Οι περισσότεροι γονείς χαίρονται τόσο με τη γέννηση του παιδιού τους, ώστε δίνουν μικρή μόνο σημασία σε μια σειρά προληπτικών εξετάσεων στις οποίες υποβάλλεται καθώς μεγαλώνει.
Ωστόσο, αυτές οι εξετάσεις φέρουν μεγάλη σημασία, επειδή ανιχνεύουν νοσήματα, των οποίων η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια για το παιδί.
Ηλικία 1-3 ετών
* Γενική αίματος Τ.Κ.Ε.
* Γενική ούρων – καλλιέργεια ούρων
* Σίδηρος ορού
* Μantoux
* Ω.Ρ.Λ. εξέταση και τυμπανόγραμμα
* Οφθαλμολογική εξέταση (Στραβισμός – Αντίληψη χρωμάτων)
* Έλεγχος ψυχοσωματικής ανάπτυξης:
Μπορείτε μόνοι σας οι γονείς να εκτιμήσετε την ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού σας, ανάλογα με την ηλικία του. Κάθε εξέταση περιλαμβάνει:
Eλεγχο της στάσεως και της κινητικότητας, έλεγχο της οράσεως και των λεπτών κινήσεων, έλεγχο της ακοής και της ομιλίας, έλεγχο της κοινωνικής συμπεριφοράς.
Δείτε τί προβλέπεται, σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού σας και ελέγξτε τα θέματα που αναφέρονται. Εάν σε κάποιο από αυτά δεν ανταποκρίνεται επαρκώς να το αναφέρετε στον παιδίατρο του.
Εξέταση μεταξύ 4ης και 6ης εβδομάδας
* Σε ύπτια θέση (ανάσκελα) : κρατά το κεφάλι στο πλάι, και τα άκρα (άνω και κάτω) λυγισμένα προς τη μεριά που είναι γυρισμένο το πρόσωπο.
* Σε πρηνή θέση (μπρούμυτα): τα άκρα είναι λυγισμένα και σε απαγωγή. Μπορεί να σηκώσει για λίγο το κεφάλι του.
* Σε αιώρηση: όταν το βρέφος αιωρείται, στηριζόμενο στη παλάμη μας με την κοιλιά, κρατά το κεφάλι στο ίδιο ύψος με το σώμα και τα άνω και τα κάτω άκρα λυγισμένα.
* Όταν το ανασηκώνουμε για να καθίσει, το κεφάλι δεν ακολουθεί το σώμα, μένει προς τα πίσω και οι παλάμες είναι κλεισμένες σε γροθιά.
* Παρακολουθεί κινούμενο αντικείμενο σε ύψος 20 έως25εκ. από τα μάτια του, σε ακτίνα 90 μοιρών (από το ένα πλάι έως τη μέση).
* Προσέχει ή πιθανώς γυρίζει και το κεφάλι ή τα μάτια προς έναν ήχο (κουδούνι ή φωνή) που προέρχεται από απόσταση 15εκ. από το αφτί του.
* Ανταποδίδει το χαμόγελο στη μητέρα του ή στον εξεταστή.
Εξέταση κατά τον 6ο μήνα
*Σε ύπτια θέση (ανάσκελα):σηκώνει το κεφάλι του από το μαξιλάρι.
* Κάθεται με υποστήριξη.
* Σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) : Σηκώνει το κεφάλι και το στήθος και στηρίζεται στα άνω άκρα, που είναι τεντωμένα.
* Βοηθά να ανασηκωθεί, όταν το κρατήσουμε από τα χέρια.
* Γυρίζει από την πρηνή στην ύπτια θέση.
* Κρατά το βάρος του, όταν το κρατήσουμε όρθιο.
* Παρακολουθεί κινούμενο αντικείμενο σε ακτίνα 180 μοιρών με προσοχή.
* Πιάνει με την παλάμη (με τα τέσσερα δάχτυλα και το ωλένιο άκρο της παλάμης).
* Μεταφέρει από το ένα χέρι στο άλλο ό,τι κρατά. Φέρνει τα πάντα στο στόμα.
* Χαίρεται με τα παιχνίδια, τα ξεχνά όμως όταν του πέσουν.
* Μιλά δική του γλώσσα από μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις.
* Γελά σε γνωστούς και αγνώστους.
* Εντοπίζει έναν ήχο (φωνή – κουδουνίστρα) που βρίσκεται σε απόσταση 50εκ. από το αφτί του.
* Αντιδρά με έντονες κινήσεις των άκρων και γέλιο, όταν κάποιος παίζει μαζί του.
Εξέταση κατά τον 9ο μήνα
*Κάθεται μόνο του επί 10′ έως 15′ στο πάτωμα.
* Όταν κρατιέται από κάπου μπορεί να σταθεί όρθιο, δεν μπορεί όμως να καθίσει μόνο του.
* Παίζει πολύ με τα παιχνίδια του.
* Φέρνει ακόμη τα πάντα στο στόμα του.
* Πιάνει με την κίνηση του ψαλιδιού (δηλαδή χρησιμοποιεί τη βασική φάλαγγα του αντίχειρα, τα τέσσερα δάχτυλα και το κερκιδικό άκρο της παλάμης).
* Πετά τα παιχνίδια του στο πάτωμα.
* Φωνάζει δυνατά για να προκαλεί την προσοχή των γύρω του.
* Μίλα με επαναλαμβανόμενες μικρές συλλαβές (πα-πα-πα).
* Ψάχνει για το παιχνίδι που του έπεσε και μερικές φορές και για το παιχνίδι που του κρύψαμε μπροστά του, κάτω από το μαξιλάρι.
* Εντοπίζει έναν ήχο από απόσταση ενός μέτρου από το ύψος των αφτιών του.
* Ξεχωρίζει γνωστά από άγνωστα πρόσωπα.
* Μπορεί να φάει μόνο του ένα μπισκότο.
Εξέταση κατά τον 12ο μήνα
* Κάθεται σίγουρα μόνο του.
* Περπατά με τα τέσσερα (μπουσουλά).
* Σηκώνεται μόνο του και ξανακάθεται.
* Πιάνει ένα μικρό χαρτάκι από το πάτωμα με το δείκτη και τον αντίχειρα (σαν λαβίδα).
* Πετά συνεχώς τα παιχνίδια του στο πάτωμα.
* Αναζητά το παιχνίδι που του κρύψαμε μπροστά του, κάτω από ένα βιβλίο ή το μαξιλάρι.
* Αναγνωρίζει το όνομά του και γυρίζει, όταν το φωνάζουμε.
* Μιλά μόνο του δυνατά.
* Καταλαβαίνει μικρές προτάσεις π.χ.δώσε μου το, κάνε αντίο κ.λπ.
* Κρατά ένα κουτάλι, αλλά δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει σωστά.
* Πίνει με τη βοήθειά μας από ένα ποτήρι.
* Συνεργάζεται όταν το γδύνουμε, κρατώντας τα χέρια του ψηλά.
Εξέταση κατά τον 18ο μήνα
* Περπατά ελεύθερα.
* Μπορεί να ανέβει στο καρεκλάκι του μόνο του.
* Μουτζουρώνει ένα χαρτί χρησιμοποιώντας το χέρι που προτιμά (δεξί ή αριστερό).
* Χτίζει έναν “πύργο” με τρείς κύβους, όταν του δείξουμε τον τρόπο.
* Λέει 6 έως 20 λέξεις, καταλαβαίνει όμως πολύ περισσότερες.
* Όταν του το ζητήσουμε, δείχνει τη μύτη του, το στόμα του ή το παιχνίδι του.
* Βλέπει με ενδιαφέρον ένα βιβλίο με εικόνες, γυρίζει όμως πολλές σελίδες μαζί.
* Μπορεί να κρατήσει ένα ποτήρι με τα δύο χέρια και πίνει χωρίς να χύσει πολύ νερό.
* Κρατά ένα κουτάλι και φέρνει λίγο φαγητό στο στόμα του.
* Η μητέρα του αναφέρει: “Δεν θέλει να το αφήνουμε μόνο. Απαιτεί να το προσέχουν. Ξέρει να πηγαίνει εκεί που θέλει”.
* Λέει συνήθως “κακά” ή “τσίσα”, αφού τα κάνει.
Εξέταση κατά τον 2ο χρόνο
* Περπατά, πατώντας σε όλο το πέλμα.
* Λέει το όνομά του.
* Λέει απλές προτάσεις με δύο ή περισσότερες λέξεις, πολλές φορές όμως δεν τις καταλαβαίνει ούτε ημητέρα του.
* Χτίζει έναν “πύργο” με έξι κύβους.
* Αντιγράφει έναν κύκλο, αλλά όχι σωστά.
* Βλέπει ευχαρίστως ένα βιβλίο με εικόνες και γυρίζει τις σελίδες μία μία.
* Μπορεί να φορέσει τα παπούτσια του.
* Χρησιμοποιεί σωστά το κουτάλι.
* Πιάνει ένα ποτήρι, πίνει χωρίς να χύσει το νερό και το βάζει πάλι κάτω.
* Η μητέρα του αναφέρει: “Παίζει ευχαρίστως μόνο του, προτιμά όμως να είναι κοντά σε ένα μεγάλο. Μιμείται τους γύρω του”.
* Ζητά να το βάλουν για “τσίσα” ή “κακά”, όταν θέλει.
Εξέταση κατά τον 3ο χρόνο
* Μπορεί να σταθεί λίγο στο ένα πόδι.
* Λέει όνομα, επίθετο και το γένος του (αγόρι ή κορίτσι).
* Έχει πλούσιο λεξιλόγιο, αλλά πολλές φορές ακατανόητο για τους ξένους.
* Χτίζει “πύργο” με εννέα κύβους και “γέφυρα” με τρεις κύβους, όταν του δείξουμε (τριών χρονών) και όταν του το σχεδιάσουμε (τρεισήμισι χρονών) .
* Αντιγράφει έναν κύκλο σωστά.
* Μπορεί να γδυθεί μόνο του, εάν έχουμε ξεκουμπώσει τα κουμπιά και πηγαίνει μόνο του στην τουαλέτα.
* Τρώει με πιρούνι και κουτάλι.
* Η μητέρα του αναφέρει: “Θέλει να έχει άλλα παιδιά για να παίζει. Καταλαβαίνει ότι πρέπει να μοιραστεί τα παιχνίδια του και το φαγητό του με άλλα παιδιά”.
Εξέταση κατά τον 4ο χρόνο
* Μπορεί να πηδά στο ένα πόδι (κουτσό).
* Μπορεί να σταθεί στο ένα πόδι για τρία έως πέντε δευτερόλεπτα.
* Ξέρει όνομα, επίθετο και συνήθως διεύθυνση.
* Μιλά καθαρά, με λίγους παιδικούς “ιδιωματισμούς”.
* Χτίζει μία σκάλα με τρία σκαλιά χρησιμοποιώντας έξι κύβους, αφού του δείξουμε.
* Αντιγράφει σωστά ένα σταυρό.
* Ξέρει τέσσερα βασικά χρώματα.
* Μπορεί να ντυθεί και να γδυθεί, πιθανόν δε και να κουμπώσει ήνα ξεκουμπώσει κουμπιά στην πλάτη του ή να δέσει τα παπούτσια του.
* Η μητέρα του αναφέρει: “Έχει ανάγκη τους συνομήλικούς του. Καταλαβαίνει ότι πρέπει να σταθεί στη σειρά για να κάνει, π.χ. κούνια”.
Εξέταση κατά τον 5ο χρόνο
* Μπορεί να στέκεται εναλλάξ στο ένα και στο άλλο πόδι.
* Χτίζει σκάλα με τρία σκαλιά και έξι κύβους από σχέδιο.
* Ξέρει όνομα, επίθετο, διεύθυνση και τα γενέθλια του ή πόσων χρονών είναι.
* Μιλά καθαρά και σωστά, πιθανόν όμως να μπερδεύει ακόμη τα γράμματα Χ, Ξ, Ψ.
* Αντιγράφει σωστά ένα τετράγωνο (πέντε χρονών) και ένα τρίγωνο (πεντέμισι χρονών).
* Μετρά τα δάχτυλα του ενός χεριού.
* Ντύνεται χωρίς καμία βοήθεια.
* Πλένει τα χέρια του και το πρόσωπο και τα σκουπίζει.
* Η μητέρα του αναφέρει: “Διαλέγει τους φίλους του. Καταλαβαίνει ότι τα παιχνίδια έχουν κανόνες και τους σέβεται”.
3 -17 ετών
* Ω.Ρ.Λ. εξέταση, ακουόγραμμα και τυμπανόγραμμα
* Οδοντιατρική εξέταση
* Οφθαλμολογική εξέταση (Οπτική οξύτητα -Αντίληψη χρωμάτων)
* Γενική αίματος
* Τ.Κ.Ε.
* Γενική ούρων – καλλιέργεια ούρων
* Χοληστερίνη
* HDL
* LDL
* Τριγλυκερίδια
* Σάκχαρο
* Σίδηρος αίματος
* Ηλεκτροφόρηση ΗΒ
* Δείκτες ηπατίτιδας Β
* Ομάδα αίματος – Rhesus
* Μanthoux
Επαναληπτικό
* Ω.Ρ.Λ. εξέταση, ακουόγραμμα – τυμπανόγραμμα
* Οφθαλμολογική εξέταση (Οπτική οξύτητα – Αντίληψη χρωμάτων)
* Οδοντιατρική εξέταση
* Εξέταση από παιδοκαρδιολόγο και ορθοπεδικό
*Γενική αίματος
* Τ.Κ.Ε.
* Γενική ούρων – καλλιέργεια ούρων
* Χοληστερίνη
* HDL
* LDL
* Τριγλυκερίδια
* Σάκχαρο αίματος
* Σίδηρος ορού
* Anti – Hbs & Hbs Ag
* Mantoux
* Σπειρομέτρηση