Φανερά επηρεασμένη η επικεφαλίδα του σύντομου αυτού άρθρου μου, από διάφορες συζητήσεις που γίνονται επ’αφορμή των εκλογών, της επιχειρηματικότητας, ειδησεογραφικών νέων κτλ, αποφάσισα να γράψω ένα άρθρο αναφορικά με κάποιες σκέψεις μου για τη γυναίκα του σήμερα και του αύριο. Ένα θέμα πολυσυζητημένο αλλά ωστόσο πάντα επίκαιρο.
Δεν ξέρω γιατί επέλεξα αυτό το αντικείμενο για να εναποθέσω και να μοιραστώ ένα κομμάτι της σκέψης μου, υποθέτω πως έχει να κάνει με μία μεταβατική περίοδο της ζωής μου και το γεγονός πως πριν από περίπου δύο χρόνια και κάτι έγινα μητέρα. Μετά από αρκετές σπουδές στην Ελλάδα, εξωτερικό συναντήσεις, συνεντεύξεις, ταξίδια και μια κάποια επαγγελματική και κοινωνική εμπειρία που μου έχει ‘επιτραπεί’ μέχρι τα 32 χρόνια μου να αποκτήσω, γράφω σαν άγουρος ακόμα καρπός για τη γυναίκα.
Αναρωτήθηκα μέσα μου. Είναι θέμα εμπειρίας; Σίγουρα. Αυτοπεποίθησης και βιωμάτων; Σαφώς. DNA; Θα αμφισβητήσει κανείς τη γενετική προδιάθεση στο ανθρώπινο σώμα στα μέσα σχεδόν του 2019; Μάλλον όχι. Επίπεδο γνώσεων ή παιδείας για να το θέσω πιο ουσιαστικά; (Καθώς καλό θα ήταν να υπάρχει μία διαφοροποίηση σε αυτές τις δύο έννοιες). Σίγουρα ναι, η παιδεία, η πρωτογενής (οικογένεια) και η μετέπειτα δευτερογενής κτλ, κοινωνικοποίηση παίζουν τεράστιο ρόλο. Και οι γνώσεις, μαζί με το ταξίδι απόκτησής τους που ουσιαστικά είναι και το πιο σημαντικό. Το ταξίδι του να διδάσκεσαι. Πέρα από το τί, πέρα από το πόσο. Ναι, όλα αυτά μας βοηθούν στο να τοποθετήσουμε τον εαυτό μας κάπου και να τοποθετηθούμε όταν και εφ´όσον χρειάζεται. Άρα βασικός κανόνας, η διαδρομή της ωρίμανσης, σε ένα μοναπάτι ελευθερίας, σύγχρονο, δημοκρατικό, με σωστή και εμπεριστατωμένη πληροφόρηση, που να δημιουργεί δύο μεγάλα αγαθά. Το να έχει κανείς δικαίωμα πρώτον και το δικαίωμα του να έχει μετέπειτα τη δυνατότητα της επιλογής.
Πού τοποθετεί λοιπόν άραγε η γυναίκα τον εαυτό της στο 2019! Τί επιλέγει; Μεγάλη προόδος. Η ίδια επιλέγει. Δεν επιλέγουν για εκείνη. Κάποτε τα πράγματα ήταν αλλιώς. Πώς αντιμετωπίζει μία σύγχρονη γυναίκα το σήμερα που σε πολύ λίγο θα έχει γίνει χθες και που συνεχώς αγχώνεται καθημερινά για το αύριο; Τι είναι σύγχρονο; (Το) Ακούραστο; Αστείρευτο; Αναμενόμενο; Άφθαρτο; Αυτό δεν είναι το σημερινό πρότυπο της επιτυχημένης γυναίκας κατά πολλούς; Τέλεια σε όλους της τους ρόλους. Η γυναίκα του σήμερα αντέχει τις αλλαγές που επέλεξε(;) και η ελληνική κοινωνία επιλέγει τις γυναίκες αυτές; Ποια πρότυπα προωθούνται; Και από ποιούς; Άλλη σημαντική μεταβλητή. Η κοινωνία. Ο ιστός της. Οι δυνατότητες που παράγονται σε όσους επιλέγουν να διαμορφώνουν το μέλλον τους και τη ζωή τους – μαζί με την ευθύνη των επιλογών – να υπερασπίζονται και να αναλαμβάνουν ακολούθως τις συνέπειες που αυτές εμπερίεχουν. Ως γνωστόν, όσες περισσότερες υποχρεώσεις, τόσο περισσότερες και οι ευθύνες. Κοινωνία και ευθύνη λοιπόν.
Επόμενο και σημαντικότατο κριτήριο, ο χρόνος. Κάπου διάβασα ζωγραφισμένο σε έναν τοίχο πως ο χρόνος εδώ είναι, εμείς περνάμε. Δεν με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη αυτό. Αλλά έστω κ έτσι να είναι, ένα μεγάλο ερώτημα που προκύπτει (και όχι μόνο για τις γυναίκες) είναι αν υπάρχει χρόνος. Ποιοτικός εννοώ. Ικανός να προσδώσει στοιχεία τέτοια σε μία προσωπικότητα που έχει μάθει από πολύ νωρίς να λειτουργεί αλτρουιστικά και προστατευτικά, μεγαλώνοντας, αφιερώνοντας το μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητάς της στη φροντίδα των άλλων. Ειδικά στις νοτιοευρωπαϊκές και μεσογειακές χώρες. Είναι στη φύση της γυναίκας λένε πολλοί. Τις προάλλες σε μία συζήτηση, ένας άνδρας μου τόνισε πως η ίδια η γυναίκα είναι η φύση.
Για την οικογένεια, το σύντροφο, τα παιδιά, τη σταθερότητα, την ποιότητα, την ασφάλεια, τη δημιουργικότητα, το εισόδημα, την επίτευξη των αναγκαίων στόχων για μια πετυχημένη καριέρα, ακόμα και μέσα από ανταγωνιστικούς λαβύρινθους, η γυναικεία παρουσία προσδίδει μια.. καινοτομία και ασφάλεια ταυτόχρονα. Ομορφιά και αυστηρότητα, γοητεία αλλά και ανάγκη για απόδειξη της αξίας της. Ειδικά σε έντονα και ανδροκρατούμενα εργασιακά μέρη.
Οπότε χρόνος, αλτρουισμός, πολυπλοκότητα και ανάγκη για αυτοπροσδιορισμό και απόδειξη των δυνάμεων και προσόντων. Και φυσικά φύση. Λέξεις που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη γυναίκα. Και θεωρώ πως ήταν πάντα. Ακόμα και αν δεν εκφραζόταν όπως σήμερα, ακόμα και αν δεν επιτρεπόταν να δώσει τις δικές τις μάχες ισότιμα, η γυναίκα μονίμως πάλευε. Κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και ανάμεσα σε πολύπλοκες, συντηρητικές, οπισθοδρομικές ή απαγορευτικές για εκείνη καταστάσεις. Οπότε εδώ οδηγούμεθα αναγκαστικά σε άλλες χρήσιμες έννοιες όπως την καθημερινή μάχη και την ανάγκη για ισότητα, δικαιοσύνη..
Θα μπορούσα να γραφω ώρες.. Θα μπορούσα να υποκειμενοποιήσω ακόμα περισσότερο τις καταγεγραμμένες σκέψεις μου. Αλλά αυτό δεν είναι ο στόχος μου. Διότι λέξεις όπως η ωρίμανση, η γνώση, τα δικαιώματα, η επιλογή, η ομορφιά, ο χρόνος, ο αλτρουισμός, το κράτος, οι κοινωνικές συνθήκες, η φύση, η αξία, η δύναμη, η πολυπλοκότητα, οι καθημερινές μάχες.. Η ισότητα, το δίκαιο, η γνώση, η καινοτομία αλλά και η παράδοση.. Ποιες από όλες αυτές τις λέξεις (θεσμούς – αγαθά) αλήθεια δεν αφορούν και συνάμα δεν εξυπηρετούν τη σύσταση και ενδυνάμωση μίας σύγχρονης, ακμάζουσας και προοδευτικής κοινωνίας;
Με λίγα λόγια, ότι και όσα αφορούν τη γυναίκα του σήμερα και του αύριο δεν είναι όσα δεν θεωρούνται δεδομένα συνολικά σε ένα μεγάλο ποσοστό ανεξαρτήτου φύλου; Ειδικά στις μέρες μας; Δεν είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης, της εξέλιξης, της ανάγκης για πρόοδο και εξέλιξη και ταυτόχρονα του εναγκαλισμού κάποιων απαραίτητων στοιχείων που πριμοδοτούν την αναγκαία ως ένα βαθμό διατήρηση κάποιων παραδόσεων της κάθε κοινωνίας;
Για μένα λοιπόν η γυναίκα του σήμερα εκφράζει ότι πολύτιμο και αναγκαίο χρειάζεται μια κοινωνία να καταφέρει να αποκτήσει προκειμένου να λειτουργήσει εύρηθμα, αφοσιωμένη στο παρόν και στο μέλλον, να καινοτομήσει, να δημιουργήσει, να διεκδικήσει , να παρατηρήσει και να πετύχει. Δεν είναι θέμα απλά του κατά πόσον τελικά σήμερα μία γυναίκα καταφέρνει ή θα έπρεπε να μπορεί να είναι άξια σε όλα. Είναι η έναρξη, το σημάδι εκείνο που φωτίζει τις αδυναμίες και τις παθογένειες κάθε ομάδας,κοινωνίας ή πολιτισμού. Σε (μία άξια και σοβαρή) κουλτούρα μιας εκσυγχρονισμένενης χώρας αναδεικνύεται ο πολύτιμος ρόλος της. Όπου αντιθέτως βασανίζεται μία γυναίκα, υπάρχουν ελλείμματα, παθογένειες, ελλείψεις και δυσμορφίες. Έτσι αντιμετωπίζω τη γυναίκα. Σαν φάρο αλήθειας, σαν σημάδι αφύπνισης, σαν ευκαιρία και σαν ευθύνη. Απέναντι σε όλους και κυρίως απέναντι στο μέλλον. Συμβολικά και ουσιαστικά. Διαβάζοντας έναν αρχαίο Ρωμαίο ποιητή κράτησα μία ρήση, που κατά κάποιον τρόπο θεωρώ πως επιβεβαιώνει το συμβολισμό της γυναικείας φύσης για μένα. “Τα δάκρυα των γυναικών δεν είναι παρά ο ιδρώτας των ματιών…”Γιουβανέλης 1ος- 2ος αι. μ.Χ». Τι ωραία φράση.. Πόσο ανάγκη έχουμε σήμερα περισσότερο από ποτέ να παρατηρήσουμε να αφουγκραστούμε το τώρα, για να δημιουργήσουμε ένα υποσχόμενο μέλλον.. Για όλους. Χωρίς κατάλοιπα και ταξικά σύνδρομα. Χωρίς διχόνοιες και αναχρονιστικές προσεγγίσεις για εσωτερική κατανάλωση. Για το άλμα. Για την αριστεία, για τη δυνατότητα να παλέψεις για την αξία σου μέσα από την ισότητα και τη γοητεία της διαφορετικότητας της καθεμίας και του καθένα από εμάς.
Κλείνοντας, θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Βέλγου συγγραφέα Francis De Croisset, «Για μια γυναίκα κάθε ιδέα έχει ένα πρόσωπο». Κάπως έτσι αντιμετωπίζω και εγώ τη ζωή και την όποια προσπάθειά μου να εξελιχθώ να αναγνωριστώ, να μάθω και να διορθωθώ. Έχοντας ιδέες και συναντώντας πολλά και διαφορετικά πρόσωπα. Και όχι μόνο γιατί είμαι γυναίκα, αλλά γιατί -επιτέλους – ακόμα και μέσα από τα λάθη μας, ήρθε η ώρα να δημιουργήσουμε όλοι σαν κοινωνία και σαν έθνος έναν χείμαρρο ιδεών και μία δυναμική πραγματικών αλλαγών. Με αλήθεια, σοβαρότητα και εκσυγχρονισμό της σκέψης, αλλά και της αισθητικής μας πάνω από όλα.