PLUS
Αναστάτωση έχει προκληθεί στο real estate με τις φωνές της αντιπολίτευσης και κυρίως του Νίκου Ανδρουλάκη για κατάργηση της Golden Visa, με στόχο να βρεθούν σπίτια και, μάλιστα, σε χαμηλές τιμές για ενοικίαση ή πώληση σε Έλληνες.
Tου ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Σοκ στην αγορά και στον κλάδο του real estate από τις δηλώσεις Ανδρουλάκη και τη στοχοποίηση του προγράμματος!
Εντελώς ξαφνικά, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βάζει βόμβα στα θεμέλια πολλών επαγγελματικών κλάδων, οι οποίοι στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων στηρίχθηκαν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο αποτέλεσε συγχρόνως και ένα σημαντικό εργαλείο για την ελληνική οικονομία. Μόνο την προηγούμενη χρονιά, το 2023, τα κρατικά έσοδα ξεπέρασαν το 1,3 δισ. ευρώ! Χρήματα που προφανώς θα έλειπαν από τον προϋπολογισμό και θα στερούσαν βασικά επιδόματα που δόθηκαν στους πολίτες, καθώς στήριξαν άλλα προγράμματα όπως το «Σπίτι μου».
Το ερώτημα που έχουν οι ειδικοί της αγοράς είναι γιατί στοχοποιείται ένα πρόγραμμα που έδωσε ψωμί σε χιλιάδες επαγγελματίες από κλάδους που εξαιτίας της οικονομικής κρίσης πέρασαν πολύ δύσκολα χρόνια. Παραθέτουν, μάλιστα, μία σειρά στοιχείων τα οποία αποδεικνύουν ότι η επίδραση της Golden Visa στη διαμόρφωση των τιμών στα ακίνητα αλλά και στα ενοίκια ήταν απειροελάχιστη.
Δείτε τα επίσημα στοιχεία: Το 2013 μεταβιβάστηκαν μέσω της Golden Visa 21 κατοικίες όταν συνολικά πωλήθηκαν 49.774 ακίνητα. Το 2014 είχαμε 338 μεταβιβάσεις μέσω προγράμματος επί 43.443 συνολικά. Πάμε, όμως, και στο 2017, όταν η Golden Visa άγγιξε τις 1.000 πωλήσεις. Είχαμε 69.826 αγοραπωλησίες ακινήτων και μόνο 959 επενδύσεις για το στοχοποιημένο πρόγραμμα. Το ρεκόρ σημειώθηκε το 2019 με 3.535 Golden Visa, καθώς η εκλογή μίας νέας, σταθερής κυβέρνησης έκανε το πρόγραμμα ακόμα πιο ελκυστικό. Οι συνολικές αγοραπωλησίες ακινήτων έφθασαν τις 96.662!
Αν έρθουμε και στην τελευταία τριετία. Το 2021 χορηγήθηκαν 1.525 επενδυτικές άδειες παραμονής και το 2022 εκδόθηκαν 2.767 νέες άδειες επενδυτικής μετανάστευσης, αριθμός αυξημένος κατά 81%. Δείτε, όμως, τι κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ στην κατηγορία: «Αγοραπωλησίες ακινήτων»: 104.746 πράξεις το 2021 και 112.283 το 2022. Μιλάμε για επίσημα στοιχεία.
Διαπιστώνεται, λοιπόν, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι η επίδραση της Golden Visa έχει απειροελάχιστη επίδραση στην έλλειψη κατοικιών ή στις αυξήσεις των ενοικίων.
«Είναι λάθος ότι ευθύνεται το πρόγραμμα της Golden Visa για τις εξωφρενικές τιμές των ενοικίων ή για την απογείωση στο κόστος ενός ακινήτου. Το ποσοστό επιβάρυνσης των τιμών από τη μεταναστευτική βίζα κυμαίνεται κάτω από το 5%, και πάλι πολύ λέω. Αλλού βρίσκεται το πρόβλημα. Πρόκειται για την έλλειψη ακινήτων και κυρίως κατοικιών. Ενώ υπάρχουν ακίνητα, αυτά λείπουν από την αγορά, με συνέπεια η ζήτηση να είναι μεγαλύτερη από την προσφορά. Το ερώτημα είναι πού βρίσκονται τα ακίνητα. Άλλα είναι δεσμευμένα από το κράτος. Πολλά από τις τράπεζες ή το τελευταίο διάστημα και από τα funds. Άλλα εγκαταλείφθηκαν στη μοίρα τους και βλέπουμε ολόκληρες γειτονιές με ετοιμόρροπα σπίτια. Άρα δεν είναι η Golden Visa το πρόβλημα, αλλά η έλλειψη, κι εκεί οφείλουν να εστιάσουν όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται και δεν έχουν κάποιο άλλο κίνητρο», δήλωσε στην «Μ» ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής.
Από τις εισηγήσεις για κατάργηση της Golden Visa δεν θίγονται μόνο οι μεσίτες. Απλώς, ο συγκεκριμένος κλάδος έχει ξεκάθαρη επιχειρηματολογία επειδή γνωρίζει λεπτομερώς τι συμβαίνει στην αγορά ακινήτων. Ξέρουν, για παράδειγμα, οι μεσίτες τι σημαίνει για τα ενοίκια η ολοένα και αυξανόμενη προσφορά των σπιτιών στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, δηλαδή, στο AirBNB. Όπως αντιλαμβάνονται τις επιβαρύνσεις στις περιοχές που σταδιακά φτάνει το μετρό ή γίνονται επενδύσεις, όπως συμβαίνει στα νότια προάστια με το Ελληνικό. Εκεί οι τιμές έχουν εκτοξευθεί και φυσικά όχι εξαιτίας της Golden Visa.
«Ακόμα και η αύξηση του κατώτατου μισθού επηρεάζει, διότι αυτόματα διογκώνεται το κόστος κατασκευής ενός σπιτιού ή και της επισκευής του», μας εξήγησαν, ενώ επισήμαναν και την απογείωση 50% στα υλικά που απαιτούνται για κάθε κατασκευή ή επισκευή εξαιτίας των εξωγενών παραγόντων, όπως η αύξηση στα καύσιμα και στην ενέργεια μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Υπάρχουν, όμως, και άλλοι παράγοντες που περιορίζουν τη διαθεσιμότητα των σπιτιών. Όπως μας λένε γνώστες της αγοράς, ο Νίκος Ανδρουλάκης, ως πρώην ευρωβουλευτής και ως αρχηγός ενός κόμματος που προσβλέπει στη διακυβέρνηση της χώρας, όφειλε να ξέρει τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο μεταναστευτικό. Εκατοντάδες οικογένειες προσφύγων ή μεταναστών βρίσκουν διαμερίσματα μέσω διαφόρων ΜΚΟ και όχι μόνο. Ακόμα και πρώην συνάδελφοί του ενοικίαζαν σπίτια σε πρόσφυγες και μετανάστες με επιδότηση ενοικίου από την Ε.Ε. και εμφανίζονταν ως επενδυτές real estate. Άρα η έλλειψη κατοικιών, που έχει ως συνέπεια την αύξηση ενοικίων, έχει άλλη μία, πολύ σοβαρότερη αιτία από την Golden Visa.
Πλήγμα στην οικοδομή
Είπαμε, όμως, ότι δεν είναι μόνο οι μεσίτες που πλήττονται. Είναι και όσοι εργάζονται στις κατασκευές ή τις επισκευές. Στα χρόνια της κρίσης, η οικοδομή δέχθηκε καίρια πλήγματα και πλήρωσε ακριβό τίμημα. Πήρε τα πάνω της όταν άρχισαν να φτιάχνονται ή να ανακαινίζονται σπίτια για τους επενδυτές της Golden Visa. Τι θα γίνει με όλους αυτούς τους κλάδους; Είναι ένα θέμα το οποίο προφανώς και δεν έχει λάβει υπόψη του ο Νίκος Ανδρουλάκης. Όπως δεν έχει υπολογίσει και τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία, αλλά και στη διπλωματία. Διότι μπορεί έως πέρσι να είχαν την πρωτοκαθεδρία στο πρόγραμμα οι Κινέζοι, οι οποίοι κατά κύριο λόγο ενοικίαζαν τα ακίνητά τους μακροπρόθεσμα και όχι ως AirBNB, αλλά το 2022 και το 2023 υπήρξε έντονο ενδιαφέρον για την Golden Visa και από Αμερικανούς, αλλά και από Ισραηλινούς. Οι τελευταίοι αύξησαν το ενδιαφέρον τους έπειτα από την έναρξη του πολέμου με τη Χαμάς, μια και η Ελλάδα είναι πιο η κοντινή χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, βέβαια, με την ευκαιρία των πολλαπλών διακρατικών συμφωνιών, ακόμα και για αμυντική συνεργασία. Πώς, λοιπόν, μπορεί να κόψει η Ελλάδα ένα πρόγραμμα που παρέχει ασφάλεια στους πολίτες μιας χώρας που θεωρείται σύμμαχος;
«Ενδεχόμενη κατάργηση τoυ επενδυτικού προγράμματος της Golden Visa δεν θα μπορέσει να αναστρέψει την άνοδο των τιμών των ακινήτων, η οποία είναι αναπόφευκτη μετά από ύφεση 15 ετών, καθώς η ζήτηση από υποψήφιους αλλοδαπούς αγοραστές δεν είναι καθοριστικής σημασίας για την τεράστια αγορά των ακινήτων. Συζητάμε για τη μεγαλύτερη αγορά μετά τον χρηματοπιστωτικό τομέα, επομένως είναι αστείο να θεωρούμε ότι 1.000-1.500 αγορές διαμερισμάτων ανά έτος είναι ικανές να στρεβλώσουν την αγορά, ειδικά όταν πολλά από τα ακίνητα τα οποία προωθούνται για σκοπούς Golden Visa δεν χτίζονται εξαρχής για την ελληνική αγορά και δεν διατίθενται ποτέ σε αυτήν.
Παράλληλα, όμως, σε όλα αυτά τα projects που απευθύνονται στο συγκεκριμένο κοινό αλλοδαπών αγοραστών έχουν βρει άμεσα ή έμμεσα απασχόληση χιλιάδες Έλληνες, κυρίως νέοι, ενδεικτικά αναφέρουμε κτηματομεσίτες, μηχανικοί, δικηγόροι, μεταφραστές, λογιστές, διαφημιστές, αρχιτέκτονες, πάσης φύσεως τεχνίτες, μαραγκοί, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ακόμα και διακοσμητές ή έμποροι επίπλων, ειδών σπιτιού, συσκευών κ.λπ.
Επομένως αντιλαμβανόμαστε ότι ενώ το πρόγραμμα της Golden Visa δεν έχει τη δύναμη να ‘‘στρεβλώσει’’ την αγορά των ακινήτων, δημιουργεί θέσεις εργασίας και προκαλεί εισροή χρημάτων απευθείας στην πραγματική οικονομία.
Η στεγαστική κρίση οφείλεται: α) Στην επιβολή του ΦΠΑ μετά το 2006 στα νεόδμητα και την υπερδεκαετή οικονομική κρίση που στέρησε την αγορά από νέες οικοδομές, β) στους χαμηλούς για τα δεδομένα της εποχής μισθούς και γ) στη δυστοκία των ελληνικών τραπεζών να προχωρήσουν σε χαμηλότοκο και ευέλικτο στεγαστικό δανεισμό. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την αλλαγή με το να διορθώσουμε τις παθογένειες, προτού πειράξουμε το μόνο –εδώ και δεκαετίες– πετυχημένο επενδυτικό πρόγραμμα της χώρας», ανέφερε ο δικηγόρος Αλέξανδρος Βαρνάβας, εξειδικευμένος στα προγράμματα μεταναστευτικής βίζας.
Οι δικηγόροι
Οι δικηγόροι είναι άλλος ένας κλάδος που πρόκειται να πληγεί από ενδεχόμενη κατάργηση του προγράμματος και, μάλιστα, σε περίοδο που η οριζόντια φορολόγηση προκαλεί ακόμα και πρόβλημα επιβίωσης σε κάποιους όχι και τόσο διαφημισμένους νομικούς. Όπως, βέβαια, πλήττονται και οι συμβολαιογράφοι. Κι αυτοί, άλλωστε, βρέθηκαν πρόσφατα στο «μάτι του κυκλώνα» με την οριζόντια φορολόγηση, αλλά και μέσα από τις αλλαγές για τις μεταβιβάσεις ακινήτων.
«Το πρόγραμμα της Golden Visa προσέλκυσε και προσελκύει πλήθος επενδυτών στην Ελλάδα. Όλα αυτά τα χρόνια, οι επαγγελματίες που ασχολούμαστε έχουμε συνδράμει με προσωπικό μόχθο στην επιβίωση του προγράμματος, παρά τις κατά καιρούς άστοχες ενέργειες από την πλευρά του κράτους. Νέο χρήμα εισρέει στην ελληνική οικονομία και παραμένει στην Ελλάδα, με πολυεπίπεδη ωφέλεια για πολίτες, επαγγελματίες, κράτος, εν γένει την ελληνική κοινωνία. Μέχρι την έλευση του προγράμματος η αγορά των ακινήτων βρισκόταν σε τέλμα, ενώ με την έλευση αναζωογονήθηκε και εκτοξεύτηκε. Από τις πωλήσεις, κόκκινα δάνεια τραπεζών αποπληρώνονται προς όφελος του τραπεζικού κλάδου. Οι πολίτες με το κέρδος τους από τις πωλήσεις επενδύουν εκ νέου στην οικονομία αγοράζοντας νέα αγαθά. Ο κατασκευαστικός κλάδος ξαναλειτούργησε και οικοδόμοι, κτίστες, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, ξυλουργοί, πλακάδες, πατωματζήδες, τζαμάδες, σιδηρουργοί αλλά και αρχιτέκτονες, μηχανικοί και άλλοι, που πριν από την έλευση του προγράμματος δεν είχαν εργασία, πλέον έχουν. Πολλά εγκαταλελειμμένα σπίτια ανακαινίσθηκαν και ξεχασμένες γειτονιές ξαναζωντάνεψαν. Μεσίτες, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, υποθηκοφυλακεία και το Ελληνικό Κτηματολόγιο εισπράττουν αμοιβές. Προϋπόθεση για την έκδοση της άδειας διαμονής είναι η ασφαλιστική κάλυψη από ιδιωτικό φορέα – άλλος ένας κλάδος που ενισχύεται. Αλλά δεν είναι μόνο ο κλάδος των ακινήτων. Είναι όλη η ελληνική κοινωνία. Οι επενδυτές επισκέπτονται την Ελλάδα και πολλοί από αυτούς εκτός από τουρισμό, εγκαθίστανται μόνιμα. Τοπικές αγορές ενισχύονται. Σχολεία, φροντιστήρια, κολέγια ενισχύονται. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός των ωφελουμένων. Είναι όλη η κοινωνία, αλλά και το κράτος. Οι δήμοι εισπράττουν δημοτικά τέλη. Το κράτος, από την άλλη, εισπράττει άμεσα φόρους τόσο για την αγορά των ακινήτων αλλά και ετησίως μέσω του ΕΝΦΙΑ, του ΤΑΠ, των μισθώσεων που συνάπτονται. Το κράτος έχει επιπλέον έσοδα από τα παράβολα για την έκδοση και την ανανέωση των αδειών διαμονής των επενδυτών. Όλοι δε οι ανωτέρω πληρώνουν στο κράτος φόρους επί των εισοδημάτων τους», ανέφερε στην «Μ» ο συμβολαιογράφος Αθηνών Πάνος Κορομάντζος, που ασχολείται 10 χρόνια με το πρόγραμμα.
Εύλογα γίνεται αντιληπτό ότι ενδεχόμενη κατάργηση του προγράμματος θα προκαλέσει τρομερούς κλυδωνισμούς σε πολλούς επαγγελματικούς κλάδους και κυρίως θα μετατρέψει την αγορά ακινήτων σε βομβαρδισμένο τοπίο. Αυτός είναι ο στόχος του Νίκου Ανδρουλάκη; Προφανώς, όχι. Άρα, αν δεν έχει όλα τα στοιχεία στη διάθεσή του ή αν απλώς επιχειρεί να κοντράρει την κυβέρνηση σε ένα θέμα που θεωρεί ότι μπορεί να αποκομίσει πολιτικά οφέλη, ας δει πρώτα τις ζημιές που θα προκαλέσει η κατάργηση της Golden Visa. «Τότε, θα αλλάξει ρότα», λένε με βεβαιότητα οι γνώστες της αγοράς και των επιπτώσεων από τη ρητορική του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αλλάζω Συσκευή: Ανοίγει η πλατφόρμα των αιτήσεων τον Φεβρουάριο για την ενίσχυση 10.000 επιχειρήσεων από 40% έως 50%
Χειμερινές εκπτώσεις: Μείωση πωλήσεων 20% στα καταστήματα του Πειραιά
