PLUS
Αν σε έναν πόλεμο γίνεται είδηση ο δημοσιογράφος, προφανώς κάτι δεν έχει πάει καλά και τα νέα παραπέμπουν σε δυσάρεστες καταστάσεις. Τον κανόνα, ωστόσο, επιβεβαιώνουν πάντα οι εξαιρέσεις. Όπως συνέβη για παράδειγμα με τους Έλληνες απεσταλμένους στην Ουκρανία.
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Μιλούν στην «Μ» οι Έλληνες απεσταλμένοι των καναλιών, Σπύρος Λάμπρου, Γιάννης Χαραμίδης και Αλέξης Κουβέλης, που επέστρεψαν από το μέτωπο της Ουκρανίας και μεταφέρουν όσα βίωσαν και έζησαν από τη φρίκη της εισβολής!
Η πρώτη φουρνιά των ρεπόρτερ, που έζησε την έναρξη της ρωσικής εισβολής, επέστρεψε στην πατρίδα. Με τις αναμνήσεις να συνεχίζουν να ακολουθούν τους δημοσιογράφους. Είτε μιλάμε για μπαρουτοκαπνισμένους από άλλους πολέμους όπως ο Σπύρος Λάμπρου του Star ή πρωτάρηδες σε τέτοιες καταστάσεις σαν τον Γιάννη Χαραμίδη του Mega. Πρόκειται για δύο από τους Έλληνες δημοσιογράφους που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν με διπλωματικό κομβόι την πολιορκημένη Μαριούπολη. Μαζί με τον έμπειρο Αλέξη Κουβέλη του Alpha, τον Γιώργο Σιδέρη της ΕΡΤ, τον Σταύρο Ιωαννίδη του ΣΚΑΪ και τον Χρήστο Μαζανίτη του ΑΝΤ1 έγιναν η είδηση. Ευτυχώς χωρίς τη δυσάρεστη κατάληξη, αν και όλοι ένιωσαν κάποια στιγμή να τους κόβεται η ανάσα. Όλοι διαπίστωσαν ότι ενώ το σώμα τους βρισκόταν στην Ουκρανία, η σκέψη τους είχε πετάξει πίσω στην Αθήνα, στα αγαπημένα τους πρόσωπα, στις συζύγους τους και στα παιδιά τους.
Τα πλάνα του πόνου
Την ώρα που έστελναν τα πλάνα του πόνου από τον πόλεμο, άλλωστε, οι απεσταλμένοι των ελληνικών καναλιών είχαν να διαχειριστούν όχι μόνο τη φόρτιση απ’ όσα έβλεπαν, αλλά κι εκείνη που προκαλούσε η αγωνία των δικών τους ανθρώπων. Ο γιος του Γιώργου Σιδέρη έκλαψε όταν είδε τον πατέρα του με αλεξίσφαιρο γιλέκο, ενώ τα παιδιά του Αλέξη Κουβέλη προσπαθούσαν να εκτονώσουν την ανησυχία τους μέσω αντιπαραθέσεων με τη μητέρα τους, Κωνσταντίνα Φόρτη, εξαιρετική συνάδελφο και υπεύθυνη στο desk του Alpha.
Από την ημέρα που έφτασαν στην Ουκρανία οι πρώτοι απεσταλμένοι έως σήμερα, οι τηλεοπτικοί σταθμοί της χώρας μας έχουν στείλει περισσότερους από 20 ρεπόρτερ. Άλλους στη χώρα που δέχθηκε την εισβολή των Ρώσων και άλλους στις γειτονικές Πολωνία, Ρουμανία και Μολδαβία, όπου καταφεύγουν τα καραβάνια των προσφύγων σε μια προσπάθεια να διασωθούν από τις οβίδες και τις σφαίρες.
Εμείς απευθυνθήκαμε σε κάποιους από τους πρώτους που βρέθηκαν στην κόλαση του πολέμου. Ζητήσαμε να μάθουμε κάποιες από τις λεπτομέρειες που δεν βγήκαν στον τηλεοπτικό αέρα. Ήταν, άλλωστε, μια εμπειρία ζωής για όλους.
Σπύρος Λάμπρου (Star) – Παιδικά μάτια στο σκοτάδι
Για τον Σπύρο Λάμπρου η Ουκρανία ήταν ακόμα ένας κρίκος στην αλυσίδα των αποστολών σε εμπόλεμες ζώνες, καθώς έχει πάει και στο Ιράκ αλλά και στο Αφγανιστάν. Αλλά δεν περίμενε ότι θα πήγαινε απεσταλμένος στην καρδιά της Ευρώπης για έναν πόλεμο. Έμεινε 20 μέρες στην Ουκρανία με μια διαδρομή από το ένα άκρο της χώρας στο άλλο. Πέρασε από το Κίεβο, το Ντνίπρο, το Χάρκοβο, την Πολτάβα, τη Ζαπορίζια κι εγκλωβίστηκε στη Μαριούπολη.
«Δεν θα ξεχάσω τη στιγμή που ακούστηκαν οι σειρήνες και πήγαμε σε ένα καταφύγιο, τρία επίπεδα κάτω από την επιφάνεια της γης. Υπήρχε απόλυτο σκοτάδι, δεν βλέπαμε το παραμικρό. Νομίζαμε ότι είμαστε μόνοι μας, αλλά όταν ανάψαμε ένα φωτάκι, ξαφνικά αντικρίσαμε δέκα ζευγάρια παιδικά μάτια. Έμοιαζαν λες και βλέπαμε νυχτερίδες μέσα στο σκοτάδι. Έκαναν τόση ησυχία που δεν αντιληφθήκαμε την παρουσία τους. Είναι οι στιγμές που σε πιάνει ένα ψυχοπλάκωμα», μας είπε.
Στο μυαλό του καταγράφηκε μια άλλη σκηνή με μια γυναίκα που είχε βγει και έψαχνε τροφή και νερό στη Μαριούπολη. Κρατούσε στο ένα χέρι το παιδί της και στο άλλο ένα μεγάλο μπιτόνι με νερό, σαν κι αυτά που έχουμε εδώ στα μηχανήματα. Κάποια στιγμή ακούστηκαν οι σειρήνες και η γυναίκα πήρε στη μια μασχάλη της το παιδί, στην άλλη το μπιτόνι και άρχισε να τρέχει προς το καταφύγιο. Τρομερή δύναμη ψυχής!», πρόσθεσε ο Λάμπρου, ο οποίος δεν θα ξεχάσει και τα τρικ που σκαρφίστηκε για να αντιμετωπίσει το κρύο κάθε φορά που βράδιαζε στη ματωμένη Ουκρανία.
«Είχαμε πάρει κάποια τουριστικά βιβλία από το προξενείο. Διαφήμιζαν ελληνικά νησιά και προορισμούς, στους οποίους θα μπορούσε να ταξιδέψει κάποιος Ουκρανός. Χωρίς να τα χαλάμε, τα τυλίγαμε στα πόδια και τα δέναμε για να μπορέσουμε να κρατήσουμε σε κάποιο επίπεδο τη θερμοκρασία των άκρων κατά τη διάρκεια της νύχτας, διότι στα καταφύγια δεν είχαμε άλλον τρόπο για να περιορίσουμε το κρύο», μας εξήγησε.
Φυσικά, ανεξίτηλες θα μείνουν και οι εικόνες από το κομβόι της σωτηρίας. Ήταν η δεύτερη φορά που διέσχισε όλη την Ουκρανία. Μέσα από απανωτούς ελέγχους σε επαρχιακούς δρόμους και δίπλα από βομβαρδισμένα χωριά και πόλεις. Όπλα και τανκς να σημαδεύουν έστω και προειδοποιητικά τα δημοσιογραφικά και διπλωματικά αυτοκίνητα.
Γιάννης Χαραμίδης (Mega) – Η στιγμή που πάγωσε τη σκέψη…
Για τον Γιάννη Χαραμίδη η αποστολή στην Ουκρανία αποτέλεσε την πρώτη εμπειρία του από έναν πόλεμο. Έμεινε συνολικά 19 μέρες, τις επτά από τις οποίες στη Μαριούπολη. Εμείς τον πετύχαμε στο σπίτι του, να προσπαθεί να περάσει τον χρόνο του με τις δύο κόρες του, 24 ώρες μετά τα γενέθλια της μεγάλης. Ακόμα και αυτές τις στιγμές, όμως, η Ουκρανία παραμένει στο μυαλό του.
«Κάποια βράδια κοιμάμαι λες και βρίσκομαι στη Μαριούπολη. Ευτυχώς όσο περνούν οι μέρες το φαινόμενο μειώνεται. Αλλά και στον δρόμο, όταν οδηγώ, κάποιες στιγμές κοιτάζω δεξιά και αριστερά για να δω αν υπάρχει μπλόκο», τόνισε ο ρεπόρτερ του Mega.
Η σκέψη του Γιάννη Χαραμίδη πάγωσε όταν το δημοσιογραφικό κομβόι αποχώρησε από τη Μαριούπολη με στόχο να φτάσει στα σύνορα της Ουκρανίας. Αρχικά, στο πρώτο μπλόκο από Ρώσους είδε τανκς να στρέφει την κάννη προς τα αυτοκίνητα που τους μετέφεραν. «Αν και η απόσταση ήταν κοντινή και δεν μπορούσαν να σου ρίξουν διότι κινδύνευαν και οι ίδιοι, εκείνη τη στιγμή δεν σκέφτεσαι. Παγώνεις. Ούτε τον φόβο δεν προλαβαίνεις να βιώσεις. Το ίδιο και κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Καταλάβαινες ότι οι στρατιώτες χάιδευαν τη σκανδάλη του καλάσνικοφ».
Ακόμα πιο έντονα συναισθήματα προκάλεσε η ριπή από αγνώστους όταν το κομβόι περνούσε από ένα ουκρανικό χωριό, το οποίο λίγη ώρα νωρίτερα είχε βομβαρδιστεί από τις ρωσικές δυνάμεις.
«Έπειτα από ώρα καταλάβαμε ότι ήταν προειδοποιητικά πυρά, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν ξέρεις τι συμβαίνει. Έπειτα αντιλαμβάνεσαι ότι αν ήθελε εκείνος που πυροβόλησε, θα σε είχε σκοτώσει χωρίς να προλάβεις να αντιδράσεις», προσθέτει, και την ώρα της συζήτησης νιώθεις ότι ταξιδεύει πίσω στον χρόνο. Ίσως και για να θυμηθεί τις εικόνες από το ορφανοτροφείο στη Μαριούπολη.
«Υπήρχαν 25 παιδιά. Το μικρότερο έξι μηνών. Όλα ορφανά από τον πόλεμο. Από την εισβολή στην Κριμαία το 2014 έως σήμερα», ανέφερε με πρόδηλη τη συγκίνησή του και την ευαισθησία του για τα παιδιά, μια και ο ίδιος είναι νέος πατέρας. Ίσως γι’ αυτό εξακολουθούν και τον στοιχειώνουν τα αναπάντητα «γιατί». Δεν μπορεί να πιστέψει ότι το 2022 κάποιοι επιλέγουν τον πόλεμο και σπέρνουν τον όλεθρο για να λύσουν τις όποιες διαφορές έχουν με έναν γείτονα αντί να καθίσουν στο τραπέζι, να ανοίξουν τα διπλωματικά χαρτιά τους και να βρουν μια λύση…
Αλέξης Κουβέλης (Alpha) – Δύναμη από τα μηνύματα των παιδιών
Όσοι τον γνωρίζουν προσωπικά βάζουν στοίχημα ότι ο Αλέξης Κουβέλης γεννήθηκε για να κάνει ρεπορτάζ. Ακούραστος, αλλά κυρίως ανθρώπινος, έχει καταγράψει ατελείωτες ώρες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και όχι μόνο. Η αποστολή στην Ουκρανία ήρθε περίπου δύο μήνες μετά το ταξίδι του στα σύνορα Πολωνίας και Λευκορωσίας, όταν ο Αλεξάντερ Λουκασένκο θέλησε ως άλλος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εργαλειοποιήσει πρόσφυγες και μετανάστες για να πιέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εμπειρία στο Κίεβο, το Χάρκοβο, τη Μαριούπολη, όμως, ήταν εντελώς διαφορετική. Επικίνδυνη. «Όταν ακούγονταν οι σειρήνες δεν ήξερες τι θα συμβεί και πότε. Ανά πάσα στιγμή μπορούσες να βρεθείς αντιμέτωπος με ένα βομβαρδισμό», έλεγε ο δημοσιογράφος του Alpha που εγκλωβίστηκε κι αυτός στη Μαριούπολη, από την οποία αποχώρησε με το δημοσιογραφικό καραβάνι, το οποίο οργάνωσε ο Έλληνας πρόξενος.
Για να παίρνει δύναμη, ο Αλέξης Κουβέλης είχε μαζί του το κινητό της κόρης του, μαθήτριας της Ε΄ Δημοτικού. Έβλεπε τα μηνύματα που αντάλλασσαν οι φίλες της και έτσι κατάφερνε και ξεχνούσε για λίγο τις εικόνες που αντίκριζε στην Ουκρανία. Είχε, όμως, να διαχειριστεί ο ρεπόρτερ και την αγωνία όσων είχαν μείνει πίσω. «Ο γιος μου τα έβαζε με τη μητέρα του και στις περιπτώσεις που δεν ήταν εφικτή η άμεση επικοινωνία, στο σπίτι επικρατούσε ένταση», μας εξήγησε και καταλάβαμε ότι η Κωνσταντίνα Φόρτη, εξαιρετική δημοσιογράφος και η ίδια, όχι μόνο βίωνε την αγωνία για τον άνθρωπό της, που κάποιες στιγμές δεν μπορούσε να τον βρει, αλλά παράλληλα έπρεπε να δίνει απαντήσεις και στα παιδιά που πάντα ήταν υπερήφανα για τον μπαμπά τους, αλλά αυτή τη φορά, μέσα από τον κίνδυνο, η αγάπη είχε εξαφανίσει την υπερηφάνεια.
«Είσαι ο καλύτερος μπαμπάς του κόσμου», ανέφερε ένα μήνυμα προς τον Αλέξη Κουβέλη για να πάρει δύναμη. Για να μπορέσει να διαχειριστεί τα περιστατικά, στα οποία βρέθηκε φάτσα με τα καλάσνικοφ, όπως συνέβη στο ρωσικό μπλόκο που συνάντησαν οι Έλληνες απεσταλμένοι κατά την έξοδό τους από τη Μαριούπολη. «Δεν ήθελαν να μας σκοτώσουν. Αλλά δεν είναι απλό να σε σημαδεύουν με όπλα ή να βλέπεις την κάννη του τανκς να στρέφεται προς το αυτοκίνητό σου», πρόσθεσε ο εξαιρετικός δημοσιογράφος, ο οποίος όταν επέστρεψε σπίτι είχε να αντιμετωπίσει και την απομόνωση εξαιτίας του κορωνοϊού που του στέρησε τις πρώτες αγκαλιές με τα παιδιά του που αντιλήφθηκαν άμεσα τις επιπτώσεις ενός πολέμου.
