PLUS
Αποστολή στην Αμοργό: ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα αποτελούν οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες (ΚΙΜ, τα δύο μεγάλα κινούμενα νοσοκομεία που δημιουργήθηκαν με την αποκλειστική στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, τα οποία οργώνουν πελάγη και βουνά για να προσφέρουν δωρεάν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας σε πληθυσμούς απομακρυσμένων περιοχών. Οι κινητές ιατρικές μονάδες ανήκουν στην ΑΜΚΕ Αναγέννηση και Πρόοδος», με πρόεδρο τον αναπληρωτή καθηγητή Ορθοπαιδικής Χειρουργικής και Τραυματιολογίας ΕΚΠΑ, της Α’ Ορθοπαιδικής Κλινικής του νοσοκομείου «Αττικόν», Τάκη Κουλουβάρη. Στελεχωμένες με γιατρούς πολλών ειδικοτήτων, ανάμεσά τους και τον καθηγητή νευρολογίας της Α’ νευρολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο «Αιγινήτειο» νοσοκομείο, Νίκο Σκαρμέα, βραβευμένο για τη συνεισφορά του στη νόσο Αλτσχάιμερ από την Ακαδημία Αθηνών, οι ΚΙΜ επισκέπτονται μακρινά νησιά όπως η Αμοργός, η Τήλος και το Καστελόριζο και ορεινά χωριά στα Άγραφα και τα Τζουμέρκα, φέρνοντας την πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας στην πόρτα των κατοίκων. «Δεν αναπληρώνουμε, συμπληρώνουμε το ΕΣΥ, τονίζει εύστοχα ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, προσθέτοντας πως η δράση των ΚΙΜ κατέχει εμβληματική θέση στην διαχρονική προσφορά του Ιδρύματος στην Υγεία. Την ίδια άποψη συμμερίζονται ο υπουργός υγείας Άδωνις Γεωργιάδης και ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, που δεσμεύονται ότι θα κάνουν ότι μπορούν ώστε αυτές οι δράσεις να ενισχυθούν, με στόχο οι υπηρεσίες υγείας να φτάσουν σε περισσότερους κατοίκους των απομακρυσμένων περιοχών της πατρίδας μας.
Τα 10 χρόνια λειτουργίας των ΚΙΜ γιορτάστηκαν με μία συγκινησιακά φορτισμένη εκδήλωση στην Αμοργό, το 2ο δεύτερο νησί που επισκέφθηκαν όταν ξεκίνησαν, μετά το Καστελόριζο. Σε αυτή τη δεκαετία, περισσότεροι από 53.000 πολίτες που δεν ζουν δίπλα σε ένα νοσοκομείο έχουν λάβει δωρεάν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας χωρίς καμιά ταλαιπωρία και έχουν διαγνωστεί ουκ ολίγα επείγοντα περιστατικά για παράδειγμα πρώιμοι ή προχωρημένοι καρκίνοι και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία παραπέμφθηκαν και αντιμετωπίστηκαν στο νοσοκομείο Αττικόν, που ενισχύει τις ΚΙΜ.
Αυτή η επιτελική συνεργασία ανάμεσα στο «Αττικόν» και στις ΚΙΜ θα ενισχυθεί στο άμεσο μέλλον καθώς πρόκειται να γίνει και η μεταφορά της έδρας της ΑΜΚΕ «Αναγέννησης και πρόοδος» στο νοσοκομείο Αττικόν από όπου καλύπτονται και οι ανάγκες των ΚΙΜ σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό. Άλλωστε το πανεπιστημιακό νοσοκομείο «Αττικόν», ένα από τα «στολίδια» του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ανήκει στην 2η ΥΠΕ όπου υπάγονται και τα νησιά μας, όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, μέλος των γιατρών των ΚΙΜ.
Πλούσια δράση
Οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες στα 10 χρόνια δράσης τους έχουν καλύψει περισσότερα από 100.000 km σε ξηρά και θάλασσα, στο πλαίσιο 160 αποστολών, προσφέροντας περισσότερα από 110.000 ιατρικά ραντεβού και περισσότερες από 88.000 διαγνωστικές εξετάσεις σε νησιώτες και κατοίκους ορεινών περιοχών. Αυτό που προσφέρουν οι ΚΙΜ είναι ανεκτίμητο όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης παραθέτοντας δύο παραδείγματα από προγενέστερες επισκέψεις τους στην Αμοργό και την Ανάφη.
Όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Χαλβατσιώτης στο πλαίσιο αποστολής στην Αμοργό βρέθηκαν σε πληθυσμό ορεινών οικισμών του νησιού τρία περιστατικά καρκίνου του μαστού. Οι γυναίκες αυτές που ζούσαν απομονωμένες σε δυσπρόσιτα χωριά δεν είχαν πρόσβαση στο σύστημα υγείας και δεν θα πήγαιναν ποτέ να εξεταστούν σε ψηφιακό μαστογράφο, άρα δεν θα ανακάλυπταν τον καρκίνο. Αντίστοιχα σωτήρια ήταν η παρέμβαση των ΚΙΜ στην Ανάφη όπου στη διάρκεια μίας αποστολής διαγνώστηκε αρχικά με ψηλάφηση και μετά την βοήθεια υπέρηχου προχωρημένος καρκίνος του παχέος εντέρου, σε γυναίκα κάτοικο. Ο γιατρός ενημέρωσε την ασθενή ότι πρέπει οπωσδήποτε να εισαχθεί σε νοσοκομείο για την άμεση χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου. Στην Ανάφη υπάρχει μόνο ένα κέντρο υγείας και η ασθενής θα έπρεπε να μεταβεί στον Πειραιά και να επιδοθεί σε ένα σαφάρι αναζήτησης για την εύρεση ραντεβού για τις απαραίτητες απεικονιστικές εξετάσεις καθώς και για το χειρουργείο. Οι ΚΙΜ χάρη στη συνεργασία τους με το νοσοκομείο Αττικόν διεκπεραίωσαν όλη τη διαδικασία και η ασθενής υποβλήθηκε δίχως ταλαιπωρία και δίχως καθυστέρηση στις απαιτούμενες εξετάσεις, μετά έγινε η χειρουργική επέμβαση και επέστρεψε υγιής στο νησί της. Χωρίς τις ΚΙΜ, όλες οι προαναφερθείσες ασθενείς θα ήταν καταδικασμένες.
Όπως εξηγούν ο αναπληρωτής καθηγητής Τάκης Κουλουβάρης και ο καθηγητής Νευρολογίας Νίκος Σκαρμέας, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι τα επείγοντα και τα χρόνια προβλήματα υγείας, τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτόπου στο μακρινό νησί ή στο απομακρυσμένο ορεινό χωριό καθώς δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές. Οι Κινητές ιατρικές μονάδες διαθέτουν την τεχνογνωσία, την οργάνωση, την επάρκεια ανθρώπινου δυναμικού, τον εξοπλισμό και τη διασύνδεση με το νοσοκομείο Αττικόν για την περαιτέρω διαχείριση των περιστατικών, το οποίο ανήκει στην 2η ΥΠΕ, εκεί που υπάγονται και τα νησιά του Αιγαίου.
Την πρωτοβουλία στηρίζει με όλες τις δυνάμεις της, η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας καθώς η Ελλάδα διαθέτει ένα ιδιαίτερο γεωγραφικό ανάγλυφο με διάσπαρτα νησιά στο Αιγαίο και διάσπαρτα ορεινά χωριά στην ηπειρωτική χώρα. Για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να φτάσουν στο νοσοκομείο, τα δύο κινητά νοσοκομεία των ΚΙΜ φτάνουν στην πόρτα τους, προσφέροντας στους πάσχοντες πολύτιμες υπηρεσίες υγείας, εντελώς δωρεάν και χωρίς καμία ταλαιπωρία ή μετακίνησή τους και παράλληλα διασφαλίζουν εξοικονόμηση πόρων στο κράτος. Επιπλέον, όπως εξηγούν ο Τάκης Κουλουβάρης και ο Νίκος Σκαρμέας για κάθε ωφελούμενο δημιουργείται πλήρες ηλεκτρονικό αρχείο, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό εργαλείο για την εύρυθμη λειτουργία του ΕΣΥ.
Ένα μοντέλο ιατρικής φροντίδας που ξεπερνά τα ταμπού
Στις απομακρυσμένες κλειστές κοινωνίες των (ηλικιωμένων κυρίως) πολιτών, που ζουν σε μικρά νησιά και ορεινά χωριά, δεν είναι μόνο αντικειμενικά δύσκολη η πρόσβαση στις οργανωμένες Δομές Υγείας. Πέρα από τις γεωγραφικές δυσκολίες και το γεγονός ότι πρέπει να ξενιτευτούν, να ταξιδέψουν, να πληρώσουν μεταφορικά και διαμονή σε άλλο τόπο (ένα μεγαλύτερο νησί, τον Πειραιά, την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη)-κάτι που κοστίζει αναλόγως της περίπτωσης από 400 ευρώ έως και 800 ευρώ (για ένα άτομο, δίχως συνοδό) θα πρέπει να αφήσουν κάποιον άλλον άνθρωπο «στο πόδι» τους, να φροντίσει την οικογένεια. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που τους εμποδίζουν, όπως το γεγονός . πως αρκετά συχνά οι προσυμπτωματικές εξετάσεις δημιουργούν αμηχανία στους ηλικιωμένους κατοίκους, με συνέπεια να μην τους είναι εύκολο να πάνε στον γιατρό. Για παράδειγμα πολλές ηλικιωμένες γυναίκες δεν είναι εξοικειωμένες με το τεστ ΠΑΠ, ούτε με την ψηφιακή μαστογραφία και δεν θα πάνε να κάνουν εύκολα μια τέτοια εξέταση, ειδικά σε ένα διαγνωστικό κέντρο τόσο μακριά από τον τόπο τους. Όταν όμως ένα κινητό νοσοκομείο έρχεται και παρκάρει στην Κεντρική Πλατεία του χωριού τους, ή έξω από το Κέντρο Υγείας του χωριού τους –που δεν διαθέτει βέβαια τέτοιον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό-τότε οι διαγνωστικές εξετάσεις μετατρέπονται σε γιορτή. Όλοι οι κάτοικοι γυναίκες και άνδρες προσέρχονται μαζικά, με τις φίλες και τους φίλους τους, περιμένουν υπομονετικά να έρθει η σειρά τους και νιώθουν απόλυτα οικεία. Τα ταμπού σπάνε, η αμηχανία ξεχνιέται και η δυνατή σχέση που «χτίζεται» με το επιστημονικό δυναμικό που στελεχώνει τις κινητές μονάδες, γίνεται ακόμα πιο δυνατή μετά από κάθε επίσκεψη των ΚΙΜ, που για τον ίδιο τόπο γίνεται περίπου στους 13 μήνες, ώστε να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στις ιατρικές αποστολές. Γιατί πέρα από τις ίδιες τις εξετάσεις, την παραπομπή και την διαχείριση των περιστατικών, είναι πολύ σημαντικό για τους κατοίκους των απομακρυσμένων περιοχών να μην νιώθουν πως είναι «ξεχασμένοι».
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
