PLUS
Οργισμένα παιδιά μετατρέπουν τις γειτονιές τους σε Μπρονξ, με τα περιστατικά βίας, οργής και παραβατικότητας να πληθαίνουν τους τελευταίους μήνες
ΤΑ «ΟΡΓΙΣΜΕΝΑ νιάτα» δεν είναι μόνο υποβλητική θεατρική παράσταση του Άγγλου συγγραφέα Τζορτζ Όσμπορν αλλά και θλιβερή απεικόνιση ενός άλλου «έργου» που εξελίσσεται εδώ και χρόνια σε γειτονιές του Λεκανοπεδίου Αττικής και της περιφέρειας.
Ρεπορτάζ ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Με πρωταγωνιστές παρέες ανηλίκων που μετατρέπουν τις γειτονιές τους σε Μπρονξ και δεν έχουν σε τίποτα να …ζηλέψουν από την αγριότητα των κινηματογραφικών «Συμμοριών της Νέας Υόρκης», του Μάρτιν Σκορσέζε, αποδεικνύοντας πως η Τέχνη αντιγράφει τη ζωή κι όχι το αντίστροφο.
Οι άγουρες ελληνικές συμμορίες αποτελούν φαινόμενο των καιρών, αλλά αυτό που ανησυχεί γονείς και ειδικούς είναι πως τα περιστατικά βίας, οργής και παραβατικότητας πληθαίνουν τους τελευταίους μήνες, με ξυλοδαρμούς στην Κυψέλη, το Γαλάτσι, τη Λαμία κι αλλού και δεκάδες θυμωμένους ανήλικους να ξεσπούν πάνω σε συνομήλικούς τους. Ταυτόχρονα, η Μονάδα Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» καταγράφει αυξητική τάση στις σχολικές διαρροές – κάτι που συνδέεται με την παραβατικότητα των ανηλίκων – καθώς οι δρόμοι της βίας εκτρέπουν τα παιδιά από τη διαδρομή της μάθησης.
Στους μήνες της καραντίνας και τις εβδομάδες της τηλε-εκπαίδευσης που ακολούθησαν, η σχολική διαρροή εντάθηκε, όπως αναφέρει η αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής-εφηβικής Υγείας Άρτεμις Τσίτσικα, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο απαραίτητο το κανονικό άνοιγμα των σχολείων. Εξίσου ανησυχητικές είναι οι αναφορές της ΠΟΕΔΗΝ (των εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία) για συχνότερες νοσηλείες εφήβων θυμάτων βίας, που εισάγονται με βαριές κακώσεις.
Συμπεριφορές
Όπως υπογραμμίζει ο ψυχίατρος Γεράσιμος Κολαΐτης διευθυντής της Παιδοψυχιατρικής Μονάδας στο νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία»: «Ποσοστό 7% των ανηλίκων εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά. Μεγαλώνοντας τα παιδιά αυτά μπορούν να φτάσουν σε ακραίες συμπεριφορές και σε εγκληματικές πράξεις. Πίσω από αυτή τη συμπεριφορά βρίσκεται η οικογένεια και τα πρώτα σημάδια μίας τέτοιας πορείας περιλαμβάνουν σωρεία ψεμάτων, καταστροφές, βανδαλισμούς κι επιθέσεις σε συνομήλικους. Η πλειονότητα αυτών των παιδιών δεν θα έχουν καλή επαγγελματική και οικογενειακή πορεία και στη ζωή τους θα ‘φλερτάρουν’ με το έγκλημα».
Μιλώντας για τα φαινόμενα βίας ανάμεσα σε ανήλικους, τις πιο οργανωμένες, άγουρες συμμορίες και γενικότερα τις ακραίες – έως και εγκληματικές – συμπεριφορές από έφηβους, η Αλεξάνδρα Καππάτου, παιδοψυχολόγος, ψυχολόγος και συγγραφέας εξηγεί:
«Η εκδήλωση επιθετικότητας και βίαιης συμπεριφοράς από κάποιους εφήβους είναι ένα σύνθετο, πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό φαινόμενο στην εμφάνισή του οποίου υπεισέρχονται διάφοροι παράγοντες (τα ατομικά χαρακτηριστικά, κοινωνικοί, περιβαλλοντικοί παράγοντες, πρότυπα συμπεριφοράς, διαφορετικότητα) και επιδέχεται διάφορες ερμηνευτικές προσεγγίσεις». Όπως σημειώνει η ειδικός, η εφηβεία χαρακτηρίζεται από πλημμυρίδα αλλαγών σωματικών, ορμονικών και ψυχοσυναισθηματικών. «Κατά την περίοδο αυτή ο έφηβος καλείται να ανακαλύψει την ταυτότητά του. Κάποιες φορές ο δρόμος για την ανακάλυψη της προσωπικής του ταυτότητας φαίνεται δύσβατος. Όταν η οικογένειά του είναι δυσλειτουργική, με εντάσεις, σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας, οι γονείς είναι απόντες (συναισθηματικά ή και φυσικά), τα γονεϊκά πρότυπα ανύπαρκτα ή πολύ ισχνά, τότε τα παιδιά αισθάνονται μόνα κι αβοήθητα. Τα αδιέξοδά τους σε αρκετές περιπτώσεις τα εκφράζουν με θλίψη ή απόσυρση ή έντονο θυμό, αμφισβήτηση και επιθετικότητα. Κάποιες φορές αναζητούν την ασφάλεια, την αποδοχή και την αυτοεκτίμηση έξω από τους κύκλους της οικογένειας, με τις παρέες των συνομηλίκων να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος».
Η αποδοχή από τους φίλους είναι κομβικής σημασίας, επισημαίνει η κ. Καππάτου, όπως και η ανάγκη των παιδιών να αποδείξουν ότι αξίζουν «με συνέπεια να οδηγούνται σε κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών. Μπορεί να συναντήσουν παρέες ή να ενταχθούν σε ομάδες που εκδηλώνουν ακόμη και παραβατική συμπεριφορά. Κάνουν τους νταήδες, επιτίθενται σε άλλα παιδιά, τους αποσπούν αντικείμενα ή χρήματα, κάνουν καταστροφές, μικροληστείες ηλικιωμένων. Μέσα από αυτές τις συμπεριφορές επιδεικνύουν δύναμη, αποδοχή και επιβεβαιώνονται από τα άλλα μέλη της ομάδας».
Τα «σινιάλα»
Οι έφηβοι που θα οδηγηθούν σε ένα παραβατικό μοτίβο συμπεριφοράς, συχνά δίνουν από νωρίς προειδοποιητικά «σινιάλα», στα οποία δυστυχώς οι γονείς δεν δίνουν την απαραίτητη σημασία, πιθανά εξαιτίας άρνησης της αποδοχής αυτού που συμβαίνει ή αδιαφορίας, τονίζει η ψυχολόγος. «Κάποιες συμπεριφορές που πρέπει να προβληματίσουν είναι η εκδήλωση επιθετικότητας από τις τάξεις του Δημοτικού προς τους συμμαθητές τους ή τους γονείς, η εμπλοκή σε καβγάδες, η χαμηλή ανοχή στις ματαιώσεις, η ανυπακοή στα όρια και τους κανόνες, η αδιαφορία για τα μαθήματα, τα συνεχή ψέματα. Γι’ αυτό ο εντοπισμός αυτών των συμπεριφορών έγκαιρα, η αναζήτηση των αιτίων, καθώς και η παρέμβαση σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς τουλάχιστον στον χώρο του σχολείου, θα μπορούσε να γίνεται από ειδικούς της ψυχικής υγείας και να ξεκινά από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού».
Επειδή η πρόληψη είναι μείζονος σημασίας, η κ. Καππάτου, επισημαίνει πως θα ήταν χρήσιμο στο πρόγραμμα του σχολείου μέχρι το τέλος του Λυκείου να συμπεριληφθεί ένα μάθημα για τη ζωή και τις σχέσεις όπου θα περιλαμβάνονται διάφορες ενότητες σύμφωνα πάντα με την ηλικία των παιδιών στοχεύοντας να τα βοηθήσουν να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους, να αναπτύξουν την ενσυναίσθηση. «Είναι λυπηρό να αναζητάμε στην εφηβεία τα αίτια της παραβατικής συμπεριφοράς. Η φτωχοποίηση που προκαλεί η νέα οικονομική κρίση λόγω κορωνοϊού μπορεί να εντείνει τέτοια φαινόμενα, αυξάνοντας την ανασφάλεια και τον θυμό των παιδιών, μιας και αισθάνονται ότι μηδενίζονται οι προοπτικές τους. Αν όμως υπάρχουν οικογενειακοί δεσμοί, η ανασφάλεια, η ανεργία, ο φόβος για το μέλλον, δεν πυροδοτούν παραβατικές συμπεριφορές στα παιδιά. Ευτυχώς ακόμη στη χώρα μας η ελληνική οικογένεια παρά τις σοβαρές δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει καλά κρατεί, ακόμα και μεσούσης της πανδημίας, με τον κορωνοϊό να την πλήττει σε πολλαπλά επίπεδα».
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
