PLUS
Του Νίκου Βασιλειάδη
Ο όρος «κόκκινο τηλέφωνο» έγινε, με την πάροδο του χρόνου, η αναφορά σε όλες τις υψηλού επιπέδου εμπιστευτικές επαφές επείγουσας φύσης μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Μια ειδική τηλεφωνική γραμμή που έχει τεθεί σε ισχύ για τον αποπληθωρισμό των κρίσεων μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής που πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1963 μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Σοβιετικής Ένωσης μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962 που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο.
Πρωτοπαρουσιάστηκε στο κοινό στην ταινία «Doctor Strangelove» (ελληνικός τίτλος: SOS Πεντάγωνο καλεί Μόσχα), όπου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μέρκιν Μάφλεϊ (Πίτερ Σέλερς) έχει μια τραγελαφική τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο γενικό γραμματέα «Ντμίτρι» στη Μόσχα για έναν επικείμενο πυρηνικό όλεθρο.
Στην πραγματικότητα οι δύο πρωτεύουσες επικοινωνούν με γραπτά μηνύματα, κωδικοποιημένα και μεταδιδόμενα από ένα καλώδιο μήκους χιλιάδων χιλιομέτρων (Ουάσιγκτον – Λονδίνο – Κοπεγχάγη – Στοκχόλμη – Ελσίνκι – Μόσχα) και από ένα ραδιοκύκλωμα.
Σύμφωνα με ένα άρθρο του περιοδικού Smithsonian του 2013, το πρώτο μήνυμα που έστειλαν οι Αμερικανοί είναι: «Η γρήγορη καφέ αλεπού πήδηξε πάνω από την πλάτη του τεμπέλη σκύλου 1234567890». Κάτι που δεν σημαίνει απολύτως τίποτε, αλλά έχει το πλεονέκτημα της χρήσης όλων των πιθανών χαρακτήρων για να δοκιμαστεί το σύστημα επικοινωνίας.
Το σύστημα εκσυγχρονίστηκε το 1971, αντικαταστάθηκε από δορυφορικές συνδέσεις και τερματικά που εγκαταστάθηκαν στις δύο χώρες.
Στην αμερικανική πλευρά η σύνδεση έφτασε στο Πεντάγωνο, το ίδιο συνδεδεμένο με την αίθουσα επιχειρήσεων του Λευκού Οίκου, το «Situation Room».
Η απευθείας αυτή γραμμή επικοινωνίας χρησιμοποιήθηκε στον αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1967 και στη συνέχεια στον πόλεμο του 1973, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και σίγουρα η γραμμή θα είχε «αναθερμανθεί» κατά τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979 και θα είχε χρησιμοποιηθεί εκτενώς κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ρόναλντ Ρέιγκαν, με επικοινωνίες αναφορικά με τον Λίβανο και την Πολωνία.
Τελευταία αναφορά σε αυτήν, σύμφωνα με το NBC και την Washington Post, ήταν όταν ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα χρησιμοποίησε το «κόκκινο τηλέφωνο» -στην πραγματικότητα ένα εξαιρετικά ασφαλές email- στις 31 Οκτωβρίου 2016 για να προειδοποιήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν για το ενδεχόμενο ρωσικής ανάμειξης στις επικείμενες προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Έκτοτε δεν υπάρχει καμία αναφορά για χρήση του και προ της νέας μεγάλης κρίσης των ημερών, καθώς οι πυρηνικοί κίνδυνοι αυξάνονται εν μέσω των υψηλότερων εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, το κόκκινο τηλέφωνο παραμένει προς το παρόν σιωπηλό, όπως δήλωσε το Κρεμλίνο την Τετάρτη.
«Έχουμε μια ειδική ασφαλή γραμμή επικοινωνίας μεταξύ των δύο προέδρων, της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιπλέον, ακόμη και για επικοινωνία μέσω βίντεο», δήλωσε στο RIA ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Αλλά όταν ρωτήθηκε εάν αυτό το κανάλι χρησιμοποιείται αυτές τις κρίσιμες ώρες που ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στην πιο επικίνδυνη φάση του, απάντησε αρνητικά με ένα ξερό «όχι».
Πολύ αργά
Η απόφαση της Ουάσιγκτον να επιτρέψει στο Κίεβο να χρησιμοποιήσει τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς (ATACMS) για να χτυπήσει στόχους στη Ρωσία, για πολλούς Ουκρανούς που ζουν εδώ και 1.000 και κάτι ημέρες τη φρίκη του πολέμου ήρθε «πολύ αργά», και πιστεύουν ότι ο απερχόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν «έπρεπε να τους είχε αφήσει να τους χρησιμοποιήσουν χωρίς όρια πριν από δύο χρόνια», αφού σε αυτό το διάστημα η Μόσχα έχει κινητοποιήσει εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες, έχει ενισχύσει την παραγωγή όπλων, έχει εξασφαλίσει την προμήθεια όπλων από το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα, και έχει παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις για να εισάγει αντικείμενα διπλής χρήσης, όπως τσιπ που χρησιμοποιούνται σε drones.
Η απόφαση του Μπάιντεν να επιτρέψει τη χρήση τους αναφέρθηκε από πολλά δυτικά μέσα ενημέρωσης την περασμένη Κυριακή, αν και Λευκός Οίκος και το Πεντάγωνο μέχρι στιγμής αρνούνται να το επιβεβαιώσουν. Όμως την περασμένη Τρίτη η ρωσική αμυντική βιομηχανία ανέφερε ότι η Ουκρανία επιτέθηκε σε μια «εγκατάσταση» στην περιοχή Μπριάνσκ τη νύχτα με έξι βαλλιστικούς πυραύλους ATACMS στοχεύοντας μια αποθήκη όπλων, με τους Ρώσους να δηλώνουν πως αυτή η απόφαση του Λευκού Οίκου για τα πυραυλικά πλήγματα «είναι ένας ποιοτικά νέος κύκλος έντασης και ποιοτικά μια νέα κατάσταση από τη σκοπιά» της εμπλοκής των ΗΠΑ σε αυτή τη σύγκρουση, όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.
Μόλις μία ημέρα μετά η Ουκρανία ξαναχτύπησε, εκτοξεύοντας πυραύλους Storm Shadow βρετανικής κατασκευής, στη Ρωσία στο χωριό Maryno, ως απάντηση στην ανάπτυξη περισσότερων από 10.000 Βορειοκορεατών στρατιωτών στα σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία.
Αυτή τη φορά η άδεια δόθηκε από τους Βρετανούς, αφού ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν συμφώνησε να κάνει το ίδιο για τα παρόμοια αμερικανικά όπλα ATACMS.
Ακατάλληλη στιγμή
Οι αναφορές για το χτύπημα με ATACMS προέκυψαν ώρες μόνον αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε ένα αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα που μείωνε το όριο για τη χρήση πυρηνικών όπλων, καθώς το Κρεμλίνο εντείνει τη ρητορική του σχετικά με την απόφαση του Μπάιντεν να επιτρέψει στο Κίεβο να χρησιμοποιήσει τους αμερικανικούς πυραύλους για χτυπήματα στη Ρωσία.
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, μια συμβατική επίθεση στη Ρωσία από οποιοδήποτε έθνος που υποστηρίζεται από μια πυρηνική δύναμη θα θεωρείται «κοινή επίθεση» στη χώρα, σκιαγραφώντας τις συνθήκες υπό τις οποίες η ηγεσία της Ρωσίας θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να εξαπολύσει και αυτή ένα πυρηνικό χτύπημα ως απάντηση.
Αναλυτές λένε ότι αυτή η επικίνδυνη απόφαση του Μπάιντεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας του να αφήσει κάτι «σπουδαίο» ως πολιτική του κληρονομιά.
«Αυτή είναι μια τελευταία καταχώριση για τα απομνημονεύματα και μια προσπάθεια να πω ‘‘έκανα ό,τι ήταν δυνατόν πριν φύγω’’», θα μπορούσε να γράψει στο μέλλον ο απερχόμενος πρόεδρος.
Στόχος του ήταν να υπάρξει τέτοια κλιμάκωση που να αναγκαστεί η Ρωσία είτε σε απάντηση είτε σε υποχώρηση, ώστε να «δεθούν τα χέρια» του νέου Αμερικανού προέδρου και ο πόλεμος να μην μπορεί πια να τερματιστεί με «ένα τηλεφώνημα», όπως ο ίδιος ο Τραμπ είχε πει στο παρελθόν, χωρίς όμως να αναλογίζεται σε τι κίνδυνο βάζει πραγματικά το μέλλον του πλανήτη.
Είναι επίσης πιθανό ο Μπάιντεν να ελπίζει ότι τα πλήγματα μεγάλης εμβέλειας στα στρατεύματα της Βόρειας Κορέας που αναπτύχθηκαν πρόσφατα στην αμφισβητούμενη περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας θα αποτρέψουν την Πιονγιάνγκ από περαιτέρω ανάμειξη. Κάτι βέβαια που μοιάζει απίθανο, καθώς ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ο εξοστρακισμένος δικτάτορας της Βόρειας Κορέας, είναι ο νέος καλύτερος αδελφός του Πούτιν και όλοι γνωρίζουν πως διακρίνεται για μια προσεκτική στάση του απέναντι στην ανθρώπινη ζωή.
Θα μπορούσε να αλλάξει μήπως την κατάσταση στην Ουκρανία; Μάλλον όχι, αφού κανείς πραγματικά δεν πιστεύει πως μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά, καθώς ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και η νεοσύστατη ομάδα του είναι σε μεγάλο βαθμό σκεπτικοί σχετικά με την περαιτέρω υποστήριξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Συνηγορούν υπέρ μιας άμεσης ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Μόσχα, που θα συνεπάγεται την απώλεια των κατεχόμενων ουκρανικών περιοχών στα ανατολικά και τα νότια, και ενδεχομένως την αναγνώρισή τους ως τμήματος της Ρωσίας, πράγμα στο οποίο δηλώνει έτοιμος για συνομιλίες ο Πούτιν έχοντας αποκλείσει να κάνει οποιεσδήποτε σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις και εμμένει στην πάγια θέση ότι το Κίεβο πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, έχοντας παράλληλα το πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης, αφού η Ρωσία έχει καταλάβει σχεδόν εξαπλάσια σε έκταση ουκρανικά εδάφη το 2024 από ό,τι το 2023.
Οι ATACMS είναι βαλλιστικοί πύραυλοι εδάφους – εδάφους με βεληνεκές 300 χλμ. Πετούν ψηλά στην ατμόσφαιρα για να αποκτήσουν ταχύτητα πριν χτυπήσουν τους στόχους τους και επομένως είναι δύσκολο να αναχαιτιστούν από τα συστήματα αεράμυνας.
Φέρουν κεφαλές διασποράς που αποτελούνται από εκατοντάδες μικρές βόμβες που εκρήγνυνται σε μια μεγάλη περιοχή, ενώ μόνο μία κεφαλή μπορεί να καταστρέψει μεγάλες, οχυρωμένες κατασκευές.
Όμως απέχουν πολύ από το να είναι ένα «θαυματουργό όπλο» που θα αλλάξει το παιχνίδι.
«Το ATACMS, όπως και κάθε άλλος παρόμοιος τύπος πυραύλων, δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα ουσιαστικά και η ζημιά που προκαλούν είναι πάντα περιορισμένη, ειδικά όταν είναι πολύ λίγοι», αναφέρει σε συνέντευξή του ο Νικολάι Μιτρόκιν, πολιτικός επιστήμονας στο γερμανικό Πανεπιστήμιο της Βρέμης.
«Η Ρωσία ήταν προετοιμασμένη εδώ και καιρό γι’ αυτή την άδεια της Ουάσιγκτον και έχει ήδη απομακρύνει μεγάλες ομάδες στρατιωτικών, αποθήκες όπλων και βαριά βομβαρδιστικά από τις περιοχές που μπορεί να πληγούν από τους ATACMS.
Οι πύραυλοι, ωστόσο, μπορούν να χτυπήσουν γέφυρες, αποθήκες καυσίμων ή αεροδιαδρόμους στη δυτική Ρωσία, έτσι ώστε να υπάρχει μια «όμορφη εικόνα» για τους τηλεθεατές της δυτικής τηλεόρασης», αναφέρει ο Μιτρόκιν.
Μπροστά σε έναν Αρμαγεδδώνα
Η Ρωσία αναφέρει ότι η χρήση από την Ουκρανία πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς ATACMS εναντίον της επικράτειάς της σηματοδότησε μια «νέα φάση του δυτικού πολέμου» κατά της Ρωσίας και είπε ότι θα αντιδράσει «ανάλογα», με τα πολιτικά γεράκια στη Μόσχα να καλούν τον Πούτιν να κλιμακώσει την κατάσταση στα άκρα. «Τι θα κάνει λοιπόν τώρα η Ρωσία; Υπάρχει πιθανότητα να πατήσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν το κόκκινο κουμπί;
Θεωρητικά θα μπορούσε. Αφού ενέκρινε αλλαγές στο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας έχει τώρα αυτή την επιλογή, αν και ο κύριος σύμμαχος της Ρωσίας, η Κίνα, δεν θα το ανεχθεί για αρχή, αλλά και τα σημάδια μέχρι στιγμής δείχνουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα τηρήσει την υπόσχεσή του και θα επιδιώξει μια ταχεία ολοκλήρωση της σύγκρουσης, κάτι που πιθανότατα θα ήταν υπέρ της Ρωσίας.
Ο πολιτικός εμπειρογνώμονας με επιρροή Σεργκέι Καραγκάνοφ προέτρεψε τον Πούτιν να λάβει μια πιο επιθετική στάση και να φτάσει στα πυρηνικά όπλα στη σύγκρουση με τη Δύση. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Kommersant πρότεινε στη Ρωσία να ανταποδώσει με «τακτική πυρηνική επίθεση σε μέλος του ΝΑΤΟ», η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν θα προκαλούσε γενικό και παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο, αλλά θα ήταν ένα σαφές μήνυμα προς όλους τους σημερινούς και μελλοντικούς εχθρούς ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.
Όταν ρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν η Ρωσία να χρησιμοποιεί τακτικά πυρηνικά όπλα εναντίον ενός μέλους του ΝΑΤΟ και να μην προκαλεί παγκόσμιο πόλεμο, ο Καραγκάνοφ εξήγησε ότι υπάρχουν τρόποι για να αποφύγει τον «Αρμαγεδδώνα».
«Σας διαβεβαιώ ότι όλες οι πυρηνικές δυνάμεις έχουν σχέδια για την προσεκτικά μετρημένη χρήση πυρηνικών όπλων σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Μας καλώ να ακολουθήσουμε έναν επικίνδυνο δρόμο, καλώ να σώσουμε τον κόσμο και τη Ρωσία. Ή θα κερδίσουμε αυτόν τον πόλεμο ή θα καταρρεύσουμε. Η Δύση μπορεί να πολεμήσει ατελείωτα, γιατί έχει πολλά να κερδίσει από αυτόν τον πόλεμο. Δεν ζητώ καθόλου πυρηνική αναμέτρηση, δεν θέλω να φτάσει σε αυτό, αλλά να το σταματήσουμε πριν μας αφήσουν μια τρομερή επιλογή», είπε ο Καραγκάνοφ.
Φόβος
Η Sabrina Singh, αναπληρώτρια εκπρόσωπος του Πενταγώνου, δηλώνει βέβαια ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βρίσκονται σε πόλεμο με τη Ρωσία, αλλά σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Μίλερ «ανησυχούμε απίστευτα για τον υβριδικό πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία τόσο στην Ευρώπη όσο και σε όλο τον κόσμο», προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους βρίσκονται σε στενό συντονισμό για το θέμα, μετά από πρόσφατα περιστατικά δολιοφθοράς, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων σε υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών στη Βαλτική Θάλασσα.
Εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για αντίποινα, Δυτικοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι η απάντηση της Ρωσίας μπορεί να επεκταθεί πέρα από το πεδίο της μάχης στην Ουκρανία. Οι τακτικές υβριδικού πολέμου, που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν δολιοφθορές, δολοφονίες και επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, θεωρούνται όλο και περισσότερο πιθανές επιλογές στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Η GRU, η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας, και άλλα κρατικά όργανα λέγεται ότι έχουν εντολές από τον Πούτιν να προετοιμάσουν ασύμμετρες απαντήσεις ακριβώς για τις περιστάσεις που εκτυλίσσονται τώρα. Ο γενικός στόχος: να ανησυχήσει και να αναστατώσει τις δυτικές κοινωνίες και κοινό. Και προς το παρόν τα καταφέρνει μια χαρά.
Σουηδία, Φινλανδία, Νορβηγία και Δανία στέλνουν φυλλάδια στα γραμματοκιβώτια των πολιτών με οδηγίες με τίτλο «Αν έρθει η κρίση ή ο πόλεμος», όπου οι πολίτες πρέπει να έχουν διαθέσιμες πατάτες, λάχανο, καρότα και αυγά, μαζί με φασόλια σε κονσέρβα, ενεργειακές μπάρες και ζυμαρικά, φάρμακα, πόσιμο νερό για 72 ώρες, δισκία ιωδίου, που είναι απαραίτητα σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος, καθώς και τροφή για κατοικίδια ζώα και εφεδρική παροχή ρεύματος, και όλοι κάνουν την προσευχή τους ότι η πυρηνική απειλή είναι απλώς ένα διαπραγματευτικό χαρτί της Ρωσίας προκειμένου να αποτρέψει μια νέα κλιμάκωση και, κυρίως, να εμποδίσει την παροχή νέων εξελιγμένων όπλων στην Ουκρανία, σε μια στιγμή που η Ρωσία καταγράφει κέρδη στο πεδίο της μάχης.
Η Γερμανία έχει ήδη έτοιμο σχέδιο σε περίπτωση που ξεσπάσει Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η
Μόσχα από την πλευρά της επιμένει όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό ότι δεν μπλοφάρει και πως υπάρχει κίνδυνος ευρύτατης στρατιωτικής εμπλοκής, με το υπουργείο Εκτάκτων Αναγκών της Ρωσίας να προχωρεί στη μαζική κατασκευή κινητών καταφυγίων, τις μονάδες «KUB-M», που μοιάζουν με κοντέινερ, με το κάθε ένα να μπορεί να φιλοξενήσει 54 άτομα, και παρέχουν 48ωρη προστασία για τους ανθρώπους από διάφορες απειλές, συμπεριλαμβανομένων «φυσικών καταστροφών και ανθρωπογενών ατυχημάτων», του «κύματος σοκ αέρα και της ακτινοβολίας φωτός μιας πυρηνικής έκρηξης», της διεισδυτικής ακτινοβολίας και της ραδιενεργού μόλυνσης μιας περιοχής.
Αποσταθεροποίηση
Όμως ο πόλεμος της Ρωσίας δεν περιορίζεται στην Ευρώπη. Αξιωματούχοι εξέφρασαν επίσης ανησυχίες ότι η Μόσχα θα μπορούσε να αυξήσει την υποστήριξη προς τους αντιπάλους στη Μέση Ανατολή και στις περιοχές του Ινδο-Ειρηνικού, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω αυτές τις περιοχές. «Ανησυχούμε μήπως η Ρωσία αυξήσει την υποστήριξή της προς το Ιράν και τους αντιπροσώπους του συμμάχους στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των Χούθι στην Υεμένη ή της Χεζμπολάχ στον Λίβανο», δήλωσε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε σημείωσε ότι η πρώτη γραμμή του πολέμου δεν περιορίζεται πλέον στην Ουκρανία, καθώς οι δραστηριότητες της Ρωσίας έχουν εξαπλωθεί σε περιοχές όπως η Βαλτική, η Δυτική Ευρώπη και ο υψηλός Βορράς, με πολλούς Ευρωπαίους αξιωματούχους να προειδοποιούν ότι η Ευρώπη είναι «εντελώς απροετοίμαστη» να αντιμετωπίσει τον κλιμακούμενο υβριδικό πόλεμο της Ρωσίας, χωρίς τους πόρους για να αντιμετωπίσει αυτές τις ολοένα και πιο εξελιγμένες επιθέσεις.
Απέναντι στον πόλεμο και στις συνέπειές του, όπως και μπροστά στην επόμενη μέρα, οι ιθύνοντες της ΕΕ βρίσκονται σε σύγχυση. Εκφράζουν τη νομιμοφροσύνη τους απέναντι στον απερχόμενο Μπάιντεν, αλλά αισθάνονται ταυτόχρονα την υποχρέωση να κολακέψουν και τον Τραμπ, ο οποίος δηλώνει πως μπορεί να τελειώσει μέσα σε μία ημέρα τον πόλεμο στην Ουκρανία με μια προσωπική διαπραγμάτευση με τον Πούτιν. Εφόσον γίνει κάτι τέτοιο, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ θα βρεθούν εκτεθειμένοι απέναντι στο έλεος του πυρηνικού οπλοστασίου της Ρωσίας, ενώ οι κυβερνήσεις τους, που έχουν δαπανήσει υψηλό οικονομικό και πολιτικό κεφάλαιο για τη στήριξη του Κιέβου, θα εκτεθούν ανεπανόρθωτα για την πρόσδεσή τους στο άρμα της Ουάσιγκτον.
Όταν έχεις 10 βήματα για να τερματίσεις την καταστροφή, έχουμε ήδη περάσει τα 9, λέει ο πρόεδρος της Σερβίας και τα λόγια του Μπρεχτ μοιάζουν ολοένα και πιο επίκαιρα: Η μεγάλη Καρχηδόνα ξεκίνησε τρεις πολέμους. Μετά τον πρώτο ήταν ακόμα ισχυρή. Μετά τον δεύτερο ήταν ακόμα κατοικήσιμη. Μετά τον τρίτο ήταν αδύνατο να την εντοπίσεις.
