Παραπομπή της Ελλάδας στο ΔΕΚ για διακρίσεις ως προς τον φόρο κληρονομιάς

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την Πέμπτη να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ) για δύο εθνικές νομοθεσίες, οι οποίες, σύμφωνα με την Κομισιόν, συνιστούν διαφορετική φορολογική μεταχείριση και παράβαση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων.

Η πρώτη παραπομπή της Ελλάδας στο ΔΕΚ αφορά στη νομοθεσία σχετικά με την απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς για πρώτη κατοικία, που ισχύει μόνο για τους υπηκόους της Ε.Ε. που διαμένουν στην Ελλάδα.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ελληνική νομοθεσία ευνοεί αποκλειστικά εκείνους τους φορολογουμένους (κληρονόμους) που ζουν, ήδη, στην Ελλάδα και οι οποίοι είναι συνήθως Έλληνες υπήκοοι. Αντίθετα, σύμφωνα με την Κομισιόν, η ελληνική νομοθεσία θέτει σε δυσμενέστερη θέση τους κληρονόμους ή κληροδόχους οι οποίοι κληρονομούν ακίνητο στην Ελλάδα, αλλά δεν ζουν στη χώρα και συνήθως είναι αλλοδαποί ή Έλληνες υπήκοοι που μένουν στο εξωτερικό.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο ΔΕΚ σχετικά με τον φόρο κληρονομιάς που επιβάλλει σε κληροδοσίες προς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή κράτος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).

Η Κομισιόν τονίζει ότι η ελληνική νομοθεσία αντιμετωπίζει ευνοϊκότερα τις κληροδοσίες υπέρ ορισμένων μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων εγκατεστημένων στην Ελλάδα, σε σχέση με εκείνες προς παρόμοια νομικά πρόσωπα που είναι εγκατεστημένα σε άλλα κράτη της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ.

Συγκεκριμένα, για ορισμένους ελληνικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς προβλέπεται αυτομάτως προνομιακός φορολογικός συντελεστής 0,5%, ενώ παρόμοιοι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί εγκατεστημένοι σε άλλα κράτη της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ μπορούν να υπαχθούν στον προνομιακό φορολογικό συντελεστή στην Ελλάδα, μόνον εάν στο εν λόγω άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ ισχύει, επίσης, προτιμησιακή φορολογική μεταχείριση για τα κληροδοτήματα σε ελληνικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Εάν δεν πληρείται αυτός ο όρος της αμοιβαιότητας, ο εφαρμοστέος φορολογικός συντελεστής κυμαίνεται από 20% έως 40%, ανάλογα με τη φορολογητέα αξία της περιουσίας.

Ως εκ τούτου, κατά την Επιτροπή, η Ελλάδα φορολογεί βαρύτερα τις κληροδοσίες, όταν ο δικαιούχος είναι συγκρίσιμο μη κερδοσκοπικό νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, το οποίο δεν παρέχει αμοιβαία προνομιακή φορολογική μεταχείριση στους ελληνικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Κατά συνέπεια, αυτή η νομοθεσία έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αξίας της περιουσίας που κληροδοτείται στα εν λόγω αλλοδαπά μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, αυτή η μείωση της αξίας της κληρονομιάς συνεπάγεται περιορισμό στην ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, που διασφαλίζεται από το άρθρο 63 της Συνθήκης της Ε.Ε. και το άρθρο 40 της συμφωνίας ΕΟΧ.

Η Επιτροπή απέστειλε δύο αιτήματα με τη μορφή αιτιολογημένης γνώμης στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2013, ζητώντας την τροποποίηση και των δύο αυτών νομοθεσιών. Ωστόσο, επειδή οι εν λόγω νομοθεσίες δεν τροποποιήθηκαν, οι δύο υποθέσεις παραπέμπονται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.