Ήταν ένας «κινδυνολόγος» που πριν από μερικά χρόνια απευθυνόμενος στην ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας μιλούσε για την οπαδική βία και την ανεξέλεγκτη δράση που «έβλεπε» ότι ερχόταν. Κατά τη διάρκεια της υπηρεσιακής του καριέρας, δυστυχώς, κλήθηκε να διαχειριστεί τη δολοφονία του οπαδού του Παναθηναϊκού Μιχάλη Φιλόπουλου το 2007 στην Παιανία. Από τότε «κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι», αλλά και πολύ… αίμα στα πεζοδρόμια. Το τελευταίο ήταν του 19χρονου Άλκη Καμπανού στη Θεσσαλονίκη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Φώτη Ανδρέου
Ο απόστρατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. Παντελής Τίγκας, εκπαιδευτής ασφαλείας σήμερα, μιλά στην «ΜΠΑΜ» για τον τρόπο στρατολόγησης των χούλιγκαν
Ο Παντελής Τίγκας, σύμβουλος και εκπαιδευτής Ασφαλείας σήμερα, είναι απόστρατος αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας και ένας από τους πρώτους διοικητές της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Αθλητικής Βίας. Μιλά στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» και περιγράφει, μεταξύ άλλων, τον τρόπο στρατολόγησης χούλιγκανς, αλλά και το μεγάλο θαύμα που κρατάει το πολύ τρεις ημέρες.
ΕΡ.: Η δολοφονία του νεαρού Άλκη πριν από λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη, σας ξάφνιασε ή θα λέγατε ότι ήταν «θέμα χρόνου»; Να σας θυμίσω ότι ο κύκλος βίας στη Θεσσαλονίκη έχει ανοίξει εδώ και καιρό, και μάλιστα έχουν βγει και όπλα…
ΑΠ.: Η δολοφονία είναι το αποτέλεσμα ενεργειών βίας, επιθέσεων, συμπλοκών. Άρα, από τη στιγμή που δεν καταπολεμούνται οι ενέργειες, είναι αναμενόμενο ότι κάποια στιγμή θα έρθει και το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αργά ή γρήγορα.
ΕΡ.: Ποιες είναι οι δεξαμενές νέων «στελεχών»; Αρκεί η εξέδρα ή μήπως βρίσκουν στελέχη και από αλλού; Το δέλεαρ που χρησιμοποιούν ποιο μπορεί να είναι;
ΑΠ.: Κατά κύριο λόγο η δεξαμενή τροφοδότησης του χουλιγκανισμού είναι η εξέδρα και το σχολείο. Το δέλεαρ μπορεί να είναι οικονομικό, αλλά κυρίως είναι η ψευδαίσθηση απόκτησης «εξουσίας» και «δύναμης» για όσους ενταχθούν στις τάξεις του χουλιγκανισμού.
ΕΡ.: Κάθε φορά επικαλούμαστε τις ΠΑΕ και τις ΚΑΕ για να γίνει έλεγχος των χούλιγκανς. Αλήθεια, έχουν τη γνώση, τη δύναμη και τη βούληση να βοηθήσουν ή μήπως οι οργανωμένοι οπαδοί είναι τόσο ισχυροί;
ΑΠ.: Κατ’ αρχάς οι οπαδοί γίνονται «ισχυροί» όταν οι αρμόδιοι για την καταπολέμηση του χουλιγκανισμού τούς δίνουν τον απαιτούμενο «χώρο», όταν δηλαδή τους το «επιτρέπουν» με τις ενέργειες ή τις μη ενέργειές τους. Θα σας πω ότι σίγουρα και οι ΠΑΕ και οι ΚΑΕ, οι Ομοσπονδίες αλλά και η πολιτεία, πρωτίστως, έχουν τη δύναμη. Διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις αν όλοι οι «ενδιαφερόμενοι» έχουν τη γνώση, την ειλικρινή βούληση και την αποφασιστικότητα να λύσουν το πρόβλημα και όχι να το διαχειρίζονται όταν το αποτέλεσμα της βίας είναι σοβαρό, όπως το τελευταίο τραγικό περιστατικό.
ΕΡ.: Όσον αφορά την εξέλιξη σε θέματα οπαδικής βίας, είστε αισιόδοξος ή θεωρείτε ότι το μέλλον θα είναι πιο δύσκολο; «Αντέχει» η κοινή γνώμη π.χ. ένα ακόμα σοβαρό κρούσμα βίας ή σε λίγο καιρό θα το έχουμε ξεχάσει;
ΑΠ.: Εάν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την οπαδική βία, δυστυχώς δεν βλέπω το πώς θα μπορέσουμε να επιλύσουμε το πρόβλημα. Όσο για την «αντοχή» της κοινής γνώμης, δυστυχώς έχει «εκπαιδευτεί» και στην «αντοχή» και στην απάθεια, γιατί διαπιστώνει από τις κατά καιρούς ενέργειες ή παρεμβάσεις των αρμοδίων ότι «το μεγάλο θαύμα κρατάει το πολύ τρεις ημέρες».
ΕΡ.: Μέσα στην εβδομάδα έγινε μία σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου όπου αποφασίστηκαν «νέα μέτρα», «νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες». Κατά τη γνώμη σας, υπάρχει έλλειμμα και νομοθετικό κενό ή έλλειψη βούλησης εφαρμογής των νόμων;
ΑΠ.: Θα έλεγα ότι αυτό που μας λείπει είναι η ειλικρινής βούληση, η αποφασιστικότητα στην εφαρμογή του υφιστάμενου νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, η επιμονή και η διάρκεια. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό, για να μην πω απαραίτητο, όσοι ασχολούνται με την επίλυση της μάστιγας του χουλιγκανισμού να διαθέτουν εμπειρία, να είναι γνώστες του αντικειμένου και να κατανοούν σε βάθος και σφαιρικά το πρόβλημα. Είναι ένα σύνθετο και πολύπλευρο πρόβλημα για να το αντιμετωπίζουμε επιφανειακά.
ΕΡ.: Η εικόνα στις τάξεις των χούλιγκανς, είτε στην Αθήνα είτε στη Θεσσαλονίκη, δείχνει ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει. Συμφωνείτε με αυτή την προσέγγιση ή εκτιμάτε ότι είναι κάτι πρόσκαιρο;
ΑΠ.: Δεν εκτιμώ ότι έχει αλλάξει κάτι στην εικόνα του χουλιγκανισμού στη χώρα μας, παραμένει ίδια. Προφανώς, υπάρχουν περίοδοι που υπάρχει έξαρση, αλλά ως εικόνα, από τότε που εμφανίστηκε το φαινόμενο της αθλητικής βίας, είναι ίδια.
ΕΡ.: Έχετε διατελέσει από τους πρώτους επικεφαλής στην Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Αθλητικής Βίας. Θέλετε να απαριθμήσετε συγκεκριμένες προτάσεις που κάνατε και δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, κυρίως σε πρακτικό επίπεδο;
ΑΠ.: Θα σας δώσω ένα παράδειγμα που ενώ ο νόμος το προβλέπει, ταυτόχρονα υπαρχει και «παράθυρο». Αφορά στα περίφημα «τουρνικέ» που πρέπει να υπάρχουν στα γήπεδα και στις θύρες των φιλάθλων. Δεν υπάρχουν όμως ξεκάθαρα οι τεχνικές προδιαγραφές. Δεν αναφερει π.χ. αν πρέπει να λειτουργούν χειροκίνητα ή με ηλεκτρονικό τρόπο. Σε αρκετά γήπεδα υπάρχουν οι λεγόμενες «πύλες εισόδου» όπως είναι στα αεροδρόμια ή χαμηλά «τουρνικέ», που πολλές φορές οι οπαδοί πηδάνε από πάνω. Κάμερες στα γήπεδα… Δεν θέλουμε σε ένα γήπεδο π.χ. στο ΟΑΚΑ να υπάρχουν διακόσιες κάμερες. Θέλουμε όμως να είναι καλής ποιότητας η εικόνα που έχουν, να λειτουργούν όλες και να είναι σε όλα τα σημεία ώστε να μην υπάρχουν «τυφλές» ζώνες. Επίσης, στο εξωτερικό λειτουργούν κάμερες που καταγράφουν τα βιομετρικά χαρακτηριστικά, οι οποίες μπορούν να αναγνωρίσουν και να ταυτοποιήσουν. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα μπορεί να μπει κάποιος στο γήπεδο που του έχει απαγορευθεί η είσοδος λόγω συμμετοχής στα επεισόδια.
ΕΡ.: Η Ευρώπη για δεκαετίες αντιμετώπιζε πρόβλημα με την οπαδική βία. Κάποιες χώρες κατάφεραν να βρουν λύσεις. Από την εμπειρία σας, ποιο μοντέλο ή ποιες πρακτικές θα ταίριαζαν στην ελληνική πραγματικότητα;
ΑΠ.: Δεν πιστεύω ότι μπορεί στην Ελλάδα να ταιριάξει κάποιο συγκεκριμένο μοντέλο. Εξάλλου οι αντιγραφές συνήθως δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η επίλυση του προβλήματος θα γίνει αν αντιμετωπίσουμε σωστά όλες τις πτυχές που το συνθέτουν, γιατί είναι πολύπλευρο, παίρνοντας θετικά στοιχεία από διάφορα μοντέλα και προσαρμόζοντάς τα στην ελληνική πραγματικότητα. Φυσικά, προϋπόθεση είναι πρώτα να κατανοήσουμε το πρόβλημα, να κάνουμε δηλαδή μια επιτυχή διάγνωση.
ΕΡ.: Κατά τη διάρκεια της θητείας σας στην Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Αθλητικής Βίας κληθήκατε να αντιμετωπίσετε πολλές υποθέσεις. Υπήρξε κάποια που σας επηρέασε περισσότερο είτε ως αστυνομικό είτε ως άνθρωπο είτε ως γονιό;
ΑΠ.: Πολλά τα περιστατικά και οι υποθέσεις στην υπηρεσιακή διαδρομή μου που με επηρέασαν γενικότερα. Αυτό που ήταν πολύ φανερό ήταν η διαπίστωση, μετά τις πρώτες υπηρεσιακές αποστολές στο εξωτερικό, στη διαφορά που είχαμε ως χώρα από άλλες χώρες στην αντιμετώπιση συνολικά του προβλήματος της αθλητικής βίας. Εμείς κάνουμε, κυρίως, επιφανειακή διαχείριση, ενώ στο εξωτερικό το αντιμετωπίζουν με πολύ σοβαρό τρόπο και γι’ αυτό έχουν καλύτερα αποτελέσματα.