PLUS
Αυτό που όλοι απεύχονταν φαίνεται πως πρόκειται να συμβεί. Οι αυτονομιστές ηγέτες στους τέσσερις θύλακες στην Ουκρανία που ελέγχονται από τις ρωσικές δυνάμεις ανακοίνωσαν «δημοψηφίσματα» για να αποφασιστεί αν τα εδάφη τους θα ενταχθούν στη Ρωσία.
Του Νίκου Βασιλειάδη
Δημοψηφίσματα που βεβαίως είναι παράνομα σύμφωνα τόσο με το ουκρανικό όσο και με το διεθνές δίκαιο και θεωρούνται από τους περισσότερους αναλυτές ως απάτη, όπως αυτήν που διοργάνωσε η Ρωσία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Αυτό που πρόκειται να συμβεί και αφορά τα κρατίδια στις περιοχές Χερσώνα, Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ και Ζαπορίζια της Ουκρανίας, ενώ βρισκόμαστε στο μέσον μιας συνεχιζόμενης νικηφόρας πορείας των ουκρανικών στρατευμάτων, σηματοδοτεί την τελευταία απεγνωσμένη πράξη του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να διασώσει το γόητρό του και το γόητρο της Ρωσίας, αφού μετά από πολλούς μήνες μαχών δεν κατόρθωσε να λυγίσει την ουκρανική αντίσταση και να εδραιώσει την παρουσία των στρατευμάτων του στην Ουκρανία.
Είναι πόλεμος
Τελικά η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως είχε βαφτίσει την εισβολή στην Ουκρανία ο Πούτιν, αποδεικνύεται ότι ούτε στρατιωτικός περίπατος είναι ούτε θα τελειώσει γρήγορα. Κηρύσσοντας επιστράτευση, ο Ρώσος ηγέτης λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Πρόκειται για πόλεμο, για τον οποίο χρειάζεται, ούτε λίγο – ούτε πολύ, 300.000 περισσότερους στρατιώτες.
Οι αναλυτές εκτιμούν πως «μετά την προσάρτηση των εδαφών, η Μόσχα πιθανότατα θα κηρύξει τις ουκρανικές επιθέσεις στις περιοχές αυτές ως επιθέσεις κατά της ίδιας της Ρωσίας», δίνοντας «ένα πιθανό έναυσμα για μια γενική στρατιωτική κινητοποίηση ή μια επικίνδυνη κλιμάκωση, όπως η χρήση πυρηνικών όπλων κατά της Ουκρανίας», όπως γράφει η Robyn Dixon, δημοσιογράφος της «Washington Post» και υπεύθυνη του γραφείου της εφημερίδας στη Μόσχα.
Το περιμέναμε
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι βέβαια δεν εντυπωσιάστηκαν. «Τα εικονικά ‘‘δημοψηφίσματα’’ δεν θα αλλάξουν τίποτα. Ούτε οποιαδήποτε υβριδική ‘‘κινητοποίηση’’» απάντησε ο υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα, σημειώνοντας πως «η Ρωσία ήταν και παραμένει ένας επιτιθέμενος που κατέχει παράνομα τμήματα της ουκρανικής γης. Η Ουκρανία έχει κάθε δικαίωμα να απελευθερώσει τα εδάφη της και θα συνεχίσει να τα απελευθερώνει, ό,τι κι αν λέει η Ρωσία».
Το ίδιο επανέλαβε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Χαρακτηρίζοντας τις ρωσικές ενέργειες μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου ως «επιστροφή στην εποχή του ιμπεριαλισμού και των αποικιών», απευθύνθηκε στα έθνη του αναπτυσσόμενου κόσμου που φαίνεται να κρατούν στάση ουδετερότητας κατά τη διάρκεια αυτής της σύγκρουσης. «Όσοι σιωπούν τώρα για αυτόν τον νέο ιμπεριαλισμό ή είναι κρυφά συνένοχοι μαζί του δείχνουν έναν νέο κυνισμό που γκρεμίζει την παγκόσμια τάξη, χωρίς την οποία η ειρήνη δεν είναι δυνατή», είπε ο Μακρόν.
Ο εξαναγκασμός
Μετά το διάγγελμα Πούτιν την Τετάρτη το πρωί, το κοινοβούλιο της Ρωσίας αυστηροποίησε τις ποινές για μια σειρά από εγκλήματα, όπως η λιποταξία και η ανυπακοή, εάν διαπράττονται κατά τη διάρκεια στρατιωτικής κινητοποίησης ή πολεμικών καταστάσεων, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν δυναμικά οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν σε όλη τη Ρωσία ενάντια στην απόφαση του προέδρου Πούτιν για μερική επιστράτευση του πληθυσμού με σκοπό την ενίσχυση των μετώπων στην Ουκρανία.
Φωτογραφίες και μαρτυρίες από μια φυλακή 500 χιλιόμετρα μακριά από τη Μόσχα δείχνουν τον Yevgeny Prigozhin, επικεφαλής του ιδιωτικού στρατού Wagner group, που επίσης χρησιμοποιεί ο ρωσικός στρατός, να υπόσχεται απελευθέρωση όσων κατάδικων θα κατατάσσονταν στον στρατό. Κάτι τέτοιο έχει να γίνει από το 1941, όταν ο Χίτλερ επέλαυνε προς την πρωτεύουσα, και δείχνει την «απόγνωση» του Πούτιν, αφού ο ρωσικός στρατός έχει μεγάλες απώλειες και η τελευταία αντεπίθεση των Ουκρανών στα ανατολικά και τα νότια της χώρας που απέφερε καρπούς, απαιτώντας την επιστράτευση περισσότερων στρατιωτών.
Πυρηνικός εκβιασμός
Στο πλαίσιο αυτής της κλιμάκωσης, ο Πούτιν έφερε ξανά στο τραπέζι την πυρηνική απειλή. Ανακάλυψε «πυρηνικό εκβιασμό κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας», που «μπορεί να στραφεί προς την κατεύθυνση» όσων τον επιχειρούν, για να προσθέσει: «Δεν μπλοφάρω» εισάγοντας την πλέον εφιαλτική εκδοχή στον δημόσιο «διάλογο»
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση από το στόμα της Μαργκαρίτα Σιμονιάν, αρχισυντάκτριας του κρατικού προπαγανδιστικού καναλιού RT, η οποία έγραψε στο Twitter: «Κρίνοντας από όσα συμβαίνουν και όσα πρόκειται να συμβούν, αυτή η εβδομάδα σηματοδοτεί είτε την παραμονή της επικείμενης νίκης μας είτε την παραμονή του πυρηνικού πολέμου. Δεν μπορώ να δω καμία τρίτη επιλογή».
Ενάντια σε αυτή την απειλή του πυρηνικού πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες διεμήνυσαν ότι «παίρνουν στα σοβαρά» την προειδοποίηση του ισχυρού άνδρα του Κρεμλίνου για τα πυρηνικά, με τον Λευκό Οίκο να σημειώνει δι’ εκπροσώπου του ότι η χρήση τέτοιων όπλων θα επιφέρει «σοβαρές συνέπειες» στη Ρωσία.
Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο δίκτυο ABC ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζον Κίρμπι, το διάγγελμα του Ρώσου προέδρου συνιστά «μία ανεύθυνη ρητορική εκ μέρους μίας πυρηνικής δύναμης, όμως δεν είναι ανακόλουθη με τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται εδώ και επτά μήνες, και το παίρνουμε αυτό στα σοβαρά». «Παρακολουθούμε όσο καλύτερα μπορούμε τη στρατηγική τους διάταξη έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να αλλάξουμε τη δική μας αν υπάρξει ανάγκη. Αυτήν τη στιγμή τίποτε δεν υπαγορεύει ότι υπάρχει ανάγκη», επισήμανε. Με άλλα λόγια, οι δύο μεγάλες πυρηνικές υπερδυνάμεις βρίσκονται με… το κουμπί στο χέρι.
Οι ανακοινώσεις του Ρώσου προέδρου προκάλεσαν και την αντίδραση της Ευρώπης, με τον εκπρόσωπο της Κομισιόν, αρμόδιο για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Πίτερ Στάνο, να δηλώνει ότι: «Ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται για την ειρήνη. Ενδιαφέρεται μόνο για την κλιμάκωση της επιθετικότητας». Η μερική επιστράτευση και τα δημοψηφίσματα «είναι άλλο ένα σημάδι της απελπισίας του για το πώς εξελίσσεται η επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας», πρόσθεσε.
Παράλληλα, συμπλήρωσε ότι αυτή η επιθετικότητα έχει συνέπειες για ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του πληθυσμού της Ρωσίας. Ο Εκπρόσωπος της Κομισιόν επιπροσθέτως έκανε λόγο για «επικίνδυνο πυρηνικό τζόγο» του Πούτιν.
Στο έκτακτο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που έγινε αμέσως μετά το διάγγελμα Πούτιν, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική ανακοίνωσε πως «αποφασίσαμε να εξετάσουμε το συντομότερο δυνατόν επιπρόσθετα περιοριστικά μέτρα σε βάρος της Ρωσίας σε συντονισμό με τους εταίρους μας».
Αντιπολεμικές οργανώσεις
Την ίδια στιγμή, η ρωσική αντιπολίτευση καλούσε τους Ρώσους να βγουν στους δρόμους κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον Ναβάλνι να δηλώνει ότι ο Πούτιν στέλνει περισσότερους Ρώσους στον θάνατο για έναν φαλιρισμένο πόλεμο. «Είναι ξεκάθαρο ότι ο εγκληματικός πόλεμος επιδεινώνεται, κλιμακώνεται και ο Πούτιν προσπαθεί να εμπλέξει όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους σε αυτόν», δήλωσε ο Αλεξέι Ναβάλνι σε βίντεο από τη φυλακή, που αναρτήθηκε από τους δικηγόρους του. «Θέλει να βουτήξει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στο αίμα αυτό», λέει προειδοποιώντας για επερχόμενη «τεράστια τραγωδία και τεράστιο αριθμό νεκρών».
Ρωσικές αντιπολεμικές οργανώσεις ξεχύθηκαν σε διαδηλώσεις κατά της κήρυξης επιστράτευσης την ίδια μέρα.
«Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες Ρώσοι -οι πατέρες, οι αδελφοί και σύζυγοι- θα ριχτούν στην κιμαδομηχανή του πολέμου», ανακοίνωσε ο αντιπολεμικός συνασπισμός Vesna, καλώντας τους Ρώσους να βγουν στους δρόμους στις μεγάλες πόλεις της χώρας. «Τώρα ο πόλεμος έφτασε σε κάθε σπίτι και κάθε οικογένεια».
Έχασε και τους δικούς του
Οι αντιδράσεις του ρωσικού πληθυσμού δεν άργησαν να γίνουν εμφανείς, ακόμα και μέσα από τις χαραμάδες του στενά ελεγχόμενου ρωσικού Τύπου. Λίγες μόλις ώρες έπειτα από την κήρυξη της επιστράτευσης, όλα τα αεροπορικά εισιτήρια με προορισμούς χώρες όπου οι Ρώσοι μπορούν να εισέλθουν χωρίς βίζα, όπως η Τουρκία, η Αρμενία και η Γεωργία, είχαν πλέον εξαντληθεί. Δεκάδες χιλιάδες τρομοκρατημένοι πολίτες έσπευσαν να εγκαταλείψουν, άμεσα και πάση θυσία, τη χώρα τους προτού κληθούν να υπηρετήσουν στο ουκρανικό μέτωπο από τον ρωσικό στρατό. Και εκεί φάνηκε πως ο Πούτιν δεν χάνει μόνο τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά χάνει και την ίδια την πατρίδα του.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι δηλώσεις του Πούτιν δημιούργησαν ένα κύμα ανησυχίας και οδήγησαν σε ένα ντόμινο πανικόβλητων αντιδράσεων ανά την υφήλιο. Κανείς δεν θέλει και δεν μπορεί να φανταστεί έναν πυρηνικό όλεθρο εν έτει 2022, πολύ μακριά από εκείνη την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, που επικρέματο ως πέλεκυς πάνω από τα κεφάλια όλων των ανθρώπων. Κανείς δεν θέλει να ξαναζήσει τον φόβο και την αγωνία μιας πυρηνικής καταστροφής που θα στοιχίσει εκατομμύρια ανθρώπινες ψυχές και θα οδηγήσει την ανθρωπότητα σε έναν νέο σκοτεινό μεσαίωνα, χάριν όχι κάποιου μεγαλειώδους πατριωτικού αγώνα, αλλά ενός στριμωγμένου και απρόβλεπτου δικτάτορα, που επιμένει να θυσιάζει ολοένα και περισσότερες ζωές για να καλύψει τη δική του αποτυχία.
Διαβάστε επίσης
Welt: Απομακρύνεται τώρα ο μετασοβιετικός χώρος από τον Πούτιν;
