο εισήχθησαν για νοσηλεία, αλλά από το ενδονοσοκομειακό μικρόβιο που κόλλησαν κατά τη νοσηλεία. Η πανδημία του κορωνοϊού, η επιβάρυνση των νοσοκομείων και το «φρακάρισμα» που καταγράφηκε για μακρύ χρονικό διάστημα στις ΜΕΘ, οδηγώντας τες στα όρια αντοχής τους, συνέβαλαν στο να αυξηθούν δραματικά οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Παγκοσμίως τα ανθεκτικά μικρόβια ευθύνονται για περισσότερους από 5.000.000 θανάτους ετησίως, δηλαδή εξολοθρεύουν τον πληθυσμό μισής Ελλάδας. Ο φόρος αίματος είναι λίγο μικρότερος από τους συνολικούς θανάτους που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού στην τριετή διάρκειά της, μόνο που αυτοί οι θάνατοι καταγράφονται σε ετήσια βάση – κι όμως δεν γίνεται τόσος ντόρος για αυτούς. Εκτός από τις απώλειες ανθρωπίνων ζωών υπάρχει και το εξωφρενικά αυξημένο κόστος που μετακυλίεται στην παγκόσμια οικονομία, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών μέχρι το 2050 θα ξεπεράσει τα 100 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Το μέγεθος του προβλήματος στην Ελλάδα
Στην πατρίδα μας, όπως προκύπτει από έρευνες των τελευταίων τριών ετών, ένας στους δέκα ασθενείς προσβάλλεται από μικρόβια στο νοσοκομείο, και οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις κοστίζουν 3.600 ζωές ετησίως.
Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης η πατρίδα μας καταγράφει σταθερά υψηλότερα από το μέσο όρο της ΕΕ ποσοστά μικροβιακής αντοχής, σε νοσοκομειακά παθογόνα. Συνολικά παρουσιάζει υπερδιπλάσια ποσοστά αντοχής στα πιο διαδεδομένα ανθεκτικά νοσοκομειακά βακτήρια. Επιπλέον, η πατρίδα μας καταγράφει τον υψηλότερο επιπολασμό ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων που φτάνει το 12% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμαίνεται γύρω στο 6%.
Τα πιο φονικά βακτήρια που ευθύνονται για τις περισσότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις και τους θανάτους είναι το Acinetobacter baumannii, η Pseudomonas aeruginosa και η Κλεμπσιέλλα. Το ποσοστό των νοσηλευομένων που προσβάλλονται από νοσοκομειακή λοίμωξη στα νοσοκομεία της επικράτειας ξεπερνά το 12%, ενώ προ πανδημίας κυμαινόταν στο 8%-9%, ο κίνδυνος μάλιστα είναι πολλαπλάσιος για τους ευάλωτους ασθενείς στις ΜΕΘ. Για τους διασωληνωμένους ασθενείς σχεδόν ο ένας στους δύο (43,5%), που θα προσβληθεί από ενδονοσοκομειακό μικρόβιο χάνει τη ζωή του. Οι νοσηλευόμενοι που είναι άνω των 75 ετών ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, ενώ ένας στους πέντε ασθενείς στις ΜΕΘ προσβάλλεται από περισσότερα από ένα μικρόβια, γεγονός που οδηγεί σε καταλυτική επιβάρυνση της υγείας (όχι αθροιστική, αλλά πολλαπλασιαστική) και σε αυξημένο κίνδυνο θανάτου.
Ο «πατριάρχης» στα ζητήματα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας – Λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Σύψας, επισημαίνει πως όταν ένας ασθενής παραμένει σε ΜΕΘ περισσότερα από τρία 24ωρα ο κανόνας θέλει να αποικίζεται από μικρόβιο. Υπολογίζεται πως περισσότεροι από τους μισούς αποκτούν σοβαρή βακτηριακή λοίμωξη, με αποτέλεσμα η θνησιμότητα να είναι υψηλή. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ποσοστά των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων είναι σχεδόν υποδιπλάσια σε σύγκριση με την Ελλάδα, ωστόσο η πανδημία του κορωνοϊού είχε αρνητικό αντίκτυπο σε πολλά κράτη. Πάντοτε το πρόβλημα εντοπίζεται στις ΜΕΘ, καθώς, όπως υπογραμμίζει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παθολογίας – Λοιμώξεων του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νοσοκομείο «Σωτηρία» Γαρυφαλλιά Πουλάκου, στις Μονάδες γίνεται χρήση πολλών ιατρικών συσκευών και παροχετεύσεων, ενώ συνάμα οι ασθενείς είναι πιο ευάλωτοι, λαμβάνοντας ως δεδομένο πως πάσχουν από σοβαρό νόσημα. Επιπρόσθετα, η χρήση αντιβιοτικών είναι συχνότερη. βακτήρια
