Πατάει γκάζι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση

24/01/2023 16:00

Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, που είχε ξεκινήσει το 1990 στην πατρίδα μας με το πρόγραμμα «Ψυχαργώς», προχωρεί με ταχείς ρυθμούς μετά από χρόνια στασιμότητας – λόγω της συστηματικής υποχρηματοδότησης του τομέα της Ψυχικής Υγείας.

Της Αλεξίας Σβώλου

Αδειοδοτήθηκαν οι πρώτες 54 δομές Ψυχικής Υγείας στην κοινότητα. Ξεκινούν οι προσλήψεις

Το έργο που υλοποιείται θα αλλάξει για πάντα το πρόσωπο της Ψυχικής Υγείας στην πατρίδα μας, με τις ανάγκες των ασθενών να καλύπτονται από δομές και υπηρεσίες στην κοινότητα και το υπουργείο Υγείας να αξιοποιεί προγράμματα τηλεψυχιατρικής και Κινητές Μονάδες για να φτάσει σε δυσπρόσιτους προορισμούς και να εντοπίσει ψυχικά νοσούντες που υπό άλλες συνθήκες θα παρέμεναν αόρατοι, κρυμμένοι στο πλήθος, αποκλεισμένοι από την περίθαλψη.

Αποασυλοποίηση

Η μεταφορά της ψυχιατρικής περίθαλψης σε κοινοτικές Μονάδες συμβάλλει στην ολοκλήρωση της αποασυλοποίησης, που επιχειρείται εδώ και χρόνια, και ταυτόχρονα δίνει ένα ισχυρό χτύπημα στον στιγματισμό που ολόκληρες δεκαετίες ακολουθούσε τους ψυχιατρικά ασθενείς, εμποδίζοντας την κοινωνική τους ενσωμάτωση και κατ’ επέκταση εμποδίζοντας τη θεραπεία τους.

Η ψυχιατρική επανάσταση που θα ολοκληρώσει την μεταρρύθμιση υλοποιείται με χρηματοδότηση ύψους 55 εκατ. ευρώ, που για πρώτη φορά διατίθεται στη χώρα μας για αυτόν τον σκοπό, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Με αυτή τη χρηματοδότηση είναι ήδη σε εξέλιξη η δημιουργία 106 νέων δομών που σε αρκετές περιπτώσεις έρχονται να καλύψουν το απόλυτο κενό, καθώς πριν από αυτές δεν υπήρχε τίποτα για τη συγκεκριμένη ανάγκη, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι προϋπάρχουσες λύσεις ήταν εξίσου τραυματικές με την συμβίωση με ένα ψυχικό νόσημα.

Υπηρεσίες

Με τις διαδικασίες να κινούνται με ταχύτητες με τις οποίες δεν μας έχει συνηθίσει το ελληνικό κράτος, ολοκληρώθηκαν οι διαγωνισμοί για 66 νέες δομές, αναδείχθηκαν οι ανάδοχοι και ήδη έχουν αδειοδοτηθεί 54 νέες Μονάδες που περιλαμβάνουν 7 Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης, 10 Κινητές Μονάδες, 21 Κέντρα Ημέρας και 15 Οικοτροφεία και Ξενώνες. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό για την Ψυχική Υγεία, δημιουργούνται δομές που καλύπτουν τις ανάγκες κάθε ηλικιακής ομάδας, ωστόσο ειδική μέριμνα δίνεται στους πιο ευάλωτους, δηλαδή στα παιδιά, στους εφήβους και τους ηλικιωμένους.

Μετά την αδειοδότηση των 54 Μονάδων επίκειται η πρόσληψη του απαιτούμενου προσωπικού ώστε να ξεκινήσουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους ωφελούμενους. Μέσα στο προσεχές διάστημα θα τεθούν σε λειτουργία για τους ανηλίκους 6 Κέντρα Ημέρας και μία κινητή Μονάδα παιδιών κι εφήβων.

Από τα παραπάνω 2 Κέντρα Ημέρας αφορούν στις Διατροφικές Διαταραχές που παρουσίασαν αύξηση μέσα στην πανδημία, άλλα 2 Κέντρα απευθύνονται σε κακοποιημένα παιδιά κι ένα Κέντρο Ημέρας προορίζεται για την ψυχοκοινωνική στήριξη των παιδιών και των εφήβων με νεοπλασματικές ασθένειες (παιδικούς καρκίνους). Οι αδειοδοτημένες δομές για τα παιδιά και τους εφήβους περιλαμβάνουν επίσης 3 ξενώνες για παραβατικούς εφήβους

Στο άλλο ηλικιακό άκρο, για τους ηλικιωμένους με άνοια, νόσο Alzheimer και συναφείς διαταραχές, στο προσεχές διάστημα θα λειτουργήσουν 8 οικοτροφεία, 6 Κέντρα Ημέρας και 4 Κινητές Μονάδες για την υποστήριξη των ασθενών, των συγγενών και φροντιστών τους.

«Με τις Κινητές Μονάδες φθάνουμε σε απομακρυσμένες περιοχές και προσφέρουμε υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε ανθρώπους που δεν προσέρχονται εύκολα σε μια δομή για τακτική παρακολούθηση», εξηγεί η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη, με αρμοδιότητες την Ψυχική Υγεία και τις εξαρτήσεις.

Στο προσεχές διάστημα θα λειτουργήσουν επίσης 12 οικοτροφεία και 1 ξενώνας για ενηλίκους με σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές. Έχουν επίσης αδειοδοτηθεί και θα λειτουργήσουν 8 Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης στην ψύχωση που αφορούν νεαρούς ενήλικες. Παράλληλα δημιουργούνται 6 Κέντρα Ημέρας και 5 Κινητές Μονάδες υποστήριξης ενηλίκων, καθώς και 4 Κέντρα Ημέρας για την υποστήριξη των εργαζομένων και 2 Κέντρα Ημέρας για την στήριξη της οικογένειας, που βρέθηκε πολλές φορές στο «μάτι του κυκλώνα», και την εποχή της πανδημίας.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα κέντρα διατροφικών διαταραχών, η λειτουργία τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα πλαισιώσει την πρώτη Μονάδα Ψυχογενούς Ανορεξίας που δημιουργήθηκε σε νοσοκομείο του ΕΣΥ, το «Σισμανόγλειο», κι έκλεισε ήδη ένα εξάμηνο λειτουργίας. Η Μονάδα έχει μέχρι τώρα νοσηλεύσει 9 νεαρές γυναίκες κι έχει προσφέρει υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε άλλες 39 ασθενείς, ηλικίας από 16 έως 30 ετών, που προσήλθαν από όλη την επικράτεια. Οι ασθενείς που εισάγονται για νοσηλεία παραμένουν στο νοσοκομείο για μακρά διαστήματα που φτάνουν τους 4 μήνες ή και τους 6 μήνες, όπως εξηγεί η ψυχίατρος Μαργαρίτα Σεστρίνη, επιμελήτρια Β΄ΕΣΥ, στο «Σισμανόγλειο» Νοσοκομείο. Η ειδικός προσθέτει πως το κοινό που έχει απευθυνθεί στη Μονάδα του «Σισμανογλείου» είναι αποκλειστικά γυναικείο, παρότι ή ίδια εργαζόμενη τα προηγούμενα χρόνια στον τομέα των Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής είχε εξετάσει 3 αγόρια. Οι ασθενείς που λαμβάνουν εξιτήριο πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούνται κατά μέσο όρο για μια 2ετία, με τις 18 νεαρές γυναίκες από τις 39 που έχουν απευθυνθεί στα εξωτερικά ιατρεία του «Σισμανογλείου», να παρακολουθούνται συστηματικά ανά εβδομάδα ή 15νθήμερο. Πολλές ασθενείς έχουν έρθει από την περιφέρεια, την Αλεξανδρούπολη, την Πάτρα, την Κω, ακόμα και την Κύπρο, με την ψυχίατρο Μαργαρίτα Σεστρίνη να επισημαίνει πως οι influencers των social media μπορούν να επηρεάσουν τις έφηβες και τις νέες γυναίκες και να εντείνουν τα προβλήματα νευρογενούς ανορεξίας ή βουλιμίας, αλλά όχι στον καθένα, μόνο σε άτομα που είναι πιο ευάλωτα σε τέτοιες επιδράσεις.

Η μονάδα έχει 6 κλίνες που σίγουρα δεν φτάνουν για τις ανάγκες νοσηλείας στην επικράτεια. Είναι όμως μια αφετηρία για την αντιμετώπιση μιας σύνθετης και επικίνδυνης ψυχιατρικής διαταραχής που πλήττει ό, τι πολυτιμότερο έχουμε, τους νέους μας.