Με περισσότερους από 3 δισεκατομμύρια χρήστες, παγκοσμίως, το TikTok έγινε μέσα στην πανδημία το αγαπημένο social media των παιδιών, των εφήβων και των ατόμων που βρίσκονται στα χρόνια της μετεφηβείας, καταγράφοντας αύξηση 180% στις ηλικίες 15 ετών έως 25 ετών, σύμφωνα με το site Statista.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
«Έκρηξη» εθισμού κυρίως στις μετεφηβικές ηλικίες. Ποιοι κίνδυνοι παραμονεύουν για την υγεία τους.
Όπως εξηγεί η Άρτεμις Τσίτσικα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής και επιστημονικά υπεύθυνη των Προγραμμάτων «φιλικών» για εφήβους/νέους των ΠΟΥ και ΕΚΠΑ, το Tik Tok κατατάχθηκε ως η εφαρμογή με τις περισσότερες λήψεις το 2021, ξεπερνώντας τα πιο δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram, το Facebook και το Snapchat. Την ίδια ώρα, εξελίσσεται σε «εθιστικό» social media, με τα Ελληνόπουλα να κάνουν upload video και να παρακολουθούν τα video των άλλων για περισσότερα από 75 λεπτά την ημέρα, αφιερώνοντας εκεί χρόνο που θα έπρεπε να «ξοδεύουν» σε εξωσχολικές δραστηριότητες, σπορ, διάβασμα ή για να βγουν με την παρέα τους.
Άρτεμις Τσίτσικα: «Ο μέσος χρήστης χρησιμοποιεί το TikTok τουλάχιστον δεκαεννέα φορές την ημέρα!»
Δημοφιλία
Στη λίστα με τις δημοφιλέστερες εφαρμογές του 2021, το TikTok έρχεται πρώτο με διαφορά, ενώ το ακολουθούν (με αυτή τη σειρά), το Instagram, το Facebook, το WhatsApp, το Telegram, το Snapchat, το Zoom, το Messenger, το Capcut και το Spotify. Οι επενδυτές, με βάση τα στοιχεία του 2020 έχουν αποτιμήσει το TikTok στα 50 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ την ίδια χρονιά τα έσοδά του ξεπέρασαν τα 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια.
Όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Σεργεντάνης, επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), ο μέσος χρήστης χρησιμοποιεί το TikTok 19 φορές την ημέρα, με τα παιδιά στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και την πατρίδα μας να χρησιμοποιούν αυτή την πλατφόρμα περισσότερο από όλες τις άλλες, ξεπερνώντας αρκετές φορές τη μιάμιση ή και τις δύο ώρες την ημέρα. Πρόκειται για πολύ σημαντικό χρονικό διάστημα αν αναλογιστούμε πως τα παιδιά πρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον εννέα ώρες το 24ωρο (ή και περισσότερο αναλόγως της ηλικίας τους) και να αθλούνται τουλάχιστον για μία ώρα την ημέρα ή να παίζουν έξω συμμετέχοντας σε έντονη αθλητική δραστηριότητα, για τη διατήρηση της φυσικής τους κατάστασης, την αποφυγή της παιδικής παχυσαρκίας και το αντιστάθμισμα των βλαβών που προκαλούν στο μυοσκελετικό σύστημα και στην όραση η καθιστική εργασία και το σέρφινγκ στον υπολογιστή είτε για εκπαιδευτικούς είτε για ψυχαγωγικούς λόγους.
Εθισμός
Η χρήση του TikTok από τους νέους, πέρα από υπερβολικά χρονοβόρα, είναι και προβληματική, με έρευνες να αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο social media συνδέεται με αυξημένο εθισμό και επικίνδυνες δοκιμασίες πρόκλησης (τα περίφημα challenges), που ωθούν τους έφηβους χρήστες να πάρουν μέρος σε παράτολμα παιχνίδια «θανάτου». Τα challenges του TikTok έχουν ήδη προκαλέσει μεγάλο ντόρο, καθώς επέφεραν το θάνατο ενός 14χρονου κοριτσιού από την «Benadryl Challenge». Πρόκειται για πρόκληση που ζητά από τον χρήστη να καταναλώσει ένα αντιισταμινικό φάρμακο, τη διφαινυδραμίνη, που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας, της επιπεφυκίτιδας, της κνίδωσης, της εξ επαφής δερματίτιδας κι άλλων αλλεργικών καταστάσεων.
Επιπλέον το TikTok χρησιμοποιήθηκε ευρέως τα τελευταία χρόνια για την διάδοση παραπληροφόρησης (fake news) αναφορικά με τα εμβόλια COVID-19, σύμφωνα με επιστημονικά ευρήματα από τις Φιλιππίνες, ενώ μελέτη σε 778 νέες γυναίκες που φοιτούσαν σε κολλέγιο στις ΗΠΑ έδειξε ότι η δημοφιλής πλατφόρμα αποτέλεσε μέσο για την πρόκληση επιβλαβών επιδράσεων στην εικόνα του γυναικείου σώματος.
Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζει και η θετική όψη του νομίσματος, με τη χρήση του TikTok ως μέσου για την ελάττωση του άγχους αποχωρισμού στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας παίδων με συγγενείς καρδιοπάθειες κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, καθώς και η δυνατότητα συναισθηματικής και πρακτικής υποστήριξης μέσω της ανταλλαγής βιωμένων εμπειριών που αφορούν σε προβλήματα υγείας.
Προφίλ
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι νεότερες ηλικιακές ομάδες μετακυλούν στο TikTok με ταχύτατους ρυθμούς. Στις ΗΠΑ, οι ηλικίες 10-19 ετών αντιπροσωπεύουν το 25% των ενεργών χρηστών του TikTok. Αντιστοίχως, οι ηλικίες 20-29 ετών αποτελούν το 22,4% των χρηστών, οι ηλικίες 30-39 ετών αποτελούν το 21,7% των χρηστών και οι ηλικίες 40-49 ετών αποτελούν το 20,3% των χρηστών. Στις ηλικίες άνω των 50, το ποσοστό πέφτει δραματικά, καθώς μόνο ένας στους δέκα μεσήλικους είναι χρήστης του TikTok.