PLUS
Η πρόσφατη αναφορά του Τραμπ στον Ζελένσκι πως θα είναι υπεύθυνος για το ξέσπασμα ενός παγκοσμίου πολέμου αλλά και οι προειδοποιήσεις στον Πούτιν δείχνουν την πορεία των εξελίξεων…
Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ
Το 1984 το BBC κυκλοφόρησε την ταινία «Threads» (Νήματα), ένα ζοφερό δράμα που αφηγείται την ιστορία ενός πυρηνικού χτυπήματος στη Βρετανία, εξιστορώντας τα γεγονότα που οδήγησαν σε έναν πυρηνικό πόλεμο και τα 13 φρικτά χρόνια μετά από αυτόν, με την κοινωνία να καταρρέει καθώς ακολουθεί ο πυρηνικός χειμώνας.
Η πραγματικά σοκαριστική εκείνη ταινία δραματοποιεί τις συνέπειες μιας πυρηνικής επίθεσης με τρομακτικό ρεαλισμό και απεικονίζει τον αντίκτυπο που θα έχει στη Δύση ένας πυρηνικός πόλεμος.
Στην πρώτη μετάδοση στις 23 Σεπτεμβρίου 1984, όποιος συντονιζόταν στο BBC2 εκείνο το απόγευμα της Κυριακής θα βίωσε μια ζοφερή και αξέχαστη απεικόνιση μιας τεράστιας πυρηνικής βόμβας σε μια βρετανική πόλη και των συνεπειών της. Ήταν ένα εφιαλτικό σενάριο που ήταν πολύ εύλογο σε μια εποχή αυξημένης έντασης μεταξύ της Δύσης και της τότε Σοβιετικής Ένωσης.
Στην ταινία η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει μια συστοιχία πυρηνικών κεφαλών εναντίον των στόχων της σε εδάφη του ΝΑΤΟ. Οκτώ μεγατόνοι πυρηνικών πέφτουν στο Ηνωμένο Βασίλειο από δύο μεμονωμένους βαλλιστικούς πυραύλους, χτυπώντας έναν βασικό στρατιωτικό στόχο: το Σέφιλντ. Ο αντίκτυπος του χτυπήματος είναι πέρα από αποκαλυπτικός.
Ευτυχώς αυτή η πυρηνική επίθεση συνέβη μόνο στην οθόνη, αλλά αυτό δεν μειώνει τη σημασία της. Η ταινία του Mick Jackson χαρακτηρίζεται η πιο τρομακτική ταινία που έγινε ποτέ και 40 χρόνια μετά η ταινία επανέρχεται στη μνήμη σαν μια προειδοποίηση για την επικίνδυνη εποχή που διανύουμε.
Το «Threads» είναι ιδιαίτερα ανατριχιαστικό στην προσπάθειά του να δώσει μια ρεαλιστική περιγραφή του τι θα μπορούσε να συμβεί εάν κλιμακωθούν οι εντάσεις ενός πολέμου που θα προκύψει μετά από μια καταστροφική σειρά διπλωματικών αποτυχιών και στρατηγικών, λανθασμένων υπολογισμών.
Κυβερνοπόλεμος
Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, μεγάλο μέρος της διεθνούς σύγκρουσης έχει μεταφερθεί σε μη ορατά επίπεδα ενός ανοιχτού πολέμου, όπως για παράδειγμα στους τομείς του κυβερνοπολέμου, της κατασκοπείας και της ανατροπής των κυβερνήσεων. Ή σε άλλες απόπειρες οικονομικών και πολιτικών τακτικών που έχουν σκοπό να επηρεάσουν και να χειραγωγήσουν. Αλλά υπάρχει σαφώς κάτι πολύ ανησυχητικό σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία.
Η αίσθηση ότι «μεγάλες δυνάμεις» ή κράτη με πυρηνικά όπλα θα μπορούσαν να παρασυρθούν σε συγκρούσεις που γρήγορα ενδέχεται να κλιμακωθούν πέρα από κάθε διπλωματικό ή πολιτικό έλεγχο. Στον απλό κόσμο υπάρχει πάντα η ελπίδα ότι οι ηγέτες όλων των πλευρών είναι αποφασισμένοι να αποτρέψουν ή να περιορίσουν μια ολοκληρωτική και καταστροφική σύγκρουση. Αλλά οι πόλεμοι διαμορφώνονται από ατυχήματα, λανθασμένους υπολογισμούς και λάθη στρατηγικής κρίσης.
Η πρόσφατη αναφορά του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον Ζελένσκι πως θα είναι υπεύθυνος για το ξέσπασμα ενός παγκοσμίου πολέμου και η προειδοποίησή του προς τον Πούτιν πως αν δεν δεχθεί την πρόταση κατάπαυσης του πυρός θα τιμωρήσει με μέτρα που θα είναι καταστροφικά τη Μόσχα μάς διδάσκει πως το λάθος μπορεί να μην είναι και πολύ μακριά.
Εκτός ελέγχου
Υπάρχει πάντα μια αίσθηση ανησυχίας για την τρέχουσα πιθανότητα να βγουν εκτός ελέγχου τα γεγονότα, που κλιμακώνονται από βάναυσες και φρικτές τοπικές ή περιφερειακές συγκρούσεις σε μια πλήρη παγκόσμια σύγκρουση. Βεβαίως θα υπάρχει (ελπίζουμε) μια συνεχής διπλωματική προσπάθεια επικεντρωμένη στο να διασφαλιστεί ότι τα γεγονότα στην Ουκρανία δεν θα κλιμακωθούν σε σημείο όπου ο κόσμος θα παρασυρθεί σε έναν ευρύτερο πόλεμο που περιλαμβάνει όπλα μαζικής καταστροφής.
Αλλά ο φόβος είναι ότι ο κόσμος δεν κατοικείται από ορθολογικούς παράγοντες, όπως ήταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, με το δόγμα της αμοιβαία εξασφαλισμένης καταστροφής.
Ο Πούτιν θεωρείται ένας ηγέτης που αποσπάται όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα και ο Τραμπ είναι απλώς απρόβλεπτος. Σε στρατηγικούς όρους, ο φόβος είναι ότι οι πυρηνικές δυνάμεις που εμπλέκονται στον πόλεμο μπορούν να αποτολμήσουν ένα πυρηνικό χτύπημα για να αποτρέψουν τα γεγονότα που δεν τους εξυπηρετούν. Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου κανείς δεν αποκλείει πως κάποιος από τους δύο δεν θα οδηγήσει τον κόσμο στην καταστροφή.
Οι ηγέτες κάνουν λάθη και οι καταστάσεις κλιμακώνονται με επικίνδυνους και απρόβλεπτους τρόπους. Αλλά ένα από τα διδάγματα των διεθνών σχέσεων -ανατρέχοντας στα έργα του Σουν Τζου και του Μακιαβέλι- είναι ότι η εξαπάτηση είναι ένα ζωτικό μέρος της πολιτικής και του πολέμου. Κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι οι ενέργειες και οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για τις διεθνείς υποθέσεις παράγουν μια αίσθηση αβεβαιότητας που λειτουργεί ως στρατηγική αποτροπής ενός ατόμου.
Αλλά καθώς αυτή η παράσταση παίζεται, μπορεί να είναι τρομακτικές η παρακολούθηση και η εμπειρία. Ας μην ξεχνάμε, η ιστορία των διεθνών σχέσεων είναι μια ιστορία τραγικών γεγονότων και κυρίως ατυχημάτων που μπορούν να αποφευχθούν.
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΜΠΑΜ της Κυριακής
ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ:
, ένα ζοφερό δράμα που αφηγείται την ιστορία ενός πυρηνικού χτυπήματος στη Βρετανία){kind=link}