O… πόλεµος των containers χτυπά Black Friday και Χριστούγεννα!

10/11/2021 20:44

Ανέκαθεν παγκοσμίως ο νόμος της αγοράς ήταν σαφής και δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, ούτε χρειάζεται να έχει κάποιος ιδιαίτερα εξειδικευμένες γνώσεις οικονομικής θεωρίας.

Γενικά στην οικονομία, στο εμπόριο και στην ελεύθερη αγορά οι όροι «προσφορά» και «ζήτηση» είναι αλληλένδετοι. Οι καμπύλες ζήτησης και προσφοράς είναι αναγκαίες για να προσδιορίσουν την τιμή στην αγορά.

Με την πανδημία να πλανάται πάνω από τον κόσμο, η ζήτηση είναι πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά, ενώ οι ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην εφοδιαστική αλυσίδα τάραξαν τα… νερά στην ομαλή τροφοδοσία και στο παγκόσμιο εμπόριο.

Επίσης, το πρόβλημα με τις πρώτες ύλες δεν αφορά μονάχα την πολύ υψηλότερη τιμή, αλλά και την καθυστέρηση παράδοσης, γεγονός που διαταράσσει την παραγωγική διαδικασία.

Συμφόρηση

Τα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κέντρα του κόσμου εμφανίζουν υψηλά επίπεδα συμφόρησης, καθώς τα κοντέινερ συσσωρεύονται στα λιμάνια, από τη Σιγκαπούρη έως τον Πειραιά. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, στην Ευρώπη, έξω από το μεγαλύτερο ελληνικό λιμάνι, «περίμεναν» δεκαοκτώ αγκυροβολημένα πλοία, τα περισσότερα που έχουν παρατηρηθεί από τον περασμένο Απρίλιο. Οι «ουρές» αυτές είναι ένα ακόμα πρόβλημα που επιδεινώνει τη διατάραξη της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας.

Το μπλοκάρισμα της διώρυγας του Σουέζ τον Μάρτιο εξακολουθεί να έχει επιπτώσεις. Το ατύχημα αποτέλεσε μια προειδοποίηση για τους παγκόσμιους εμπόρους ότι μπορεί να χρειαστούν μια διαφοροποιημένη διευθέτηση υλικοτεχνικής υποστήριξης, η οποία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και σημαντική για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξή τους.

Με τις τιμές των ναύλων να εκτοξεύονται σε δυσθεώρητα ύψη, τις ουρές στα λιμάνια, τις καθυστερήσεις στα logistics, την έλλειψη πρώτων υλών, σε συνδυασμό με τις επακόλουθες ανατιμήσεις σε προϊόντα και αγαθά, δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα με τελικό αποδέκτη τον καταναλωτή.

Το «χάος», λοιπόν, στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες πρέπει να ληφθεί υπόψη από το καταναλωτικό κοινό, ιδιαίτερα για όσους έχουν συνδυάσει τα Χριστούγεννα με… πολλά δώρα, αλλά και για τους οπαδούς της Black Friday η οποία όπως φαίνεται φέτος θα είναι… πιο «μαύρη».

H «ναυμαχία»

Οι τιμές για τις μεταφορές και η δραστική έλλειψη containers ασκούν τεράστια πίεση στις κινεζικές εμπορικές εταιρείες από την αρχή της πανδημίας. Ειδικά για τα ευρωπαϊκά και τα αμερικανικά δρομολόγια, οι εταιρείες κάνουν αυτή την περίοδο κράτηση containers μήνες νωρίτερα, ενώ η αύξηση στις μεταφορές και η περιορισμένη ναυτιλιακή ικανότητα ώθησαν τις τιμές προς τα επάνω. Όλα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την πτώση της απόδοσης του κύκλου εργασιών σε υπερπόντια λιμάνια, επιδείνωσε επίσης την κατάσταση όσον αφορά την έλλειψη containers.
Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, οι τιμές των ναύλων αυξάνονταν σε εβδομαδιαία, ακόμη και σε καθημερινή, βάση.

Σήμερα, το κόστος ενός container έχει εκτιναχθεί από τα 1.500 ευρώ πέρυσι στις 12.000 ευρώ.
Ο νέος κορωνοϊός και οι παραλλαγές του έχουν πλήξει το παγκόσμιο εμπόριο, αλλάζοντας το προηγούμενο πρότυπο διεθνούς παραγωγής και δημιουργώντας μια εξαιρετικά άνιση διανομή εμπορευματοκιβωτίων.
Εν τω μεταξύ, ο κορωνοϊός και οι μεταλλάξεις του δεν αναμένεται να εξαλειφθούν σύντομα. Ενώ η εξάπλωση συνεχίζεται σε πολλές χώρες, οι γνώστες της αγοράς εκτιμούν ότι η ανισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς της ναυτιλιακής ικανότητας μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και το επόμενο έτος. Παρότιτα υπουργεία Μεταφορών έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για να μειώσουν την πίεση, μπορεί να χρειαστούν περισσότερα μέτρα.
Οι ίδιες οι εταιρείες, για παράδειγμα, θα χρειαστεί να συνάψουν πιο ευέλικτες συμφωνίες για τα logistics προκειμένου να στηρίξουν την ευελιξία και την ικανότητά τους κατά των κινδύνων.

Πάντως, η παγκόσμια τάση στη βιομηχανία θέλει τις ελλείψεις σε πρώτες ύλες να αυξάνουν το κόστος παραγωγής των προϊόντων, τα οποία με τη σειρά τους καθυστερούν σημαντικά στο ταξίδι τους από τα εργοστάσια μέχρι τα ράφια των καταστημάτων.

Κύμα ακρίβειας στην Ελλάδα!

Όπως σημειώνει το ΚΕΠΕ, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μια έξαρση της ακρίβειας σχεδόν σε όλα τα αγαθά. Οι αυξήσεις είναι ιδιαίτερα αισθητές στην ενέργεια (φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός, πετρέλαιο), στις μεταφορές και τις πρώτες ύλες. Για παράδειγμα, η τιμή του πετρελαίου ανήλθε σε περίπου 84 δολάρια ανά βαρέλι, τιμή πάνω από τέσσερις φορές υψηλότερη από εκείνη που είχε καταγραφεί εν μέσω πανδημίας (περίπου 20 δολ. ανά βαρέλι εντός του Απριλίου του 2020). Τα ηλεκτρολογικά είδη έχουν αυξηθεί έως και 60% από την αρχή του χρόνου.

Η άνοδος του επιπέδου τιμών σε βασικά προϊόντα και κυρίως στην ενέργεια, που σημειώνεται τους τελευταίους μήνες, ενδέχεται να επιβαρύνει σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, συμπιέζοντας εντέλει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Η ελληνική κυβέρνηση, σε μία προσπάθεια αναχαίτισης των επιπτώσεων των ανατιμήσεων στα νοικοκυριά, ήδη έχει προχωρήσει στην υιοθέτηση μέτρων στήριξης της κοινωνίας κατά των αρνητικών επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης, όπως στην αύξηση του επιδόματος θέρμανσης (από 36% για τα νοικοκυριά χωρίς τέκνα μέχρι 68% για νοικοκυριά με τρία τέκνα), αλλά και στη διεύρυνση των κριτηρίων επιλεξιμότητας, με σκοπό να καλύψει μεγαλύτερο ποσοστό νοικοκυριών (άνω του ενός εκατομμυρίου, έναντι περίπου 707 χιλ. νοικοκυριών το 2020). Η ακρίβεια δημιουργεί αβεβαιότητα στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά.

Συμβουλές για εορταστικές αγορές αµέσως και όχι τελευταία στιγµή…

Ενδεικτική της ανησυχίας εν όψει της 26ης Νοεμβρίου και της 25ης Δεκεμβρίου είναι η δημόσια προειδοποίηση του διευθύνοντος συμβούλου της Puma, Bjorn Gulden, ο οποίος συμβουλεύει τους καταναλωτές να αγοράσουν από τώρα τα χριστουγεννιάτικα δώρα τους, εάν θέλουν να διασφαλίσουν ότι θα πάρουν αυτά που θέλουν και εγκαίρως.
Οι έμποροι λιανικού εμπορίου κάνουν σχέδια για την εορταστική περίοδο νωρίτερα από ό,τι συνήθως φέτος, καθώς τα προβλήματα στα λιμάνια και οι ελλείψεις προϊόντων απειλούν να δυσκολέψουν τις χριστουγεννιάτικες αγορές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, μόνο για την Black Friday στην Ελλάδα εκτιμάται ότι η ζήτηση για online αγορές θα αυξηθεί κατά 150% σε σύγκριση με πέρυσι. Ακόμη, όμως, κι αν τα προϊόντα που θα παραγγείλουν οι πελάτες φτάσουν εγκαίρως, το μεγάλο ερώτημα θα είναι εάν η διαδικασία από τους εκτελωνισμούς, τις αποθήκες των logistics έως τον μεταφορέα (courier) εκτελεστεί εγκαίρως. Ένα μεγάλο ζητούμενο, λοιπόν, εν όψει Black Friday και εορτών δεν είναι η κούρσα των προσφορών, ως δέλεαρ προς τους καταναλωτές, αλλά η διαθεσιμότητα και η έγκαιρη παράδοση των προϊόντων.