PLUS
Οι υψηλές θερμοκρασίες δημιουργούν αποπνικτική ατμόσφαιρα και ταλαιπωρούν μικρούς και μεγάλους αλλά κυρίως απειλούν τους ανθρώπους που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας καθώς και τα βρέφη, τα νήπια και τους ηλικιωμένους, στους οποίους ο θερμοστάτης του οργανισμού τους δεν «δουλεύει» καλά.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Τα «ναι» και τα «όχι» για τις δύσκολες μέρες που το θερμόμετρο σκαρφαλώνει σε υψηλές θερμοκρασίες
Όταν το θερμόμετρο «φλερτάρει» με τους 40oC ή ανεβαίνει και ακόμα ψηλότερα και επικρατεί καύσωνας, είτε με αέρα είτε με άπνοια, πρέπει να αλλάζουμε τις συνήθειές μας για να μην επιβαρύνουμε την υγεία μας και παράλληλα να φροντίζουμε τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους του περίγυρού μας και να μην τους αφήνουμε μόνους. Επίσης πρέπει να προστατεύουμε και το περιβάλλον, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την πιθανότητα να έρθει ένας ακόμα πιο ακραίος καύσωνας στο μέλλον. Η νέα λίστα των καθημερινών μας συνηθειών στο λιοπύρι περιλαμβάνει μια σειρά από «δεν πρέπει» και από «πρέπει» που οφείλουμε να ακολουθούμε πιστά ώστε να μη μας συμβούν δυσάρεστα απρόοπτα.
Τι δεν πρέπει
Στον καύσωνα περισσότερα είναι τα «μη» από τα «πρέπει». Επιβάλλεται λοιπόν να μην κάνουμε έντονη σωματική άσκηση, να μην εκθέτουμε τον εαυτό μας σε υψηλές θερμοκρασίες αλλά και στον καυτό ήλιο – γιατί υπάρχει κίνδυνος να πάθουμε ηλίαση ή δυνατό πονοκέφαλο, ειδικά αν υποφέρουμε συχνά από κεφαλαλγίες. Επίσης, δεν αφήνουμε τα μικρά παιδιά εκτεθειμένα στον ήλιο χωρίς ειδικά ρούχα με ειδική ύφανση και καπελάκια, ακόμα και όταν πρόκειται να παίξουν στον κήπο ή στο ύπαιθρο. Επιπλέον, δεν τρώμε βαριά και πικάντικα γεύματα, γιατί το πλούσιο σε λίπη φαγητό είναι δύσκολο να χωνευτεί και η πέψη επιβαρύνεται πολύ σε αυτές συνθήκες οπότε φροντίζουμε να είναι τα γεύματά μας ελαφριά: Κρύες σαλάτες, γιαούρτι με φρούτα ή δημητριακά πρωινού, smoothies στο μπλέντερ, ένα roll με αραβική πίτα ή ένα λιτό τοστ και τακτικά μικρογεύματα είναι η συνταγή για τις ημέρες του καύσωνα που ο οργανισμός ζητά ελαφρύ φαγητό, φτωχό σε λιπαρά και δροσερό στην υφή. Αποφεύγουμε τα τηγανητά, τις μακαρονάδες με βαριές σάλτσες και τα κοψίδια και δεν προσθέτουμε καυτερά καρυκεύματα στο φαγητό για να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο δυσπεψίας και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και να μην επιβαρύνουμε την καρδιακή λειτουργία.
Ειδικά οι καρδιοπαθείς θα πρέπει να προσέχουν, γιατί πολλές φορές τα προειδοποιητικά συμπτώματα ενός επερχόμενου εμφράγματος παραπέμπουν σε δυσπεψία.
Ένα ακόμα «δεν πρέπει» επιβάλλει να μην αντικαθιστούμε το νερό με κοκτέιλ χυμούς φρούτων και ατελείωτη ποσότητα αναψυκτικών. Χρειαζόμαστε υγρά, αλλά το βασικό υγρό που μας ξεδιψά είναι το νερό. Δεν πρέπει να αυξήσουμε υπέρμετρα την ποσότητα γλυκόζης, η οποία αφενός παχαίνει και αφετέρου προκαλεί τερηδόνα! Ειδικά οι άνθρωποι που νοσούν από διαβήτη θα πρέπει να προσέχουν αρκετά, γιατί η υπερκατανάλωση τέτοιων ροφημάτων μπορεί να αποσταθεροποιήσει το σάκχαρό τους, ενώ οι ασθενείς που έχουν καρδιακή ανεπάρκεια δεν πρέπει να πίνουν απότομα μεγάλες ποσότητες νερού – χρειάζεται προσοχή στη λήψη υγρών, μικρές γουλιές και όχι παγωμένα ροφήματα.
Προσοχή απαιτείται και κατά την ενασχόληση με την κηπουρική. Για τους ηλικιωμένους και τους μοναχικούς ανθρώπους, η κηπουρική είναι «βάλσαμο», αλλά καλό είναι να αποφεύγουν την ενασχόληση με τα φυτά στον κήπο και στις βεράντες κατά τις πολύ θερμές ώρες ημέρας. Όταν ασχολούνται με την κηπουρική, θα πρέπει να είναι ντυμένοι με ανάλαφρα ρούχα και να ποτίζουν τα φυτά τις νυχτερινές ώρες.
Στον καύσωνα είναι καλή ιδέα να βρέχουμε το πρόσωπο και τον λαιμό μας για δροσιά, αλλά κακή ιδέα να φοράμε βρεγμένα ρούχα που στεγνώνουν πάνω μας. Η υγρασία διευκολύνει την ανάπτυξη μυκήτων ειδικά στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και όπου υπάρχουν δερματικές πτυχές. Γι’ αυτό άλλωστε αντενδείκνυται στους εφήβους και τους άντρες στη θάλασσα και στις πισίνες να φορούν εσώρουχο μέσα από μαγιό. Αυτή η μόδα των τελευταίων ετών που επιβάλλει στους άνδρες κάθε ηλικίας να φορούν το μαγιό πάνω από το μποξεράκι είναι ιδιαίτερα ανθυγιεινή. Το μαγιό είναι φτιαγμένο εξ ορισμού από υλικά τα οποία στεγνώνουν πολύ γρήγορα, όμως αυτό δεν ισχύει για τα εσώρουχα που μένουν υγρά για ώρες και μπορεί να προκαλέσουν μια σειρά από ερεθισμούς.
Όταν κάνει ζέστη, δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε. Ωστόσο εάν χάσουμε μερικές ώρες ύπνου εξαιτίας του καύσωνα, προσπαθούμε με κάθε τρόπο να τις αναπληρώσουμε μέσα στις επόμενες ημέρες ή το Σαββατοκύριακο, γιατί αλλιώς η κούραση θα οδηγήσει σε μειωμένα αντανακλαστικά και σε λάθη που ίσως αποβούν μοιραία, όπως για παράδειγμα σε απροσεξίες κατά την οδήγηση ή τον χειρισμό μηχανημάτων.
Επίσης δεν πειραματιζόμαστε με τις φαρμακευτικές αγωγές για τα χρόνια νοσήματα επειδή νιώθουμε καλύτερα ή χειρότερα ή το ίδιο! Δεν κόβουμε τα φάρμακά μας επειδή κάνει ζέστη και αφήνουμε τον γιατρό να τροποποιήσει η δόση της αγωγής, εφόσον αυτό απαιτείται. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι οι υπερτασικοί και καρδιοπαθείς ασθενείς, όσοι πάσχουν από διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, που ζεσταίνονται εύκολα ακόμα και χωρίς υψηλές θερμοκρασίες στο περιβάλλον, και οι διαβητικοί.
Όπως δεν «πειράζουμε» τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουμε (για παροδικό, οξύ ή χρόνιο πρόβλημα υγείας), κατά τον ίδιο τρόπο δεν εντάσσουμε στην καθημερινή μας ρουτίνα μια χούφτα από πολυβιταμίνες χωρίς να ρωτήσουμε τον γιατρό μας, γιατί υπάρχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ βιταμινούχων συμπληρωμάτων και φαρμάκων καθώς και παρενέργειες, ενώ τα συστατικά κάποιων συμπληρωμάτων διατροφής ανταγωνίζονται τα δραστικά συστατικά των φαρμάκων και ακυρώνουν τη δράση τους.
Τι πρέπει
Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε στον καύσωνα είναι να δημιουργήσουμε μια όαση δροσιάς μέσα στο σπίτι μας – όχι ένα ιγκλού! Αν παραμείνουμε με το κλιματιστικό στο on σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία αυξάνεται πολύ η δαπάνη ενέργειας, βλάπτουμε το περιβάλλον και έχουμε πολλές πιθανότητες αν κοιμηθούμε με το κλιματιστικό ρυθμισμένο σε θερμοκρασίες κάτω των 20οC, να ξυπνήσουμε με ψύξη, μυϊκούς πόνους και δυνατό πονοκέφαλο. Επίσης ο δυνατός κλιματισμός προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα. Φροντίζουμε να αερίζουμε τον χώρο, ρυθμίζουμε σε λογικό πλαίσιο τη θερμοκρασία στα κλιματιστικά και προτιμούμε τους ανεμιστήρες δαπέδου ή οροφής, αν το σπίτι διαθέτει τέτοιο εξοπλισμό. Επίσης φροντίζουμε τα κατοικίδιά μας τόσο στο σπίτι μας όσο και κατά τις απαραίτητες μετακινήσεις.
Κατοικίδια
Αποφύγουμε να ταλαιπωρούμε τα ζωάκια μας βγάζοντάς τα βόλτες τις ώρες που καίει ο ήλιος και δεν αφήνουμε για κανένα λόγο σκυλάκι, γατάκι, παπαγάλο, καναρίνι ή οποιοδήποτε άλλο ζωντανό πλάσμα μέσα στο αυτοκίνητο, ακόμα και με ανοιχτά παράθυρα, ούτε για λίγα δευτερόλεπτα επειδή εμείς σταματήσαμε να πάρουμε κάτι από το περίπτερο ή πεταχτήκαμε στον φούρνο ή στο σουπερμάρκετ. Οι σκύλοι και οι γάτες δεν διαθέτουν ιδρωτοποιούς αδένες και συνεπώς δεν έχουν μηχανισμό ομοιόστασης, οπότε μπορούν να υποστούν θερμοπληξία μέσα σε δευτερόλεπτα σε ένα αυτοκίνητο.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το καθημερινό φαγητό είναι απολύτως λογικό να μην πεινάμε όταν σκάει ο τζίτζικας ή έστω να πεινάμε αισθητά λιγότερο. Αυτό έχει σχέση και με το ότι περιορίζουμε τη σωματική δραστηριότητα – άρα είναι απολύτως λογικό να χρειαζόμαστε λιγότερες θερμίδες, λιγότερη ενέργεια. Τη μειωμένη ποσότητα φαγητού που καλύπτει τις ενεργειακές μας ανάγκες είναι προτιμότερο να την μοιράζουμε σε ελαφριά «μικρογεύματα» απ’ ό,τι να την καταναλώνουμε σε ένα πλουσιοπάροχο βραδινό και μετά να πέφτουμε για ύπνο, για να ανακαλύψουμε εκ των υστέρων πως έχουμε βαρυστομαχιάσει και δεν μπορούμε να κοιμηθούμε.
