Του Βαγγέλη Τριάντη
Παράνομη σύνθεση της Διοικούσας Επιτροπής, Μέλη της Επιτροπής που διορίζονται ως Συνεργάτες Εκπαιδευτικοί, προκηρύξεις δίχως κριτήρια επιλογής, αναθέσεις έργων και αμοιβές στους εαυτούς τους. Τα όσα καταγγέλλονται ότι συμβαίνουν στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο εγείρουν σοβαρότατα ερωτηματικά και χρίζουν άμεσης διερεύνησης. Καθηγητές στο ΕΑΠ φέρονται να λειτουργούν ωσάν το Ίδρυμα να είναι τσιφλίκι τους. Την ίδια ώρα, το ΕΑΠ αν και από το Σεπτέμβριο του 2013 θα έπρεπε να έχει αυτονομηθεί με βάση τη σχετική νομοθεσία, εντούτοις τίποτα δεν έχει γίνει. Με τον πρώην υπουργό Παιδείας Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο, να έχει αποφύγει να απαντήσει στη Βουλή επί της ουσίας.
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) ιδρύθηκε το 1997. Σύμφωνα με τα όσα αναγράφονται στην ιστοσελίδα του ιδρύματος διαθέτει 15.723 ενεργούς προπτυχιακούς φοιτητές καθώς επίσης και 13.716 μεταπτυχιακούς. Το ΕΑΠ βρίσκεται ψηλά στις προτιμήσεις χιλιάδων υποψήφιων σπουδαστών. Μόνο για το 2014-2015 ο αριθμός των υποψηφίων φοιτητών ανήλθε σε 43.810. Αν και ιδρύθηκε το 1997, μέχρι και σήμερα δεν έχει κατορθώσει να αποκτήσει διοικητική αυτονομία. Εδώ και αρκετά χρόνια διοικείται από Διοικούσα Επιτροπή(ΔΕ).
Σε αυτή συμμετέχουν διάφορα πρόσωπα, κυρίως πανεπιστημιακοί. Ωστόσο, σύμφωνα με καταγγελίες διδασκόντων στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο η σύνθεση αυτής της Επιτροπής είναι παράνομη. Συγκεκριμένα σε ανακοίνωση με ημερομηνία 05/03/2014 που εξέδωσε ο Ενιαίος Φορέας Μελών ΔΕΠ του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΦΜ ΔΕΠ ΕΑΠ), αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η σύνθεση της ΔΕ του ΕΑΠ δεν είναι σύμφωνη προς το πνεύμα και το γράμμα του Νόμου 2557/1997».
Στην παράγραφο 1 του άρθρου 10 ορίζεται ρητά ότι «ως μέλη της Δ.Ε. ορίζονται μέλη Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι ή Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι κατέχουν θέση Δ.Ε.Π. σε Α.Ε.Ι. του εξωτερικού, είτε επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους, οι οποίοι έχουν γνώση και πείρα σε θέματα εκπαίδευσης από απόσταση και λειτουργίας Ανοικτών Πανεπιστημίων». Μεταξύ των μελών όμως εμφανίζονται οι κ.κ. Π. Γιαννόπουλος και Θ. Παταργιάς. Οι οποίοι δεν φαίνεται να πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος.
Ο πρώτος δεν είναι καν καθηγητής, καθώς σύμφωνα με τις καταγγελίες των διδασκόντων απασχολείται ως τραπεζικό στέλεχος, ενώ ο δεύτερος δεν είναι καν μέλος ΔΕΠ. Επίσης, και οι δύο δεν φαίνεται να πληρούν και ακόμη μία προϋπόθεση που ορίζει η ελληνική νομοθεσία για τη συμμετοχή τους στη ΔΕ. Ειδικότερα, δεν διαθέτουν «γνώση και πείρα σε θέματα εκπαίδευσης από απόσταση και λειτουργίας Ανοικτών Πανεπιστημίων», τουλάχιστον μέχρι και πριν τον διορισμό τους όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
Ο πρόεδρος εγκρίνει αμοιβές στον εαυτό του
Η παράνομη σύνθεση της ΔΕ δεν είναι όμως και το μοναδικό μελανό σημείο το οποίο καταγγέλλουν οι διδάσκοντες. Σοβαρότατες είναι οι καταγγελίες που έχουν να κάνουν με τον πρόεδρο της ΔΕ, Κοκκώση. Ο τελευταίος εμφανίζεται να διαθέτει πολυσχιδή δραστηριότητα. Καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΕΑΠ, πρόεδρος της Επιτροπής Διαχείρισης Ειδικού Λογαριασμού (ΕΔΕΛ) του ΕΑΠ, μέλος διαφόρων επιτροπών του υπουργείου Τουρισμού και εξωτερικός σύμβουλος της υπουργού Τουρισμού, Όλγας Κεφαλογιάννη, ο κ. Χ. Κοκκώσης φέρεται να πράττει και κάτι ακόμη. Να εγκρίνει αμοιβές αρκετών χιλιάδων ευρώ τόσο προς τον ίδιο όσο και προς ένα ακόμη μέλος της Διοικούσας Επιτροπής.
Ειδικότερα, με την απόφαση με ημερομηνία 03/02/2014 ο κ. Κοκκώσης φέρεται να εγκρίνει στον εαυτό του αμοιβή ύψους 1.750 ευρώ μηνιαίως για το χρονικό διάστημα από 01/12/2013 έως και 31/12/2013. Μάλιστα το ποσό αυτό ο κ. Κοκκώσης φέρεται να το λάμβανε προκειμένου να παράσχει «υπηρεσίες έρευνας» στον ΕΑΠ. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι στο ΕΑΠ δεν διεξάγεται έρευνα. Δεν είναι όμως και οι μοναδικές αποφάσεις που αφορούν τον ίδιο. Στις 16/12/2013 υπέγραψε ως αμοιβή στον εαυτό 3.500 ευρώ για το διάστημα από 01/10/2013 έως 30/11/2013. Όπως επίσης και ακόμη 5.250 ευρώ για το χρονικό διάστημα από 01/07/2013 έως 30/09/2013.
Ωστόσο η απόφαση εκείνη που εγείρει πολλά ερωτηματικά είναι αυτή με ημερομηνία 23/12/2013 και η οποία αφορά την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Υποστήριξη Ηλεκτρονικής Κλήρωσης για τις ανάγκες της ΑΣΠΑΙΤΕ». Με αυτό οι διδάσκοντες καταγγέλλουν ότι διέθεσε τεχνογνωσία και υποδομές του ΕΑΠ στην ΑΣΠΑΙΤΕ για την πραγματοποίηση κλήρωσης. Παρά το γεγονός ότι το επιστημονικό του αντικείμενο δεν είναι συναφές με το αντικείμενο του συγκεκριμένου έργου.
Οι αμοιβές του προέδρου όμως δεν είναι και οι μοναδικές που έχουν προκαλέσει αναβρασμό στην ακαδημαϊκή κοινότητα του ΕΑΠ. Αντίστοιχες αμοιβές λαμβάνει και ο κ. Παταργιάς, ο οποίος μάλιστα είναι συνταξιούχος καθηγητής. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις που έχουν δημοσιευτεί στο Διαύγεια, ο κ. Παταργιάς εμφανίζεται να αμοίβεται με 5.852 ευρώ για το χρονικό διάστημα από 01/01/2012 έως και 31/02/2012. Οι αμοιβές αφορούν παροχή «υπηρεσιών έρευνας» για το έργο «Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο».
Το ίδιο ποσό έλαβε ως αμοιβή για το διάστημα από 01/09/2012 έως και 15/11/2012, ενώ άλλα 1.800 ευρώ έλαβε για το ίδιο έργο, το χρονικό διάστημα από 01/01/2013 έως και 30/04/2013. Ο χορός των αμοιβών όμως συνεχίστηκε. Ακόμη 3.800 ευρώ φέρεται να έλαβε ο κ. Παταργιάς ως αμοιβή για το διάστημα 01/05/2013 έως 30/09/2013, 1270 ευρώ για το διάστημα από 01/10/2013 έως και 30/11/2013, ενώ 630 ευρώ έλαβε για το διάστημα από 01/12/2013 έως και 31/12/2013.
«Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει»
Οι αμοιβές όμως που τα μέλη της ΔΕ φέρονται να ορίζουν για τους εαυτούς δεν είναι και το μοναδικό σημείο που έχει προκαλέσει την αντίδραση των διδασκόντων του ΕΑΠ. Εντύπωση προκαλούν και οι καταγγελίες αναφορικά με τους διορισμούς μελών της ΔΕ ως μέλη Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΣΕΠ). Με τη μόνη διαφορά ότι οι διορισμοί γίνονται με αποφάσεις της ΔΕ. Με λίγα λόγια τα μέλη της ΔΕ αυτοπροσλαμβάνονται σε θέσεις διδασκόντων. Ο κρινόμενος δηλαδή είναι ταυτόχρονα και κριτής κάτι που δημιουργεί ηθικό, αν όχι νομικό ασυμβίβαστο στην προκειμένη περίπτωση.
Η επιλογή των μελών του Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού, έχει ξεσηκώσει αρκετές αντιδράσεις από την πλευρά των διδασκόντων του ΕΑΠ. Το ΕΑΠ διαθέτει περί τους 43 μόνιμους διδάσκοντες και περίπου 1.750 μέλη ΣΕΠ. Τα μέλη αυτά καλύπτουν τη διδασκαλία των 280 θεματικών ενοτήτων που προσφέρει το ίδρυμα. Πριν από μερικούς μήνες το ΕΑΠ, προχώρησε στην προκήρυξη για τα μέλη ΣΕΠ.
Η προκήρυξη αφορούσε την πρόσληψη περίπου 1.500 θέσεων με βασική προϋπόθεση την κατοχή διδακτορικού διπλώματος. Η προκήρυξη έληξε στις 31/01/2014. Για πρώτη φορά, η ανανέωση των μελών θα γινόταν σε ορίζοντα τριετίας και όχι ετησίως, όπως ίσχυε μέχρι και πέρυσι. Ωστόσο στην προκήρυξη αυτή οι διδάσκοντες στο ΕΑΠ διαπίστωσαν παρατυπίες. Όπως ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους η προκήρυξη δεν περιείχε καν τα κριτήρια για την επιλογή των υποψηφίων.
Δηλαδή, όσοι υποψήφιοι αποκλείονταν δεν θα γνώριζαν καν το λόγο για τον οποίο έγινε αυτό. Επιπλέον, η προκήρυξη όριζε ότι «η ανάθεση έργου του απαιτούμενου αριθμού μελών Σ.Ε.Π. ανά Θ.Ε. και Ε.Θ.Ε. για κάθε ακαδημαϊκό έτος, θα γίνεται σε ποσοστό 85% από τον πίνακα Α». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι το 85% των μελών ΣΕΠ θα επιλέγεται από όσους κατέχουν ήδη θέση ΣΕΠ και ένα μόλις 15% θα επιλέγεται από νέους καθηγητές. Κάτι τέτοιο έχει οριστεί από το υπουργείο Παιδείας από το καλοκαίρι του 2013 και ήδη έχει προκαλέσει αρκετές αντιδράσεις. Προηγήθηκε ωστόσο εισήγηση της ΔΕ του ΕΑΠ, δίχως όμως να ζητηθεί η άποψη της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΕΑΠ.
Ο διαγωνισμός των 800.000 ευρώ
Αντιδράσεις όμως έχει προκαλέσει και η προκήρυξη ενός ακόμη διαγωνισμού. Πρόκειται για διαγωνισμό αναφορικά με τη «Δημοσιοποίηση, Διάχυση αποτελεσμάτων στο Πλαίσιο του υποέργου 9 της Πράξης Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο». Το έργο αφορά την προβολή του ΕΑΠ και το συνολικό του κόστος αναμένεται να αγγίξει τα 800.000 ευρώ. Στο αντικείμενο του έργου συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων η εκπόνηση σχεδίου μάρκετινγκ και ολοκληρωμένης επικοινωνίας για την επικοινωνιακή πολιτική του Πανεπιστημίου, η αναβάθμιση και επικαιροποιήση της ιστοσελίδας του ΕΑΠ, καθώς επίσης και η διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων, συνεδρίων καθώς επίσης και η παραγωγή ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σποτ αναφορικά με δράσεις του ΕΑΠ.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν στα «Αντίποινα» μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Ιδρύματος, το έργο αυτό δεν πρόκειται να αποδώσει. Και αυτό εξαιτίας των όρων και του τρόπου με τον οποίο γίνεται. «Οι δράσεις του δεν είναι ενταγμένες σε ένα πλαίσιο συγκεκριμένο», υπογραμμίζουν στα «Α» κύκλοι της ακαδημαίκης κοινότητας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους ακόμη και η Επιτροπή που έχει οριστεί για την παραλαβή του έργου και θα κρίνει την αποτελεσματικότητα αυτών των δράσεων δεν έχει καμία επιστημονική συνάφεια με το αντικείμενο. Πιο απλά, τίποτα δεν διασφαλίζει ότι θα ληφθούν οι σωστές αποφάσεις και τα 800.000 ευρώ που θα δοθούν θα πιάσουν τόπο.
Μισόλογα Αρβανιτόπουλου στη Βουλή
Την ίδια ώρα μεγάλη εντύπωση προκαλεί η τεράστια καθυστέρηση που παρατηρείται στην αυτονόμηση του Ιδρύματος. Το Σεπτέμβριο του 2013 ψηφίστηκε στην ελληνική Βουλή ο νόμος 4186/2013. Με αυτόν δινόταν στο ΕΑΠ για πρώτη φορά η δυνατότητα να αποκτήσει διοικητική αυτονομία. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στα υπόλοιπα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα. Ωστόσο οκτώ μήνες μετά ο νόμος δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί.
Το ΕΑΠ εξακολουθεί να διοικείται από ΔΕ, ενώ το υπουργείο Παιδείας κωφεύει προκλητικά στις επιστολές που του έχουν στείλει καθηγητές του Ιδρύματος. Το θέμα έφτασε και στη Βουλή έπειτα από ερώτηση του βουλευτή Απόστολου Κακλαμάνη. Στην απάντηση του με ημερομηνία 03/04/2014 όμως ο τότε υπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, όχι μόνο δεν απάντησε επί της ουσίας αλλά πέταξε την μπάλα στην εξέδρα.
«..Η ιδιαιτερότητα του ιδρύματος όσον αφορά την ακαδημαϊκή του δομή (αφού οι σχολές του δεν συγκροτούνται από τμήματα αλλά οργανώνουν προγράμματα σπουδών) και την διοίκησή του αλλά και το γεγονός ότι στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν προβλέπεται ειδικότερη διαδικασία για το εν λόγω ίδρυμα, επιβάλλουν να μελετηθεί με ιδιαίτερη προσοχή η διαδικασία ανάδειξης των οργάνων διοίκησής του», αναφέρεται στην απάντηση του υπουργείου Παιδείας.
Σε κάθε περίπτωση τα όσα καταγγέλονται, δεν είναι καθόλου τιμητικά για την ΔΕ του ΕΑΠ, η οποία οφείλει άμεσα να δώσει απαντήσεις.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Αντίποινα δείτε τα pdf εδώ και εδώ